Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 21, 26 May 1894 — He Hana Aloha Oiaio. [ARTICLE]

He Hana Aloha Oiaio.

Mk. Luxaiiooponopono: Aloha oe; Ma ka helu 18 o ko kakou oupepa o ka ln 5 o Mei nei, ua ike iho au i ka hana aloha a ko kakou makamaka Hon. Kikila Palaunu i ko kakou mau hoa kanaka, i hoihoi ia naai nei mui Loko Paakai raai, a oia Ka'u e haawi aku nei i ko'u mahalo piha nona, i ku like ai me ke poo manao i hoike ia, 4< He hana aloha mahalo ia." Oia ke aloha oialo, e like ine ka lesu i olelo ai ma Malaio 12:11., ina i haule kekahi hipa iloko o ka lua i ka la Sabati, aole anei ia e lalau aku iaia, a e huki mai iluna? O ka haina malaiia, ua hiki ke huki ia oia iiuna i pakele oia i ka make, pela keia mau hoa kanaka o kakou i haule ai iloko o ke kuhihewa a me ka ae wale aku i ka hoopunipuni ia mai e heie i Laie i loaa ke oia mau loa, a no ka lawa ole o ke ola i Laie ae hou aku e liolo I Loko Paakai e bapetiso hou ia ai, a i ike aku ka i na kupuna o lakou i haia e aku i ka make, uui ke kuhihewa a me ka naaupo o keia poe, i ko lakou ae wale aku i na alakai hoopunipuni ia mai. He ike ole paha i ka lesu i olelo al ma Mataio 22:4,5., olelo mai la o lesu ia lakou, e maiama ia oukou o hoopunipuni mai kekahi ia oukou, aole nae he hoolohe ia oia olelo a lesu, a hoomanao ae no hoi i na hana hoopunipuni a Kipikona ma Lanai, eia kana hana hoopunipuni,

