Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 14, 7 April 1894 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

ME KO HAWAII PAEAINA I HUIIA.

BUKE XXXIII.  HELU 14.  HONOLULU, POAONO, APERILA 7, 1894.          NA HELU A PAU, 2488

 

Hoolaha Holo.

 

J. S. SMITHIES (KAMILA,)

NOTALI no ka LEHULEHU

A HE

Agena Haawi Palapala Mare

M#h@kona, Kohala, Hawaii.        2378-1v

 

W.R. KAKELA,

I oio a he Kokua ma ke Kanawai.

HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

2370

 

Antone Rosa,

(AKONI.)

I oio a he Kokua ma ke Kanawai.

LUNA HOOIAIO PALALALA.

Keena Hana ma Alanu Kaahumanu.

2370@

 

ALLEN & ROBINSON,

Na MEA KUAI PAPA O NA ANO A PAU

E lo@@ no ma ka UWAPO O PAKAKA, Ho@oioio, make kumikuai makepono loa, no ka @@maikai o ka lehulehue e makemake ana e ku kuio hale. E kipa mai a e ike kumkaka.

@@96@

 

E. G. HITCHCOCK,

(AIKUE HIKIKOKI.)

Loio a Kokua ma na inea a pau e pili ana ma ke Kanawai.

@ OHUA NO NA BILA AIE ME KA AWIWI

Hilo, Hawaii.      2370

 

WILDER & CO., (WAILA MA.

Mea Kuai Papa a me na Lako kukulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau e pono ai o ka hale.

Kihio Alanui Moiwahine me Pap@.

2396@

 

JAMES M. MONSARRAT,

(MAUNAKEA.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai

HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

          E hana ia no na Palapala Kuai, Palapala @ooli@alima, a me na Palapala Pili Kanawai o ae ma ka olelo Hawaii. Dala no ka @o@i@ ma ka moraki ma na Waiwai Pa@.

          Keena Hana : Hale Pohaku hou ma ka aoao ma Waikiki o ka Halewai, alanni Kalena.      2370

 

J.T. WATERHOUSE,

(WALAKAHAUKI.)

Halekuai o na Lole Nani Panio!

LAKOHAO.

Na Lako Hana Mahiko,

A PELA AKU HE NUI WALE.

Alannui Moiwahine,   Honolulu.

2396-q

 

Ua Nalowale.

UA NALOWALE ahuk kekahi lio eleele huelo loihi mai ka hale noho aku o Dr. Hyde's ma ke alanui Beritania, i ka la 2 o Augaate nei. Ina o ka mea a mau mea paha e hoihoi ae ana ma ka lima o ka mea no@a ka inoa malalo @@@ nei, e loaa no iaia ka uku makana

2454-@@ WALTER C. WEEDON.

 

HOOLAHA

I ka Poe Hele I ke Kiowai o Waiakeakua, Manoa.

ONA POE a pau e makemake ana e hele i ke Kiowai o Waiakeakua ma Manoa, k@hoolahaia aku nei e pono e loa@ m@a ia lakou ka ae ia mei ka mea nona ka inoa maleio iho nei, a o na mea a pau e komo hewa ana ma ia wahi me ka ae ole ia e hoopiiia no ma ke hanawai.

          JAMES H BOYD

          Ma ke Keena Aina, Hale Aha Hookoloholo.

          Honolulu, Inne 17 11893.    2447-tf

 

Hoolaha a ka L unahooponopono Waiwai.

OIAI, na hookuhu pono ia mai ka mea nona ka inoa malalo iho i Lunahooponopono io ka waiwai o D. @ Nahinu, i make, o Hookena, nolaiia. ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na poe a pau a ka mea i make i aie aku ai, e waiho koke mai i ka lakou mau koina a pau me na hooia@o kupono i ka mea nona ka inoa malalo iho me@@ko mai o na malama eono mai keia la aku, a i o e ia e hoole mau ioa ia aku no; a o ka poe a @an e noho ale nei i ua mea la i mae i hoo@aa hoke mai i ka mea nona ka inoa malalo iho ioa ke keena ban@ o H. @ackfeld & Co. una Honoululu.      C. BOSSE,

Lunahooponopono a ka waiwai o D.H Nabino i make.

