Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 12, 24 March 1894 — Page 4

Page PDF (1.70 MB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Washington Middle School in Pawaa

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KA

NUPEPA KUOKOA

--- ME ---

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

 

No ka Makahiki,   -   -   -   $2 00

No Eono Mahina,   -   -   -   1 00

Kuike ka Rula

 

HOOPUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO.

H. M. WHITNEY, Luna Nui,

J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.

No Honolulu, Oahu, Lakou a pau.

 

POANO,  -   -  -  MARAKI 24, 1894.

 

KULA SABATI.

 

LOHE aku la o Iakoba i ua olelo a na keikikane a Labana, i ka i ana ae, Ua lawe aku la o Iakoba i na mea a pau a ko kakou makuakane, a ua loaa iaia keia waiwai a pau no na mea a ko kakou makuakane.

  2 Nana aku la o Iakoba i ka maka o Labana, aole ia i maliu mai iaia e like mamua.

  3 Olelo mai la hoi o Iehova ia Iakoba, E hoi hou aku oe i ka aiua o kou poe makua, a i na hoahanao on, a owau kekahi pu me oa.

  4 Hoouna aku la o Iakoba e kahea ia Rabela la a o Lea e hele mai ma ke kula i kona poe holoholona.

  5 I aku la oia ia laua, Ua ike no wau i ka maka o ko olua makuakane, aole ia i maliu mai ia'u e like mamua: aka, me a'u no ke Akua o ko'u makuakane.

  6 Ua ike hoi olua i ko'u malama ana i ko o'ua makuakane me ko'u ikaika a pau.

  7 A na hoopunipuni mai ko olua makuakane ia'u, a he umi kana hoolilo ana i ka'u uku. aka, aole ke Akua i ne mai e hoopoino mai ia ia'u.

  8 Ioa i olelo mai kela penei, O na mea kikok@ko kau uku, alaila hanau mai la na holoholona i na mea kikokiko; a i olelo mai ia penei, O na mea onioaio kau uku, alaila, hanau mai la na holoholona a pau i na mea onionio.

  9 Pela ke Akua i lawe ai i na holoholona a ko olua makuakane, a ua haawi mai ia'u.

  10 A i ka manawa a ka poe holoholona i ko ai, nana aku la ko'u mau maka ma ka moeuhane, ike aku la, aia hoi, o na kao kane i lele aku maluna o na kao wahine ua onioaio, a na kikokiko ame ke kikohukohu.

  11 Olelo mai la ka anela o ke Akua ia'u ma ka moeuhane, E Iakoba, i aku la au, Eia wau.

  Aperil 8. Ka mokuahana ma ko Iakoha ohana. Kin. 37:1-11.

  PAUKU GULA. Kin. 45:1. Mai paio oukou ma ke alanui.

  MANAO NUI. E pono ke hoopau koke i na manao lili.

  Olelo Hoakaka. Mahope o ko Iakoba halawai pu ana me kona kaikuaana, ua hele aku oia ia Sekema, a malaila aku ia Betela. Malaila aku ua hele oia ia Betelehama, kahi a Rahila i make ai. Alaila ua noho oia ma Heberona, kahi a Iosepa i mahuahua ai i keiki mohaha, ikaika, noho pono. Aka nae, ua loaa iaia ka inaina o kona mau kaikuaana. Oia no ke kumuhana o keia haawina.

  1. Malihini,--i kipa wale i ko Kanaana. Ma ka noonoo ana i na kahua helelei o ka wa kahiko, ua nui e na kana ma ua aina la, a neoneo maoli ia wa. 2. Iosepa,--M. K. 1729, no Iosepa he mau makahiki 17. Bileha,--ka makuahine o Dana me Napetali. Tilepa,--ka makuahine o Gada me Asera. Ino,--ua hana hewa e lakou, i hoohaumia ai i ka inoa maikai o ko lakou makuakane o Iakoba. 3. Aloha,--oi aku ia Iosepa, ke keiki a Rahela, ke keiki a ko Iakoba wa elemakule, ke keiki oluolu loa, hoolohe mau. O Beniamina he keiki ai waiu nona na makahiki elua paha, eha paha. Kapakomololoa paha a hiki i na wawae, me na lima lole no hoi, me na lihilihi lole nani, me na kii hoouani i humuhumu pu ia. Ua nui ke ano waiwai no ka nui o na hana e nani ai, mamuli o ke akami o ka poe humuhumu. 4. Olelo,--mamuli o ka hana maa mau ma ka halawai ana me na makamaka, "aloha oe." 5. Moe,--a like kona moeuhane me ka wanana mai ke kilokilo mai. 10. Papa,--me he mea la, ua kue ka Iosepa olelo hoike i a hana hoohanohano kupono no kona makua. 11. Malama,--me ka pihoihoi o na manao e pili ana i ka hua o ua moeuhane la.

