Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 21, 26 May 1894 — Page 3

Page PDF (1.79 MB)

This text was transcribed by:  Diane Poche
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KA HUI ALAHAO ME AINA O OAHU

MANAWA HOLO.

Mai a Mahope aku o Iune 1@ 1893.

[graphic: engraving of locomotive steam train]

NA KAA AHI

NO HONOULIULI

                                                            B         B         A         D

                                                            A.M.    P.M.    P.M.    P.M.

HAALELE IA HONOLULU ...        8:45     1:45    4:35     5:10

HAALELE IA MANANA ...                        9:30     2:30    5:10     5:56

HIKI I HONOULIULI ...                  9:57     2:57    5:36     6:22

NO HONOLULU.

                                                            C         B         B         A

                                                            A.M.    A.M.    P.M.    P.M.

HAALELE IA HONOULIULI ...     6:21     10:43   3:43     5:42

HAALELE IA MANANA ...                        6:55     11:15   4:15     6:10

HIKI I HONOLULU ...                     7:30     11:55   4:@5   6:45

  A  No na Poiaono wale no.

  B  No kela ame keia la.

  C  Koe na la Sabati.

  D  Koe na Poaono.

NU HOU HAWAII.

A keia Poaha aku, e upu ia aku nei e ku mai ana ka mokuahi Arawa ma Honolulu nei, mai Kikane a me Fiji mai, a e holo loa aku ana no oia no Vanekouwa, Beritania Columebia.

Ua hoike ae ka Elele Hana Kumukanawai Kunuiakea imua o kona apana nana i hooikaika e holo elele, he kue ikaika loa oia i ka haawi ana i ka pono koho balota i na pake, a ua olioli kona poe nana i koho.

Ua lilo mai nei ia Fred Clay a me Frank L. Hoogs o kela kulanakauhale, ka nupepa namu puka malama i ikeia a kamaaina ia Hawaii nei "Ka Paredaiso o ka Pakipika."  Nolaila, ke hoolala nei na ona hou e hooi ae i ka makemake ia o ua nupepa la ma na lala a pau.

O Kamehameha laua me Hawaii na puali kinipopo e paani ana i ka hora 3:30 o keia auina la ma ke kahua mau ma Makiki.  Oiai, ke hooikaika ino loa nei ka Hawaii e loaa wahi make lakou maluna o na "keiki kula lanakila," nolaila e oehuehu loa ana ka paani o keia ahiahi, a e nui ana no hoi ka poe e kakahe ae ana e ike kumaka no ko keia mau puali holokea ana o na laau hahau no ka elua o ka manawa.

Ua hoopae mai kekahi Iapana kalepa o Honolulu nei ma kalepa o Honolulu nei ma ka mokuahi "Gaelic" i hala aku, i na waiwai kalepa o Iapana mai a ua komo mai ma ka hale dute aku ahiki i kona hale.  Mahope iho, ua ike ia ua hookomo ia mai ua mau waiwai la ma na kumukuai i koho haahaa loa ia, nolaila ua kii hou ia ua mau waiwai la a hoihoi la i ka hale dute, a e ka Iapana, ua hopu ia a ma ka la 28 aenei o Mei e noho ai ka aha e hookolokolo iaia.

O na kupu hauoli a Nawahi ma i hoolaha mua iho nei e ki ia ana he 101 mau kani pukuniahi ma ka la e ku mai ai ka Ausetaralia i Mei 19, no ka mea o ia ka la e lohe maopopo ia mai ai ka hoihoi hou ia o ka moiwahine, ua hala aku nei me ke kipu hauoli ole ia.  A ma kahi o na mea hou a lakou i kuko ai e hoea mai ana no ka pono nui o na Anee Alii, ua waea la mai la, aohe hoihoi alii a Amerika Huipuia e hana aku ai ma Hawaii.  Pau nui iho la i ka hoka!

Ke upu ia aku nei e hoea mai ana ma Honolulu nei ma ka la 7 o Iune ae nei o Rev. T. de Witt Talmage, ke kahunapule kaulana o Amerika Huipuia o keia au.  He huakai kaapuni honua kana, a malie o hoohie iho oia i na ea oluolu o Hawaii nei a hui pu hoi me ka nani o ke kulana o ka aina, aole e nele ke kaohi ia o kona puuwai e hooluana maanei no kekahi mau pule.  he haiolelo kaulana keia.  Ua hele makaikai oia ma na aina hikina, a ua kakau oia he buke moolelo no ka Aina Hemolele.

Imua ae o ka lunakanawai apana o Wailuku, Maui, i kekahi la o ka hebedoma i hala, ka luna leta o Wailuku ma o ka hoopii la a ka Lunakanawai Kaapuni Kepoikai.  Ma ka lohe wale mai, ua ulu mai ko laua hoopaapaa a puka na olelo hahana mamuli o ko Kepoikai noi hilahila ole maoli ana aku i ka inoa o ka luna leta e kakau mai ma ka palapala noi a na anee alii o Wailuku i ka Aha Kuhina e hookohu hou aku ia W. H. Daniels i lunakanawai apana i ka wa e pau ai ka hookohu.  Ua hoole loa aku ka luna leta, aole e hiki iaia ke kakau aku, no ka mea, o ke kahuahana a kona aoao, o ke keku aku i na anee alii a pau mai na oihana aka.  Pela iho la i hoomaka ai a hiki i ka puoho loa ina o na ula ahi olelo.  Ua hilahila ole no keia lunakanawai e makemake la e hoopaa no ma ka oihana i na enemi o ke aupuni e noho mana ana maluna o ka aina.  Manao paha ia, e koe aku ana ia.  E uhukiia na kikania a pau.

He mau la wela keia o Honolulu nei a ka la e nopu mai nei i ke kula.