          Honolulu, Mar 21, 1894.     2486-4

 

KO BIHOPA MA,

BANAKO MALAMA DALA

ELAWE NO MAKOU I NA DALA HOOMOE ma ka hoaie ana ma ko makou BANAKO Malama Dala malalo o keia mau kumu:

          Ina e hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala Elima Haneri, e uku no makou i ka ukupanee ma ka Elima Hapahaneri o ka makahiki, mai ka wa aku o ka lawe ia ana mai o ke dala, ke waiho ia ke dala hoomoe i ekoiu mahina, a ua waihoia papa ke dala a hala na malama ekoiu i ka wa e hooponopono ia ai na helu. Aole uku panee e helu ia maluua o na dala hakina no na la elua papa o ka mahina.

          Aole uku panee e uku ia i na kala e lawe ia ana maloko o ekolu mahina mai ka wa aku o ka hoomoe ia ana mai.

          He @@ ia mamua ae o ka unuhi ana aku o kekahi kanaka i kana mau dala, e hoike e mai i @@ BANAKO, a e luwe pu ia mai ka buke dala i ka wa e kikoo ai.

          Aole dala e uku ia, aia wale no ma ke kikoo ka mea nana i hoomoe mai i ke dala me @ lawe pu mai i ka buke hoahu dala.

          I ka la mua o Sepatemaba o kela a me keia makahiki e hooponopono ia ai na helu o na mea a pau, a o na uku panee i uku ole ia ma@una p na p@@ dala a pau e waiho ana me ke kikoo ole ia, e helu ia ma ka aoao o ka mea hoomee dala mai i hala na malama ekolu, a ma i@ wa aku e hoi ia me ke kumopaa mua

          O na puu dala baomoe mai maluna, elima haneri dala, e lawe ia no mamuli o o aelike a@@.

          E hamama ana ke Banako ma na la a pau o ke nebedoma koe na la Sabati a me ua la Kulai@.

          BIHOPA MA.

          Honolulu, Lau    2396-q

 

HE KAAO HOONAUE PUUWAI

 

NO

 

PUAKAOHELO

 

KE

 

Kaikamahine Alii.

 

KA

 

Ui Oi Kelakeia o ka Nani a me ka Maikai.

 

NANA

 

I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI.

 

KA

 

Ui i Hiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai kupua-hahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei.

 

KE KIOWAI KAPU A ME KA MANA KUPUA E KIAI IA ANA E NA HONU ALII HE UMIKUMAMALUA; UA LILO IA MANA I MEA OLE I KA NANI A ME KA UI O HAWAII.

 

          He aina maikai, he kanaka no, he alii no, he nui ka ai a me na mea ulu no a pau e like no me ko olua aina. Eia ka hewa, a e hoolohe loa nae olua o pilikia kakou. O kanaka o keia aina, he kanaka liilii, aole a lakou olelo, he poe kuli, a o ka lakou olelo, aia ma ka lima e kuhikuhi ai i na mea a lakou e makemake ai maluna o ka aina, o ke alii a me ka wahine a me ka laua kaikamahine, o lakou wale no no mea kamailio. O ka inoa o ka wahine. o Hinahulimoana, a o ka inoa hoi o ka laua kaikamahine, o Kahakauakoko, a o ke kahuna hoi, o Lonoahimakaakane, a o ke kilo a me ke kuhikuhi puuone, o Lonoikaalepoi, a o ka mea iaia ke ki o ka aina e hoopii ai iluna o ka ilikai a me ka hoemi ana ilalo o ka papaku o ka moana, oia o Hooneehonua, oia ka mea i kapa ia ai ka inao o keia aina, o Kanehunamoku, ua kapaia ka inoa o ka aina ma ka inoa o ke alii, oia o Kanehunamoku. Aia a pae olua iuka o ka aina, e hoomanao olua mai nana olua i hope o pilikia olua, a penei olua e hana ai, aia a hehi na wawae o olua i ke one maloo, iuka no ke alo e nana ai, mai oni, alaila, kamailio iho oe e Puakoolau, e Punahoa, e hoolilo ae oe i ka waa o maua a me na pono a pau i ukulele, a hoopili mai ma kuu kuemaka, aia a lau kelia mau kauoha i ka hookula, e a'u, alaila, hele aku olua imua a hala he kanalima anana mai ka aekai aku, alaila, pau ka pilikia, a aia a hala keia wahi ia olua, alaila, hele olua ma ka akau o ka aina, mai hele olua ma ka hema o make olua, no ka mea no na makaainana ia aoao, a o ka aoao akau no ke alii ia ao, a ia olua e hele ana ma ka akau o ka aina, ua manao no lakou he mau alii olua. I ka wa a olua e hele ai, mai ike olua i ka pua mai o na pua ano like ole e popohe mai ana iluna o ko lakou mau kumu like ole, mai hoohihi olua a kii aku e ako i kona pua, e hoomanawanui a hiki i ka halealii. A i ka hiki ana o olua mawaho o ka pa o ka halealii mai makua i na kiai a weliweli hoi, o ia mau kiai, he mau mano niuhi. O ke Alii ua hiamoe.