  1. O Iosepa i aloha ewaewa ia e kona makuakane, 1-3. Mahea ko Iakoba noho ana mamuli o ka moolelo o keia haawina Baibala? Ehia mau keiki ana? Heaha kekahim au kumu no ko Iakopa aloha oi aku ia Iosepa? Owai ko Iosepa makuakane? Owai ko Iosepa kaikuaana? Ehia mau makahiki o Iosepa ia wa? Ehia no Beniamina? Heaha kekahi makana waiwai loa no Iakoba? He hoailona anei ia o ko Iosepa kuleana oi ma ke ano he keiki mua o Rahela mai i kana keiki puuahele? Ua kupono anei keia aloha manawalea, aole paha?

  II--O Iosepa i huahua ia e kona mau kaikuaana 4  Pehea i loaa ai ia Iakoba ka inaina o kona mau kaikuaana? Ua kupono anei ko Iosepa hana ma keia olelo hoike ino? Pehea i maopopo ai ia Iosepa ka inaina o kona mau kaikuaana? Heaha ko Paulo olelo ao, Ep 6:4? Heaha ke kumu maoli o ka inaina nui o ko Iosepa mau kaikuaana? Ina paha ua niania kekahi poe kue ia oe, heaha kou ano hana kupono? Ua maikai anei na olelo pilikino hakuepa ma na nupepe Hawaii? Ua kupono anei ko oukou inaina aku ia hai? Heaha kekahi mau kumu no ke ano okoa o ko Iosepa hana a me ko kona mau kaikuaana? Ua ano okoa anei ko Iakoba hana mahope o kona pule lanakila ma Betela? Heaha kekahi mau ano maikai o ko Iosepa kulana?

  III--O Iosepa i hooheneheneia no kana mau hihio, 5-11. Pehea i hoikeia ai ia Iosepa, ko ke Akua manao e pili ana i kona alii ana? Heaha kona moe uhane mua? Heaha ka lua? Heaha na hana i kuhikuhi mua ia ma keia mau moeuhane? Heaha na manao a me na hana o ko Iosepa mau kaikuaana? Heaha ko Iakoba manao a me kona olelo? Ua kupono anei ko kakou hilinai ana i na moeuhane ma ke ano he mau mea alakai? Heaha kekahi mau kumu no ko ke Akua kamailio ole ana me na kanaka i keia wa ma ke ano like me ko ka wa mamua loa? Ua kupono anei ko Iosepa hai lea aua aku i kona mau moeuhane i kona mau kaikuaana? Ua hoao anei na kaikuaana e hoopau ai i ko ke Akua manao paa e pili ana i ko Iosepa alii ana? Heaha ka mea e lapaau ai i na manao lili a me ka hoohuoi? Ua kokua auei ko Iosepa mau moehane iaia i kona wa popilikia? Heaha na kumu no ke ano ino loa o na manao o na manao huahewa?

  Manao Pili.--1. E pono anei ke uhi i na hana hewa, a i ole paha e hoike aku ia? 2. He mea oluolu anei ka opukekeua? 3. Ina paha ua hoohenehene oe no kou kulana maikai, heaha kou ano hana kupono?. 4. Ua lilo anei o Iosepa i alii Aigupita no ka manao paa a ke Akua a i ole paha no kona kulana maikai? 5. Ua pili ke kulana o ka wa oo i ke kino noho ma ka wa opio?

 

NA LETA.

 

  [Aole o makou makemake e lawe i ke koikoi o na hala no na manao i hoopuka ia malalo o keia poo e ko makou mau mea kakau.]

 

HE WEHEWEHE BAIBALA.

 

No ko ke Akua Ano, a me Na mea

Ana i Kauoha mai Ai i Kanaka.

 

NA REV. J. F. FOGUE.

  He mea kokua keia i ka poe e imi ikaika io ana e ike i na mea a ke Akua i hoike mai ai ma ka Palapala Hemolele. Malaila na kanawai o ka hoomana Kristiano. Oia ke hoakaka mai i na pono a ke Akua i kau mai ai maluna o kanaka. Ua hoike ia mai ko ke kanaka ano pono i kinohi, kona haule ana iloko o ka hewa a me kona hoopakele ia mai ma o Kristo la ka mea e oia ai. E malama a hoolohe i keia.

MOKUNA I.

NO KE AKUA.

  1 Ke ano o na inoa o ke Akua, he lehulehu na ano o na inoa o ke Akua i hoike ia ma ka Palapala Hemolele. Eia kekahi oia mau ano:

  Iehova; kona ano he Akua Mana, Hemolele, Ihiihi Nani.

  Kin. 17:1. I mai la ia ia, owau, no ke Akua mana; e hele oe imua o ko'u alo, a e hemolele oe.