He ahaaina luana ka ke kapena a me na aliimoku o ka manuwa Iapana i haawi ai maluna o ka oneki o ka manuwa Iapana i ka po Poalua nei.  Ua mahalo loa ia na hoowehiwehi ia ana o ka mokukaua a me na mea no a pau i hoomakaukauia.  A ua halamu ia no hoi e na malihini kiekie o ka aina aku nei a me na aliimoku aukai o na mokukaua e ae a me an kamaaina i loaa na pomaikai o ka poloai ia ana mai.  Ua hoomauia ka luana ana a hiki i ke kokoke ana aku e kupalaka i ke aumoe.

I ka hora 7:30 ahiahi Poaha aku nei, Mei 24, ma ka home noho o Mr. a me Mrs. S. K. Kane ma Waikahalulu, Honolulu, ua hik@i ia ae ma ka mare e Rev. J. Wa@amau, o Mr. S. H. kauila o ka ua Kukalahale me Miss Rachael Haolo o ka Malu Hekuawa, i mua o ko laua mau hoaloha i hoohanohano ae ia laua ma ko lakou hiki kino ana e pahola i ko lakou mau hoomaikai a e kalokalo ae no ko laua noho ana oluolu ma keia mua aku.  Mahope o ka ike ana i na mea mare, ua panee ia mai kekahi papaaina luuluu i na mea ai a pau.  O na hoomaikai a nui ia olua?

Aia o Kapena herksen, he hookele moana kahiko ma ka kapili moku o Russel ma Glascow, Sekotia, kahi i hooponopono ai i ke kapili ana i ka moku hao kila hou loa no ka laina hooholo moku Keremania o Laitz.  Ua ike laulaha loa ia keia Laitz he ona aumoku lehulehu kona e holoholo nei ma ke Kapakai Komohana.  O ua moku nei e kapi liia la, e ana iloko aenei o Iune, a e kapa ia aku kona inoa o "H. F. Glade," ma ka inoa o Mr. Glade i hoi loa aku nei i Keremania ma ka mokuahi Gaelic o kela pule aku nei.  E hoolilo ia mai ana keia moku no ka holoholo ana mawaena o Keremania, Honolulu nei a me Kapalakiko.

Malalo o ke kumumanao "E kaupaono like" o kela pule aku nei, ua komo hewa ka huaolelo "lapuwale" ma kahi o ke "akahele" i kahakaha ia, a penei ka heluhelu ana "Oia ka noonoo kaulike i hoomalamalama ia ai ko makou noonoo akahele."  Ke auamo nei ko makou heluhelu polu i ke koikoi o keia hua i komohewa, aka, ke olelo pu mai nei ua hiki no i ka poe noonoo maikai ke hookomo iho i ka huaolelo i manaoia ma ia wahi.  Aole hiki ke hoolei ia kela olelo ao waiwai nui mamuli o ke komo hewa ana o kela huaolelo.  E like me ka hiki ole i ka mea mahiai i kona loi kalo ke kiola holookoa ke loaa iaia hookahi kalo popo, pela e lilo ole ai kela kumumanao i lapuwale.  Ina e lepo ke poo o ka mea kakau o ka "Makaainana," o ka hana naauao iaia o ka holoi i kela lepo, aole o ke oki a hoolei i kona poo.

Ua hoi mai o Mrs. Mary Ailau ma ka Australaia o ka Poaono i hala, ma ka misiona e liuliu ai no na lako ai Hawaii e hoonuanua ia aku ana ma ka la 11 o Iune e hiki mai ana maloko o ke kahua hoikeike e malama ia mai nei ma Kapalakiko.  No ka mea, ua ae mai na luna nui o ka Hoikeike i ka Hui Hoikeike Hawaii, o ka la 11 o Iune ko lakou ia hookahakaha a hookelekele ma ke kahua hoikeike.  Nolaila, ke manao nei ka hui Hawaii o ka lakou hana hookelakela loa, oia ka haawi i ahaaina luau Hawaii, a e hoomoa ia na mea ai a pau mai ka imu a me ke kapuahi mai i kuene la malalo o ka lepo.  no ka manao nui e hooholo pono ia keia ahaaina Hawaii e haawi ia ana ma ka aina e, i hoi mai nei o Mrs. Mary Ailau e hoolawa i na mea ai a pau ma Honolulu nei, a e hoi aku ana no ma ka mokuahi Australai e haalele mai ana i keia la.

I ka wa e nakulu ai oloko o ka opu me ka eha, a hele moku ka lepo, alaila, e hoao i ka CHAMBERLAIN'S COLIC, CHOLERA a me DIA@ROEA REMEDY laau lapaau a e oi aku ana kou mahalo ke ike oe i kona hop@na.  he oluolu, palekana a puhili @.  He oluolu, palekana a puhili ole,   He 25 a me 50 keneta o ka omole, a e kuai ia no ma na halekuai lapaau a pau.  BENSON SMITH & CO., na

"O ka oi ma ke ao holookoa."

Oia ka W. D. WOODRING O BORDLY KENETUKE, e hookaulana nei no ka Chamberlain's Cough Remedy (Laau Kunu).  Ke kamailio nei oia ma kona ike ponoi iho i ka inu ana, oiai o kona a me ko kona ohana ola ana mai nei no ia mai ka loaa ana i ke kunu koikoi loa a me ke anu, a ua hooholo oia o keia laau lapaau ka oi ma ka honua nei.  E kuai ia no ma na Halekuai Laau Lapaau a pau.  O BENSON, SMITH & CO.,  na Agena ma ko Hawaii Pae Aina.

MEA HOU KILAKILA!

Make kanu Loa ka

Hoihoi Alii!

Palekana na Waiwai Hawaii!

Makemake o Cleveland i

Ripubalika Kumuka-

nawai ma Hawaii.