          Eia ka rula, o ke alii ua hiamoe, a e hele oe e Puakaohelo a komo i ka halealii, a o ke kanaka e moe ana me ka umiumi loloa, e hele aku a lalau i ka umiumi; huki no a eha, a i ala ae a ninau na wai ke kupua o oe, alaila hai iho eo nau no, a ninau ae na'u na wai, na Punahoa, alaila, ala mai, ua hiki mua hoi au ilaila, pau ka pilikia, a nana hoi au ilaila, pau ka pilikia, a nana hoi ia e kahea i ko kupunawahine a me ko hoahanau mua, alaila, o ka pau ana ia o ka'u mau kauoha ia olua e a'u mau alii.

          E na hoa hoinainau o keia nanea hooni puuwai, ua pau ae la ko kakou hoolohe ana i ke kauoha a Punahoa, ka mea nona ka mana kupua e hiolo ai na mana kupua e ae o ke ao nei, a e aui ae kakou i hope e nana ai ia laua la e haulani mai la i na ale hanupanupa o ka moana, a li laua e holo nei aia laua mawaena o ekolu po a me ekolu ao, he maikai ka makani, a ia po a ao ae, oia ka la a ke kupunawahine i kauoha ai ia laua, e ike ana laua i ka aina, a o ka po ia o Hoaka a nona no ke ao ana ae ia la, ala laua i kela manawa ua kupono ka ia i ka lolo, oia hoi hora 12 o ka po, o ka hele ia a ka pili o ke ao, ke haulani nei no kahi waa o laua nei i ka ohuku ale, oiai no ka mea nona keia noolelo e hiolini ana iluna o kahi i hoomakaukau ia nona, ua hele a makole i ka pehlaia e na kilihau anu, ua pulu elo kela, a hoomanao ae la ka mea kakau i keia mau wahi lalani hooheno a ka poe kahiko:

Nani Pueo i ka noe o Alakai

Alakai ia ana e ka ua miki o Waioli

Kuene ole i ka pili o Koianana

He naele aku Aipo na ka ua

Pahee @ ke anu ka laau Kipapaola

@ ua i ka lio a mamalahoa

Pua ka ula i ka liko o ka lama

Papahi lei ula ka nahele o Mohihihi

He hoolulu pua hinano hala ia o Naue

E hone ana i ka pali o Makuaiki

He makua ke kanaka i ke kono a ke aloha

Hoohanini i ka ukana a ka waimaka a   

Nanea         mai   ana

Hoi   ia'u    a       

          O ka hele ia o laua nei a wehewehe loa kaiao, a e nanea ana no hoi o Puakoolau i ka holo o ka waa, a i kiei aku aunei kona hana mamua o ka ihu o ka waa, e ku mai ana ka aina mamua o laua nei, he aina ha@naa wale no a e keokeo mai ana ke one o kahakai, aole keia i hoala aku i ka hanai no ko ianei manao no aia a pae i kula, alaila hoala aku, o @a hele o laua nei a malamalama, ike maopopo aku la keia i ka aina, a o ka hele ia a kokoke e puka ka la, hookokoke loa aku la kahi waa o laua nei i kaha one, a ke ike aku la keia i kanaka e oiliili mai ana mai loko mai o ka ululaau, he poe kanaka poupou liilii, e kuhi ana na lima i o a ianei, e lelele ana iluna me he poe kao keiki la, a hoala aku la keia i ka hanai, e ia nei, e ia nei e, e ala ua ku kaua i ka aina, he aina kapu keia.

          Aia no ka hanai i ka hoonipo ana a ka hiamoe, a i ke aia ana ae hoi, ua holoi oia i kona maka me ka wai hunahuna a ka opua, me na pua lehua mai o Mokaulele, a ia wa i holoi iho ai na manu iiwi maka polena i kona mau maka onaona, ua hoopulu ia e ka ua kualau ma ka moana.