  Isaia, 6:3. A hea ae ia kekahi i kekahi, ihiihi, ihiihi, ihiihi no o Iehova o na kauwa, ua piha ka honua i kona nani.

  Haku; he mea kulana kiekie i oi ae

  Hal. 16:2. E kuu uhane, ua i aku oe ia Iehova, o oe no kuu haku.

  Mea kiekie loa; aole kekahi mea kulana oi hou ae, he kapu hoano, he hoaloha nona ka mea hoohiki oiaio nana.

  Hal. 50:14. A e haawi i ka mea kiekie loa i kau mea i hoohii ai.

  Ia; ko Iehova inoa i kaomi ia, o ka puana a me ka hopena, he inoa hoonani.

  Hal. 68:4. E himeni aku oukou i ke Akua, e hoolea aku hoi i kona inoa, e hapai aku hoi i ka mea holokaa maluna o na lani ma kona inoa, o la, a e hauoli imua ona.

  Owau mau loa aku no; he mau loa, make ole, ia ao aku ia ao aku.

  Puk. 3:14. I mai la ke Akua ia Mose, owau mau loa aku no. I mai la hoi oia, penei kau e olelo aku ai i na mamo a Iresaela, owau mau, oia ka i hoouna mai ia'u io oukou nei.

  2 Na mea e maopopo ai he uhane ke Akua, he elua wahi e maopopo ai ma ka noonoo maoli ma ka Baibala.

  Ua ike ia ma ka noonoo maoli o na mea kino a pau a ke Akua i hana ai. Ua maopopo ia mamuli o ka ike o ke kanaka a ke Akua i hana mai ai ia ia; ma ka ike o ka maka, ka lohe o ka pepeiao, ka ai ana o ka waha, ka honi ana o ka ihu  me ka lawelawe ana o na lala. A me keia mau ike elima e hiki ai i ke kanaka ke hoomaopopo i na mea kino a pau. A ina aole e hoomaopopo ke kanaka i kekahi mea ma keia mau ike, alaila ua maopopo he uhane no he mea kino ole.

  Ma ka Baibala, ua ike ia ko ke Akua olelo pu ana me na kanaka pono ma na ano okoa, e like me ke kamailio pu ana o ka hoaloha me ka hoaloha, he leo wale no mailoko mai o ke ahi ma Horeba ma Sinai a ma na wahi e ae, la Mose a ina kaula e ae. A i ka wa o Iesu, he ekolu mau wa i lohe ia ai ko ke Akua leo. Ua maopopo aole he mea kino ke Akua, he uhane no.

  Puk. 3:3. I iho la o Mose, e kipa ae no wau e ike i keia mea nui, i ka mea i pau ole ai ka laau i ke ahi. 4 A ike mai la o Iehova i kona huli ana e makaikai, hea mai la ke Akua ia ia mailoko mai o ua laalaau la, o Mose, e Mose. I aku la ia, eia no wau.

  Puk. 33:20. A i mai la ia, aole e hiki ia oe ke ike mai i ko'u maka no ka mea, aohe kanaka e ike mai ia'u, a ola.

  Mat. 3:17. A ia hoi he leo mai ka lani mai, e i mai ana, o ka'u kei@ punahele keia ka mea a'u i olioli loa ai.

  Ioa. 12:28. E ka makua, e hoonani oe i kou inoa. Alaila pae mai la ka leo mai ka lani mai, ua hoonani iho no au, a e hoonani hou iho no hoi au. 29 I ae la ka poe kanaka e ku ana, a e lohe, he hekili ia. Olelo ae la kekahi poe, ua olelo mai kekahi anela ia ia.

  Ioa. 4:24. He uhane ke Akua, a o ka poe e hoomana aku ia ia, he pono lakou e hoomana aku ia ia me ka uhane a me ka oiaio.

  No na mea i olelo la, he maka, pepeiao, waha a me na lima ko ke Akua.

  Aole no ia he maka maoli; o kona ike, oia kona maka; kona hoolohe ana, oia kona pepeiao, o kona mana oia kona lima.

  Hal. 139:7. Ma hea la wau e hele ai, mai kou uhane aku? Ma hea la wau e pee aku ai, mai kou alo aku? 8 Ina e pii aku au i ka lani, malaila no oe; ina e halii au i kahi moe ma ka po, aia no oe? 9 Ina e lawe au i na eheu o ke kakahiaka, a noho hoi ma na kihi o ka moana? 10 Malaila no kou lima e alakai ai ia'u, a na kou lima akua hoi e hoopaa ia'u.

  3 Ka mau loa ana o ke Akua. O ke Akua, aole ona kumu, aole ona hopena, aka, mai ka mau loa aku no a hiki i ka mau loa kona ola ana.

