Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 19, 12 May 1894 — NUHOU KUWAHO [ARTICLE+ILLUSTRATION]

NUHOU KUWAHO

Ma ke ku ana mai o ka mokunhi "Monowai" i ke kakahiaka nui Poaha iho nei mai Kapalakiko, ua ja iuukou im mea nou malalo iho. MAKEMAKE E HOIHOI AE I KE KUIKAHI lIOOHUIAINA HAWAII. \Vasinetona, Apr, 2t>. —Ua hooholo ka Ahaoleio Senate nui he hooholo e halawai ka Aha ma keia hope aku ma ka hora 11 a hiki i ka wa © kauoha hou ia aku ai. Ua kaa ia Mr. Higgins o Deleware ka papa ma ke kue aku i ka bila Hooponopono Auhau Dute. Ua kamaiiio aku oia no ekolu a me liapa mau hora ka loihi e haukawewe ana maiuna o ka manao ina e hooholo ia ana ka blla auhau dute, aiaila e hoopiiikia raai ana ia i na pomaikai o Amerika Iluipuia ma ka mea e pili ana i kona pono kaokoa ma ko awa o Puuloa ma ko Hawaii Paeaina. Ua hooloihi aku oia i kana haioieio ana maluna o ke kumuhana no ka houhui mai ī na mokupuni o Hawaii, me kona noouoo nui o lawe mai i olelo hi oholo e kauoha aku la Pere3idena Kalivalana e hoihoi iiou mai iloko o ka Aha Senate i ke Kuikahi Hoohui aina mawaeua o Hawaii ame Amenka Huipuia i uuuhi ia aku ai e ia, no ka noonoo ana a hoapono aku. Ua papahi ae oia me ka haiolela naauao e papahi ana I na mahalo a nui maluna o Pe*esidena Dole a me ke Aupuni j Kuikawa o ko Hawaii Paeaina. NO ADIMARAIjA .t. g. walkek. I Wasinetonaj Apr. 22.—A01e loar | he wahi kanalua iki i koe, o ko Bia i Adimarala hoonoho ia ana aku .nei no ka mahele aumokukaua o ka Pakipika, no ka manawa wale no ia, a ua pili hoi no ke kukulu ana I kahuahoahu lanahu ma keawa o Puuloa, a no ka hooko ana me ka wikani i ka olelo kauoha a Monroe, oia ke kue aku i ko na mana o Europa elieli ana iho i kahua e hehi ai na wawae ma ka poepoe komohana, i ka wa e ulu mai ai kekahi hoopilikia ana a na mana kuwaho e hoka* ai i ka wa koho balota ma Hawaii. Ua wae ia o Adimarala Walker i

Luna nui no ko Kula Ao Mokukaua e pani ma ko Kapena Phythian wahi, nona ka manawa e pau ana i lulai aenei. E hoomanao ia i ka wa o Hia Adimarala AVaiker i hookohu ia ai i Aliimoku kiekie no ka mahele aumokukaua o ka Pakipika, he manao ko ia hoouna ia ana i Hawaii, a eia misiona no ka wa po* kole. Malia aole paha oia e hoi mai ana i Amerika Huipuia iloko o luiai ma ka wa e pau ai ko Kapena Pbythlan noho ana, aka me he mea la, e hiki mai ana oia e iawe i ke

