Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 25, 23 June 1894 — Page 4

Page PDF (1.61 MB)

This text was transcribed by:  Kiara Moffitt
This work is dedicated to:  I dedicate it to Dr. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

Ko ka Makahiki…$200

No Eono Mahina…100

Kaiko ka Kula.

Hoopukaia e ka

Hawaiian Gazette co.

H. M. Whitney, luna nui.

J. U. Kawainui, Luna hooponopono.

@n Honolulu, Oahu, Lakou a pau. Poaono, ……Iune 23, 1894 Kula Sabati. III. 2. Iulai R. Kalawe ana aku ia Iegu i ka lualini. Luka 2:25:23.

            Aia tini, ma Ierusalema kekahi kanaka, o Simeona kona inoa;a he kanaka pono ia, he haipule, e kali ana i ka mea nana e kokua i ka Iseraela; aia maluna on a @a I hane Hemolele.         

            2@ A oa hoike ia mai iaia e ka Uhane Hemolele, aole ia e make e, a ike aku ia i k@ @@@@ia a ka Haku. @@A hele ae ia hoi ia mamuli o ka Uhane @@@@ka luakini; a lawe ae la makua i ke @@@@ ia lesu iloko, e hana aku ai nona ma@@@ o ka luakini; a lawe ae la makua i ke @@@@a Iesu iloko, e hana aku ai nona ma@@@@ o ka oihana o ke kanawai.        

            28 Alaia laue oia iaia ma kona mau lima, a hoomaikai aku la i ke Akua, i aku la hoi.           

            29 Aoa e ka Haku, ke koa nei oe i kau @@@wa nei me ka ponaikai e like me kau olelo.

            30 No ka mea, ua ikeiho nei kou mau i hau Hoola.   

            31 Ka mea @u i hoomakaukau ai imua o ke ulo o na kanaka a pau.

            32 He mai im@lama e hoomalamalama ai i na lahui kanaka, a he @aui no kou poe kauaka ka Ise@aela.

            33 Mahalo iho la o Iosepa a me kona makuahine ia mau mea i olelo ia mai ai nona.

            34 A hoomaikai mai Ia o Simeona ia lana, i mai la hoi oia ia Mana i kona makuahine, eia hoi, ua hoonoh@nolo ia mai oia nei i mea e hauli ai, a e ala hoa ai na mea he nui iwaena o k@ Is raela, a i hoailona hoi e hoino ia ni.

            @5 A e hoa ia no hoi koa ohane e ka pahi kaoa; i hoike ia ai na nuanao o na uaau he lehuleha.

            36 Malaila noi kekahi kaola wahine, o Aoa, ke kaikamahine a Panuela, ua ka ohaoa a Asera: 2s kahiko no ia, a ehiku makahiki on a e noho pu ai me ke kane, mai kona wa puapaa mai.

            37 a he wahine kanemake ia, he kanawalukamamaha n@kahiki on a, aole hoi ia i haalele i ka luakini, aka ua malama mau oia i ke Akua me ka hoopololi a we ka pule, i ka po a me ke ao.

             @8 A komo mai ia oia ia manawa, hoomaik@ aku la i ka Haku, a olelo mai la ia no ua keiki la i ka poe a pau e kali ana i ke ola ma Ierusalema.

            PAUKU HULA. Luka 2:32. He malamalama e hoomalamalama ai i na lahui knaka: a he maui no kou poe knaka, ka Iseraela.

            MANAO NUI. E pono ke hookipa aloha i ke keiki a ke Akua.

OLELO HOAKAKA.

Mahope o ka wa hanau, ua okipoepoe ia o Iesu mamuli o ke kanawai e Mose. Ua loaa iaia ka inoa Iesu, Hoola, no kona Hoola ana i na kanaka hewa, a pau ka uku hoopai, loaa ia lakou ke ola hou mamuli o ko ke Akua lokomaikai.  Ma ka la kanaha, ua hoike ia oia ma ka luakini, marouli o ke kanawai, a hoolaa ia oia i ke Akua Hoola panai.  No ke ano ilihune o ua makua, ua kaumaha aku o Maria he mau manu nunu elua, Oihk.  12:2, 6, 8, o ko kumukuai o ka manu 2 keueta; o ka hipa keiki,75 keneta.  O ka moolelo o na hana i hana ia ia wa ma ka luakini oia no keia hanawina haihala.