  Na mea e maopopo ai. He elua mau mea e maopopo ai ko ke Akua mau loa ana. Ma ka noonoo maoli no ma ka Baibala, penei:

  Ina i manao wale ia, aole he mau loa ana o ke Akua, ina ua hana ia oia e kekahi mea, alaila, he kumu ko ke Akua. A ina he kumu kona, aole oia ke kumu o na mea a pau i hana ia; aka, ua hoomaopopo kakou oia ke kumu o na mea a pau i hana ia. Nolaila, he Akua mau loa o Iehova.

  Ua ike kakou, aole he hope ke kumu ole; a ina i ike kakou i wahi hope, alaila, ua maopopo ia kokou he wahi kuku ko kela hope. Aka, ina ua hana ia ke Akua, nawai la i hana ia ia? Aole e hiki i ke kanaka, aole i na anela, aole no hoi e hiki i ke Akua ke hana ia ia iho. Aka, i ole e hana ia ke Akua e keia mau mea ekolu, alaila, he mea hana ole ia oia. A ina he mea hana ole ia ola, he mea mau loa no. E nana i keia mau pauku Baibala, Hal. 90:2. Mamua aku o ka hana a ua mauna a me kou hoomaka ana i ka honua a me ke ao nei, o oe no ke Akua, mai kahiko loa mai a mau loa aku no.

  Tim. 1:17. No ke alii mau loa, make ole, i nana ole ia, no ke Akua akamai hookahi wale no, ka mahalo a me ka hoonani mau loa ia aku. Amene.

  Isaia, 40:28. Aole anei oe i ike, aole anei oe i lohe? O ke Akua mau loa o Iehova, o ka mea nana i hana i na kukulu o ka honua, aole ia e maule, aole hoi e luhi, aohe mea e hiki ke hoomaopopo i kona ike.

  Ier. 10:10. Aka, o Iehova no ke Akua oiaio oia ke Akua ola o ke alii mau loa hoi. Kanikau, 5-19. Ke noho mau loa nei oe e Iehova, a o kou noho alii, mai keia hanauna a kela hanauna.

  Kan. 33:27. O ke Akua mau loa kou puuhonua, a malalo iho na lima mau loa Hal. 93:2. Ua hookumu paa ia kou nohoalii mai kahiko mai, mai ka wa manawa ole mai oe e Iehova.

  Hal. 102:12, 24, 27; 135:13. Isa. 57:15; 63:16. Dan. 4:3; 7:27.

  4 He ike ke Akua i na mea a pau. Ae, ua ike oia i na mea a pau, mai kinohi ma a hiki i keia wa; a ke ike nei i na mea a pau o keia wa, a i ka wa mahope a mau loa aku no.

  Na me e maopopo ai. He elua no mea e maopopo ai ko ke Akua ike ana i na mea a pau.

  Ma ka noonoo ma ka Baibala. Ma ko kakou noonoo ana, ua hana ia na mea a pau e ke Akua; ina pela, naua no na mea a pau i ike; no ka mea, aole e hiki ke hana i kekahi mea ke ike ole oia i ua mea la. Nolaila, he Akua ike no o Iehova.

  Eia hoi nana no na mea a pau i hoomau, aka, pehea la e hiki ai ia ia e hoomau i na mea a pau. Nolaila, ua pili no keia ano ia Iehova.

  Ma ka Baibala; e hoomaopopo ma keia mau pauku.

  Heb. 4:13. Aohe mea nalo i kona maka, aka, ua akaka loa na mea a pau i ka mea ia ia kakou e hai aku ai.

  Hal. 147:5. He nui no ko kakou haku, a ua nui hoi kona ikaika, a he mea hii ole ke hai aku i kona ike.

  Ioa. 3:20. No ka mea, ina e hoohewa mai ko kakou naau ia kakou iho, ua oi aku ke Akua i ko kakou naau, a ua ike oia i na mea a pau.

  1 Na'l 8:39. O oe wale no ka i ike i na naau o na keiki a pau o kanaka.

  Oih. 15:18. Mai kinohi mai ua ikela no e ke Akua kana hana ana a pau.

                Aole i pau.

 

Heaha ka Hala nui e Hoino loa ia nei

o na Misionari a me na Mamo o

Lakou ma Hawaii nei i keia mau la?

 

  Eia ka Iesu olelo i kana poe haumana: "E pomaikai ana oukou ke hoino mai kanaka la oukou, ke hoomaau mai no hoi."

  A pela no hoi ma Luka, "E pomaikai ana oukou i ka wa e inaina mai ai kanaka ia oukou, a e hookaawale hoi ia oukou, a e hoino ai hoi, a e kiola aku i ko oukou mau inoa me he mea ino la."

  Eia hoi ka Petero, "Aka, ina e hoino ia mai oukou, no ka oukou hana maikai ana, a hoomanawanui oukou, oia ka pono i ke Akua."