E na hoa heluhelu o keia kaao, mai ka hoomaka ana o ka moolelo a hiki i keia wahi akahi no a hoike ia he mau manu iiwi maka polena kekahi e hele pu nei me ka ui hookalakupua o Kauakanilehua o Hilo, ae, ke hele pu nei no me laua, mamuli o ka mana kupua o ko laua kupunahiue oia o Punahoa.

          I ka pau ana no o ka maka o ka ui i ka holoila o na manu iiwi maka polena o ka uka iu anu o Paliuli, aia no ka aina ke uhi paa ia la e ka ohu aka nae, ua kokoke loa laua nei i ka ae one, a i hakalia wale no i ka pau ae o na maka o ka ui Puakaohelo, a mahope iho o ka pau ana o kona maka i ka hoiol@ ia wa oia i oi pono ae ai a noho pono iluna o ka pola o kahi waa o laua, a ua hele wale o moaunounoa na papalina o ka ui i ka pehia e ka ehu a ke kai, hele kela a puaena, a hoomanao ae la ka mea kakau k ikehaki mele a ka poe kahiko:

Moaunounoa Puna i ke akua wahine

Moa makali ka ohia o Moeawakea

Ke nana aku iluna o Halaaniani

Lohi mai ka papa

Ali ka pahoehoe

Opiopi ka papa o Kukalaula

Ka hele no i ka nahele loa o Maukele

Pakele ke aloha mai loaa i ka moe

Aohe wa-a-ua hiki mai o-oe

O ka hala ana aku la no ia

Hala ke aloha naue me ka anoai a-

 

          Ina makemake oe e koho elele hana kumukanawai, e hele ae e hoopaa i kou inoa ma ke keena ahaolelo kahiko maloko o ka Hale Mana Hookolokolo.

 

Ke Kii o ka Halepaahao o Kawa.

         

          O "Kawa" he inoa keia i lohe ia e na poe a pau a puni keia mau pae aina. He inoa weli ia e ka lehulehu. O ka pahu hopu nae keia o na poe hana hewa a pau, a maanei e hoohaikiia ai na manao uilani haihai kanaesi o na peo hana hewa a pau.

          I ka poe pono, he wahi maha keia, oiai, aia a komo ke poo o ke kolohe maloko o na paia puanuanu o keia kakela, alaila maha ko lakou noonoo no na hoopoino mai a na poe hana hewa.

          Ua kakuluia @wa i ka M. H. 1857, i ke au o ka @ Kamehameha IV.

          He lehulehu na luna nui o keia hale mai kona wa i kukulu mua ia ai. O J. A. Low nae ka luna nui i keia wa. He maheloia na hoohana ana a keia luna i keia wa.

          I ka wa e konio aku ai ka malihini ma na ipuka nunui hoanoano o keia kakela, e waiho mai ana imua ona kekahi ala ololi me kona mau paia pohaku mania; aka, maanei no i mahuka ai a hemo o Geo. Ryan, kela kaeaea nana i lawe aihue mai na pohaku daimana mai ke kal@unu alii mai o ka Moi Kalakaua i make. Mai keia wahi aku no i hemo ai o "Bila Kamaaole" William Hoopii, a hele lanakila oia mawaho nei e aihue ai i na mea liilii.

          He kohu moo kaula no noi oia ka lalama ma na paia mania o na hale pohaku nunui ana i komo ai, e laa kahi o Bainapa, Hale Aupuni, a me kekahi mau wahi e ae ana i komo palanehe ai. Iloko o kona kino nui, eia nae, ua kohu enuhe oia ke kolo ma na paia paa, a komo aku la ma kana wahi i makemake ai.

          Aoloe mau waiwai nui i lilo iaia, oiai, he akamai komo hale wale no kona aole iki i ka aihue, molaila koe no na waiwai a ka peo waiwai. He nui na moolelo o kela hale Maloko o kona mau rumi liilii i hoopaaia ai na poe pepehi kanaka lehulehu a me kekahi poe hana karaima weliweli e ae.

          William Hoopii "Bila Hamaa ole."

          Aka, i keia wa, aole no i nele o Kawa i ka noho ia e na poe kaeaea haikhai kanawai.