25 Kokua,-hooikaika, hooluolu, hoola, Isaia 40:1, 1,2.  26 Mesia,-he inoa Hebera ia, like a like me ka inoa Helene, Kristo i poni ia.  27 Uhane,-oia no kona mea e hoolohe mau ai, Kanawai,-Nahelu 3:44.48,18:15, 16.  Ua hoolaa ia na keiki makahiapo, Nahelu 3:12, 13, ka uku panai $2.75. 32 Malamalama,,-Isaia 25:7; 42:6; 49:6; Ioane 1:4, 9; Oih.  13:47; 28:28.  Lahuikanaka,-aole no ka lahui Iudaio wale no, @4 Haule,-no ka hoole aua.  Ala. no ka manaoio ana ia Iesu ka Hoola, aole nai i hiki ke pii ae i ka pomaikai lani ke ole ke komo ana i ke kaumaha no ka hewa.  Hoino ia, -e like me ka olelo hooheneheno i ka poe misionari ma keia paeaina.  Ua imi o Binamu ma e hooikaika ai i na hana e pomaikai ai keia lahui.  Ua kue kekahi poe imi lealea i keia mau hana e hoolaha ai i ka pono.  Ua hoopakele lakou i na hana i hookomo ai i ka lahui i na hei o Satana.  35 Houia,-ehaeha nui ko Maria puuwai aloha no ke kue ana ia Iesu, keiki i kapaia ka malamalama no na kanaka a pau, ke alii o ka pono, Emanuela, i hoikeia ai ma Heb. 4:12.  @7 Haalele,-hana mau oia i na hana haipule i kela a me keia la.  Asera, -ko keiki o Iakoba, i hui ia me Napetali.  38 Kali, -ua nui ka poe Iudaio ma kela aina keia aina e noho ana me ka manaolana e ike ia ka Hoola i olelo ia ma na wanana o Ddaniela.

            I.  Ka hauoli ana o Simeona, 25-31.  Owai o Simeona?  Heaha ka mea ana i kali ai?  Heaha ka olelo a ke Akua iaia?  Owai ka mea koikoi iaia e hele ai i ka luakini ia la?  Ua koikoi anei ka Uhano Hemolele ia oe e hooholo i kekahi hana haipule?  Owai ka mea nana i hookomo ai i ke keiki o Maria ia wa hookahi?  Heaha ka manao o ka makuahine e pili ana i kana keiki liilii?  Heahaha ka oihana o ke kanawai, Oihk.  12.2.8.  Heaha ko Simeona hana ia wa?  No keaha la kona houoli ana?  No ke aha la kona hiipol ana i ke keiki?  Nowai ka hoola i hoolako ia?  Pehea i pili keia hoola i ka lahui Iudaio?  Ua pili anei oe i keia hoola, aole paha?  Heaha ko Paulo iini, Pil.  1:23?  Ua iini anei oe e ike ia Iesu, aole paha?  Pehea i lilo ai o Iesu i nani no ka Iseraela?  Owai ka nani o Iesu i keia wa, 2 Korineto 8:23?  Heaha na aao okoa o na huaolelo pono, a me haipule?  Owai ke kokua no ka poe manaoio, Ioane 14:16?  Ua kali anei oe a loaa keia kokua no ka lani mai?  Pehea i lilo ai o Iesu i hoola no na kanaka a pau? 

            II.  Ke Kahaha ana o Iosepa laua me Maria, 33.35.  Heaha ka manao o Iosepa me Maria ma ka lohe ana i keia olelo o Simeona?  Heaha ko Simeona olelo wanana ia Maria e pili ana I kana keikikane?  Pehea e wehewehe ai i ke kaona o keia wanana?  Pehea i hoike ia ai ke ano o ko lakou mau manao ma ko kakou hana i hana ia aku ia Iesu?  Hiki anei i ke Akua ke hoola i kanaka hewa ke ole ka eha nui o kona manao e pili ana i ka poino o ka mea hewa?  Ua komo pu anei o Iesu i ua poino la ma koua ohihana Hoola?  Ua eha anei oe ma ka ikemaka ana i ka poino o ka mea hewa a me ke kokua ana i ka mea lawehala e huli i ka pono?  Heaha ka olelo 1 Kor. 1:23, 24?  Heaha ke ano o ka haule ana a me ke ala hou ana, 1 Pet. 2:7,8?  Owai ka mea nana i hoopomaikai nui ai i ka hahui Iudaio, o Davida paho?  Ua hookahuli ia anei ka pono i na manaolana lapuwale?  Ua hapai ia anei ka pono i ke aupuni hana kaulike?