  Eia ko'u mau mahele manao:

  1 Heaha la ka manao o ia huaolelo misionari?

  2 Na misionari, owai lakou?

  3 Na misionari, he poe lunaolelo io anei na Iesu Kristo?

  4 Owai na mamo a na misionari?

  5 Heaha ka hala nui e hoino ia nei lakou?

  6 Owai ka poe e hoino nei?

  He mea pono no'u e wehewehe pakahi aku i keia mau mahele manao i hoike ia maluna imua o na makamaka e heluhelu ana i keia.

  1 Heaha ke ano oia huaolelo misionari? Eia ka manao o ia huaolelo misionari a kakou e lohe nei a e kamailio mau nei. E nana ma ka Buke Moolelo Ekalesia aoao 251, Palena 75. Penei i kakauia ai: "O ke kahunapule i hoouna ia aku e hoolaha i ka euanelio," he misionari ia.

  Eia no ke kumu o ko'u manao e hoakaka aku i keia. Ke ike nei au maloko o na nupepa a me kanaka no hoi e kamailio ana no na mea pili i na misionari, mea ae no mikanele o mea ma, ino na mikanele, kaili aupuni na mikanele, hao aina na mikanele, a nui wale aku ia mau ano huaolelo. Eia nae ua loaa mai keia huaolelo mikanele mailoko mai o misionari. Ke hoomaopopo nei au i ke kamailio huikau wale maloko o na nupepa a me kanaka no hoi Nolaila, ina paha o heluhelu ana lakou i keia, alaila, e mihi ana paha lakou no ko lakou lalau a me ke kuhihewa. Nolaila, eia ka malamalalama e hoikeia aku nei e ka haumana a Kauka Hai no oukou ka poe makapo. Oia ka ninau ia oukou ka poe hoino mikanele. O J. E. Bush a me Kauka Hai, owai o laua ka misionari? Eia ke hai aku nei au ia oukou, o Dr. C M Hyde oia ka misionari, a oia no ka hope loa o ia poo i hoouna ia mai i Hawaii nei. O J E Bush he pai nupepa kana oihana, aole oia he misionari. Me keia mau wehewehe ana, e moakaka ana paha i na kanaka ka manao o keia huaolelo misionari e lilo nei i maka kikiia o ka poe e hoino nei i keia mau la.

  Eia no ko'u manao no ia poe hoino wale. Ke hoino nei no lakou ia lakou iho, a ke nahu nui la no i na elelo o lakou. O ka hale i mokuahana iaia iho, aole oia e mau. Pela ka hope o ka poe manao ino, aka, ao misionari, eo lilo ia i huaolelo momi laa no na puuwai Hawaii oiaio o hooipo mau ai i na kau a kau a hiki i ka hopena o ke ao nei. Ua hoea mai i keia mau la ka uuhou kamahao, ua nohoalii o Misionari maluna o ka poe hoino. Maikai la.

  2 Na Misionari. Owai lakou? Eia ke hahai aku nei au ia oukou ka poe hoino mikanele. E hoolohe mai na pepeiao o oukou: Na Rev Mika Kakina, oia hoi o Asa Thurston, Hiram Bigham, L Andrews, J S Green, P J Gulick, E W Clark, G P Judd, S Sheperd, Dwight, Baldwin, Ruben Tinker, Sheldon Dibble, Andrews, John Emerson, David B Lyman, Ephraim Spalding William P  Alexander, Richard Armstrong, Cochran Forbes, Harvey R Hitchcock, Lyons, B W Parker, L Smith, Titus Coan, Isaac Bliss, Daniel D Conke, Chas Bond, Daniel Dole, J Paris, James W Smith, C B Andrews, T P Hunt, E Whitney, J. F. Porgue, S. G. Dwight, Henry Kinney, C H Wetmore, William Richard, Dr Chapin, Bihopa, C M Hyde, ka misionari hope loa i hiki mai i Hawaii nei.

  O keia poe ae la a'u i hahai ae la i ko lakou mau inoa maluna, o lakou no na kahunapule i hoounaia mai e ka papa Amerika ma Hawaii nei no ka hana laahia a ke keiki hipa, a Iesu ka makahiapo a ke Akua i kapaia kona inoa o Iehova.

  O lakou nei ae ia, (a ina paha ua koe kekahi poe inoa - o lakou), o lakou no na misionari. A ua kupono ke kapaia lakou, na Apose tolo oiaio a Iesu Kristo i hiki ma Hawaii nei, ka poe hemolele, ke panihakahaka o na hana hemolele he umikumamalua a ka Haku a hiki ia Paulo ma.

