Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 25, 23 June 1894 — HE MOOLELO KAAO Namakaokapaoo KE AHIKANANA WI WOOLE O KULA I MAUI. Ke Koa Kaulana i ke Au o Imaikalani ka Moi o Kauai. KA MEA NANA I PULUMI PAU NA KAEAEA O KAUAI A PUNI. KA OLALI AU MOANA O NA KAI EWALU O HAWAII NEI.-KA HIAPAIOLE O NA LA I AU WALE AKU LA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO Namakaokapaoo

KE AHIKANANA WI WOOLE O KULA I MAUI.

Ke Koa Kaulana i ke Au o Imaikalani ka Moi o Kauai.

KA MEA NANA I PULUMI PAU NA KAEAEA O KAUAI A PUNI.

KA OLALI AU MOANA O NA KAI EWALU O HAWAII NEI.-KA HIAPAIOLE O NA LA I AU WALE AKU LA.

(lloopukaio e John K, Ilihia, lAhue, Kauai.) NA LA OPIO. Ia wa haule iho nei lakou nei hiamoe, a o ka hiamoe hoi ia o lakou nei a puoho ae nei ua kanaka nei, a i puoho ae ka hana e kani ana ka moa, o ka moa kuakahi keia, ia wa hoaia aku nei keia i ka wahine e i nei e moe nei, e Kupulani e, e ala ua ao, ia wa ala ae nei ka wahine iluna a noho mai nei me kona heleheiena kaumaha, me ka haioiloi no o kona mau waimaka, ia wa pane aku nei ke kane, e hoaia aku oe i ke keiki a kaua, oka wa kupono keia o maua e heie ai, oi moe ke kai i ke kaomiia e ke kehau, ia wa hoaia aku nei ka makuahine i kana keiki, halalo aku nei kona lima hema, a maialo ae oke poo oke keiki paa, a hoala aku nei O Maui o Papa O Papaikaniau O Haho O Halulukaupaku Nona ia wahi o lao O ka paepae alii kapu o Liioa liaila ka hihi, keewe, ka piko, o lakou nei a Ke lii nana i kahiko Waipio a Kahiko i ka waika ka eha a ke anu Anu o uli i ka eha a ka Paliloa He ua, he hlna, i Mahiki ha—e Hoohiki mai ana kana moe i o'u nei Hai mai ana i ka puana a ka moe E kuu lani e—e ala oe

Ia moe pilipaa ka wai o Hillawe iluna I pili 110 a paa i ka poli o ka pali I ka hele hi-o ana a ka wai I o makou inehinei O ka hala e ana aku la no ia E kuu lani e, kuu kama hui E ala oe. Ia wa, oni ae nei ua keiki nei, ke puhili la ma o a maanei, ke kikookoo nei na wawae a me na lima, ala ae nei ke keiki a noho iluoa, huli mai n«i ke alo nana i ka makuahine, a o ka haloiloi aku o na waimaka 0 ka makuahine, a pane mai nei ke keiki he waimaka ahn keia e kulu nei, i aku ka.'maknnhiup, euweaku ana au ia oe, e kuu l ini, kuu iei, kuu kama hoi, oiai e hele ana oe, haalele oe ia'u, huna na maka i ke ao uli, naio; ia wa i huii pono aku ai ka makuahine a nana pono aku i na heleheiena o kana kelki, oia no oe ka ua koko la i hoopiiiia aku ma na papalina o na keiki nei, ka puapuai maī oka ula ohelohelo oke kanaka ui, me he mea la ua hele a Mo'a unauna oe Puna i ke 'kua wahine Moli lena i ka ua a ka awaawa Ke nana aku hoi i ka maka o ua keiki nei, weo, i ka hele a Maiamaiama Puna ikea ka wahine Malamaiama no e a—i Mokuaweoweo 1

A eu hoi ka inakuakaue ke lelepi mai nei, ke awiwi naai nei i ke keiki e hele koke laua, ia wa huli aku ke keiki a hoopuka aku i ka huaolelo imua o ka makuahioe; ae, eia au ke hele nei, haalele au ia oe, o ke aloha no kou, o oe e kuu makuahine, aoie 1 kau mai kou mau lima palupalu maluna o kau keiki nei, aka, he wahi leo wale no kow, oia wule no ka mea nana i hoehaeha mai i ko'u puuwai nei, aka, na ke au o ka manawa e hui hou ai kaua a e ike hou ai oe ia'u, e ike ana oe ia'u o kau keiki ia', e ike ana au ia oe o ko'u makuahine ia ; ao ke aloha no kou, ia wa lele aku nei ke keikl honi i ka ihu oka makuahine, ku ae nei keia iluna hopu i kahi kuina apeu, kau ma ke kua, pea aku la laua la hele no ka halau waa, o ka wa ia o ka makuahine i uwe kapaliii ae ai, huli papio ke alo ihUo, opea na lima i ke kua, a hnomaka mai la e uwe helu: Auwe kuu keiki e, kuu iei e O ka hele ana ka ia a ka'u lani O maalo, o oili pulelo i ka wanaao, ! 0 hele i ke ala i Maaweula, i Maawelani 1 ke ala ma ke kukulu o Kahiki 1 ke alanui Ka-ne me Kanaloa 0 ka hele ana ka ia a ka'u la-ni Nalowale na maka huna i ke ao uli Waiho iho ka-u, ka waimaka, ka paumako i o'u nei Ua onini pua-i'a wale I ke kai o Lehue-e Kuu la-ni kuu lei-e Kuu keikl mai ka ha-liko mu'o o ka hinano Mai ka ua lililehua o ka nahele Ke hehi naai la i ka mu'o liko o ka Lehua Kuu keiki mai ka ua ukiuki o Makawao Ke lulumi la I ke alo o na kahawai 1 waiwai nui ko aioha na'u e hii-poi-a i Auwe kuu le-i kuu kama-e