E Lawe ana Adimarala Walker i ke

Awa o Puuloa.

Ma ke ku ana mai o ka mokuahi "Australia" i ka hora 7 kakahiaka o ka la 19 o Mei mai Kapalakiko mai iloko o na la holo ehiku, ua loaa mai ia makou na mea hou kilakila loa e pili ana ia Hawaii nei:

Ua lawe mai ka mokuahi holo kuwaena maluna ae no keia awa, ia 60 mau ohau kapena, 38 mau ohua oneki a me 37 mau eke leta.

O ke kumukuai o ke kopaa ma ka lono hope loa ma ka makeke o Amerika, he 2 9-10 mau keneta o ka paona.

KA MEA HOU KILAKILA LOA NO

HAWAII, KA OI HOI NO KA MA-

NAWA MUA PALAPALA MAI KE

KEENA KUHINA HAWAII

MAI MA WASINETONA.

Keena Kanikela Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Paeaina, Kapalakiko, 12,1894 --- (Helu 20, 1894) --- Aloha --- Ua loaa mai ia'u ka elele malalo iho mai ke Keena Kuhina Hawaii mai ma Wasinetona:

"E hai aku oe i ke Kuhina F. M. Hatch, ua hoololi aenei ke Komite Waiwai i ka bila Auhau Dute ma o ka hookuu loa ana i na dute o na waiwai Hawaii.  Ua kau ia ke dute maluna o ke kopaa ma ke 40 hapahaneri ad val. a pii aku iluna.  O kela hana, he hooia ana mai ia i ka manao makamaka mawaena o na Democarata o ke Senate i ke Aupuni Kuikawa.  E hooikaika ana o Luna Senate G----- i na noi o ka Kakina leta a e loaa ka noonoo koke ia o ka olelo hooholo a Turpie.  Ua haawi mai oia i kana olelo hooia kue loa i ka hoihoi aupuni alii ma Hawaii ma na ano a pau, a ua komo pu kona mau hoa ma ia manao.  Ke olelo nei kekahi lala o ke Komite Waiwai a me ke Komite o na aina e o ka Hale Ahaolelo Lunamakaainana nui, e ae ana ka Peresidena i Ripubalika Kumukanawai ma Hawaii."  Owau iho, kau kauwa hoolohe loa,

CHAS. T. WILDER.

Kanikela Nui o Hawaii.

[Ia F. M. Hatch, Kuhina o ka na aina e.]

KO CLEVELAND KULANA NO HA-

WAII.

Wasinetona, Mei 9.---Ua hoouna aku o Peresidena Cleveland i ka Aha Senate, he palapala mai a Kuhina Willis mai ma Honolulu me ka hookomo pu ana i na olelo hooholo a na anee alii e hoike ana i ko lakou hoole i ka lawe ana i na olelo hoohiki e kupaa mahope o ke Aupuni Kuikawa a aole e koho no na elele i ka Ahaelele Hana Kumukanawai.

Ua hoike aku o Peresidena Cleveland mahope koke mai nei i kekahi lala o ke komite o ko na aina e o ka Hale Lunamakaainana nui, ua loaa mai na lono mai Hawaii mai e olelo ana aole he haunaele e hoea mai ana mahope iho o ke kukulu ia ana o ke aupuni hou, a oia hoololi ana e pau koke ana me ka maalahi iloko o na hebedoma kakaikahi loa.

Ke hilinai nei ka Peresidena, ua maopopo loa ke kukuluia aku o ke ano aupuni ripubalika no na mokupuni o Hawaii, i hookahuaia maluna o ke kumukanawai i ano like me ko Amerika Huipuia, a o ka mana uana e hooko na ka poe no ia i maheleia mawaena o ka aoao o ke Aupuni Kuikawa e ku nei a me ka hapa kue i ka Moiwahine i kipakuia a i loaa ole ona elele no lakou iloko o ka Aha Kuhina o Peresidena Dole.

O na lono hope mai Honolulu mai oia ka malamaia o ka halawai o ka Ahaelele Hana Kumukanawai ma keia hebedoma aku, a ia wa e lawe ia mai ai e ka aoao o ke Aupuni Kuikawa ke kope i hoolala ia o ke Kumukanawai no ka noonoo ana o ka Ahaelele.

E kiai ia ana ko ke Aupuni aoao e umikumamaiwa mau elele, oiai hoi he umikumamawalu elele e kohoia ana e ka lahui.  He haawi ana keia i ke aupuni he hookahi @ a oia ka mea nana e paa i ka Ahaelele no Peresidena dole a me kona Aha Kuhina.

Ke puhee mai nei na lono o ka Adimarala Walker misiona i hoouna ia ai i Hawaii no ka manao ia ka oia ka mea nana e hookekena i ka Ahaelele e hoolohe wale no i ka mea a ka aoao e noho mana nei, a e haawi pu i ko Amerika Huipuia mau kokua pono i mea e holopono ai na hana, aole loa he wahi mea oiaio o ia lono.

Ma ka olelo ae la a ka Peresidena e maopopo ai o ko Adimarala hoololi ia ana, aole loa ia no kekahi mea pili i na hana o Hawaii, aka no ka manao hookahi wale no o ka lawe ae i ke awa o Puuloa i kahua hoolulu mokukaua, i haawi ia ai ia Amerika Huipuia malalo o ke kuikahi he mau makahiki loihi aenei i hala.

Ua hoike aku ka Peresidena i keia mea i kipa aku i ona la, ua loaa aku ia Adimarala Walker na hoonaauao e lawe mua ae i ka aina, e ana i kona mau wahi e hiki aku ai mai ke aki aku, e ana i ka hohonu o ke kai e komo aku ai mai ka moana a iloko o ke awa, a e hoonohonoho i na lilo o ka eli ana i ke awa e komo ai na mokukaua nui o kakou.