  Nolaila, ke hoonui hou aku nei au i ka malamala ia oukou ka poe hoino mikanele. E nana ae oukou i na inoa o ua poe la a oukou e hoino nei. Ehia o lakou e ola nei? Ehia i hala mao? Ehia maluna o ka noho moi? Ehia mau alihikaua? Ehia mau lunakanawai? Ehia mau Ilamuku? Ehia mau makai? Eia no ka mea maopopo. Ke hoino nei oukou i ka ole. He ole ka mea loaa mai. Ehia mikanele e noho nei maluna o na oihana aupuni? Aia no o Kauka Hai he kumukula no ke ula kahunapule ma Honolulu. Eia no ka'u e hoomaopopo nei, o ka huina o ka oukou mau olelo hoino a pau, ke auamo nei o Kauka Hai, Bond, Binamu opio a me kekahi poe e ae o lakou e ola mai nei a me na haipule oiaio o ke Akua, ke auamo nei lakou i keia mau hoino maluna o ko lakou hokua. Aka, ke hai aku nei au la oukou e ua poe hoino nei. No lakou nei ka uahi, a no oukou ka makole.

  3 Na Misionari. He poe lunaolelo io anei na Iesu Kristo? Ke ae nei au. Penei ka'u wehewehe ana a hoonohonoho ana mai a Iesu Kristo ke kumu mua o ka hoomana Kristiano a hiki ia Rev. C. M. Hyde ka lunaolelo misionari hope loa i hoouna ia mai i Honolulu nei. Eia ka inoa o na lunaolelo kaulana a Iesu Kristo, Simona, Petero, Anederea, Ioane, Pilipo, Barelotomaio, Toma, Iakopa, Mataio, Iakopa (ka liilii) Simona, (no Kanaana) a me Iuda (aole Isekariote) Paulo, Kelemene Romano, (haumana a Paulo) Polikapa, (haumana a Ioane) Ireneo (haumana a Polikapa) Tereturio, Konesetine, Eusebio, Augesitine, Pelagio, Wileboreda, Bede, Kelaude, Berenegariu, Aneselama, Waledo, Ioane Wikelifa, Ioane Husa, Ierome, Matina Lutera, Ulerika Zuinegerio, Ioane Kalavina, Ioane Robinesona, Kakina, Binamu, a pela aku a hiki ia Rev. C. M. Hyde, ka lunaolelo hope i Hawaii nei. Nolaila, ma keia papa hoonohonoho ae la maluna ua akaka loa, o na misionari e hoino ia nei, he poe pili ponoi loa aku kela i ka mea nana kela mau mamala olelo maiuna. Mataio  5:11, Luka 6:22. Oia hoi. "E pomaikai ana no oukou i ka wa e hoino mai ai kanaka ia oukou."

  He oiaio i ka wa o Iesu Kristo, ua hoino la oia a hiki i kona makia ia ana maluna o ka laau kea o kona poe enemi. Pehea kana poe haumana? Nui ka hoino ia. Ua make o Iakopa ia Herode. Ua kaulia ia o Petero ma ka laau kea ilalo ke poo a iluna na wawae e manana ai. Ua olo ia i ka pahiolo kekahi. Ua hoolei ia o Ioane iloko o ka ipuhao aila wela, aole nae oia i make malaila.

  Ke hoakaka nei au ia oukou e ka poe e hoino nei i na misionari i ke kulana i loaa mua i ka Haku a me kana poe haumana. Ua hoino ia lakou. A o ka mea mahope mai o ka hoino, o ka pepehi mai no. Aole anei mai like na mikanele pela i keia wa hoino ia, ina oia au, ina ua pau o Kauka Hai ma a me na keiki a lakou i ka pepehi mainoino ia e oukou e ka poe o hoino nei. Ina ua pau pulu. Aole hoi e hihi, he au malamalama loa keia. Nolaila, o ka lakou wahi eha wale no, he wahi mea hoomaneoneo, he papai, he nunui niho wale iho no, he aoa na ka ilio liilii, aohe wahi eha e makau ia aku ai.

          (E Hoomauia au ana.)

 

MOIWAHINE TEMPEST

 

MOKUNA  I

 

KA HALE LAPU.

  Oia e kahea ana no ka opio "E wehe mai i ka puka o wawahi ia aku e a'u!" Alaila, pane wikiwiki mai la he leo mailoko mai o ka ipuka, aole paha i eono iniha mai iaia aku, "E hele oe e ka malihini, mai hana wale mai no i ka hana i ku ole me oe, o loaa aku ia oe ka ino, e hele oe!"

  Pane aku la ka opio, "Aole au e hele a ike au na mea i hanaia maanei," alaila noke aku la ia i ke peku i ka pu ka me ka ikaika.

  Pane mai la ka leo maloko "E ka hupo, nou no keia wahi, a e ao ana au i kekahi o kou kauwa oiai hoi ua hoohaunaele mai oe, nolaila, e maalo ae oe, a ma ka inoa o ke diabolo, e ki aku ana wau ia oe," a lohe aku la oia i ke kani ana o ka pu.

