Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 26, 30 June 1894 — HE KAAO HOONAUE PUUWAI NO PUAKAOHELO KE Kaikamahino Alii. KA Ui Oi Kelakela o ka Nani a me ka Maikai. NA NA I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI. KA Ui i Hiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai kupua—kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

HE KAAO HOONAUE PUUWAI NO PUAKAOHELO KE Kaikamahino Alii. KA Ui Oi Kelakela o ka Nani a me ka Maikai. NA NA I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI. KA Ui i Hiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai kupua—kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei.

Ke Kiowai kapu a me ka Mana Kupua e kiai ia ana e na Flonu Alii he Umikumamalua; ua lilo ia mana i mea OLE I KA NaNI A ME KA Uī O llawaii. MOKUNA 11. I na kamahele i komo aku ai i ka hale, ua makaukau na mea ai. Oiai o Hanare e noho mnn.i ana malunu o Keonipulu, 1 pane rn«i ni na noho h«le me k * leo o ke aloha, oi.u laua e kali ana no ko lc»ua hoi mai, aka nae, ua hala ka wa kupono, oiai ua molehulehu loa koia hoohiki aua 0 laua i kauhale Ia wa ua naue aku la lakou a pau ma ka lumi paina, e paina ai i ko lakou aina ahiahi. A ia iakou e ai ana, pii no ka akau iho ka hema; o kahi oloinana wahine hoi, aohe nana ae, o ka ui hoi, o kona ano mau no, aole oia i ka holokiki ma ka ai ana, aia no ia i ke aheahe malie. Oia holo o lakpu nei me kahakoko nui, oia helo a kaa ka lanakila ia | ICeonipulir, o kahi llanale hoi, ua holo a kau i ka pali. Oia ai ko lakou nei a maona, hoi aku la ma ka lumi hookipa, malaila | lakou i hoohala ai i kekahi mau hora j liilii o ke kulu ahiahi, a hikl wale i 1 ka wa o ka makahiamoe i hoalii iho ai maluna o lakou. Ua hoi aku kela a me kela pakahi o lakou ma ko lakou mau lumi, a ua hoohala iho la lakou iloko o na moeuhane hooipo meNiolopua, a na na leo o na manu liwi Polena i hoonanea ae i ka hiamoe o ka ui e hiolani ana iloko o ke aupuni moeuhane. Ae; o ka laua hana ia o ka himeni hookikiko'u o ka uka iu ano o Paliuli, oiai o ka laua hana ia i ka wa I makemake ia e ka ui. E na hoa, e waiho kakou ia lakou e hiamoe ana, oiai o ka eha ia o ko laua po o ka hiolani ana i ka aina o Kuaihelaui. Oiai lakou e hiolani ana, hookahi no hele ana a ka hiamoe, i puoho ae ka hana, ua kahikole ka la iiuna. A ma ke kakahiaka ana ae, ua ala aku la o Puakoolau e hoomakaukau i waiholoi no na uiaka o ka ui. Ua makaukau ka waiholoi o ka maka o kana haaai, a i hakalia wale no i ke ala mai o ka mea nona keia moolelo, oia ka ui nona keia mau lalani mele: Ala Hilo ua lupea ia e kaUulumano E ka ua aahu lehua o Panaewa Kipu ae la mauka o Upeloa Eha ka ili o ke kanaka kl-a manu Olaa —e He laahia hewa keia ia oi e ke aloha —a— O kuu makemake o kuu ike lihi aku ia oe a— Hiaai wale hoi Oiai ka ui i ala mai ai mai ka hianioe inaii ua makaukau ka walholoi o koft|tmau maka, a iele mai Ia na manu liwi Polena ma ka laua

apana hana i maa mau ia laua mai ka hele ana mai mai ka aiua hanau mai a hiki wale i keia aina mallhini, a pau ka holoi ana o kona maka ua komo iho la kona aahu alii. A pau kona komo ana i kona mau aahu alii, ua kamoe aku la oia ma ka lumi hookipa, a pau ka luana'na malaila, ua heie lea aku la no ka lumi paina. Malaila iakou i kaana pu ai me na mea ai ono ioa, a hiki wale i ko lakou heha ana i ka ua mea o ka maona. I ka pohu ana aku o loko, ua hoi hou aku la iakou no ka iumi hookipa, a malaiia lakou ihoomaka hou aku ai o kamailio i na mea i hala o kalii la uku. Ua ninau hou aku ia ka ui 1 kamaaina, ia kaua i hele aku nei ma ka aoao hikina o ka aina, he like no kahi i koe aku o ka aina me keia wahi a kaua i hele aku nei, ka nani awa ka maikni ke nana aku ka -makn, he oiuoiu, he ala na pua iike 010 o ka aina, a me na mea nani e ae a pau. Ae, wahi a kamaaiua, he aina malkai, he like no me keia wahi a kaua i liele aku nei, e ka ui nohea a keia kino, e hoike aku au ia oe, e kuu alii, a'u e kaena ae nei, oee ka oi a puni ka aina, he iike no na pua o ka aina, peia no a puni ka aina o Kuaihelani, he ala ia, aka, aohe no e ioaa aku ke ala o ka pua iilia o ko kulu aumoe, he ala ia, oia ke ala e liina ai ka naiil a me ka maikai o na mea kino ola o ke ao nei a puni.