Kula Ao Mokukaua mamua o ka hoomaka ana o ke kula i Sepatemaba aenei. KA PUALI PALAUALELO E NEE NEI I WASINETONA. Wasinetona, Apr. 28.—Ke olelo ia mai nei, ua hoonaluaea nui loa ia ko Peresidena Kaiivaiana noonoo ma o keia hele aea ana aku o ka puali nui palaualelo a Coxey e ala kai nei i \Vasinetona e noi hana ai; a aole waie oia i noi aku i n& olelo ao a na iaia o kona aha kuhina a me ka poe e ae iloko o ke aupuni, aka ua kuka lolhi oia me ke poo o ka oihana makai, oia o Mekia Moore. Mamuli o ke ao ana a ka poe ana i kuka pu aku ai, ke olelo ia mai nei, ua hooholo oia e kuahaua hapa pili aupuni aku e ao ana i ka poe a pau e hoolala nei e hele mai i ke kulana kauhale poo aupuni, e malama iakou ika laahia oke kanawai, a e hoomalu ia lakou iho ma ke ano maiuhia a ku i ka mahalu ia, a i ole ia e kau ia aku auanei na ehneha o na hana kue. Ke olelo ia ke alakni o keia puali, oia o Coxey, e hele aku ana no lakoua hiki i YVasi»etona me ka hoolohe ole ika Mr. Kalivalana kuahaua. Mamua o kona papa aua mai i ko mukou nee ana aku imua, he mea pono e loaa e iHa kekahi kahua kanawai e iu iho ai no ko ma* kou kue i kekahi kanawai o ka aina. He kue kumukauawai ma kona aoao ke papa mai i ko makou kamailio akea ana. Ua hiki ae keia puali i Wasinetona a ua hopuhopu ia kahi poe no ka hoopilikia.wale aku. ENELANI A ME BAMOA. Ladana, Apr. 24.—0 kela hoolala hana no ka ninau o Samoa, ke hoala mai nei ia i na hoopaapaa nui ana maanei. Ua olelo ia ae, aole o Beritania nui hoowahawaha i ka lawe ana mai i na paeaina o Samoa malalo o ka hoomalu ana aNuKilani, ina eae ana o Amerika Huipuia ame Kelemania. Ika la inehinei, ua kipa aku o W. B. Percival, ko Nu Kilani Agena ma Ladana, i ke koena olhana o ko na aina e a ua koi aku e hoololi hou ia ke kuikahi 0 1889 a kulike me ka makemake o Nu Kilani. Ke manao nei oNu Kilani, he wa pono loa keia e ooloku nei ma Samoa no ke kahea hou ana 1 ahakuka no na mana ekolu. Sidane, Apr. 24.—Ua hoouna palapala waeaolelo aku na Kiaaina o na Panalaau o Victoria, Tasmania a me Ausetaraiia Ilema i ko lakou mau Agena ma Ludana © hoonaauau aku ana e kokua i ke aoi a Nu Kilani nana e lawelawe a hooponopono i na hana o na paealna o Samoa.

Ladana, Apr. 25. —Iloko o ka Hale Ahaolelo Makaainana o Beritania Nui, ua ninau ae o Haku Keoki Baden Powell ina ke hoolala ia nei ua xe Panalaau o Nu Kilani e lawelawe i na hana o ke aupuni o Samoa, a ina paha ua kuka pu ia aku o , Amerika Iluipuia a me Kelemania no keia mea. Ina pela, ua hiki anei i ke aupuni ke hoike i ke kulana a Kelemania a me Atnerika e hana raai ai? Ua pano mai o Haku Edward Qray, ke Kakauolelo o kr keena oko no aina e, ua loaa mai he palapala waeaolelo uo ia mea mai Nu Kilani mai e hoolala ana no ka lawelawe i na hana a pau o &amoa eia ke waiho nei uia ke keena o ka oihana o na Panahmu, aka aole

nae i waiho ia aku i ke keena oiliaaa o ko na aina e. Oka hoolala nana i hoaiai ia mai, aole no i hoo hihia aku i na manao o Ke kuikahi o Berelina. Berelina, Apr. 25.—Ua kumailio pili aupuni ia ae i kei» la, aole loa e ae aku ana o Keiem mia i ka hoohui ana ia Samoa me Nu Kliani. HOUUKU MANA I KA AIIA OLELO AJ.II. Ladana, Apr. 24.—Ua lawe ae o iunamakaainana LHbouchere iloko o Hale Ahaolelo Makmiinana o Enelani, he bila kanawai nona ka mahao ina e hooholo ia kekahi bila kanawal e ka Ahaolelo Makaainana a hoouna ia i ka Hale Ahaolelo o na AUi, a ina aole e hoihoi ia mai ilok« ona inalama elua, alaila e lilo no ia i kanawai me he mea la ua hooholo maoli ia la ena alii. Ua hookaawale pu ia maloko o ua bila

