Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 25, 23 June 1894 — HE KAAO HOONAUE PUUWAI NO PUAKAOHELO KE Kaikamahine Alii. KA Ui Oi Kelakela o ka Nani a me ka Maikai. NANA I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI. KA Ui i Hiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai kupua-kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei. [ARTICLE]

HE KAAO HOONAUE PUUWAI NO PUAKAOHELO KE Kaikamahine Alii. KA Ui Oi Kelakela o ka Nani a me ka Maikai. NANA I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI. KA Ui i Hiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai kupua-kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei.

Ke Kiowai kapu a me ka Mana Kupua e kiai ia ana e na Honu Alii iie Umikumama^ LUA; UA LILO IA MANA I MEA OLE I KA Nani a mk ka Ur o IIAWAII. MOKUNA 11. O ka ilamuku no kou hoike ma kon aoao, oiai oia lie, mana he ike ma na mea a pu » a oia no ka moa pale nou 1 na wa a pau, oia wale no ka mea nana e apono i ka olelo hooholo a ke alii a hew;i paha, wahi a na kama'iina. Pehea in < iw iu ke hele aua a iiiki in.iwaiio o ka pa o ka ba*u aiii, heah i m iul.t e hiki ai ia'u ke komo iloko o p i o ke alil, oiai au he malihini i keia aina a ka poino i noho ai, walii a na malihini. Eiua wale uo laea e hiki ai. 1 Ina he kam.iaina kou o ka noho ana i kaain.i nei,a i mikemake oe e hele I kalu o ke alii no kekahi mea nui au i makem tke ai, ua hiki no ! ke kam;*aimi ko lawe ia oe a hiki i ka puka pa kahi a na koa kiai e ku ana, a nanu e noi aku i ke koa a me ka holke pu aku i ke kumu o kou manao ana e komo iloko o ka paalii, a na lie kea e aiakai ia oe i ka hale 0 ka puuku o ke alii. 2 O kou hele maoli no a noi aku 1 ke koa ma ke kikeke ana i k» puka,a wehe mai ke koa i ka puka a i ninau mai ke koa i kou manao o ke komo ana iloko o ka paalll, a e hai aku oe mai ka mua a ka hope o manao, a nana e ae mai a nana e iawe ia oe i ka puuku o ke alii, a i ole ia i ka ilamuku nui o ke alii, oia ka moo nui Kihanuilulumoku, 0 laua a elua na mana e hele Imua o ke alil. « E hai aku au ia oe e kuu kaikamahine hookama, ina owau ka mea nana oe e lawe Imua o ke alii, he mea ole ke kapu oia pa ia'a, a ua like no ia me maua a i elua ke makemake oe i kekahi o maua, ua noa ia maua ia paalii oia la i lohe oe e ka haku o maua o nei mau ia aku, a e loaa ana ka pomaikai ia maua mai ia oe mai oia ka'u ike, i hoopau iho ai ka haku mea hale i kana kamailio ana. E na hoa heluhelu 6 keia moolelo, e hai aku au ia oukou o keia ka ninau hope loa a ka u* wikani o ka ua kaulana o Hilo. (Ja maopopo paha ia oukou ke kumu okona ninau ana 1 na kamaaina i keia mau ninau, e hai aku au ia oukou o ke kumu o kona ninau ana i keia mau niuau", i loaa ke alahele nona e hiki ai i ka hale alii kahi'ana i manao nui ai e hiki ilaila, e like me na kamailio a koaa kupunawahine i kona kahu hanai i ike ia ma na helu i hala aku la mahope. O ka nlnau naaluna ae o keia ninau, oia no ka hewa i hopu ia ai o Puakoolaau e like me ka naea i ike