            III.  Ka wanana o An@, 36:38.  Owai ka wahine i komo pu ai i ka luakini ia la hookahi?  Heaha kona hana haipule kumau?  Heaha kona hana i hanai ai?  No keaha la kona hoomaikai ana aku ia Iesu?  Ia wai kona kamilio ana?  Keaha kana olelo hoike?  Ua lilo anei o Iesu i ola nou?  Ua heluhelu anei oe i ka Baibala e huli i na hewa o ka poe manaoio, a i ole paha e loaa ai ka mea e hoopau ai i kou mau hewa?  Ua pau anei na elemakule haipule e like me Simeona ma Honolulu nei?  Maanei anei kekahi poe opio Hawaii, no lakou ka manaolana e loaa ana i ko lakou lahui ke kokua no ka lani mai?  E pau ana anei ko kakou manaolana e pili ana i ka pomaikai e hiki mai ana?  E hiki ana anei i ka mea manaolo ke loaa ka Uhane Hemolele ke ole ka hoike ana aku i ke ano hoopono a me ka haipule?  Ina paha ua monoalo oe ia Iesu oia no ke Akua Hoola, ua hiipoi anei oe iaia? 

MANAO PILI.

            1.  Ua hoka anei ka mea manaoio ma kona manaolana?

            2.  Ua hauoli anei oe no ka ike pono ana ia Iesu? 

            3.  Ua kamailio anei oe me hai i pili ana i ka Hoola a ke Akua au i loaa ai?

            4.  Ua eha anei oe no ka poina o ka mea hana hewa? 

            5.  Ua makemake anei oe e hookuu aku ke Akua ia oe?

 

NA LETA

            [Aole o makou makemake e lawe i ke koikoi o na hala no na manao i hoopuka ia malalo o kela poo e ko makou poe mea kakau.]

 

He Olelo Pano.

MR.  LUNAHOOPONOPONO;

Aloha oe:      

            E oluolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale o kou mau kolamu i keia malalo iho nei i ike mai ai na makamaka mai Kaheawai a Okiokihao i keia muhee hololua e pee mai nei malalo o ke koloka o ka hookakamani, oia hoi o Opu Koa Opio, i hoopuka ia ma ka nupepa piha welu "Ka Makaainana" o ka la 23 o Apr, 1894, nona ke poo manao, "Na Hooheno o Kau, Hawaii."

            Ka mua aole mea I ike ia maloko o keia Apana ma ia inoa.

            Elua, no ko kupalanaha o keia ano moekolohe; ae ua kupaianaha no na ano hana hewa a pau ma ka ike a ka poe hupo e like ala me Opukoa opio huna inoa.

            Ekolu, no ka hopuhopu ino loa ia o ka poe aloha aina, no ka hewa nanahu ke kanawai.  Owai ka hoohuiaina i hookuu ia e ka lunakanawai, heaha hoi ka mea i hoike ole ia ai o ka inoa i ike pono ia ai hoi ka poe hoohuiaina?

            Eha, no ka olelo ino o na luna aupuni i ke alii ka moi.  Owai la moi I olelo ino ia, e kala loa i make kanu ai ke aunpuni moi o Hawaii, aohe loa e ala hou mai a hiki i ka hulihia ana o ke ao nei.

            Elima, i ka pau loa o na luna aupuni i ka huki ulua, heaha hoi ka mea i kii ole ae ai o opu-keemoa e hopu, i ike pono ia hoi lakou.

            He mea maopopo, ua hoolaha wale no oe ma ke ano hli pilikino kohu ole i na luna aupuni o ke Aupuni Kuikawa ka poe nana o malama ka maluhia o ka aina me ka maemae, o a na hana mamemae a pau oia kau e lili nei, ua ike ka lehulehu o oe kekahi hipa eleele o ka hoomana o na la hope a no ka nui o kou ino a me kou lapuwale pela oe i kapaeia ae ai, a e hele auwana oe ma ka ili  honua e ai i ka mauu hilo e like la me Nepukaneka ke alii hoopunipuni ma kahi hea la i manao ai ka lunahooponopono wawae elepani o ka Makaainana he mau mea hou ia i hoolahaia ma kana nupepa waha kole, ko hooni mai la i ka wai ua lana malie, kkupono ka luna hooponopono o ka pihi welu Ka Makaainana a me Opukoa opio, e hou ia na puka-ihu i kanea, a e hoohana ia ma ke alanui o ka lua o pele no 3 makahiki malalo o ka noho luna nui ana o na luna o ke Aupuni Kuikawa.  No ka piha hoopunipuni e ke kanaka, pela no i makau ai ke hoike pololei i ka inoal e pee wale no aole e nalo, aia no oe mawaena o Waiohinu a me honuapo.

Owau iho no,

Napela.           

Kauahaao, Kau, Iune 14, 1894. 

He Aloha nui ia W.  S.  O Kamauu

Huna Inoa. 

