Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 12, 24 March 1894 — HE KAAO HOONAUE PUUWAI NO PUAKAOHELO KE Kaikamahine Alii. KA Ui Oi Kelakela o ka Nani a me ka Maikai. NANA I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI. KA Ui i Hiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai kupua-kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei. [ARTICLE]

HE KAAO HOONAUE PUUWAI NO PUAKAOHELO KE Kaikamahine Alii. KA Ui Oi Kelakela o ka Nani a me ka Maikai. NANA I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI. KA Ui i Hiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai kupua-kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei.

i | Kf. Kiowai kapu a me ka Mana Kupua e kiai ia ana e xa Konu ite Umikūmamar.UA; UA ĪAhO IA MANA I MEA OLE I ICA NANI A ME KA Ul O IIAWAĪI. I na koiki o Niihau e noho pu nei ine ka manao llke o ko aloha pakahi iloko o lakou, aohe ike ia mawaho, akn, o ko ano helehelena ua hiki no īa kaua ko leoho aku, ua eha loko, a kaua e lioomanao ae ai i keia wahi hoohono a ka poe kalilko: Miki Iloli ke kai o Hilea Kai auna ka manu 1 ka pua akili Helo hehl ke kai o Hoolehua 0 ka hele ana a Kalawelawe malie Ka waiho wale iho no i Palaau e—a E au ae ana au e nana i iko 1 ke kuleana o ka moeomoe—ai—a Moe oo ilaila pehea hoi nu Mai eha iho. K waiho knkou ia lakou e kaawili ana mo ho ma'i nahu la, a e huli ae hol kakou a nana aku i ka mea nona ka moolelo, ka ui hookala kupua. Ma ka 'po ana iho o ia la, a ma ke aumoo, ua ioaa aku la ma ka hihio ia Puakoolau e olelo mai ana o Punahoa iala, e hoomakaukau ia laua no ka helo ana ma ke nlanui aumoana, o ka po i lona ai keia hihio, o ka po ia o Kane, a nona no ia ao ana ae. Ile la ia no ka hoomakaukau no ka hele ana o na lil, no ke ala e hiki aku ai i Kuaihelani, ka aina a ka poino i noho ai. Ma ia hihio i loaa ia Puakoolau, ua ao ia mai oia e Punahoa ko laua kupunawahine, mai hoike wale aku i na lil a mo na makaainana, o ulu mai auanoi ka haunaele mal na keikialii mai, nolaila, ua huna ia me ko lakou lohe eile. A ma ke aumoe o ka po I o Lono, ma ia po i haalele ai ka ui o Kauakanilehua i na kaiaulu o kona ono hanau oia hoi o Ilawali nei. Ma ka po i loaa ai ka hihio ia Puahoolau, ua loaa pu aku la no ka hihio la Puakaohelo, oiai kona kaikunano Puakanakamaikai e hai mai ana i kona kaikuahine aloha nui: E kuahine, e hele ana oe a liaalele i ka aina hanau, a hlki oe i Kuaihelani, alaila, na'u no e huli aku ia oe a loaa aku oe ia ? u ilaila,. mai hai oe ia papa o huhu mai ia oe, eia no au ke hoomanawanui nei i ka hana a ke aioha, a hala ae ka ua ka mea makau. Ua hala aku nel o pnpa Puakaunaoa e huii Ia olua, a ina e loaa aku olua i Niihau, alaila, kipaku loa aku ia olua. Akahi no o Puakaohelo a lohe ke huli ia aku nei iaua e kipaku hou aku ia t laua. A i ka pau ana o ko iaua kamailio ana mo ke kaikunane, ala ae la ia, nana ae la ma o maanei, aole he mea ī loaa ikl, a hu ae la kona aloha