E ana pu aku ana ka adimarala i ka aina a koho iho i kahi kupono e ku ai na uapo, na hale papaa no ka hoahu lanahu ana a me na hale e ae e kupono ai no ka haawi ana i ka mahele mokukaua o ka Pakipika i wahi helu ekahi no ka hoahu lako a me lanahu, a i wahi e kapili ai i na poino liilii o na mokukaua.

KA PUALI PALAUALELO HOOHAU-

NAELE.

Ua hopu ia mai nei he ekolu o na alakai o ka Puali Palauaelelo o Amerika Huipaia ma ke kulanakauhale o Wasinetona, no lakou na inoa Coxey, Browne a me Jones, no ka hewa kue i na kanawai ma o ka lakou mau hana hookahakaha la ma ke kahua o ke kulanakauhale poo aupuni, hookolokolo ia a hoopai ia o Coxey.  Aia ke laha la mawaena o keia puali palaualelo o Coxey ma Wasinetona ka ma'i piva taifoida, a ke pihoihoi a kau ka weli nui la kela wahi a pau e pili kokoke mai la ilaila.  Ke emi mai la ka puali a uuku mamuli o ka haalele mai o kahi poe a me ka uluhua mai o kahi poe ma keia hooloho@ele.

NA AMERIKA MA NICARAGUA.

Ua hiki ae i Wasinetona i ka la 10 o Mei, he mau lono ano nui mai a Kapena Watson aku o ka mokukaua Amerika Kapalakiko e ku ana ma Bluefields, Nicaragua, he elua mau elele palapala aia ke paa ia la e ka Oihana Mokukaua o Amerika Huipuia ma ke ala aku o Nu Oliana ma na mokuahi kaawale elua, a ma ke telegarapa aku i ke Keena Mokukaua.  Ua hai aku o Kapena Watson, a ua hookikina aku oia i na Nicaragua, e hookolokolo koke ia o Arguelio, ka mea e olelo la nei nana i pepehi ka haole Amerika o Wilson ka inoa.  Ua hoike pu aku oia i ke aupuni o Nicaragua i kona manao, aole i palekana loa ka malama ia ana o na kamaaina Amerika a no ia kumu ke hoolala nei oia e hoolele aku i puali kaua noko lakou palekana.  A aia oia ke hana la no ia hopena.

E hoounaia aku ana ka mokukaua Amerika Nu Ioka i Bluefields, Nicaragua.  Oiai, aohe alanui telegarapa pololei mai Bluefields a i Amerika Huipuia, nolaila, ina makemake o Kapena Watson e hoouna elele i Wasinetona, alaila e huki ana oia i ka heleuma a holo no ke awa o Limon.  A ilaila no hoi oia e holo ai e hooili lanahu.  Ma keia mau holo ana, e haalele wale ia ai na Amerika me ka mea ole nana e malama ma Bluefields no ka manawa, a ua manao ia, aole he hana pono keia mau lilo ana i o a ianei e haalele wale ai me ke ku kokoke mai o na pualikoa Nicaragua i ke kulanakauhale.

AUHEE NA KIPI MA SALAVADOA.

He mau hoouka kaua kai ulele ia mawaena o na pualikoa o ke aupuni o Sana Salavadoa a me ka aoao o ka poe kipi ma kahi kokoke i Santa Ana, a ke olelo nei ke aupuni, ua hele lanakila loa lakou maluna o na enemi, a no ia mea ke pue mai nei na kipi e hoopauia ke kaua malalo o na kumu e hooholoia ai.

Ua manaoia e hoi ae ana o Peresidena Ezeta i Sana Salvadoa i ka la 11 o Mei, a o Generala Antonio Ezeta, ka hoahanau ponoi o ka Peresidena, oiai ua pii ae kona palekana, oia ke noho poo iho ana no ka puali.  Ua lilo mai i ke aupuni he puu nui o na pu a ka enemi, o ka hapanui he mau pu Amerika wale no.  Ua halihali ia keia mau mea kaua i Sana Salavadoa.

NAKA NA KULI O KA EMEPERA O

RUSIA.

Ua ohikihiki ia a kaulai ia ae nei he hoolala ohumu ino hou e lawe i ke ola o ka emepera o Rusia.  I pakui mawaho ae o na haumana kula he kanaha i hopuia, ua paa mai nei i ka hopu ia he mau haumana kula hou aku ma Mosecao a me Smolesk.  O ka papapai palapala a na haumana kula i hoohana ai, ua loaa aku nei a ua paa i ka hopuia ma Mosecao.  Makena poe e hopuhopuia nei mahope o ka loaa ana aku nei o kekahi hui i palahalaha kahi o ke komo ana o na lala, a i kapaia "na Hoaloha o ke Kalaiaina Lanakila."  Ua manaoia ua hiki aku i ka haneri ka nui o ka poe i paa i ka hopu ia, a mawaena o ia heluna he heluna o na luna aupuni ano koikoi.

KAUOHAIA E HOLO NO SAMOA.

Berelina, Mei 11---O na mokukaua Geremania e ku nei ma na kai o Berazila, ua kauohaia aku nei e holo lakou no Samoa.  Ke manaoia nei ma kekahi mau puuluulu kalaiaina, e haalele ana o Amerika huipuia i kana mau koi ma Samoa, a e kahea aku ana i kona kanikela malaila e hoi mai a e haalele aku ia Enelani a me Geremania na laua e hooponopono.

Aohe Oiaio he Paa Puapua o D. Ka-

pali no W. R. Kakela.

Eia ka oiaio, he paa puo'o o W. R. Kakela na D. Kapali, oiai ke lawelawe nei o W. R. Kakela i ka D Kapali hana imua o ka Aha Kanawai---Oiaio ae la.