  Kaualua iho la kona manao a nana aku la ia Colonela Tempest, ua hele no hoi a huhu kona mau helehelena.

  Pee ae la ke Kolonela a hawanawana aku la ia Pilipo, "Koi hou aku no oe!" a liuliu noke hou aku la o Douglass i ke peku i ka puka.

  Pane aku la ia me ka leo o ka wiwo ole, "aole i hooko ia kou makemake, e ke kanaka, e oluolu oe e wehe mai i ka ipuka, e ike aku au i kou helehelena a @e ko kauwa, alai la, e hele aku no wau."

  "Naaupo!" wahi a ka@leo, "eia mai hoi ha!" a lele mai la ka poka me ke kokoke loa i ke poo o Douglass, a lele loa aku la ma ka ululaau.

  Ia minute no, kiloi iho la la me ka ikaika i ka pauku hao i paa ai ka puka, a hemo ae la ka puka. Ike aku laua i ke kino o kekahi wahine opio o holokiki mai ana, me ka huli ole mai e nana i kona mea nana i hoopakele, a holo aku la la ma kahi alanui ololi a nalowale aku la iloko o ka ululaau.

  Pane iho la o Colonela Tempest, "O Topaz no ka? pela no ko'u manao!" Hookaawale koke aku la ia ia la Pilipo ma kahi e, a ku aku la ia imua o ke kanaka e ku mai ana ma ka ipuka hale.

  O keia kanaka, he loihi wiwi maalea, a ua hoike mai kona mau hiohiona, he kanaka Farani no ia, a o kona mau heleheleua, e ike aku no oe i ka hoomaau, a me ka naau ino.

  I kona ike ana aku i ke kino kiekie hanohano o Colonela Tempest, ua ku mai la ua kanaka nei me he tiga huhu la e lele mai ana. Oiai e nana aku ana ke koa wiwo ole me ka maka kuoo, a pane aku la:

  "E aha ana oe ia nei e ke kauka?"

  Pane mai la ke kauka me ka leo u u: "O oe no ka ia e ke Colonela," a pii ae la ka ula ma kona mau papalina a hiolo mai la ka hou ma kona lae.

  "Ae, e ke kauka; owau no, a e ninau hou aku ana wau ia oe, e aha ana oe ianei me Topaz, ka'u kauwa wahine?"

"Aohe a'u hana e ke Colonela," wahi a ke kanaka.

  "E kala mai oe ia'u, wahi a Colonela, nou ae la hol@ke kauwa wahine o Douglass. I nahea nei la ka lilo ana i kauwa nou? Olai, ke ku mai nei oe imua o'u a aole nae kou kauwa; o kela kaikamahine i holo aku nei o kou kauwa ia?"

  Pane mai la ua kanaka Farani nei me ka mino aka hoohenehene, i na huaolelo hulu a hoohilahila i pane ia mai: "No ko'u manao he mau malihini olua, nolaila, aole wau i makemake e hoike akea i na hana ohana o Esperanza, ua hele mai au ianei ma ke ano ulia wale a noho iho nei wau e hoopakele i na hana hoopunihei i hanaia me kou ike ole.

  "E hai pono mai oe e Kauka Lefevre," wahi a ke Colonela, a pane mai la ua kauka Farani nei:

  "E holo lio malie ana no wau ma ke alanui, a hala hookahi hora, ike aku la wau ia Topaz, me kona ike ole mai ia'u, a hahai aku la wau iaia no kahi mamao, a ike aku la wau iaia e hoohuli koke ana i kona miula ma kahi ala ololi e pii ana i ke kuahiwi. A i ko'u hiki ana ma ua wahi la, hoomaha iho la wau, a no ke aku nui e ike i ka oiaio o ka'u mea i noonoo ai, ua uhai mai no wau a hiki i kela wahi, a ike mai ia wau ua komo o Topaz iloko o ka hale, komo pu aku ia wau a hopu iaia me ke noi ikaika aku e hai mai oia ina ua hele mai oia e huipu me Huanu--auwe, eia ka hoi kekahi he palapala ma kona lima, a ua haule iho ilalo, a na'u i heluhelu a e hoike aku ana wau ia oe."

  Huli ae la ua Farani nei a komo aku la iloko o ka hale a uhai aku la o Oolonela Tempest a ku ana i ka puka.

  "Eia la!" wahi a ka Farani.

  "A heaha?" wahi a Colonela Tempest.

  "Eia la!" wahi no a ka Farani, a lalau aku la ia i kahi pepa, na hele a minomino a haawi aku la i ke koa noo e heluhelu iho, a penei na olelo o loko o kahi palapala:

  "E hui me a'u e ka'u mea i aloha ai ma kahi hale oki wahie i ka hora umikumamakahi o ka Poaloa. E hai aku wau ia oe i ko'u wahi manao; ua makemake anei oe e kuokoa a e lilo oe i wahine mare na ka mea i aloha ia oe, Topaz e kuu aloha, a mai poina, e hele mai e hui me

               Huanu.