          O Geo. Ryan paha ka ea makaala nui loa ia e na kiai o mahuka oia, oiai ua kaena ae keia kaaka aole e hiki i na paia o Kawa ke paa loihi iaia. Aole ona hilinai na kona akua pueo a unihipili paha e kii mai iaia a wawahi ae i na ipuka hao o Kawa a hookuu aku iaia e hele me ka molae, aole ona hilinai maluna o keia mau mana o na au pouliuli; aka, o kona kilinai, aia no maluna o kona eleu ma ka pinana ma na paia paa ke hala kiki ae ka makaala ana. Nolaila, ua hoop@aia kona mau wawae me na poka hao kaumaha, a me he mea la he moku oia ua heleumaia i keia wa. O na pohaku daimana o ke kalaunu a keia "huaelo" i lawe aihue ai, ua loaa aku nei i na kiu o o ke Aupuni Kuikawa ma ka poli o kona koakuahine me America, a ua hoihoi hou ia mai nei i Hawaii nei, iea nae, ua pau ka nani o ke kalaunu ana i wawahi ai.

          O ka lua o keia keiki, oia o Kum Wun, he keiki no ka aina pua. He weliia kela pake ke hemo oia iwaho nei, a he makau pu no kona lahui iaia mawaho nei. Ua hoopaa pu ia keia pake me Ryan me ke kau lahao hookahi a he kohu paa bipi laua e huki ana i ka palau ke hoohanaia laua ma kahi hana ma na alanui o ke aupuni.

          Geo. Ryan.

          He maemae a maikai no na mea ai a na poe paahao, a no ia kumu, maikai a oolea mau no ko lakou mau ola kino. He kamano me ka poi ka hapa nui o na mea ai o na paahao Hawaii, a he raiki no hoi ka na poe o Asia, a he barena ka na poe lahui Europa. He mau mea liilii hoonoono e ae no nae kekahi e haawiia ai i na paahao ma kekahi mau la kulaia. Aole no he hoohalahala o na paahao no na mea ai, oiai he lawa kupono no lakou. O ko lakou mau wahi e moe ai, he ahamaka.

          He okoa no kahi e hoopaa ia ai na wahine paahao. O ka lakou hana, oia ka holoi, humuhumu a pahonohono i na lolo o na paahao kane. He ano maikai no ka lakou mau mea e ai ai. He maikai iki ko lakou wahi e moe ai, oiai, he hoolakoia aku lakou me na pela nolunolu, aole hoi e like me na kane ka hiolani iluna o na ahamaka.

          He nui na wahine Hawaii i noho ma Kawa a hemo mai, a o lakou kai ike pono i na luhi a me na inea o keia hale hooko kanawai o ke aupuni.

 

          Ina makemake oe i Aupuni Ripupalika, ke ano aupuni ma ka balota a ka lahui e kohoia ai na luna aupuni, alaila e hele mai oe e hoopaa i kou inoa i loaa ka mana koho.

 

Na Mea Pili Kalaiaina o Hilo Nei

 

          Ua ku aenei he elua mau hui kaawale o ka Hui America i Hoolokahiia o Hilo nei. O ka inoa o ka mua, o ka Hui Kuwaena o ka Hui Amerika i Hoolokahiia. Ua kohoia na luna, oia keia:

          Peresidena, F.S. Lyman; Hope Peresidena, A. G. Curtis; Kakauolelo, E. E. Richards; Puuku, F L. Winter; Komite Hooko, C. C, Kennedy, J. R. Willron, E. D. Baldwin Jos. Viera, V. Creselho, J. Babtiste R. A. Lyman Sr., Geo. Weight, Chas. Notley.

          Ua lokahi ka manao o na mea a pau ma ka lawe ana a hoohiki i na kahua a me na kanawai o ka American Union Party, aole hookahi ona o na mahiko i kue, hookahi mea nui wahi a lakou o ke kokua i ke Aupuni Kuikawa ma na ano a pau, oiai wahi a lakou, aole i loaa ia Hawaii nei he aupuni maemae mamua e like me keia e ike ia nei e ke ao holookoa i mahalo mai ai i na kalai aina naauaao a loea o na alakai o keia Aupuni Kuikawa. O keia hui a'u i hoike ae la a me kona mau hoa, ma ka hora 7:30 ahiahi Poaono la 24 iho nei, ua komo nui mai na lala e kakau i ka hoohiki, a ua hiki aku ka heluna o na lala i ka 141, he hui keia ma ke ano laula e like me keia ma Olaa a hiki i Healani.

