Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 15, 14 April 1894 — Ka Hulihoi ana Mai o na Misionari Hawaii mai na Aina Pegana mai no ke One Hanau nei. [ARTICLE]

Ka Hulihoi ana Mai o na Misionari Hawaii mai na Aina Pegana mai no ke One Hanau nei.

Jan. 20.—Hora 8 a. m., haalele makou ia Unlana, a ma ke ahlahi ae oiai ka la I huna aku la i kona malamalama a hohola mai la hoi ke aliiwahine o ka po i kona nani maluna o ka ill o ka moana, nia hoi maalo ae la makou ma ka aoao o ka piokupuni o Pinelapa, ma ke kaknhiaka Poakahi ae la 22 kalewa ma Mokll, eia maanel o Mr Rtnd, a heohihi mal la lakou no keia huakai, a haalele ia wahl I ke i hhl ; ,hi Poalua la 28, a ma ia kaka- j hiaka ae hoea mai Ia makou i ka mokupuni o Bonape e kahiko ia ana e ka ua koko, a mamua o ka ainawakea kuu iho la ka pohaku hekau <tta kfi awa. Eia maanei ke kulanakauhale o ka pne Paniolo, o ke kahua hoi o na misionari Amerika I puhi ia ai i ke ahi e ka lokoino, maanei hoi i hopu in ai o Mr. Doane me he plo ala na ke kolohe. Eia ma keia mokupuni e waiho nei na iwi o Kaaikaula, he misionari Hnwaii i lawe mua la I ka laiuaku o ke ola i kela aina ma mao loa. Aole he misionari mnanei i keia manawa, ua kaiehu la mai la e ia mau opu a ka lokoino i noho ai, he mokupuni nui keia a kiekie no hoi kona mau kuahiwi e klpu mau ia ana e ka ohu, ua uhi ia ka aina e na ululaau e halii mai ana i ke kai, he nani na muliwai a he maikai kona awa kumoku, e lana ana kekahi moku nui omolemole, ua kukulu ia maluna olaila he hale piula mai mua no a hope, me he ano llke la me ke kii o ka hale o Noa, a e ku ana no hoi he manuwa Sepania. Ia makou no a kuu ka heleuma, pili ana ka waapa inokuani mai kela inunuwa mai a pii mai la neelua mau mea o lakou he mau alii manuwa laua, a iloko o ke keena o ko makou kapena; kali aku la makou o ka lohe ia mai o na mea hou, aole nae i liuliu iho hoea mai la ua mau malihini 'la me ko makou kapena, a kau pu aku la ma ko lakou waapa mokuahi a hele loa aku la iuka o ka aina, i kahi paha o ka luna nui ke kiaaina o Sepania, a he hora paha a oi mahope iho, hoihoi ia mai la o Kapenn Garland a hoi aku la no hoi na iilii manuwa, ake nui aku la no hoi au e lohe i na mea hou, nolaila, hookokoke aku la au ma kahi a ke knpena e ku ana me na ohua haole, aole nae o'u lohe aku he namu ka lakon, aka, ike akh la nae au i ko lakou 'la kulolou me kn mae o luna, a loho no i ka leo o ke kapena i ka olelo ana ae 1 ka willki helu ekahi hoaa ke ahi, aole no hoi i liuliu iho oiai makou e kulolou ana i ka p«lu •)i ole nakeke mai ana na mea hao o lalo ku ana hoi ke kapena a hai maopopo mai la, aole kakou i ae i» e lele iuka aole no hoi ko uka mai poe e holo mai i ka moku nei, uh kapu loa ia e holo koke una kakou i keia manawa. Hana io ka mana o ke Paniolo la, hele pu ka hoomium me ka manuwa. O ka hiu koke ae Ia no ia o ka heleuma, h h alele aku la la a na a k-a Inkoino e noho 'la, a puka pom» •iku U mnkou maw«ho o ke awa ke kokoke aku la ka la i ka ilikai, ua hoopahaohao ia mai la au maanei no kahi a ka moku e holo nei, nolailH uh kilohi mal- iho la no au i kuu wahi panana kahiko no a Adamu i hnawl mai ai, oia hoi ua ku pololei iho la an iiih ka oneki, a hookupono akn i ko'u poohiwi homa i kahlaka H e napoo ai, aia hoi kupono mai ln imua (» ko'u aio ka mea e paa ana i Kh hoila o k« hoeuli, h maopopo Iho 1* in'u eii no ke kukulu hema m«. kuu kua kahi a ka ihu o ka moku e palo nel me na ale o ka moana, h hai ia mai la ka lohe e holo ana ka moku I kekahi mokupuni aku ma ka hema o Bonape, a ma ia kakahlaka ae hlki aku la makou ilaila o Anteke ka inoa o keia mokupuni, he kumu Bonape maaneie noho uei, kalewa wale no ka moku, holo ku waap'i iuka aina o Mr. Rmid ma a me kekahi mau ohua e ae, koe iho la no na ohua palemo iluna o ka moku e aea ai na poo ma kela aoao keia aoao o ka moku, me he mau manu aukuu kiai lae kahakai 'ia, a pau ka lakou 'la makaikai ana haulele makou i keia wahi no Luka ka i ihu o ka moku. Ma ke kakahiaka Poaono lanuari 27, hoea mai la na kuahiwi o keia aina a oiai na ale kawahawaha e hap ii aku ana i ko makou h«le lana i ka ipuka o ke awa aia no i ka moana lipo, kiei aku la au maloko aku 0 na kuaau kohola, aia hol he moana kai akea e waiho lai mai ana kona kai, a hoomaaao ae la au maanei i kuu Kona kai opua i kalal. He lokokai akea keia aole e ike ia aku kona mau palena ke nana aku mai kekahi aoao aku, he nui wale na mokupuni e ku ana maloko o keia lokokai akea, e haawe mai ana kekahi ma ke kua o kekahi, a e moe ana kekahi me kekahi, he nunui a he kiekie, a he peke a he haahaa kekahi o keia paeaina, aole 1 pau ia'u i ka lielu ia, he mamao loanku ka nui, he maikai kahl ku moku. Ka hoine kela o Mr. Logan I noho ai a waiho na iwl, eia maanei i keia manawa o Mr. Snelllng e noho nei, ma ke Sabati ae lele aku la makou i ka pule, a ike aku la i na kamaaina o keia aina, ua pena la na maka i ke pena ulaula, a e lilio ana na pepeiao i na huihui lei e lewalewa ana, he nanl iho la ka ia ia lakou mau no ka pouli, he ao kanaka mai no ka poe i huli. Ma kekahi la ae hele aku la maua me Maka i ka makaikai, a pinana loa aku la maua i ke kuahiwi, oiai aole •no i mamao loa aku mai ke kai aku