Ae; eka ui. I kali unalie iho ai ka olomana wahine uie ka pual leo ole no kekahi maa cuinute loihi, a iiu wale ke kali ana ona mea a pau, ua pane mai la ka olomana wahine: Ae, he pua io no keia e hiolo ai ka nani o na mea kino ola o ke ao nei, e kipa malihini mai ana i keia alna, aka nae, o ka nani o ka la puka ma Kumukahi a me Hanakaulua, a'u e kaena ae ai, o oe ka oi mal kuu hanau ana mai a hiki mai i keia la; o oe ka oi e hiolo al ka nani a rne ka ui o keia aina, e moe ai na kupua a pau imua o keia nanī a me keia maikai.

Ae; © na hoa heluhelu, ke ike ae la kakou i ka olelo a ke kamaaina, e hoole ana i ka nani.ona mea a pau o Kuaihelani, a e pai ana i ka ui oi kelakela o ka Ua Kanilehua. I like ai uie Ua uiea i hoike ia tna keia moolelo o kakou e puka nei, oia ka ka mea kakau o kaena ae ai, o ka ui o Hawaii ka oi o na oi i ike ia ma ka aina o Kuaihelani. Mahope iho o ka pau ana o keia mau kanailio a kamaaina, ua pane aku ia ka ui, e mamn, e oluolu oe e ae mai kou kiekie e uhaele hou kaua I ka holoholo ma ka aoao akau aku nei o ka aina. Ae, e ku haku, no ka mea, O ke 'lii wale no ka'u makemake, 0 ka luhi o maua me ia nei. I ka makaukau ana o ka laua huakai a laua, ua miki mai ia o maoaa 1 wahi puolo mea ai na laua, oiai ua maopopo no iaia he huakai loihi keia a laua, a oia ke kumu o mama i puolo ai i mea ai na laua. Mahope iho o ka pau pono ana o na hemahema, ua hoomaka aku la ka laua huakai no ka heie ana e makalkai, a ia laua e heie nei, ke ninau

aku noi ua ui la i kona hoa hele, owai ka inoa o keia wahi, no ka mea, eia laua ma ka ae one kahi i hele ui, oiai e uiu ana na laau huaal a me na inu naheie o ka uka wao ma ka laua nei wahi e hele aku nel ma ka ac one. Ia manawa, huli kona kokoolua a kaulona pono aku la i kona nana ana, a pane aku la. O keia wahi a kaua e hele aku nei, oia ka lae o Makuaikekai, o keia ka iae e pae mai ai o na kino heana i make ma ka moana, a na ke au e lawe mai a pae i keia aiua, o keia ka lae e huli ai ke au, huli ko ka akau, huli -ko ka hema. (Aole i pau.) ©6T O ka poe e makemake hou mai nei e lawe i ke Kuokoa, he pono ia lakou ke hoouna pu mai i ka uku nupepa ma ka blla kikoo hale leta, e like penei: Ina ma lune 1 aku a hiki i Bekemaba 31 1894, he $1.20; a ma hoi mai lulai, aku a Dekemaba 31, he $1.00. A i ka hoi ana aku o ka moku e hoea aku ai ka pepa a me ka bila hookaa pu. 2498-lm