Ma ka hoohiki a kuahaua a ke Aupuni Kuikawa e ku nei, he oiaio ua lawe o D. Kapali i ka hoohiki nona iho a mai kona opu ponoi ae no kana lawe ana a hoohiki, me ke kono ole ia mai e kekahi.  Aohe he hua olelo mai kekahi mai o ka poai i lanakila e ku nei ke Aupuni Kuikawa, he ole loa hoi o W. R. Kakela kona paalalo (D. K.), aohe mea ai, o ka ike ia nae paha i ka hele pinepine o D. Kapli i ko W. R. Kakela keena hana.  O ka pau ole o ka hana a W. R. Kakela e hana nei malalo o D. Kapali, ke kumu oia hele pinepine ana.

Me ka mahalo ia Makaainana o Mei 21, aoao 7 kolamu eha, pauku i ka hiu.

D. KAPALI.

Hoolaha Hou.

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO Hawaii Pae Aina.  Ma ka hana o ka waiwai o GEORGE E. RICHARDSON o Wailuku, Maui,  i make. 

Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike helu a Wm. O. Smith, Lunahooko Kauoha o ka palapala kauoha a Geo. E. Richardson o Wailuku, Maui, i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he $6,253.88, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $6,394.67, e nana a apono la keia mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i ka poe i kuleana, a e hookuu ia oia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia mea.

Ke kauoha ia nei, o ka POAKAHI, la 25 o IUNE, A.D. 1894, hora 10 a.m., ma ka Keena ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike helu, a o ka poe a pau i pili, malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu, kekahi e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike i ka poe i kuleana i ua waiwai la.

Kekauia ma Honolulu, K. H. P. A. i keia la 25, Mei, A. D. 1894.

Na ka Aha :

GEO. LUCAS,     

Kakauolelo.

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono waiwai, Ma ka hana o ka waiwai o Kaluaikapa (k) o Hilo, Hawaii, i make. 

Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike helu a G. W. A. Hapai, lunahooponopono o ka waiwai o Kaluaikapa (k) o Hilo, Hawaii, i make, e noi ana e apono ka hoike, a e kauohaia e mahele i na waiwai a pau e waiho nei iloko o ko lakou mau lima i ka poe i kuleana, e hookuu iaia me kona poe hope mai ka noho lunahooponopono ana.

Ke kauoha ia nei, o ka POALUA,  la 12 o IUNE, A.D. 1894, hora 10 a.m., ma ka hale hookolokolo ma Hilo, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike helu, a o ka poe a pau i pili, e hele mai a e hoike i ke kumu, io ko lakou e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike i ka poe i kuleana i ua waiwai la.

Kekauia ma Hilo, K. H. P. A. i keia la 5, Mei, A. D. 1894.

Na ka Aha :

D. PORTER,      

Kakauolelo.

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono waiwai, Ma ka hana o ka waiwai o D. W. KALUA (k) o Kawainui, Hilo, Hawaii, i make kauoha ole.

Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike helu a D. Kamai, lunahooponopono o ka waiwai o D. W. KALUA (k) o Kawainui, Hilo, Hawaii, i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he $173.62, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $193.60, e nana a apono la keia mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i ka poe i kuleana, a e hookuu ia oia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia mea.

Ke kauoha ia nei, o ka POALUA, la 12 o IUNE, A.D. 1894, hora 10 a.m., ma ka hale hookolokolo ma Hilo, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike helu, a o ka poe a pau i pili, malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu, kekahi e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike i ka poe i kuleana i ua waiwai la.

Kekauia ma Honolulu, K. H. P. A. i keia la  7, Mei, A. D. 1894.

Na ka Aha :

DANIEL PORTER,  

Kakauolelo.

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono waiwai, Ma ka hana o ka waiwai o Kua (k) o Hilo Akau, Hawaii, i make. 

No ka mea ua waihoia mai he palapala i olelo ia no ka palapala kauoha hope loa a Kua (k) o Kaiwilahilahi, Hilo Akau, i make, ma ka la 5 o Mei, A. D. 1894, me kekahi palapala e noi ana e hoolaioia ua palapala kanoha la, a e hoopuka ia na palapala lunahooponopono waiwai ia James Matoon a me Kahee (w), i waihoia mai e laua.

Ke kauoha ia nei, o ka POALUA,  la 12 o IUNE, A.D. 1894, hora 15 a.m., o ia la, ma ke keena hookolokolo o keia aha ma Hilo, Hawaii, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hooiaio ana i ua palapala kauoha la a me ka hoolohe ana i ke noi.

Kekauia ma Hilo, K. H. P. A.Mei 5, A. D. 1894.

Na ka Aha :

D. PORTER,      

Kakauolelo.

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o PAHIAKALOI (k) o Hana, Maui, i make kauoha ole.

Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike helu a Kalana P. Kaloi (w), e hoike ana ua make kauoha ole  o PAHIAKALOI (k) no Makaelae, Hana, Maui, i ka la 13 o Novemaba, 1893, a e noi ana e hoopukaia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia M. H. Reuter.

Ke kauoha ia nei, o ka POAKAHI ka la 25 o IUNE, A.D. 1894, hora 10 kakahika, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua lunakanawai la, ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, Maui. a ma manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e haike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la.

Kekauia ma Wailuku, Maui, ko Hawaii Pae Aina, Aperila 30, M. H. 1894.

Na ka Aha :

GOODALE ARMSTRONG,

Kakauolelo.

Hoolaha Hooko o ka Moraki a

me ke Kuai.