ia ma ke poo o ka oaokuna 11, oia ka hewa i hui ai lau& me kana hanai ais a hiki aku kakou ilaila. E na hoa ua olelo ia ma keiamoolelo, elima haneri eka ka ili o ka paalii, ae—aia no iloko nei o keia pa i noho ai na kuhina a pau o ke alil, aole mawaho aku o keia pa ua haawi ia kela a me keia kuhina he uuai eka, o keia paalii ua hoopuni ia me na pohaku nanl o ka aina a me ke kai, he pohaku mabala a me ka pohaku onita he nani a me ka maikai ke nana aku ka malihini, he maikai na mea a pau ke nana aku, o loko o na pa ua kanu ia me na pua ano like ole o ka aina o Kuaihelani, he naai ma na ano a pau o kela a me kela ano, o na mea e pili ana i na mea hoonani o ka hale alii, aole ka moa kakau e hai koke aku ana iaoukou ena hoa hoinau o keia moolelo kauiana o Hawail nei. E huli ae kakou i hope, oiai la hakoko ana maua me kekahi kanaka e noho ana i ka rumi liookipa i kela manawa; ma keia noho ana a lakou, aole no i pau na ninau a ka ui ike kamaaina, oiai oia e imi ana i kona alahele no ka halealii, aole I manao na kamaaina he mea ano nui ka ka ui i manao ai e ninau i na kamaaina. Ia lakou e nanea ana ma ka rumi hookipa, a mahope o ko lakou nanea ana, ua hoopau ia ko lakou mauawa ma ka noho ana ma ka rumi hookipa i hoomaha aku ai lakou mawaho o ka hale ma ke ano holoholo ana maloko oka malapua e honi ana i na ala like oie o ka malapua, ae he ala io no na pua aole o keia mau pua e ala mai nei iwaena hei o ka aina nei, a ia o Puaokaoheio a me aliiwahine o ka loa e holohoio ana e honi ana i na ea aala 0 ka malapua, ua hoohala !a e iaua ia mau hora o ke kakahiaka. Ua kaapuniia e laua a puni ka pa a puka loa aku la laua i waho o ka pa hale a hele aku ia ma ke ano holoholo, a hala loa aku la laua ma ua ae one. Ua hele ia e iaua ia mau hera loihi, a hala loa aku ia laua uih ka aoao henia o ka alna, e honi ana' 1 na ea aala o ke kula, © uhi pu ia ana ka aina e na laau like ole, ua hele wale ke ala a paoa I keala, aole he mau mea e ae a ka ui e honi ana i na ea oluolu. I h >omanao ae ai ka onea kakau i keiu mau lalani aiele a ka poe loea o ka wa kahiko: A Lihue i Malamanui Honi ke kamaaina i ke ala o ke kupukupu E lu ia ana e ke kehau a Luhi a— Luhi ke kino e ke aloha o kuu īpo hai e E honi ae ana au i ke aia o na pu t i Kukaniioko E lu ia ana e ke kehau o Kaala—a— He ala wale no kau e honi nei a— uia hoi ha e — Aia no laua ke hooimu ala i ka hele ana imua ma na ano a pau, ua hele ia e laua a hala na hora 4 a oi a ke hele ae la ka la e aui.

E na hoa, e waiho kakou ia laua e kuoe hele ana ike ala me ka waimaka, a e huli ae kakou e nana ia laua la e noho mai la i ka hale e kall ana uo ka hoi aku o na kama* hele, oi kaii a huli ka la, aole no he hoi iki mai, a kokoke ka la e nalowale, aole no he hoi aku. E, wahi a ka olomana, eia aku nei la laua la ihea ī hele aku nei, o Puakoolau hoi aole ona paukikl mai, oiai oia e kali malie ana no me ka manao pihoihoi no kana hanai alii, oiai noho kall ana o ko laua hoi mai. Oiai laua e noho kali ana, aia hoi maalo ana na malihini kaahele, oiai ka hora 6 e hiki ae ana i kona manawa, hoea ana laua la ma ka puka oka pa, a puana ae la ka olomana kane, eia ae laua la ke hoi mai nei, ua hele wale a ulumahiehie, ua lupea wale ia mai ia ekala a eha loko, ae, ua ulumahiehie io ua ui nohea 4 la e hoi mai nei, e paa ana kona mau lima me na pua ala like ole oke kula e hooipo ia ana ena kilihune a ka ua lelehuna. Ia laua i komo mai ai iloko oka hale, U4 pu ia iaua i ke onaona, a hoomanao ae la ka mea kakau i keia mau lalanl mele a ka poe loea o keia mau la e nee nel: Aia kuu hoa i ka lipo Hooipo me ka lau iliahi Hoapili o ka lau hinahina Puia i ke ala ka nahele Honi au a hoomau I ke ala o ka pua Miulana Aole no e likeaku Me kuu pua Roselani Ilaina mai ana ka puana Kuu ipo i ka lai o Manana. (Aole i pau.)