i ka wa i huliamahi ai na kanaka e Iiel« i Lanai i loaa ke ola, i ka hiki ana aku nei o na kanaka i Lanai, olelo īlio nei eia e hui lakou ia Lanai i aina no lakou, ae-mai nei na kanaka. Haawi aku nel lakou ike dala ia Kipikona, i kona holo ana i Honolulu e kuai ia Lanai o koi a!a inoa hookahi kai paa i ka buke o ke aupuni, a lilo o Lanai ia Kipikona a kau aku i kana mau mamo, o ka poe i hoopaakiki i ko lakou naau e bel« i Lanai, ua hoohallke ia ine na pipi a me na hoki ka hoohuki ia i ka palau, ua noho malaila e hau ai ka waha ika makani a hiki i ka hoi hou aaa i ko lakou mau wahi i hele mai ai. Kai no hoi ua lawa i ka Kipikona mau hoopunipuni a me na hoopilikia, eia ka e ae hou ana no e hele i Laie i ka hoiehole ko, pau na aina i Kuai ia, hele mamuli o ke kuhihewa i pa-hanerl iho ke ola, o na pepeiao kai paa i ka heu ko, he neo ka mea i loaa mai. Ano ka piha oie paha o na eke i Laie, oia ke kumu o ka holo i Loko Paakai i piha ka opu i ka hua huita, o ka hopena nae o ia paakiki naaupo, kuhihewa, he poino, e koke hele ai ike alanui, ke kane, ka wahine a me na keiki e hau ai ka waha i ka makani, ahea la ao kanaku ae oukou ena hoa kanaka iloko o ka hoomana Moremona, ke hoopapau kuhihewa nei oukou, e ike i nu aumakua unihipili o oukou iloko uka hale laa, ena makamaka mai puui hou oukou e holo i Laie a me Loko Paakai, o nui auanei ka waha i ka uw« e like me ka hoike a kekahi kanaka kuonoono mai kona makuakane mai, ma ka apana o Koloa, Kauai, a no kona ae wale ana i na hoopunlpuni a naluna kaahele i kapaia e lesu he mau kaula hoopunipuni, mawaho, he aahu hipa, a maloko he mau ilio hihiu h&e, oia hoi, he mau manao kolohe, hoopunipuni, a pela aku, ua lilo nae keia alakai hewa ana a keia poe 1 mea hoopilikia 1 ko kakou mau hoa kanaka. Ina aole ke aloha oiaio i loaa ia Kikila Balaunu a me na kokua ana a ke Aupuni Kuikawa ina ua waiho na iwi o kamahele i ke alanui i ka make a ka pololi, nolaila, e o'u mau hoa kanaka e noho mai la i ka la hiki ma Kumukahi a Kauai o Manokalanipo, mai ae hou oukou i keia mau alakai lalau me ka hoopunipuni, oiai, ke ike iho Ia no oukou i keia poe i holhoi ia mai ai, a ua lilo ia i mea na kakou e noonoo iho ai i keia inanawa, no ko kakou mau hoa kanaka e kauo hele ia nei mamuli 0 ke alakai hewa ia e ka hoomana, ua ike au a ua kamaaina i ua hoomana la, nolaila, ua hiki la'u ke hoike ae ma ke akea, he alakai hewa. A i mea hoi e lohe hou ole ai kakou Ina leo uwe, ona hoa iloko oua hoomana la ma keia hope aku, oia hoi, e hana ia i kanawai, aole oae ia na kanaka Hawaii iloko o ka hoomana Moremona e hele i Loko Paakai, mamuli o ke alakai hewa ana a haole Moremona, ua loaa keia poe i ka pilikia. Ina e nana aku ike ala kai ana a na makua o kakou i hiki mua mai i Hawaii nei, oia o Binamu ma, aole a lakou olelo e holo na hoahanau i Amerika, i loaa pa haneri ke ola, i ike i na Kupuna ī hala e aku ika make. Eia ka lakou olelo ao, e pule i ke Akua ia lehova, aole ia Maria, ia Petero, a i na aumakua e lioopau i ka hoomanakii, e pule i ke Akua oiaio nana i hana i ka lani me ka honua a me na mea a pau, e haalele ik& hewa, e hana i ka pono, nolaila, ua paa kela olelo a ko kakou alii i hal? e aku i ka make, "Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono," a ke mau nei ia haawina a hiki i ka loaa ana he Aupuni Kuikawa ia kakou, a oia ka'u I ike ai i ka hoolaha a S. B. Dole, Peresidena o ke Aupuni Kuikawa, ma ka la 30 o keia mahina, e nwho aika Ahaelele Hana Kumukanawai no ka pone 0 na kanaka e noho ana ma ke aupuni H»Wfiii nei a me na hoouaana. He oiaio, aole au e kanalua ana ke hoike :ie ma ke akea, e hana ia ana he mnu Lanawai maikai maluna o ko kakwu aupuni, he hoike ana mai ia i ke aloha aina oiaio, no ka mea, o ka poe a pau no lakou na inoa i kohoia i mau elele hana kumukanawai, he poe hoopono, he Hawaii oiaio, he aloha ika aina a me ko lakou mau pouo, he kue i na alakai hewa ia. A me he mea la, aole lakou i apono i keia hoopillkia ia ona kanaka Hawaii ma Loko Paakai mamuli oke alakai la ena Moremona. Nolaila, aole no paha ia he mea na ko'u mau kaikuaana ma ka hana e kue mai ai i ka'u mea e hoike nei ma ke akea, olui ooe e Rev. J. Kauhane a me Rov. J. K. losepa, ua ike au ii olua, o olua kai kohoia i mau elele hana kumukanawai, e hana la ka mea pono, aole na inea hoopilikia, aka, o ka īmi ana i na mea e hoopomaikai ai 1 na kanaka, oiai, o oukou o ka poe i kohoia 1 mau elele hana kumukanawai, mai poina oukou ika noonoo ana ika mea e paa ai keia puka liu. Oiai hoi, aole no i pau mai ka poe i hele aku nei i Loko Paakal. He mea pono no i na alakai o ke Aupuni Kuikawa ke noonoo pono i ke aianui e hiki ai ke hoihei ia mai na kanaka Hawail a pau e noho nei na Loko Paakai, Uta. I mea hoi e poina ole ai ka kakōu mau hana maikai ma keia hope aku e hele kakou imua me ke kanalua ole, e imi i ka pono kaulike maluna ona mea a pau. A na ke Akua e kokua ia kakou ma na haopenopono aupunl ana i keia wa a mau loa aku no, J. Kanoho, Lihue, Kauai, Mei 19, 1894.