            MR.  LUNAHOOPONOPON:-Aloha oe.  Ua ike ia ma ka nupepa "Ka Oiaio," helu 21 aoao 4 kolamu 7, e olelo ana o W.  S.  O.  Kamauu huna inoa, he nui ka hauoli o na makaainana o Molokai nei i ka ike ana ma na mea hou ma na nupepe no ke aliianimaku.  Ma ia mauawa ka o Kukamana i holo koke ai e ninau ia Hikikoki, a hooia mai o Hikikoki i ka oiaio, alaila kamailio aku ua Kukamana nei, ua eha ko‘u opu, kapalili ko‘u houpo no keia hoihoi MOi, aka aole e hoi ia Moi a hookahe koko.

            E Mr.  Lunahooponopono, e ahonui mai oe e hoike ae ma ke akea, i ike o W.  S.  O.  Kamauu o Pukoo Molokai ole wale e huna nei i ka inoa, a me kona poai anee alii apuni ka Paeaina.  A me ka Moiwahine make kupapau a lakou.  O kukamana, aole oia he kanaka maka‘u wale a kapalili wale o kona houpo, aka he kanaka koa oia, he wiwo ole, he luli ole, he kanaka mana paakiki o Kukamaoa, aole maka‘u a hopohopo iloko on a.  Aole no o Kukamana he kanaka ninau wale aku no ka hoihoi Moi i make loa, aka, o ko Kukamana kulana he nana akahele ma ka nupepa koa wiwo ole, KUOKOA a me Paeaina i Huiia, ka nupepa hoike i ka mea oiaio i na wa a pau.  A o ka oiaio ko Kukamana kulana, aole o ka epa, aole o ke apuka, aole o ka hoopunipuni, ke ku nei o Kukamana mai ka la a ka manawa i kahuli ai ka waha aiai i lalo a hiki i keia la, a mau loa aku no hopena o ke ola ana, no ka pono o kona aoao kalai aupuni, oia Kuikawa Repubalika. 

            A nou e W.  S.  O.  Kamauu huna inoa, o oe ka maka‘u wale, hopohopo wale, a lelele wale ko oili, he huna i ka inoa, ua ike o Kukamana a me na mea a pau o Pukoo a me Molokai no apuni, aole he kanaka ma Pukoo Molokai nei i kapaia kona inoa, W.  S.  O.  Kamauu.  Oia kou epa hoopunipuni, wahahee a maka‘u oe ia Kukamana, in a eia no oe ke pee nei, alaila eia o Kukamamana ke hele lanakila nei, e like no me kona kulana he wiwo ole.  Aole i maka‘u a hopohopo o Kukamana i ka manao kuko oki poo o ka moi omokoko a oukou.  Ua hooi loa ia ko Kukamana kkulana koa a wiwo ole, i ka ike ana i kela manao omokoko kuko ino a ka Moiwahine a oukou.  Nolaila, ua huli oia a ninau iloko o ka baibala, a ua ike ua Kukamana la, penei:  He hoopailua o Iehova i ke kuko pepehi kanaka a me ka lawe aihue i ka waiwai.  Nolaila la ea, e ke kanaka i hanau ia me ka makau wale W.  S.  O.  Kamanu huna inoa.  Ke hoike makau ole a wiwo ole nei no o Kukamana ma ke akea, oia hoi keia:  Aole he Akua malalo iho o Iehova, in a he unihipili hou e hiki ke hoihoi ae i ka moi a oukou e noho moi hou, a e like me ke koa a wiwo ole o ua Kukamana nei, pela no oia e olelo mau nei mai mua mai a hiki i keia la.  Aole aupuni moi o Hawaii nei, ua pau, ua pau a make loa. 

            E ka maku wale a huna inoa, in a oe pano mai ana no kuu aloha ole i ka moi, a he kanaka ino paha wau i ke kue i ka moi.  E ka makau wale e, ke ae aku nei au ia mea, oiai, o ua moi la no ka i hana ino mai ia‘u, no ka mea, ua makemake oia e lawe i na pono o‘u a ke kumukanawai i hoakaka ai no ko‘u pono, a manao oia e hoolilo mai ia‘u i pio nana, ma kona manao e hookahuli i ke kumukanawai a‘u a mela i hoohiki ai.  Ma ia mea, ua akake e like me ka olelo o ka Buke Heolele, penei:  Mai manao iuo, o manao ino ia mai; mai ana aku, o ana la mai.  NOlaila la ea, aole i makemake o Kukamana e hao wale ea kona pono ma ka makemake o ka moi, a aole o Kukamana i makemoke e hoi hou i ka pouli. 

