Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 16, 21 April 1894 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

He paikau hui ko na punli koa o ke Aupuni, kumau a pualu i ka po Poakahi aenei. lie 1,241 ka nui o ka poe ī hoohiki o Honolulu nei i loaa ai ka mana koho balota a hiki ika po Ponha nei. A ka la 23 aenei o Aperila, e piha ai ke 50 o na makahiki o Peresidena o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina. liaio o Ewa o Adimarala Walker a me kekahi o kona mau aliimoku kahi i makaikai ai i ka wiliko o ka Poaha iho nei a hoi mai no. Aole i pau ke kaunu ana ako Coant o Prisa no ka nohoalii o Farani. He pupule ka hopena ke ko oie na moeahane palaualelo. o Col. Jas. H. Blount kekahi meho holo Kiaaiaa no ka mokuaina 0 Georgia, AraeriKa Huipuia. Ua 01 ae kona makee ia kulana mamun o ke Kuhina noho i Hawaii noi. Ua hala aku kahi apulu Adamu no ke kai Berina i ke kakahiaka La pule iho nei. O Port Townsend kona awa mua, a mailaila aku hoohiki loa i ke kai anu o Alikn. He elua halawai anao na Aha Hooko a me Kuka i ka Poaha nei, i ke kakahiaka a me ka auina la, no ka noonoo ana i ka Bila Haawina o na makahiki eluae hele aku nei, ma ka heluhelu alua. E ka mai ana ka mokuahi Australia i keia kakahiaka mai Kapalākiko mai, a maluua mai ona e upu ia aku nei e hoi mama mni nna ke Kuhina Hawaii me ka wahine Amerika.

O A. K. Kunuiakea keknhi moho e holo elele hana kumukanawai «na no ke anpuni hou. He welo keia na Kamehameha, pela kanakaena, a e nana mal hoi kakou i ua panina nei o na Kamehameha, oia hoi ka mea hope loa, ka mea iala ka huelo.

Oka papa pai hou mai nei o ka Ilui Hawaiian Gazette, kahi e hoopukaia nei ke Kuokoa, ua hiki ke pai i na olelo hoolaha nunui ma na waihooluu o ewalu ano aoi aku. O kekahi keia o na hana hookelakela o keia hui holomua, e hiki ole ai i na halepai e ae ke hoohalike mai.

O na kamakahiki lapana hanlele hani o Kekaha, Kauai, i hookolokolo ia ai, hoopaiia a hoouna ia mai ai i Honolulu nei e hoopaahao ai, ua hana iho nei lakou ma Honolulu nei a pau na uku hoopai, ua hoihoi ia i ke ahiahi Poalua nei no ka mahiko a lakou i hooulu hana nui ai a kaa no ke kaumaha mnluna o lakou iho. A ka Poaono, la 5 aenei o Mei, e hoomaka ai ka paani kinipopo o keia kau mawaena o na puali Kamehameha ame Hawaii. He ekolu wale no mau puali e komo ana i keia Hai e aumeume i ka makana i l»sa ia no elua mau makahlki poloIfi. Ina e kaa hou ana ke eo Ia Kamehameha i keia paani ana, iilo l'* ia lakou i waiwai no ia puali. Ke lonolono wale ia nei e waiho mai ana o Mr. W. James Smith, ke Kakauolelo o ka Papa Hoonaauao, i kona kulana i noho ai a kamaaina. O ka 29 keia o kona mau makahiki « ka noho hookauwa ana malalo o ka P«pa Hoonaauao a akahi no nae h uiha i na koikoi o ka oihana. Owai aku ana la ka mea e koho ia ae ana ma kona wahi. Kani Kupinai na pu Aloha. Maka Poaono Aperila 14, oia ka 1a i huki ia ai ma ke kia hope o ka mokukaua Piladelepia ko Adimarala Walker hae iluna a huki Ia ko Adimarala Irwin hae ilaio. Ma ia la he 104 pu i ki ia e na mokukaua ekolu, he eha manawa a ka Piladelepla i haawi ai he 13 pu aloha, a *>e elua pakahi o na moku Champi(Pelekane) a me Takachiho (lapana) i haawi ai no ka hae Amerika 8 me ka hae o ka Adimaraln*

