Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 14, 7 April 1894 — E Ao Kanaka ka Lahui. [ARTICLE]

E Ao Kanaka ka Lahui.

Ke olelo nei kekahi poe Hawaii maoli, he poe na lakou ponoi iho i kapa he aloha aina a he makee i ke kuokoa o ka aina, a e ao nei e hoole loa na knnaka Hawaii i ke komo pu ana aku i ke koho balota elele hana kumukanawai me na keiki ili keokeo liawaii a me na haole e hookele nei i ke aupuni malalo o ka māna i loaa ia iakou ma ka hookahuli aupuni i hookumu ia e ke poo o ke aupuni aiii. O keia poe e papa mai nei a e hooweiiweli mai nei, aole lakou he poe kaiaiaina, aole he kiio aupuni a i hapai Ia hoi i kekahi mau tmna alakai oloko nei o ka aina ma ke ano he mau hana hoonaauao, hooulu waiwai ae o ka aina, kalepa a mau hana nui eae e hiki ai ke ike ia aku me ka hoohewahewa ole, aka, he poe lealea kamailio wale iho no. j He mea maopopo ioa ia makou, e hele ana ke koho balota imua a hiki i kona hooko ia ana ma na ano a pau. A o na kanaka Hawali e hoohana ole ana i keia pono koho baiota mahope o ke kukala akea ia ana aku o ke kohu balota imua o ka lahui, ua maopopo ioa ua hoopalaleha lakou i kela pono nui i makee ia e kekahl poe lahui e aku a i mauna i ko iakou mau ola no ia pono koho balota. Ke hoomanao nei makou, ua loaa i Liia lahui ka mana koho ba!ota 1111 ka haawi ana mai o ke kumuw;\i o 1852, a ua hoomna ia Kela a me keia kanaka e lawelawe a hooj hana me ka hoopalaleha ole i kela i pono koho bulota, a pela mal no i na I hookahuli aupuni ianakila o 1864 a | me 1887. A pehea kei* poe e keha lehelehe wale nei he aloha I ka aiua, he makee i ka pono klvila a me ke ku okoa, aka, hoohemahema nae i kelu I pono nui i haawi ia aku i ka lahui, a e hoomnu ia nei no i kela a me keia hookahuii ia ana o ke aupuni. Aoie o ka noho wale iho n<> a haaIde i kelapono nui, he aloha aina ia ahe makee ika pono kivil... No ka mea, aole he mea e loaa mai ana ina e noho palauaielo na mea a pau a ha'u waie aku ka waha I ke ahe a ka makanl e like me ka kekahi poe e ao aku nei e hoomamao mai ka laliui mai ke komo pu ana aku iloko o ke koho baloU ana I mau eleie hana kumukanawai. No ka mea ina aole oukou na kanaka Hawail e komo īlokn u keiu koiio balota, alaiia o ka hooko ana iu o kela olelo awahia "no ke kai ka hoi ka aina."

I ko oukou wa e hooku ai mai ke komo pu ana naai e h # like ika moku aupuni m e ka p^ o * hooikaika nei e loaa keaupuni 0 * paa, maikai a h<sopono e hoolele o |' ia ai na hauli mai na hookahuli puni k jloko pinepine e like ni e k na wa aku nei i hala, ua haaleleou' kou i kela pono koho, a e auanei i ka wa ua hala ka aole o uiakou makemake e lik y na kanaka hopena me ko ka w uhi ia ai kela aina kahiko o ke k' ' akahinalii mahope o na hoonaa U ;s 0 T ana aku a lobe ole. 4 Nolaila, o ka inakou olelo a 0 hele oukou e koho balota a mai halike me ka poe i penn eleele i a t na karaima ka nele i ka pou > kiv-j| a ole.