KE HOOLAHA IA AKU NEI KA LOHE, MAmuli o ka mana o ke kuai i hookomo ia iloko o kekahi moraki i hana ia e D. H. NAHINU a me MALIA NAHINU, kana wahine, no Hookena laua ma ke Apana o Kona Hema, Mokupuni o Hawaii, kekahi o na mokupuni o ko Hawaii Pae Aina, ia John Thomas Waterhouse o Honolulu Mokupuni o Oahu, kekahi o na mokupuni o ko Hawaii Pae Aina i olelo ia, ma ka la 20 o Okatoba, A. D. 1891, kope ia ma ke Keena Kakau Kope ma Honolulu, Buke 129 a ma na aoao 323 a me 324, ke makemake nei ua John Thomas Waterhouse la, ka mea e paa nei i ka moraki i olelo ia mamua ae, e hooko aku i ua moraki la no ka uhaki ia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa he Elima Haneri mau dala a me ka ukupanee he 8 hapa haneri pakeneta no ka makahiki hookahi mai ia ia mai.

Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe, e kuai ia aku ana me ke kudala akea ka waiwai i moraki ia ma ka hale kukala o James F. Morgan ma Honolulu, ke hiki aku i ka POAKAHI La 18 o IUNE, A. D. 1894, Hora 12 awakea.

Eia ka aina i paa ma ua moraki la :  I keia mau apana aina a pau loa e waiho ana ma Kalahiki, Kona Hema, Hawaii, oia ka apana aina kuleana o Kapipaka (k) i make,---Kuleana helu 7027, Palapala Sila Nui Helu 2958, elua 85-100 eka, a me ke kuleana o Kanakaole (w) oia wahi no i make, kuleana helu 9575, Palapala Sila Nui Helu 5232, ekolu 30-100 eka ka nui, i lilo ia D. H. Nahinu i olelo ia maluna, oia wale no ka hooilina i koe e ola nei no ko laua mau waiwai, a me ka apana aina kuleana mahiai o Holi (w) ma Kauhalo iloko no o keia apana iaia i kuai aku me Kunewa (w) moopuna ponoi o Holi (w) ma ka mahina o Feberuari 22, M. H. 1890, kuleana helu 7574, Sila Nui Helu 7497, hookahi 6-100 eka, a me ka apana aina kuleana a Mahi (k) i make oia wahi no, i lilo mai iaia ma ke kuai mai a Kaai (w) ka hooilina o Mahi (k) i olelo ia ma ka makahiki 1868, oia hoi ke kuleana helu 7027 a me ka helu o ka Palapala Sila Nui 5520, elua 80-100 eka ka nui.  Pela no hoi me na mea a pau e pili ana ma ka aina a me na hale maluna a me ka pono, na pomaikai a me na loaa a pau o D. H. Nahinu i olelo ia iloko o ua apana aina ia.

JOHN THOMAS WATERHOUSE.

Honolulu, H. I. Mei 18, 1894.

Hoolaha Hooko o ka Moraki a

me ke Kuai.

KE HOOLAHA IA AKU NEI KA LOHE I NA poe a pau, mamuli o ka mana o ke kuai i hookomo ia iloko o kekahi moraki i hana ia i ka la 8 o Augate, A D. 1884, e J. KAHOOWALEWALE a nona kekahi inoa e ae o Pake o Heeia, Koolaupoko, Mokupuni o Oahu, ia Makanoanoa Mersburgh o Waimanalo ma ua Koolaupoko la no, kope ia ma ke Keena Kakau Kope Buke  92 a ma na aoao 105, 106 a me 107, a ua hoolilo ia aku ia J. M. Monsarrat ma ke ano malama no Makanoanoa Piikuahiwi oia o Makanoanoa Mersburgh e ua Makanoanoa Piikuahiwi a me Samuela Piikuahiwi kana kane ma ka palapala i kakau ia ma Dekemaba 15, 1886, kope ia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni Buke  92 a ma na aoao 105---107, nolaila ke makemake nei ua J. M. Monsarrat, Kahu la, e hooko aku i ua moraki la no ke kumu ka uhai ia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

Nolaila, ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe, o kela mau aina a pau, na pono hoaaina a me na pono pilikana maloko o ua moraki la, e kuai ia aku ana me ke kudala akea ka waiwai i moraki ia ma ka Hale Kudala o Jas. F. Morgan ma Alanui Moiwahine, Honolulu, ke hiki aku i ka POAKAHI La 18 o IUNE, A. D. 1894, Hora 12 awakea o ia la.

EIA KA WAIWAI I PAA MALOKO O UA MORAKI LA :

O kela mau apana aina a pau e waiho la ma Heeia, a e kuhikuhi piha ia aku nei malalo iho :

1---O kela mau apana aina a pau e waiho la ma Kalimaloa ma ua Heeia la nona ka ili he   1.88 mau eka, a oia ka aina i haawi ia ai ia Kalehua e na Komisina Hoono Aina Kuleana Helu 3369 B.   a i hooiaio ia e ka Palapala Sila Nui Helu  1000, a i hoolilo ia mai i ua J. Kahoowalewale nei e Kamaka liilii (w) ma ke kuai i hana ia ma ka la 28 o Sepatemaba, 1888, a i hoopaa ia ma ke Keena Kakau Kope Buke  84, aoao  121---2.

2---O kela mau apana aina a pau e waiho la ma ua Heeia la nona ka ili he 97-100 o ka eka, a oia ka aina i haawi ia ai ia Nahuiua e na Komisina Hoono Aina Kuleana Helu 10,425    a i hooiaio ia e ka Palapala Sila Nui Helu 1,001, a i hoolilo ia mai i ua J. Kahoowalewale la e Kakuihewa Nahuina ma ka palapala i hana ia ma ka la 27 o Ianuari, 1869, a i kope ia ma ka Buke  27, aoao  129 a me 130.

3---O kela apana aina a pau e waiho la ma ua Heeia la, oia he hookahi loi kalo a nona ka ili he 60-100 o ka eka, a oia ka apana 2 iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 996, Kuleana Hoona Aina Helu 3,573 ia Kailaa.