            Nolaila, in a ua maa oe i ka ninau wale, alaila, o oe no ia e ninau ai no ka hoihoi ia o ka mili a oukou, a no Kukamana nei, aole ana kali moi, hele o Kukamana hele imua, in a pio a lanakila, in a make a ola, pela iho la ko Kukamana ano a me kona kulana, aole hopohopo, aole lelele ka oili no ia hoihoi moi.  A ke hoike hou nei o Kukamana, aole o Kukamaha he kanaka hupo loa a naaupo hoi, aka, he kanaka o Kukamana e alakai ia ana e kona noonoo ponoi a kuokoa, a aole no o Kukamana e puni wale ana i na hoopunipuni ana mai i like me oe e Kamanu, in a he tausani hoopunipuni ana ia oe, e puni mau no oe, a o ko Kukamana, aole pela, in a hookahi olelo ana a kekahi kanaka ia Kukamana a hooko ole ia alaila, aole ua Kukamana la e hoolohe hou aku ia kanaka a mau kanaka paha ma la hope aku ua lilo ia mea ia Kukamana he mea ino loa, a nou ua maa oe ia mea, nolaila oe i hookomo ai me ka hoopunipuni i kou manao iloko o ka nupepa, he moeuhane paha, a he kuko wale paha i ka launa mau o Kukamana me Hikikoki, a i ole heinaina mau paha oe i kuu hui pu me ko ili keokeo; in a pela, o ke kulana ia o Kukamana e hui me ka ilikeokeo o Amerika.

            Me ke aloha i ka L.  H.  a me na keiki waipahe o kou halepai.

            Ma ko Iehova aoao,

W.  A.  Kukamana,

            Hoohuiaina Hawaii me Amerika,

no keia mua aku.  Amene. 

            Pukoo, Molokai, Mei 31, 1894.

Ko ka moku emepire mau Luina

Nuha. 

            I ka Poalima i hala, Iune 1, ua kuu iho ka pohaku o ka moku pea "Emepire,"  Kapena Davis, ma ka nuku o Mamala, he kanahiku ka nui o na la holo mai Nu Kakela loa mai e holo ana no Kapalakiko.  Ua kipa mai keia moku no ka loaa ana i ke kapena o kekahi mau pilikia, oia hoi ka hoole ana o kona malamamoku ponoi a me elua mau luina aole e hoolohe i ka ke kapena mau kauoha e hoounauna aku ai lakou ma ka moku, oiai ma ke kau akea.  Ua hoopaa ia na lima o keia poe me ka hao, a ua hoolele ia mai iuke nei o ka aina i ke aumoe o ka po Poalima a ao ae Poaono, hoopaa ia ma Kuapapanui malaila e kali ai a ninaninau ia e ke Kanikela Ameriaka. 

            Ma ka nieniele la ana, ua hookuu ia keia mau haole i hoopaa ia ai i ka hao, ua kauoha ia ke kapena e uku i ko lakou mai ka noho ana kanaka hana mai ia moku mai.  Ua like ole na oleloike a ka poe o ka moku, e hoahewa ana na kanaka i ke kapena i ka haawi uuku i ka mea e ai ai, a o ka ke kapena hoi o ke pakike o na kanaka aohe hoolohe mai i kana mau kauoha e haawi aku ai.  Eia nae, ua hoolohe ia ka na kanaka oleloike a ua pau lakou i ka hookuu ia. 

            I ka Poaono mai, ua holo loa aku keia moku no Kaleponi me ka malamamoku hou i kepa ia mai Honolulu aku nei, a eia nae ka mea apiki e ole na luina manuwa Piladelapia i hoouna ua aku ai, kau ai ka heleuma iluna o ka moku a niau aku la no ke awa i manao ia.  Ke lawe pu nei ke kapena i kana wahine a me ke keiki ma keia huakai holo moana. 

HE MOOLELO KAAO

NO

Namakaokapaoo

 

KE AHIKANANA WI

WO OLE O KULA

I MAUI.

 

Ke Koa Kaulana i ke Au o Imaikalani

ka Moi o Kaui.

 

KAMEA NANA I PULUMI PAU NA KAEAEA O KAUAI A PUNI.

 

KA OLALO AU MOANA O NA KAU EWALU O HAWAII NEI.-KA HIAPAIOLE O NA LA I AU WALE AKU LA.

 

(Hoopukaia e John K.  Ilihia, Lihue, Kauai.)

 

NA LA OPIO. 