la aia i ka Hale Makaainana ka inana hooholo ioa i na hooloii a ka Hale o na Alii e hookomo iho ai maloko o na bila i waiho ia aku ai e ka Hale Makaaiuanu. j UWE O DĒ GAMA. Buonos Ayres, Apr. 27.—Ua haalele o Adimarala de Gama a me kona mau ukali i kamokukaua Pukiki Mindello, a aia lakou luka o ka aina i keia wa. Ua oleio ia i ka wa i lohe ai o c(e Gama i ka piholo ana o ka moku kipi Aquibadan i ke topido a na aumoku o ke aupuni o Berazila, ua puili oia i kona mau lima i kona maka a uwe iho ia ua koa kipi la no ka minamina i ka poino ana e ka mokuknua ikaika loa o Besazila, ka moku lawe hae hoi o ua kipi maiulo o Adimarala de Mello. Ua hoahewa o de Gama ia

de Mello no koaa haalele aoa i ka tnoku a loaa i ka p r lno. Berelina, Apr. 28.—Mamuli o 11 u nia&ninaa ia ana aku, ua loaa aku kekahi !obe, ua hoole loa ke aupuni o Kelemania aole eae e noonoo i kekahi hoolala hana i hoemi ia iho ai ko Kelemania mana ma Saraoa a wahl e ae paha, a ina e inanao ia o hoololi i ke kuianao Samoa ina naua aku, aole no e ae ke aupuni o Keiemania ma kekahi kumu eae aia wale no ma ke alanui na Keiemania e hoomalu aku ia Sainoa. Ma kekahi aoao hoi, ua makemake o Kelemania e haawi aku ia Aaierika Huipuia ma ke kuikahi i na noi a pau e loaa ai ia Amerika Huipuia kona mau pouo kalepa a me na kuiana ma Samoa. O keia iho la ka Kelemania kahua e paa nei, a e nana ia aku nei pela e kohu ai ka hanohano o ka Emepera o Kelemania. KELA A ME KEIA MEA. I ka wa i lohe ai o Adimaraia pio wale Da Gama oka aoao kipi o Beraziia, ua hoopiholo ia ka moku kaua kipi "Aquldaban" o ko lakou aoao eka manuwa o ke aupuni o Beraziia, ua helelei iho la kona waimaka a me ka hoinoino pu aku ia Adimarala Melio i ka haalele wuie ana i keia manuwa kipi. Ua kakau inoa iho o Peresidena Caruot o Farani I kekahi kanawal e papa ana i ko Farani mau Agena Kiio aupuni i ko na aina e a me ka poe maloko o na olhana kanikela aole e mare me ka ae aole o ke Kuhina o ko na aina e o ka Ripubalika

0 Farani. Uu make mai nei i ka la 23 o Apeiila ma San Diego, Kaleponi, maloko oka hoteie o Coronado, o lesse Seligraan, kekahi ona haole ludaio malama banako waiwai loa o ke kuianakauhale o Nu loka. Ua apono mai nei ka Aha Seoate 1 ka waiho ia ana aku o ko Komodoa Skerrett inoa no ka hookiekie ia ae i Ilia Adimarala. Ua kakau paiapala aku ke Kuhina Aumokukaua Herbert o Amerika Huipuia, e papahi aku ana i na manao haaheo o ka oihana ia Adimarala Benham ; no kana mau hana ma ke awa o Rio de Janeiro i ka wa kaua iho nei. Ua kakau paiapala aku o Peresidena Kalivaiana ia C. F. Biack, he Democarata kona aoao kaiaiaina, me ka olelo i mea e ikaika ai ka aoao Democarata, he mea pono e hooko ia kana mau hoola no ka ho<,ponopono auhau dut«. Ua hoouna olelo aku ke Kulanui o Oxford ma Eneiani i na Kuianui o lale ame Havada ma Amerika Huipuia, e aa no oia e heihei waapa me ka aoao eeo ai ka heihei waapa makahiki o na kuia o lale— Havada i ka malama aenei o Sepatemaba ke hoio aku ko Amerik:i moho mokomoko i Ladana.