Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 11, 17 March 1894 — NA LETA [ARTICLE]

NA LETA

[ Aole o makon makemake e lawe I ke kolkoi onahala no na manao llioopukaia malnloo keia y.oo o ko makou poe mea kakau.l 0 ke Kanaka i "Kupaa no ka Pono o K.ona Aina a me Kona Lahui, ua Kapae ia, he Lauwili ahe Lolelua. Mit. Li;.vajiooponopono; Aloha oe: Nani ka hoi ka pu'iwa o ko'u hiamoe, oia ala no ia la a iko i kokahi mau manao i hoopuka ia maloko o na nupepa Ka Oiaio a me Ka Leo o ua eepa, i hoea mai nei i 0 makou nei i ke kakahiaka Poalua 1 hala, Foberuari Ia 20, a o ua mau manao la i hoopuka ia maloko o ua mau nupepa pilia welu noi, he mau manao ia e hiki ole ai i ko'u pulima ke aa'a mai, a e aho au e hookuu aku i ka'u makakila e inu i ka wai eleolo o ka inika a me ke aiai o ko kanana, a e hoike aku imua o'u mau hoa Hoohui Aina. Malalo o ko'u kalaiaina e ku nei he Hoohui Aina oiaio au mal luna a lalo, mai loko a waho, a ia'u nae hoi I kaulona pono iho ai me na iko a ko'u mau inaka, ike iho la ua i ka inoa o ke koa Kavalia kaulana oMaui Hikina.

Ko kiai naue ole o ko kau Ahaolelo o ka M. H. 1892-3 hoehaa, ke kupaa o na kupaa, a me ka luli ole oha luii ole, ka Hon. J. K losepa, ka paleumauma kila a liona lianu mehehu pololei o ka apana o Hana, e kakoo nei no ka pono o kona aina, a me kona lahui, a'u hoi e kapa aku al he puuwai wiwo ole imua o kona mau enemi, a ka nupepa Ka Oiaio a me kona LusAnoopoNoroxo e hoino aku nei i ke kanaka hewa ole, a e hapala aku iaia me na huaolelo Iku ok' ika maemae. Oiai ua ike au i ua uiau manao ala i hoopuka ia

maloko o ua mau nupepa waha kole

noi, aole i haaa ia kela malalo o na kaiai manao maikai nmo im kul iua 0 ka poe naauao, ua hana ia kela ma ke an<> llli pili kino, aka, aoie waie i ui k<>i puuwai 'iop) oie lu Ilon. J. lv. lusei>a ua Lnu.ihopoiiopono nei e kipehi aku nei me keia mau iiuaolelo inaomae ole, aka, ke hauhili a e nei ka aweawe o ka hee pilikua a lakou o ka lolerl maluna o ka poai hoohuiaina mai Ilawaii u Kauai, nie ka huli oke poo oim hee nui nei iuka o ka aina, nana na niakn i Uahaone o ke ku mai aka poai hoohuiaina iuka, a luai aku la 1 na huaolelo hu-a kai awahia mai kona waha aku, poe hupo oukou, hoopiiimpnai; aioha 010 i ka aina, aloha ole i ke alii, poe kipi oukou. A no keia nui o ka leo waiaau o ua