  Heluhelu iho la o Colonela Tempest a haule iho la ka leka mai kona lima aku, me he la ua welu i ke ahi ahi, a huli aku la kona mau onohi a kau pono aku la i ke kauka a pane aku la:

  "Na Topaz no i lawe mai kela palapala?"

  "Ae; nana no wahi a ke kauka Farani, aumeume ia iho nei e a'u a lilo mai nei, a hoopaa iho nei au iaia a hiki mai o Huanu, alaila, hopu aku au ia laua a lawe aku imua e hoopai mai oe ia laua, a oia ka mea a olua i lohe mai nei i kela uwe nui aole nae i hoea mai o Huanu."

  "A he nika hoi kai holo aku nei iloko o ka ululaau, malia paha oia ko keiki e Colonela Tempest," wahi a Philip Douglass.

  "Aole paha oe i ike pono aku," wahi a Colonela.

  "Pela paha, aka, he wahi manao no ko'u."

 

  Ua hiki no, mahope e ninaninau pono ia ai keia hana wahi a Colonela. E Douglass, e hulihoi kaua. A hoi aku la na Kelemana ma kahi o ko laua lio, a o ke kanaka Farani ua hele a haikea a inoino pu na helehelena i kau a mea o ka huhu, ku iho la ia i ka ipuka hale, a kiai aku la i ko laua la hoi ana me ka nau o na kui.

 

Hoolaha @umau.

 

KA AYER SASEPARILA

Oia ka LAAU oi loa o ka maikai no na mai i hookumu ia mai ke koko ino mai. Ua oi loa ae hoi, no ka mea, o kona kahua i hookumuia io ka

Honodorusa Saseparila Oiaio.

  No ka mea, o ka LAU NA HELEHELE a me na mea a pau i maa i ka hoohuihui ia, oia na laau oi loa o ka maikai, a no ka mea hoi ua ike ia ka waiwai io ma ka lapaau ana i na MA'I o ke KOHO --ua oi ka

Ayer Saseparila

ma na mea a pau e hooikaika a e kukulu hou ai i ke kino i hoonawaliwali ia e ka ma'i a me ka eha.

  Ua hoonoono ia ka ai, ua hoopau ia ka ma;i o ka waihona hoowali ai ua hooikaika ia ke Ake a me ka Puu Hoowali ai, a hoohana maikai ia na lala pau o ke kino. Ua hookuke ia mai ke kino ae, ka laau make o ka ALAALA, ua hoola ia na EHA, na PUHA, na RUMATIKA, na MAIHEHE, na HUEHUE a me na ma'i ma ke poo kahe wale o ka hupe, a ma na wahi a pau ke hooia mai nei na Kauka alakai ka maikai o keia laau.

  Ke hoola nei ia hai, a e hoola no hoi ia oe.

  No ke KUNU a me ke ANU o ka

Ayer Cherry Pectoral

ka laau lapaau alakai o na ohana.

Ho ka NALULU, ka LEPOPAA

ka LENA a me kekahi mau mea inoino e ae o ka opu, e lawe i ka

AYER  HUAALE  CATHARTIC

E makemakenui ia nei e ko ke ao puni.

  Hoomakaukauia e Kauka J. Ayers & Co., Lowell, Masekuseta.

 

HOLLISTER & CO.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

32

KAKELA

ME

           KUKE

 

KA - HALEKUAI - NUI

----O NA----

WAIWAI   LIKE   OLE

 

NA MEA

HANA KAMANA AIPAU

Na lako pili hao kukolu hale,

    Na kepa,

        Na lei ilio,

            Na kaulahao ilio.

                Na Pahi,

                     Na Upa,

                          Na kope hulu,

                                Na Pulupulu.

PALAU LIO

                              Na mea mahiai,

                                  Na au ho,

                                Na au koi,

                            Na kua bipi,

                        Na lei bipi,

                   Na kaulahao bipi.

               Na uwea pa,

          Na kaa palala,

       Na mea piula,

  Na ipuhao.

Makau me Aho Lawaia

Na Iliwai

     Na kaula,

          Na hulu pena,

               Na pulumi,

                    Na pena, me ka aila,

                         Na kopa,

                              Na aila mahu

                                   Na pakeke

Na pakeke hao,

          Na kapu hao,

                  Na pauda,

                       Na kukaepele,

                             Na uwiki, a me

                                   Na ipukukui.

Mikini Humuhumu Kaulana

Wilcox,  & Gibbs Hookahi Lopi.

ka Remington, Elua Lopi.

     A me na ukana he nui loa, o kela ano @ me keia ano.

Kakela me Kuke

2896-@