4---Kela hapalua i mahele ole ia o kela apana aina e waiho la ma Heeia oia ka Apana 3 oloko o ka Palapala Sila Nui Helu 996, Kuleana Hoono Aina Helu 3,573 ia Kailaa, oia ka aina i hoolilo ia mai ia J. Kahoowalewale malalo o ka inoa J. Pake e Kimoteo ma ka palapala i hana ia i Sepatemaba, 1883, a i kope ia ma ke Keena Kakau Kope, Buke 83, aoao 104 a me 105.

J. M. MONSARRAT,

Kahu o Makanoanoa Piikuahiwi.

Kuike ke dala.  Na uku hana palapala i ka mea e lilo ai.  No na mea i koe, e ninau i ua Kahu la.

Kakauia ma Honolulu, Mei 22, 1894.

Hoolaha Hooko o ka Moraki.

I KULUKE ai me ka mana o ke kuai i hoe komoia iloko o kekahi moraki i hanaia i Iulai 1, 1892, e Val. Arnkil a me M. Arnkil, kana wahine o Honolulu, Mokupuni o Oahu, ia Wm. G. Irwin a me kekahi poe e ae, o Honolulu na kahu waiwai no ka Hui Alahao a me Aina o Oahu, he hui i kukuluia malalo o na kanawai, ke hoolahaia aku nei ke manao nei ua mau kahu waiwai nei e hooko aku i ka moraki no ka uhakila o ka aelike, oia ka uku ole ia o ka aie i ka wa e hookaa ai a me ka ukupanee; a nolaila, ke hoolaha aku nei lakou e kuai aku ana lakou ma ka hale kudala o James F. Morgan ma Honolulu, i ka POAKOLU la 6 o IUNE, A. D. 1894, hora 12 awakea, io na waiwai a pau i kuhikuhiia maloko o ua moraki la.

O na waiwai i paa maloko o ka moraki, eia ke waiho nei ma ke kulanakauhale Momi, Ewa, mokupuni o Oahu, a i kuhikuhiia penei:

O kela mau apana aina a pau e waiho la ma ke kulanakauhale Momi, i kuhikuhi ponoia Pa Aina Umikumamakolu (13) a me ka hapalua hema Pa-Aina Umikumumaha (14) ma ka Mokuna 35, me na hale maluna iho, a oia no na aina i kuhikuhiia maluna o ka palapala aina a kii o ke kulanakauhale Momi i hoomana a aponoia e ua Hui alahao a me Aina la o Oahu, i kopeia ma ka buke 120 a ma na aoao 417---420 iloko o ke keena kakau kope nona ka ili he 20,325 kapuai kuea,

Kuike ke dala.  Na uku hana palapala i ka mea e lilo ai,

Kakauia ma Honolulu, Mei 22, 1894.

L. A. THURSTON

W. F. FERAR             } Kahu.

THOS. W. HOBRON

Kuai a ka Lunahooponopono i ka

Waiwai paa.

MAMULI O KE KAUOHA A KA AHA HOOkolokolo Kaapuni Apana Ekahi i hana ia ma ka la 4 o Mei, A. D. 1894, ma ka hana o ka waiwai o L. NAAUAO KAUAI, e kuai aku ana au i na apana aina malolo iho ma ka Hale Kudala o J. F. Morgan ma Alanui Moiwahine, Honolulu, i ka POANO IUNE 9, 1894, hora 12 awakea o ia la :

Akahi :---Kela aina hanai holoholona maikai e kokoke aku la i ke awa o Pauwalu ma ke kapa kahakai hikina hema o Molokai, e holo ana mai ke kai a komo iloko o na puu i kapaia o Poniuohua elua nona na eka he 56 i kuhikuhi ia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 2711.  O keia aina me ka aina e pili pu mai la i kapaia o Poniuohua akahi nona na eka he 53, eia malalo o ka hoolimalima no i iwakalua makahiki mai Ianuari 9, 1896 aku, ma ka $25 o ka makahiki.  O ka uku hoolimalima no ka umikamalua makahiki mua, na pau i ka ohi e ia.

Alua :---He elua mau apana aina ma Waialua, Molokai, i kuhikuhi ia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 6299 Kuleana Hoona Aina Helu 4630 ia Pule, o ka mua he 1 eka me 3 pareke aina kalo, a o ka lua he 1 rada a me 8 pareke, aia no laua ma ka aoao o ke kahawai o Waialua.

Akolu :---He eina mau apana ma ia wahi hookahi no i lilo mai i ke kuai mai na kahu waiwai o W. C. Lunalilo, penei :

1.  He hookahi loi kalo ke hui pu ia me ka apana 1 o na aina mamua ae me ka ili he 4-100 o ka eka.

2.  Hookahi apana aina kalo me kula me ka ili he 9-100 o ka eka ma kahi kahawai uuku malalo aku o na aina mamua ae.

E kuai ia aku ana keia mau aina ma ka papa hoonohonoho mamua ae a hiki i ka wa e piha ai na lilo no ka uku ana i na aie a me na lilo o ka waiwai.

Na uku hana palapala a me na koina i ka mea e lilo ai.

Kuike ke dala ma ke Gula o Amerika Huipuia.

ALFRED W CARTER,

Lanahooponopono o ka waiwai o L. N. Kauai.

Honolulu, Mei 4, 1894.

Olelo Hoolaha.

I KA WA E KAAWALE AKU AI O KO MAkou A. Ehlers mai ko Hawaii Paeaina aku, o Mr. Hugh Gunn ke lawelawe no makou ma ke ano luna nui no ko makou hui.

B. F. EHLERS & CO.

Honolulu, Mei 25, 1894.

HOOLAHA HUI.