 

            Ia wa haule iho nei lakou nei hiamoe, a o ka hiamoe hoi ia o lakou ei a puoho ae ka hana e kani ana ka moa, o ka moa kuakahi kkeia, ia wa hoala aku nei keia i ka wahine e i nei e moe nei, e Kupulani e, e ala ua ao, ia wa ala ae nei ka wagine iluna a noho mai nei me kona helehelena kaumaha, me ka haloiloi no o kona mau waimaka, ia wa pane aku nei ke kane, e hoala aku oe i ke keiki a haua, o ka wa kupono keia o maua e hele ai, oi moe ke kai i ke kaomiia e ke kehau, ia wa hoala aku nei ka makuahine i kana keiki, malalo aku nei kona lima hema, a malalo ae o ke poo o ke keiki paa, a hoala aku nei

O Maui o Papa

O Papaikaniau

O haho

O Halulukaupaku

Nona ia wahi o Iao

O ka paepae alii kapu o Liloa

Ilaila ka hihi, keewe, ka piko, o

            lakou nei a

Ke Ili nana i kahiko Waipio a

Kahiko i ka waia ka eha a ke anu

Anu o uli i ka eha a ka Paliloa

He ua, he hina, i Mahiki ha -e

Hoohiki mai ana kana moe i o‘u nei

Hai mai ana i ka puana a ka moe

Ekuu lani e-e ala oe

Ia moe piilipaa ka wai o Hillawe

            iluna

I pili no a paa i ka poli o ka pali

I ka hele hi-o-ana a ka wai

I o makou inehinei

O ka hala e ana aku la no ia

E kuu lani e, kuu kama hoi

E ala oe.

            Ia wa, oni ae nei ua keiki nei, ke puhili la ma o a maanei, ke kikookoo nei na wawae a me na lima, ala ae nei ke keiki a noho iluna, hulimai nei ke alo nana i ka makuahine, a o ka haloiloi aku o na waimaka o ka makuahine, a pane mai nei ke keiki he waimaka aha keia e kulu nei, i aku ka makuahine, e uwe aku ana au ia oe, e kuu lani, kuu lei kuu kama hoi, oiai e hele ana oe, haalele oe ia‘u, huna na maka i ke ao uli, nalo; ia wa i huli pono aku ai ka mauahine a nana pono aku i na helehelena o kana keiki, oia no oe ka ua koko la i hoopiliia aku ma na papalina o ua keiki nei, ka puapuai mai o ka ula ohelohelo o ke kanaka ui, me he mea la ua hele a

Mo‘a unauna oe Puna i ke ‘kua wahine

Moli lena i ka ua a ka awaawa

            Ke nana aku hoi i ka maka o ua keiki nei, weo, i ka hele a

Malamalama Puna ikea ka wahine Malamalama no e a-i Mokuaweoweo

            A eia hoi ka mauakane ke lelepi mai nei, ke awaiwi mai nei i ke keiki e hele koke laua, ia wa huli aku ke keiki a hoopuka aku i ka huaolelo imua o ka mauahine; ae, eia au ke hele nei, haalele au ia oe, o ke aloha no kou, o oe e kuu mauahine, aole i kau mai kou mau lima palupalu maluna o kau keiki nei, aka, he wahi leo wale no kou, oia wale no ka mea nana i hoehaeha mai i ko‘u puuwai nei, aka, na ke au o ka manawa e hui hou ai kaua a e ike hou ai oe ia‘u, e ike ana oe ia‘u o kau keki ia, e ike ana au ia oe o ko‘u makuahine ia, a o ke aloha no kou, ia wa lele aku nei ke keiki honi i ka ihu o ka makuahine, ku ae nei keia iluna hopu i kahi kuina apeu, kau ma ke kua, pea aku ia laua la hele no ka halau waa, o ka wa ia o ka makuahine i uwe kapalili ae ai, huli papio ke alo ilalo, opea na lima i ke kua, a hoomaka mai ia e uwe helu: 

Auwe kuu keiki e, kuu lei e

O ka hele ana ka ia a ka ʻ u lani

O maalo, o oili pelelo i ka wanaao,

O hele i ke ala i Maaweula, i Maawelani

I ke ala ma ke kukulu o Kahiki

I ke alanui a Ka-ne me Kanaloa

O ka hele ana ka ia a ka‘u la-ni

Nalowale na maka huna i ke ao uli

Waiho iho ka-u, ka waimaka, ka

            paumako i o‘u nei,

Ua onini pua-i‘a wale e ke kai o

            Lehue-e

Kuu la-ni kuu lei-e

Kuu keiki mai ka ha-liko mu‘o o

            ka hinano

Mai ka ua lililehua o ka nahele

Ke hehi mai la i ka mu‘o liko o ka

            Lehua

Kuu keiki mai ka ua ukiuki o Makawao

Ke lulumi la i ke alo o na kahawai

I waiwai nui ko aloha na‘u e hiipi-a

Auwe kuu le-i kuu kama-e

 

Ka haalele ana o ka kakou koa opio

            I ke one hanau a me ka pae ana ma Wailua i Kauai. 