0 na kii a pau e kinohinohi ia nei na kolamu o ke Kuokoa, na Harry Roberts ia mau kii e kahakaha nei. Eia oia i ko makou keena e hana nei, a he keu aku kona eleu ma kana olhana. O kana mau kii a pau ke kahakaha, he ku like wale no. Nui kona mahaloia e na poe heluhelu o ke Kuokoa. Ma ka hoike hope iho nei a ka Luna Dute Nui, he 3G,018 ka huina o na lahui Asia i Hawaii nei—he 15,105 Pake a me 20,913 lapana. O na Pukiki, lie 8,083 ka huina i keia makahiki. He 8,553 ka oi o na lapana i ka 1894 mamua o ka 1891, aina penei e pii mahuahua mau ai, he lapana wale aku ana no paha ka hapanui o ka heluna kanaka o Hawaii nei. 1 ke kakahiaka nui Poakahi iho nei, ua ku mai ma Honolulu nei ku mokuahi JK»na lioko o 0 mau la a me 19 mau hora holo mai Knpala. kiko mai me 3 mau ohua kapena a me na eke leta no keia awa. Ama ka licra 0:30 o la ahiahi no, ua niau l(;a aku oia no na awa o loknhama a me Honokaon'a me ka ahai aku ia 7 mau ohua kapena a me 295 mau ohua oneki, lapana a me na Pake mni Honolulu aku nel. He kanaka o ke kulaua haahaa loa ka mea naua i kakau keia manao iloko o "Ka Leo" o Aperila 18, e hoino una ia Mrs. Ilaalelea no ka hoohui aina a kumakaia i kona aina hunau* He inoa maemae mau ko Mrs. Haaielea i na wa a pau, a o ke kulana maoli ia o na wahine Huwaii oiaio e hiki ai ke haaheo la. Ina e kaupaoua ia na kanaka a pau o "Ka Leo" me ka papa pai pu, e mama loa ana lakou imua o Mrs. Haalelea. He hana haahaa hilahila ka hoino i ka wahine, oiai he aoao palupulu oia.

I ka la pau o keia mahinn, e waiho mai ai o Geo. J. Ross, Luna llooia oke aupuni, i kona kuluna i paa ai no ehiku makahiki. Oka uku o keia wahi, he $400 o ka mahina, he like no me ka uku ona kuhina; aka, no ka hoemi ana mai nei o ke Aupuni Kuikawa he $300 wale no o ka mahina, ua waiho aku oia i ka oihana ana i malama ewaewa ole al. O Mr. H. W. Laws o Maui ke noho aku ana ma kona hakahaka. He haole keia i mahalo ia no keia ike malama buke waiwai. Mauka ae nei o Kalihi, i kekahi la o kela pule aku nei, ua hele aku ka wahlne a Chas. Kidder me na keiki liilii ekolu ma kekahi wahi kahawai uuku. Haalele iho la oia i na keiki e auau ma kahi papau, a hele aku la oia mauka iki aku. I kona hoi ana mai, haohao oia i ka nalowale honua o kahi mea uuku loa, a i kona huli ana aku, he mea e ke puanuanu o koua naau i kona ike ana aku i kana kamalei e lana mai ana iluna oka iliwai. E like me ka makuahine aloha keiki, ua lele awiwl aku oia a kaili mai i kana keiki mailoko mai o ka wai; aka, ua lohi loa, ua haalele ka uhaue, ua make loa. He mea eka maeele o kona naau i ka menemene no kana keiki, ak», he mea hiki ole ke paie ae i ua ulia o keia ano, o kona hopena iho la no paha ia. Ua manan wale ia, ua kakaa ke keiki mai kahi kiekie mai ona i hoonohoia ai, a i kona kakaa ana, ua pa kona lae i ka pohuku a poniniu paha oia. Aole nae i ike mai kona mau hoahanau i kona huule ana.