UA HOOHUI AE NA MEA NONA NA INOA malalo iho ma ka Hui nona ka inoa "Waiaha Ranch Company" ma ka Hana Waiu a Hanai Holoholona ma Kailua, Kona Akau, Mokupuni o Hawaii, e hoomaka ana mai Sepatemaba 14, 1892.

A. FERNANDES,

FRANK CORREA.

Honolulu, Mei 24, 1894.

UA KOHO IA KA MEA NONA KA INOA malalo iho e ka Hon. J. Hardy, Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elima i Luna Hooponopono Waiwai no ka waiwai o Makaikai o Wainiha, Kauai i make.

Nolaila, o ka poe a pau he mau koina ko lakou i ka mea make, e waiho koke mai i ka mea nona ka inoa malalo iho, ma Kapaa, Kauai, i hooiaio pono ia i na ma ka moraki a ano e ae paha.  A o ka poe hoi i aie mai i ka mea make, e hoakaka koke mai ia'u.

O na koina i waiho ale ia mai iloko o na mahina eono mai ka la aku e puka ai o keia hoolaha e hoole mau loa ia.  A o ka poe e paa  ana i kekahi mau waiwai o ka mea make, e hoihoi koke mai i ka mea nona ka inoa malalo iho, ma Kapaa, Kauai i olelo ia.

J. W. LOTA,

Luna Hooponopono Waiwai.

Kapaa, Kauai, Dec. 8, 1893.

Hoolaha Hou.

Hoolaha Hooko Moraki.

Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia mai ko o kekahi Palapala Moraki i hanaia mawaena o JOHN BELL o Kohala, Hawaii o ka aoao mua, a me Edward Furnstenan o ka aoao elua, ma ka la 3 o Novemaba, 1888, i kakau kopeia ma ka Buke 114, aoao 185, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka uku ole ia o ke kumupaa i ka wa e uku ai, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.

A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana ma ke Keena Kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la 28 o MEI, 1894, hora 12 o ia la, oia ka POAKAHI.

No na mea i koe, e ninau ia W. C. ACHI, Loio ma ke Kanawai.

Hanaia i kela la 18 o Aperila, 1894.

EDWARD FURSTENAN

Mea Moraki Mai

Hoolaha Hooko o ka Moraki a

me ke Kuai.

KE Hoolahaia aku nei ka lohe, mamuli o ka mana o ke kuai i hookomoia iloko o kekahi moraki i hanaia ma ka la 14 o Maraki. A. D. 1891, e D. H. Nahinu o Hookena, Kona Hema, mokupuni o Hawaii, ia H. Hackfield and Company, o Honolulu, mokupuni o Oahu, kopeia ma ke keena kakau kope, buke 132 ma na aoao 164 a me 165, ke makemake nei o H. Hackfield and Company, ka poe e paa nei i ua moraki la o hooko aku no ka uhakiia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe, e kuaiia aku ana ka waiwai i paa iloko o ua moraki nei ma ke kudala akea ma ka hale kudala o James F Morgan ma alanui Moiwahine, Honolulu, ke hiki aku i ka POAKAHI la 28 o Mei, A. D. 1894, hora 12 awakea o ia la.

Eia ka waiwai i paa maloko o ua moraki la :

O kela akahi hapa iwakalua kuleana a pau i mahele ole ia iloko o ke ahupuaa o Honokuia, ma ua Kona Hema la a i kuhikuhiia na palena ma ka palapala Sila Nui Helu 6857 kuleana hoona aina helu 7713 apana 9 ia V. Kamamalu, a oia no ka aina i hooliloia aku ia D. H. Nahinu ma ka palapala kuai i hanaia i ka la 20 o Feberuari 1890, a i kopeia ma ke keena kakau kope buke 122 ma na aoao 245 a me 246 nona ka ili he 328 9-20 mau eka oi aku a emi mai paha.  O kekahi hapa o ua aina la, ua paa i ka hoolimalimaia ma ka la 1 o Aperila, 1890, kopeia ma ke keena kakau kope buke 124 aoao 315, no ka manawa he 15 mau makahiki ka loihi a ma ka $50 o ka makahiki.

H. HACKFELD & Co.,

Poe e paa nei i ka moraki

Kuike ke dala.  Na uku hana palapala i ka mea e lilo ai.  No na mea i koe e ninau ia W. C. Parke Loio.

Kakauia ma Honolulu, Mei 5, 1894.

PAPA! PAPA!

AIA MA KAHI O

LEWERS & COOKE.

(Lui Ma).

Ma ke kahua hema o Alanui Papu

 me Moi

E LOAA NO NA

PAPA NOUAIKI

O kela a me keia ano.

Na Pani Puka, na Puka Aniani,

na Olepelepe, na Pou, na O'a,

 na Papa Hele. na Papu Ku,

me na Papa Moe nui loa.

NA PILI O NA HALE O NA ANO A PAU.

A ME NA

WAI HOOHINUHINU NANI

o na ano a pau loa.

Na Balaki o na Ano he Nui Wale

Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka

o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana no ka

Uku Haahaa Loa,

E like me ka mea e holo ana mawaena

o Laua a me ka Mea Kuai.

Hele mai e Wae no Oukou iho.

Hoolaha Hou.

E Haawi i na Keiki Ai Waiu

A ME NA POE OMAIMAI

MELLIN'S FOOD

FOR INFANTS AND INVALIDS.

I ka Mea Ai.

He Ai Hooulu Oi Loa

No ka hooulu Kamalii

Ka hoopohaia mai ana

Na Mai Ake pau

Na Opu Ai wali ole.

a me na lelemakule loaa i na

Nawaliwali

---HE---

AI MAIKAI LOA,

No na Pokii Hanai Lima ia

BENSON, SMITH & CO.

Na Agena wale no ma ko Hawaii Pae Aina.