ia rannawa**no ka'ike ana'i ke kino •• •* • waiiua o kona 'kaikunane o ka waimaka ke hanini ana ma kona mau papalina nohenohea, ua hele a Aia i Alakai ka anoi la Na pua kau a ke aloha He aloha kaii mau ioa la A no'u no iala kekahi O iala ka pua i poni ia la Kukuni paa ia ka iini He iini kau na ka manao Ia 0 Halia hana mau i ko kuio. Ho mau wahl kanaenae ia holu no ke kai, a e waiho aku kaua iaia nei 0 hoonipo ana i ke kai o laio, a e huli ae a nana aku ma ko laua alahele moana. Ma ko aunioo i ka po o Lono, ua makaukau ae la laua no ka heie aka liuliu ae la kahi waa o laua nei oia hoi ke alelo o ko laua kupunawahine, a mnkaukau ka waa o ka holo no ia me ka iko ole ia mai e kamaaina, aia laua la ke holo la i ka moana, a hoomanao hou ae la au i v keia mau wahi lalani mele a ka poe loea, Ko holo la oe e Poki i ka moana He ale kou hoa olelo A i ala ae ka hana ona lii a me na makaalnana, ua heo laua la, o ka punana ke waiho ana, ua lele ka manu. I na keikialii i ike ai ua lele ka manu, ano eae la ko lakou manao, me ko lakou manao ina lakou e ike 1 ka holo ana, ina ua paa ia lakou i ka hoopaa ia me na kaula, aka, ua haia ka wa pono e paa ai, no ka mea ua ahai ka pupuhi i na lii o Hawaii, aia ke au ia i ka moana mamuii o ka mana kupua o Punahoa, ka waa alelo, a e waiho kakou ia lakou e ku nana wale ana, a e huli ao kakou e nana ia laua Ja e liolo la. Ia po no a ao, ua nalo ka aekai o Niihau mai, ka ike a ko laua m»u maka, a o ke kuahiwi wale no ka mea e iko ia nei e laua, o ko Kaual kuahiwi nae ka mea kiekie iluna, a hu ae la ka manao aloha ika u* nona keia nanoa. I na maka ula weo o ka ui e kauiona pono ana mahina o na piko o ka mauna o Waialeale, me ka nape malie ana o kona puuwai i ka nalohia o na kuahiwi aloha o ka aina, me na waimaka e haioiloi ana, a puana ae la ka mea kakau i keia mau wahi kanaenae ana lii i hala, Nani walo ke poo o ka waikini i ka malio Malie lai no ka luna o Maunakapu He kapu ia he lahui na Makaukiu He kiu ahai lono ia na ka ipoahi E hea ana ia lalo o Kaipoli He ualo makani, he Koolau He hoa makani ia no Puakei Ke ike aku ia'u kula iehua i ka wai E lana ana ka pua hau i kai o Wailua He lua ole keia aloha Ka pii no a ke kiu onol>i Ilalla ka ia e hoonipo ai Nanea mai ana hoi i Awa Aia laua la i ka moana kai lipolipo i kela manawa, e hooipo ana me na alo o ka moana, o lliki iho ana na huua kai maluna o ka iei nohea, ho mea ole ia mau inea e alo ia la, a ke haule iho la na pakaua eloelo maluna o laua nei, aka nae, o ia pakaua e kilihune la maiuna o laua, he mea ole ia i ka mana kupua o Punahoa, o ka ua ke lieie la maluna walo ae no o laua, oiai, oka punohu ua koko ke pani iao ia maiuna o laua i na wa a pau, a maluna iho o laila aia no maiaila na pakaua o ka moana e haiuku ia. - Ke huli hope ae la na kuahiwi aloha o ka aina, a alawa ae la hoi na maka o ua nohea aumoana* nel, a puanaaela, ' Aloha ka aina lianau Aloha na kualono uliuli Eia au ko hele nei Haalele i haalele i ka home I ka ua kaulana o kuu aina Aloha oe, aioha no wau Ua nalowale ka aina i kela manawa, elua ia, elua po, ua halawai mai la ke kauoha a Punahoa ia Puakoolau, e olelo mai ana iaia, ma ke kakahiaka nui oka la i o Hoaka, e hoomanao ao ui, oia ka la e halawii ai lakou me ka aina, a o ia aina o ka aina o Kanehunamoku. Aole i pau. līe hoopii koi poho nui ka Sam Kelly ia Kalaiaina Ainiu w o Heeia no ka $5,000 poho i keia kau ae o Mei, no ka hoopaa hewa ana i kana keiki oo ole.