          O ka lua o na hui, oia ke noho Peresidena ia nei e D. H. Hikikoki Ua lawe lakou i ke kahua hookahi a ka Hui Amerika i hookahua ai ma na apana koho balota, oia hoi, mai ka palena o Olaa a ke kawawai o Poukihae, aole o lakou makemake e komo mai na wahi e aku i ka lakou hui a ua loaa na lala he hookahi haneri a oi iki, ma ho'u nana ana aole i komo nui na kanaka Hawaii i keia mau hui.

          Ua halawai na anee alii, a ua lohe ia aku ua ano uluaoa ae ko lakou halawai a mai ulele puupuu kekahi meu hoa. Ua ala mai he hoopaapaa mamuli o kekahi mau palapala noi elua, oia hoi, e noie ana i ka Moiwahine Vitoria o Enelani, e kokua mai ia lakou; a o ka lua, e noi ana ia Farani ma ia ano hookahi mo. Ua kue hoi kekahi poe, oiai aole ka i haalele mai o Kalivalana, ia kakou, hana e no kakou i mau palalala noi. Mai ka malie mai na olelo, a o ka hele ia a mai ulele puupuu. He halawai no ka na anee alii o Puueo, o ka manao nui ma ia halawai, aole lakou e ae e hoohiki, aole hoi e hele e koho balota i ka Elele Hana Kumukanawai. Ua like na kanaka o Hilo nei me ke kekake hoololohe au wai ma na hana pili kalaiaina.

          Nui ka nalu me ka makani ma ke kukulu akau mai, eia nae hoi, ohuohu Hilo Bay i na moku.

          O na awa pae o Hamakua, ua lohe ia mai ua pau i ka lilo. O ke kewe o Koholalele, ua lilo i ke kai a ua hoao ka moukuna Ka Moi e huli aole i loaa, a ku wale i o makou i Hilo nei. Mahope mai ka Lehua, loaa ua kewe nei iwaho ae o Laupahoehoe, he aneane elua mile me hapa ka mamao mai ka aina aku. He hoike ana mai keia ua pii ke kai a ka pou o na haka, ke lilo la ka hale kake huki ukana o Ookala i ka moana. No ka nui o ka ino, ui hiki ole i ka Lehua e kii aku i kela kewe pela mai ke kupakako.

          Ke kohokoho wale ia nei, malia mailoko ae o J. Kauhane, F. S. Lyman, W. W. Goodale, Jas. Renton, H. L. Holstein, J. H. Wailuilani, a i ole kekahi o na keiki Wright o na moho.   PEMEHANA,

          Hilo, Maraki 26, 1894.

 

          Aia ma ke Keena Ahaolelo kahiko e loaa ai ka mana koho balota i na la noa a pau o ka hebedoma.

 

          I ka wa e nakulu ai oloko o ka opu me ka eha, a hele moku ka leop, alaila, e hoao i ka CHAMBERI AIN'S COLIC, CHOLERA a me DIAI ROEA REMEDY laau lapaau a e ol aki ana kou mahaolo ke ike oe i kona hope na. He oluolu, palekana a puhili o e. He oluolu, palekana a puhili ole, He 25 a me 50 kenata o ka omole, a e kuai ia no ma na halekuai lapaau a pau. BENSION SMITH & Co., na Agena ma ko Hawaii Pae Aina. tf.

 

          "O ka oi ma ke ao holookoa." Oia ka W.D. WOODRING O BORDLY KENETUKE, e hookaulana nei no ka CHamberlain's Cough Remedy (Laau Kunu). Ke kamailio nei ola ma kona ike ponoi iho i ka inu ana, oiai o kona a me ko kona ohana ola ana mai nei no ia mai ka loaa ana i ke kunu koikoi loa a me ke anu, a ua hooholo oia o keia laau lapaau ka oi ma ka honua nei. E kuai ia no ma na Halekuai Laau Lapaau a pau. O BENSON, SMITH & CO., na Agena ma ko Hawaii Pae Aina.        tf

 

Ka. 'Hulihoi' ana Mai o na Misionair Hawaii mai na Aina Pegana mai no ke One Hanau nei.