a pii aku i ke kuahiwi, loaa aku la ia inaua kekahi mau kauhale e ku kakaikahi ana ma na kaiaulu pali o ke kuahiwi, he haahaa a pelapeia e moe aua uie na puaa, aole no maua i hiki loa aku i ka piko o ke kuahiwi oiai ua opa e mai la na wahi miula o maua a Adamu mai, he pali nihinihi hoi ke alanui e hihipea ia ana e ka nahelehele, o ka uiu ka iaau nui e hanai mau ana i na kamaaina.

Feb. I.—Hora 12 awakea haaiele makou i keia wahi, a i ka puka ana mawaho o ke awa, pae mai la ka ieo o ke kapena no Honolulu ka ihu o ka moku, a ma ke kakahiaka ana ae ku kinikioi mai la hoi keia mau aina liilii mamua pono a hai la mai la o ka paeaina keia o Holo Iland, a kaalo ae Ia ia mahope pau ka ike aina ana. Ke oni nei ka Ihu o ke aiiiwahine o ke kakahiaka i kai ioa o na ale oka moana ka hoa olelo e paluku mau ia ana. 1 ka 12 o ko makou mau la i ka moana, iohe ia aku la ke kaele ana mai o ka hamere a Noa (Kapena G«riand) e kikipanl ana ina puka iiu e e hanu mai aiia ma ka ihu o ku moku iioko, a e noke halaole ana hoi ka paumaliu i kana hana, a kupiiikii mai iu ka manao, a hoaa ia ae ia ke ahi a huki ia ae ia na pea iluna. Ma ka Poakolu ae la 14, he lohe ana aku ka i ke kani ana mai o ka pu eia ka na Nimeloka (Kapena Qctrlaod) i ka uhai hoiohoiona aku ia ua wahi euen nei ia kakohinaa, a i kiei aku ko makou hana e waiho mai ana he pipi nui momona ina kona makeke eleu aku la hoi makou, o kana oki o kana huki Kauliiiii. Ma keia latitu i ioaa mai ai ia makou o Kaillanu e pue ana no, a hookahi hoi ka makou pue like ana. Ma ka po oka ia 26 Feberuari, loaa mai la ia makou i ka makani ikaika a huhu mai ia la inakou, a uhaki ae ia i ke kui luna o ke kia mua oko makou halelana it mokaki iho ia ilaio, a ae kuhi nei la hoi au aia la a hiki i ka aina alaila hiki ke hana } eia no ka he liilii wale no ia ke pakui hou ae a like no mc m.'unua.

Feb. 28. —Haalele aku la makou i ko komohana a ke hele nei i ko ka hikiua, nmunei ke lialia naai nei ka ainu hanau, oiai ke lele mai nei ke ao aina u ke lohe in aku nei ka leo o Keaniniulaokalani, Ehai ehai-e, he luanu, Aoie na ia he uianu e kuu kama, O Kauai na la he aina, papapae aku kakou iuka o ka aina hui aku n i maka i kou. Mar. 22.—Eia na lihillhi aloha o ka aiua ke kaulona mai nei i ka malihini eia mai a hiki aku. A hoomanoo ae ia au i na hoa o keia huakai oia hoi ka iuna hookeie (kapena) ka luna kiai uiahu, ka luna olokaa puhu na iuna huki hoaa ahi eiua, ka luna kahuai luna lawe kiahi na luna huki kaula ehiku, na ohua haoie he 11, na ohua palemo he 17, a o ka huina a pau m.t keia huakai holo moaua he 42, me iakou ko'u hoomanao me ke aloha. Ke hoomaikai aku nei i ka MaUua ma ka iani nana i malama me ka malu aia keia huakai a hiki i ka hehi hou ana I ka alna hanau. Ke hooki nei au maanei a nau hoi e kn Nupepa Kuokoa e uhai hikiwawae aku i ke aloha o keia puuwai i na makainaka a mtt na hoaloha h pau mai ka hikinaa kekomohana. W. Nehemia Lono. Morning St»r, Maniki 22, 1894