Ka haalele ana o ka kakou koa opio i ke one hanau a me ka pae ana ma Wailua i Kauai. Oiai bo ka makuahine e uwe haauipo ana no ke aloha i kana keik!, eia no laua nei ke kuoe maiie nei i ke alanui, he ma-u hoi ka loa o ia helena mai la; hele laua nei a hiki i ka halau waa, oili ka hoku loa, ia wa, pane aku ua kanaka nei i kana keiki, eia ko kaua waa o kuu waa hi ahi, o ka nui o keia wa, ewalu ka loa a puka iwa, o ke akea, eha kikoo a puka iima, o ka hohonu, he lewa ke kanaka ke noho iluna o ka noho ana, aia a kikoo na wawae ma keia a me keia aoao, alaila naa, eia no ka waa iloko o ka halau, o e pii ae oe iluna o ka waa a noho i ka iliili, (o ka iliili, oia ka noho ana aia i ka manu o mua mahope iho, ua kapa ia ia he iliill) a e paa oea paa, hookahi no pahuna a ua kanaka nei i ua waa nel o iaua, olali ana ua waa nei o laua mawaho o ka poina nalu, aole i pau ka holo o ka waa, ke mau nei no ke awe, lalau keia i ka hoe, hookahi no a ianei inapuna hoe, kaalo ana ka waa o laua nei mawaho ae o Lahaina, ui ae ua keiki nei a niuau aku i ka makuakane, owai keia, o Lahaina keia, ke uhau Ia ka ihu o ka waa o laua nei i na ale kuehu o Pailolo, ilaiia, hu mai ke aloha o ua keiki nei no kona makuahine, ke hele la ke aloha a Hoohanini Mana i ke aka waiiiula Hoaleale i ke kaha o Ainaike E o ikea mai e Kalanamaihiki I hapai a kiekie i ke aka o ka ainako Aole hoi e hihi, ke iawe aei o Keaumiki laua 0 Keauka—go 1 keia wa, iho hou ka mapuna hoe a ka makuakane o ka lua ia, i keia mapana hoe, hala na aie hulilua o Kaiwi, olali ana ka waa o laua nei mawaho ae o Waikiki, he ui wale aku no ka ke keiki i ka makuakane owai keia, o Waiklki keia, o Kou kela, aele i paif ka holo o ka waa o laua nel, ke mau nei ao ka pahee

paiahia i ka ohuku ale iho hou ka oaapuna hoe aua kiiuaka nei, oke kolu ia, i keia m»puna hoe, aehe ka iliiii o lalo kapalili ana ka I Ihu o ka waa o laua uei i naaleholu | nape o Kaieie, ui hou aku no ua j keiki nei ika makuakaue, owai j keia, o Waianae ae keia, o Makua kela, o Kaaia ke kuahiwi, o Kaena Kela iae e oni ae la iwaho Kahu Kaena i ka imu kaikoo hana uahi loa Mal Kaena no a Waialua Aoie i pilia Ka lae o Kahuku Kaaukuku Kai nalu kai a ke Koolau Eia iaua nei ke hele nei iwaho pono ae o Waianat, maamaama ioa ae la, ke pua iki mai la ke kuahiwio Haupu mauna kilohana i ka iai I kuia keolewa me Kaianipuu eau nei i ke kai Ke oili mai la hol o Kalalea i na pali o Koolau, oke kuahiwl hoi o Waialeale aohe ona ike ia, no ka mea ua uhi paa ia ka ama e ka noe, aole no i pau ka mahu o ua kanaka nei, ke mau nei no ka pii, komo hou ka nanahu, hookahi no keia mapuna hoe a fa nel, kohu maloio ua waa nei o laua nei ka pakaki hele i ka ilikai, kapalili ana ka ihu oka waa o laua nei i kahaone o Wailua kai, ia wa oili ae la na kukuna o ka la a puka ae i ka ilikai, o ko laua nei pae ana ia i Kauai, a nolaila, e na makamaka heluhelu, ike mai ia oukou i ka ikaika palena oie o keia kanaka, no ka mea oiii ka hoku loa, haaieie ia Maui, oili hoi na kukuna okala a puka i ka ilikai,-/ pae ka w waa i Kauai, he loa keia i hele īa mai ia, haneli mile a ol; a nolalla, ma keia wahi e ike iho ai na hanauna hou o keia au malamaiama e nee nei i ka īkaika palena ole ona kanaka o Hawaii nei iloko o kela au pouliuii I hala aku ia ma na ano a pau, pela ka mea i ikeia ma ka mooielo o keia mau alii kauiana i ka ikaika 1 ke au o Kamehameha I, oia o Peapea a me Kuakina. (Aole i pau.)