           

            Olai no ka makuahine e uwe haauipo ana no ke aloha i kana keiki, eia no laua nei ke kuoe malie nei i ke alanui, he ma-u hoi ka moa o ia helena mai la; hele laua nei a hiki i ka halau waa, oili ka hoku loa, ia wa, pane aku ua kanaka nei i kana keiki, eia ko kaua waa o kuu waa hi ahi, o ka nui o keia wa, ewalu ka loa a puka lima, o ka hohonu, he lewa ke kanaka ke noho iluna o ka noho ana, aia a kikoo na wawae ma kela a me keia aoao, alaila naa, eia no ka waa iloko o ka halau, o e pil ae oe iluna o ka waa a noho i ka Iliili, (o ka iliili, ola ka noho ana aia i ka manu o mua mahope iho, ua kapa ia ia he iliili) a e paa oe a paa, hookahi no pahuna a ua kanaka nei i ua waa nei o laua, olali ana ua waa nei o laua mawaho o ka poina nalu, aole i pau ka holo o ka waa, ke mau nei no ke awe, laiau keia i ka hoe, hookahi no a ianei mapuna hoe, kaalo ana ka waa o laua nei mawaho ae o Lahaina, ui ae ua keiki nei a ninau aku i ka makuakane, owai keia, o Lahaina keia, ke uhau la ka ihu o ka waa o laua nei i na ale kuehu o Pailolo, ilaila, hu mai ke aloha o ua keiki nei no kona mauahine, ke hele la ke aloha a

 

Hoohanini Mana i ke aka wailiula

Hoaleale i ke kaha o Ainaike

E o ikea mai e Kalanamaihiki

I hapai a kiekie e ke aka o ka ainako

Aole hoi e hihi, ke lawe nei o Keaumiki laua o Keauka-go

 

            I keia wa, iho hou ka mapuna hoe a ka makuakane o ka lua ia, i keia mapuna hoe, hala na alae hulilua o Kaiwi, olali ana ka waa o laua nei mawaho ae o Waikiki, he ui wale aku no ka ke keiki i ka makuakane owai keia, o Waikiki keia, o Koukela, aole i pau ka holo o ka waa o laua nei, ke mau nei no ka pahee paiahia i ka ohuku ale iho hou ka mapuna hoe a ua kanaka nei, o ke kolu ia, i keia mapuna hoe, nehe ana ka iliili o lalo kapalili ana ka ihu o ka waa o laua nei i na ale holu nape o Kaieie, ui hou aku no ua keiki nei i ka makuakane, owai keia, o Waianae ae keia, o Makua kela, o Kaala ke kuahiwi, o Kaena kela lae e oni ae la iwaho

 

Kahu Kaena i ka imu kaikoo hana uahi loa

Mai Kaena no a Waalua

Aole i pilia ka lae o Kahuku Kaaukuku

Kai nalu kai a ke koolau

 

            Eia laua nei ke hevee nei ewaho pono ae o Waianae, maamaama loa ae la, ke pua iki mai la ke kuahiwio

 

Haupu mauna kilohana i ka lai

I kula keolewa me Kalanipuu e au nei i ke kai

 

            Ke olili mai la hoi o Kalalea i na pali o Koolau, o ke kuahiwi hoi Waialeale aohe on a ike ia, no ka mea ua uhi paa ia ka aina e ka noe, aole no i pau ka mahu o ua kanaka nei, ke mau nei no ka pii, komo hou ka nanahu, hookahi no keia mapuna hoe a ia nei, kohu malolo ua waa nei o laua nei ka pakaki hele i ka ilikai, kapalili ana ka ihu o ka waa o laua nei i kahaone o Wailua kai, ia wa oele ae la na kukuna o ka la a puka ae i ka ilikai, o ko laua nei pae ana ia i Kauai, a nolaila, e na makamaka heluhelu, ike mai la oukou i ka ikaika palena ole o kaia kanaka, no ka mea oili ka hoku loa, haa@ele ia Maui, oili hoi na kuakuna o ka la a puka i ka ilikai, @ pae ka waa i Kauai, he loa kaia i hele ia mai la, haneli mile a oi; a nolaila, ma keia wahi e ike iho ai na hanauna hou o keia au malamalama e nee nei i ka ikaika palena ole o na kanaka o Hawaii nei iloko o kela au pouliuli i hala akku la ma na ano a pau, pela ka mea i ikeia ma ka moolelo o keia mau alii kaulana i ka ikaika i ke au o Kamehameha I, oia o Peapea a me Kuakina. 