          Dec. 29.—Haalele makou ia Marakei no Butaritari i ke kakahiaka Poaono, ma keia mokupuni ka home o R. Maka a me J. W. Kanoa, a eia hoi maanei ka home o ko makou pokii J. Nua e luakaha iho ai. Oiai makou i hiki mai la ianei, eia ko makou hoa lawehana R. Maka iloko o ka aahu kanikau no kona kokoolua i hala e aku ma hela home mau maluna. He maikai no na hana a ka Haku maanei, he ikaika ke alii i ke kokua ma ka pono, wahi'na a'u i lohe aku ai ma kana kaiolelo imua o kona poe makaainana ma ka la makahiki lou 1894, he mau makua ko oukou mamua ae nei (oia he mau alii mamua) he ai make ka lakou i hai ia  oukou e laoa ai oukou, aka, ano koi, he makua au no oukou, he ai maikai ka'u e haawi aku nei ia oukou e maona maikai ai oukou a e ola ai na uhane. Eia no maanei ka pope kahi i anee kookaiohe ai i ko hai lepo, pela mai ko'u lohe, ke pii ae nei ka maikai o ke kulauakauhale alii, he hale alii kiekie nani, he uwapo loihi e au aia i ke kai he alanui maikai e moe ala i ka loa o ka aina, a he mau hale nunui hoahu waiwai o na haole kalepa. Hookahi kumu Kilibati a makou e waiho ana maanei no ka mokupuni o Makini kona kihapai hana, oia ka palena akau o ka paeaina Kilibati, maanei hoi makou e haalele iho ai i ko makou hoa lawehana, Mr. Walkup maluna o kona wahi home laua i ke kai (Hairama Binamu.) Ua kaua iki ka holo o ka moku a loaa ia makou na olioli makahiki lou me ko Butarltari poe, ma ka Poalua ae Ianuari 2 1894, e haalele ana makou i keia wahi me na puili aloha Hape Nuia me na hoa, a hookuu aku la, a o ka makou mau pule e hoomanao ana no lakou kekahi.

          Ke hiu nei e ka heleuma, ua kau e ka hae mahope kuea pono ia ae la na ia, hohola aku la na aheu aiai o ke aliiwahine o ke kakahiaka oiai he peuini ka makani mahope, o South West ka ihu. Eia mamua aku nei ka paeaina o Makala, aole nae makou i kipa ae i kekahi o ia mau mekupuni, a i ke kakahiaka Sabati Ianuari 7, haoeoe ana na kuahiwi o ka mokupuni o Ualana, no keia wahi kela olelo, holo ka hana ma Ualana. He mokupuni kiekie keia e ku hao ana iwaena o ka moana, me konda olelo okoa. Maanei e waiho nei na iwi o Opunui ka poe koa wiwo oie na lakou i wehe mua ka malamalama Euanelio ma keia mokupuni. Eia maanei ke ku nei na kula keikikane, a kaikaimahine, i hoopiha ia me na haumana i lawe ia mai mai Kilibati a me Makala, a ke puka nei mai keia mau kula aku kekahi poe kumu e ao ana iwaena o kela mau lahui Kilibati a me Makala. He aina momona keia e kahe ana hona mau muliwai mailoko mai o na awaawa o ke kuahiwi, a e uhi paapu ia ana loi e na ululaau e luhe ana ko lakou mau lau i ka lihi kai, aka, he hapa nae ka lahoi na lakou e eli i kona mau lua guia. No Sepania keia aina, a ke onloni mai nei kona mau manamana limo i kana. Eia maanei i keia manawa e noho nei o Mr. Channon e malama aua i ke kula ao kumu Kilibati a me Miss Hoppin, e malama i ke kula kaikamahine. Aole no paha e poina ana ka mea i ike ia Miss Hoppin, he waipahe maoli ma ka launa kamailio ana a he mau heieheiena hoi kona i hoailona ia e ka lokomaikai. He elua pule ke ku ana o ka moku maanei, a i ka pau pono ana o na hana o ka moku, ua kau mai la ia makua misionari i noho liulio malaila o Dr. Pease me kona ohana, a me ka wahine kane make Mrs. Forbes no keia huakai huli hoi i ka home, a he mau ohua e ae a me Mrs. S. C. Elen a ko mahou kapena.

          Aole i pau.

 

          Ke neho mau nei ke Komisina Koopaa Inoa no ka poe kupono i ke kohe balota ma na la noa a pau o ka hebedoma, mawaena o no bora 10 kakahiaka a me 2 auina ia, a ma na po Poalua a me po Poaono mawaena o na hora 6 a me 8 ahiahi.