Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 19, 12 May 1894 — HE KAAO HOONAUE PUUWAI NO PUAKAOHELO KE Kaikamahine Alii. KA Ui Oi Kelakela o ka Nani a me ka Maikai. NANA I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI. KA Ui i Hiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai kupua-kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei. [ARTICLE]

HE KAAO HOONAUE PUUWAI NO PUAKAOHELO KE Kaikamahine Alii. KA Ui Oi Kelakela o ka Nani a me ka Maikai. NANA I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI. KA Ui i Hiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai kupua-kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei.

Ke Kiowai kapu a me ka Mana Kupua e kiai ia ana e na Honu Alii he UmikumamaLUA; UA LILO IA MANA I MEA OLE I KA NANI A ME KA Ul O llawaii. MOKUNA 11. E hookolokolo ia ana oe imua o ke alli o ka aina, aole nae oee make ana, he kokua no kou malaila he moo nui, a mahope aku olaila e halawai ai oe me ko hanai, ko luhi hoi. E kaawale ana olua no elua makahiki, e kuu moopna mai makau oe a weliweli no keia uiau haawina e kau iho ana maluna ou, no ka mea he kokua kou i na wa apau, a e loaa aku ana na pomaikai ia oe mahope aku. E hoomanawanui oe bo ia mau pilikia. I hoopau iho ai ke kupunawahine mai ke kamailio ana me kana inoopuna. I hookuu mai ai o Punahoa mai ke kamailio ana me kana moopuna ia Puakoolau. I kamailio aku ai o Puakoolau i kona kupunawahiue, heaha ke kumu o keia pilikia au i kamailio mai nel ia'u, he kumu no i lohe oe. Oka rula o ka aina o Kuaihelani, aole e pouo ke kane ke hele pu me ka wahine. Eia ka elua he aina kapu loa keia ina ano kanaka a pau e kipa aku ana ma i.t aina, noiuila ma ia kumu i kaawuie ai ko hanai mai oe aku. Oke kumu eiua ae la oia ke kumu e hopu ia ai, he kapu aina ma na ano a pau, oia ka mea i olelo ia o ka aina o Kuaihelani ka alna aka poino i noho ai. I hoopau ao ai o Punahoa i kana kamailio ana mai i ka ninau a kana moopuna. I ka pau ana o keia mau olelo, a ia no kela ke hiolani ala, a i ke ala ana ae i ke kakahiaka nui me ke kamaiiio ole aku i kana hanai a haku alii ana. Ua waiho no kela i kela mau kamailio a kona kupunawahine 1 kamailio mai ai iaia. Eiua la mahope olaiia aiaila ola ka wa o lakou e haalele ai ia Kanehunamoku ano ka alna o Kuaihelani, ka aina a ka pilikla a me ka poino i noho ai. I kela mau la elua e noho ia nei e na alii aukai a me na alii o ka aina, he huia ka hana a me ka ahaaina hauolii no na alii e hele aku ana mai ka ama aku. Ika makaukau ana o ka manawa e haaleie iho ai i ka aina o Kanehunamoku, ma ia hope iho he wa no ia no ke kaumaha a ke kupilikii o ka manao o na kamaaina no ka nui a ke aloha ina alii aukai e hele* ana, a pela no hoi na alii aukai i na kamaaina n hiki i ka wa e haalele iho ai. Oka hele ia a hiki i ka wa i kokoke e pili ka aina o Kanehunamoku me ka aina o Kuaihelani.

I ka pili ana o ka o lakou e noho nei me ka aina e ku malie mai ana imua o lakou, ea, he mea e ke ku o ka aina me ka nani a me ka maikai a ka nui wale, he nani a me ka maikai i ke kamahele ke nana aku, e ulu ana na laau a pau—e hua ana i na hua ano like ole a me na laau pua e pua ana me ke ala like ole a ka maka e hoohihi ai o ka naau, i hooheno iho ai ka mea kakau i keia macT walii lalani hooheno. V Hiaai au o ka nani 0 ka nani o Himele 110 aina i ka iu anoano A ka maka e hiaai nei E ake no ou a e pili Me kuinpo ī Ka iu ana Na'u no ia pua i kui 1 lei no kuu ia hoohie Haina ia mai ana ka puana, a no'u a no ia la ua lai. I ka pili ana o ka aina, aole nae i plii loa na aina ua kaawaie no iaua a i elua. I ka wa e ku nei na aina, he wa ia no ke kupillkii oiai e kaawaie aku ana ka pili a na aoao a elua mai Ka piii ana iioko o na makahlki «ono—nolaila, e kaawale ana ka pil» a ke aloha mai a lakou, oia ka mea kaktHfi hooheno iho ai. HKao ka pili o Manuakepa I ka haohia e ka kiowao Nahaha ka ipu wai a ke aloha Naue ke kino o ka laau o kalena liolo no ke ala o ke kupukupu i ke kula 0 ke ala wale no ka'u e honi nei Hihina o au i ke aioha—a—aia— hoi—kuu—aloha—a— 1 hoomakaukau ae ai na alii aukai i ko laua wahi waa, a makaukau na mea a pau iluna o ka waa. Kia ka mea i koe, o ka hookuu aku 0 ka waa iloko o ke kai a kau aku na iii aukai maluna o ko laua waa, he mau anana wale no he haneri a 01 mai kekahi aina a i kekahi aina. I ka pau ana o ka hui aloha ana o na aoao a elua, ua hele wale ko lakou mau papaiina a puiu eio i ka noopuluia e na waimaka, i hookuu ae ai ko lakou puiii aioha ana no ka wa i maopopo ole ia lakou, no ka inea he mea pohihihi ka wa e hoea mai ana, a oiai lakou e kaawale ana ua hoomanao ae la ka mea kakau i ke meie mua loa a Hiiakaikapoliopele i haalele hope ioa ai i kona o Halemaumau: ku nei au e hele e A noho e na wahine o ka lua O ka poe ino o lakou nei E mana ka ia'u e hele e E hele no wau e Ua kau aku la na lii maluna o ko laua wahi waa kupua, a hoonee aku la i ko laua alahele no ka aina e ku mai ana mamua o laua, oiai hoi ka aina o Kanehunamoku e kaalo ae la mahope o laua, a o ko iaua heie ia a pae ana iuka o ka aina, a lele iho la laua ilalo, a kamallio iho la no hoi o Puakoolau e like me na mea i hoik® mua ia aku mai ka mua aka hope ma keia mau heiu mua aku nei o ka kakou pepa.

Heaha no la hoi ka mea pikokoi nui loa o ko Moanalua poe keiki papa i ke kau maluaa o na kaa nu* nui o ka poe hoohui alna, he hewa iho ka hoi na kaa miula kapu auau o ka aoao-aloha kina. no paha o oukou nnonoo iho he mau kuleana (shares) Jcekahi o ka "Makaainana" ma ia hui, a ioa oukou aole e kau e emi ana na loaa pa-keaeta opialu oia hui. Ua kapaia aku nae oukou he poe hoohuiaina e ka "Makaainana," a noiaiia he pono ke hoomau aku ma na kaa hoohuiaina, oiai, aole inoa iani e ae maiaio iho o ka la.—Hoohuiaina ke Kilohana.