PAPA!  PAPA!

AIA MA KAHI O

Lewers & Cooke

(LUI MS)

 

Ma ke kahua hema oAlanui pa@u

me Moi. 

 

 

E LOAA NO NA

 

PAPA NOUAIKI

 

O Kei a me keia ano.

 

Na Pani Puka, na Puka Aniani,

            na Olepelepe, na Pou, na O‘a,

                        na Papa Hele, na Papu Ku,

                                    me na Papa Moe he nui loa

 

NV PILI HALE O NA ANO A PA@

 

A me na

 

WAI HOOHINUHINU NANI

 

On a ano a pau loa. 

 

 

 

Na Balaki o na Ano he Nui Wa

 

            Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makauka@ keia mau makamaka o oukou hoolawa aku ma na mea a pau pili ana ma ka laua oihana no ka

 

Uku Haahaa Loa,

@ like me ka mea e holo ana mawae@

O @ana a @e ka Mea Knai.

Hele Mai e Wae no Oukou iho

2@96-q

 

KA AYER SASEPARILA

 

Oia ka LAAU oi loa o ka maikai no na mai i hookumu ia mai ke koko ino mai.  Ua oi loa ae hoi, no ka mea, o kona kahua i hookumui@ a @o ka

Honodorusa Saseparila Oiaio.

            No ka mea, o ka LAU NA HELEHELE a me na mea a pau i maa i ka hoohuihui ia, oia na laau oi loa o ka maikai, a no ka mea hoi ua ike ia ka waiwai io ma ka lapaau ana i na MA‘I o ke KOKO-ua oi ka

 

Ayer Saseparila

ma na mea a pau e hooikaika a e kukulu hou ai i ke kino i hoonawaliwali ia e ka ma‘i a me ka eha.

            Ua hoonoono ia ka ai, ua hoopau ia ka ma‘i o ka waihona hoowali ai, ua hooikaika ia ke Ake a me ka Puu Hoowali ai, a hoohana maikai ia na lala a pau o ke kino.  Ua hookuke ia mai ke kiino ae, ka laau make o ka ALAALA, ua hoola ia na EHA, na PUHA, na RUMATIKA, na MAIHHE, na HUEHUE a me na ma‘i ma ke poo kahe wale o ka hupe, a ma na wahi a pau ke hooia mai nei na Kauka alakai ka maikai o keia laau. 

            Ke hula nei la hai, a e hoola no hoi ia oe.

 

No ke KUNU a me ke ANU o ka

Ayer Cherry Pectoral

ka laau lapaau alakai o na ohana.

 

            @o ka NALULU, ka LEPOPAA ka LENA a me kekahi mau mea ino  no e ae o ka opu, e lawe i ka

AYER HUAALE CATHARTIC

E makemakenui ia nei e ko ke ao puni.

            Hoomakaukauia e Kauka J.  Ayer & Co., Lowell, Masekuseta.

 

HOLLISTER DRUG CO.

Na Agena ma ka Paeaina Hawii. 

 

KAKELA

            ME

                        KUKE

 

KA-HALEKUAI-NUI

ONA

 

WAIWAI LIKE OLE

 

NA MEA

HANA KAMANA AIPAU

Na lako pili hao kukulu hale,

            Na kepa,

                        Na lei ilio,

                                    Na kauiahao ilio,

                                                Na Upa,

                                                            Na kope hulu,

                                                                        Na Pulupala.

PALAU LIO

Na mea mahiai,

            Na au ho,

Nau koi,     

Na kua hipi,                

Ha kaulahao bipi,                   

Na kaulahao bipi,                               

Na uwea pa,                                                   

Na kaa palala,                                                             

Na mea piula,                                                                         

            Na ipuhao.                                                                                          

 

Makau me Aho Lawaia

Na Iliwai

            Na kaula,

                        Na hulu pena,

                                    Na hulu pena,

                                                Na pulami,

                                                            Na pena, me ka aila,

                                                                        Na kopa,

                                                                                    Na aila mahu@

                                                                                                Na pakeke

           

            Na pakeke hao,

                        Na kapu hao,

                                    Na pauda,

                                                Na kukaepele,

                                                            Na uiwi, a me

                                                                        Na ipukukui.

 

Mikini Humuhumu Kaulana

 

Wilcox, & Gibba Hookahi Lopi.

 

ka Remington, Elua Lopi.

 

            A me na ukana he nui loa.  o kela ano me keia ano.

 

Kakela me Kuke

2896-Q