pilikua nei, puoho mai nei na i'a liilii oloko o ka lua, u-wa hoi kiapapali, a pane aku la. Kupanaha no oe e ke kupunakane o ka loteri, kai no 000 ke aloha ole ame au mau moopuna, oko kuakahi alii la, pakele mai kipaku mua ia mai ka noho alii aku i ka malama o Mei, o ka makahiki 1892, e au mau moopuna no o ka poai Hui Liberala, a I ka la 27 ae o ua malama ala no he Poaliina ia, ka'i auna la ae i ke ala malalo o ka hewa he ohumu kipi. Nolaila e Mr. Lunahooponopono, ona hana ekaeka a pau loa e kue ana i ka poal hoohuiaina aia ia maluna o kela aloha aina oio wale a me pili alii a lakou e kuwo mau nei i na wa a pau maloko o ka lakou mau nnpopa, aloha makou i ka aina, aloha makou i ka lahui, aioha makou i ka Muiwahine. Nolaila, ke ninau nei au, auhea ke aloha aina oiaio iloko o lakou? Aole, aole loa. Ua lilee me ka omole, hinuhinu mawaho he oi oloko. A aia nae maloko 0 ua mau nupepa waha kole nei, ke ao kula mau mai.nei lakou i ka lahui, i kola pule me keia puio, i kela malama me keia malama, mai ka hoomaka ana o ke Aupunl Kuikawa a komo i keia makahiki, me ka hoopuka ana i keia mau hopuna oleio a ka aoao anee aiii hoi e hoopaanaau mau nei, oia keia. () amea a keia malania ae, a keia mokuahi aku. O keia ae Ia na hopuna olelo a lakou e kula mau mai nei i ka lahui e pili ana i ka hoiiioi ia ae o ka Moiwahine ma ka noho alii, eia nae aolie wahi mea a hoi ae, kaukai aku nei ka pono o ua oiiana noi i ka imi haku alii a lakou © Amen'ka, Kalivalann, oia like pu no paha auanel, ka hoi nele i ke kula o Malama. Pololei wale ka lesu i oleio aku ai imua o na kanaka maiuna o ka mauna, Mataio 7:1"., 10. E malama hoi ia oukou no ka poe Kaula hoopunipuni ke iiele mai io oukou nei me ka aahu hipa, aka maloko he poo ilio hihiu hae lakou. Ma ko iakou hua e ike aku ai oukou ia lakou. Nolaiia, ua ike ia ka hua oka lakou mau liana pono ole, aua kulai ia aku ka mana hooko wahlne o ke aupuni moi a me kona mau paalalo mai ka nolio alii aku, aua apo ia aku ke aupuni e na mamo a na misionnri a paa ma ka poho o ko lakou ima, « eia ke hookeie ia nei eka poe ike i nei mea he hookele ana o ke aupuni, oka poo iko i nei mea he hookuonoono ana i ka waihona o ka lahul a me ka hooholomua ana i ke aupuni ma kalii ona pomaikai kaulike, a aole hoi e like aku me lakou la ae, ka poe ike i nei mea ke hooponopono aupuni ole wale, i ke au o Kipikona ke kupunakano o ua ohana lu helelei nei, ka iho o ka akau lu ka hema, mai Hawail nei aku a hiki i S.\moa maluna o ka waa peleieu Kaimiloa, a oia puu dala nui o $20,000 a mauou aka lahui i auamo ai, a ela ke moe lolii mai nei malaio o na puko'a nui o ka moana Pakipika. Nolaila, pololei waio na haole eolelo nei, aolo e hiki 1 kanaka Ilawaii ke hookele ī ko aupuni, no ka mea, lio noho na manao lapuwale iloko, o ka hanohano ame ka waiwai, ke ake oihana a me ka puni (lala, oia ka palaoa ono loa ia, ka lahui nao noho mai no nana aku i ka lakou mau hana uhaai palena ole, a aia ma kahi ona puu dala nui hewahewa oia ka mea i makemakeia i hele kela a pehu like na pakeke o lakou ia ma, a oia paha ka Kawelo i paha aku ai ia Kauahoa: Pehu ka ha ka iimu o Hanalei Eha i ka ua Pehu ka lulu ai i ka maka oka opua Hai hewa ka lima ī ke kaua kamalii Ei aku ka ke kauwa i ka hope waa Ea Kauahoa Kameeui o Hanalei Huhuhu'e a kaua moe i ke awakea Kapae ke kaua e ka hoahanau Aoie hoi na o kuu pili makamaka Kuu hoa heie o ka wa kamalii, Hoa kui lei lehua o Waikaeee, Lehua a lakou la e kui nei, Me ua Haku alii la o lakou i: 1 , Me Kuini Liliuokalani, Lilo o Waoiani lilo ia iakou la, Lilo Hawaii nei hui me Amerika. Mihi paha auanei o Buki ma ia i ke anu, no ka mea, aohe kanaka aia i Mana, ua hao ia e ka i-a iki a no-/: laila o makou a pau a ine ka makou imiu koa kaulana e-ha, ka poe e ku nei ma ka aoao hoohuiaina, he ma-

kemake loa makou i nef hoopouo-

l>ono aupuni eku nei <1 ke ike aku nei m:\kou ke hookele iu mi ke au-

puni i»b ku niiiikai ame k;i inae-in-u», me ka hoike pu ia uiai oua loaa o ke «upuni i kela manawa a mo kēia manawa, e like n>e ka hoikea ka nnpepa Puka Lh Kuokoa o ka malama o 10, ISO3 lielu 130, a eia ka hoike ann: Oka 5k250,710.ōlS k 250,7I0.ōl e w.«ilu> an:i rna na lua pao o ke Aupuni Kuikawa ma ka la 13 o Sepatemaba, he $103,845 oia huina ma na lelo o Araer!ka Huipuia, nolaila o keia puu helumn nui o na loaa o ka waihona o ke Aupuui Kuikawa, he mea ia i ike ole ia i ka wa oke nupuni moi, oiai lnkou la aku e noho ana i ka oilmua ia wa ma ke ano, na papa kuhlna ai elala o ke aupuni moi, a ela mai ka hope loa, o ka pau i i i Inho <>e ku Oialo a me Ka Leo. () ka iuoleo ke Aupuni Kuikawii, ke paa la la e Kamalamailalo, o ta welau, ke paa ia ala e Kalamainuu, aole e naue, he oi na līawaii na ka moku nui. Hoohi'iain t a Oiaio. Kauai o Mano.