O ke kii maluna ae, oīa no ke kii oko Keikiaiii von Bisimaka, ke Kuhikuhi Puuoae i pau o ka Emepire o Gereman}a, haoauia Ap«rila 1, 1814, ma Brandenburg. Ma ka 1847, hoomaka mai kona ike ia aku iloko o ka Ahaolelo o o Perusia ma ke ano he aioha alii a he kokua ikaika no ke aupuni onipaa maikāi. Oia kekahi oka poe kue i ka manao i Emepire Geremania i hooiaia ia eka Ahaolelo ika 1849. Ua hoomaka kona hoomaamaa kilo aupuni ana i ka 1851, i kona wa i kohoia ai i kakauoielo poo no ke Keena Kuhina Perusia ma ka Ahaolelo Geremania ma Frankfort. I ka 1859, ua hoao oia e hana kuikahi mawaena o Farani, Perusia a me Rusia, aka, aole nae i holopono. Ia maoawa nae, ua ioaa iaia ke aloha a me ka hiliuaiia e ka Mol, ka mea a ke alii i hoouna aku ai i ke kupulau o 1862 i Amabasadoa i Parisa, i ioaa ai iaia na mea kalaiaina o loko loa aku oke aloalii o Farani mamua o kona lawelawe ana i na hana o loko iho oka aina. X ka haulelau oia makahiki no, ua kohoia oia i Kuhina no ko na aina e k*gae Kuhina Nui. O kooa ia Auseturla ka mea ike kaua kuio hahana/ D \ - 1866 mawaena o Aasoturia a me Perusia, a i holo ai ftoi ka ianakiia ma ka aoao o Perusia. I ka 1867, mahope 0 ke kukakuka malu ana me na aupuni e ae ma Europa, ua kohola oia 1 kuhikuhi puuone no ke aupuni hui o Geremania Akau. I ka 1870, ua lele kaua ia aku o Perusia e Farani, aua pale mai o Perusia me ka wikani e alualu ana i na pualikoa Farani ma na wahi a pau a ko Farani mau pualikoa i kukuiuia ai a hihi ike pio ana o Napoiiona ma Sedana 1 Sepateraaba 2 o ia makaj hiki no, a me ke kaukoe loa ana o na pualikoa lanakila o Perusia a i ka hoopuni a me ka lawe pio ana ia Parisa. I ka 1871, mahopo o ke plo puni ana o Faranl ame ka hookoia ana oke koi poho kaua nui koikoi maluna o ka lahui o Farani, ua papahiia aku o Biaimaka me ka inoa hoohanohano keikiaiii, a ua hookiekie ia ia i kuhikuhl puuone no ka emipire hou ana i kukulu ai.

No ka manawa loihi i noho Kuhina nul ai o Bisimaka no kona Moi Emepera punahele Wiliama i halae aku ika make. Aka ika hiki ana mai nei oka moopuna aka luaui .Wiliama maluna o ke kalaunu, ua loaaiho la he kuia mawaena o laua, ano ia kumu ua waiho aku la o Bisimaka i na kaulawaha oke aupuni a hoi aku la e noho ma kona home kamaaina, me ka ike ole aku oka Emepera ia Bisimaka, a pela no hoi ke kuhikuhi puuone i pau i ka Emepera.

A ma na la hope o lanuari iho nei 0 keia makahiki, akahi no a hoopau ka Emepera i ka ea o kona waha, hoouna aku la he poloai kuikawaia Bisimaka me ke kono aku ike kanaka punaheie a kona kupunakane e hele mai e ike iaia, e hoolaulea 1 ko iaua ioho ana eneenemi a e hoopau ioa. Nolalla, ua hooko aku o Biaimaka i ka poloai hoolaulea, a ua hele aku e halawai, e honi aloha a i hoopau ia ko laua mau enoenemi me na hui kino aloha ana ame na hoahaaina hauoii pu. Ua mahalo ioa ia ka Emepera e ka Lahui ma ke kaa ana nana kino e hoolaulea iaia a me ke Kuhikuhi Puuone punaheie a kona kupunakane a kanaka nana i na'l a kukulu i Emepire nui a ikaika o Geremania.

Ke manao ia aku nei, • ku mai ana ka mokuahi Belglc i ka Poaha aenei o keia pule e hiki mai, lalai 5, ma kona ala moana e kikihi ioa ana no na awa o īokahama a me Honokaona mai Kapalakiko mai.

E ku mai ana i ka la 5 aenei o lulai ma Honolulu nei, ka puali keaka Amerika Vanadavila maluna mai o ka Belgic a e haawi anaina keaka ana lakou maloko o ka Hale Mele Hou ma ia po no. Eia kc kuai ia nei na pepa koino i ko Honolulu nei poe puni hele keaka. A mamuli o ke kaulana o keia puuli, nolaila e piha ana no ko lakou po lea m:i Honoiuiu nei.

Ua hoi mai Ke Kinau ik* la inehinei raai Hawaii a me Maui mai, he hookahi la ka awiwi l«a mamua ae o ka wa ku inau. 1 hana ia keia i mea e hiki ai ia Kinau ke haalele ia Honolulu nei i ka Poakahi, a e hikī ai i Hilo i ka la 4 knkahiaka o īulai.

I ka wa e nakulu ai oloko o ka opu me ka eha, a heie moku ka lepo, alaiia, e hoao i ka Chamberi ain'» Colic, Cholera a me Diai koea Remedy laau iapaau a e oi aki. ana kou mahalo ke ike oe i kona hopina. He oluolu, palekana u puhiii c e. He oluolu, paiekana a puhili ole, He 25 a me 50 keneta o ka omole, a e kuai ia no ma na halekuai iapaau a pau. Benson Smith & Co., na Agena ma ko Hawaii Paeaina. if. "O ka oi ma ke ao holookoa." Oia ka W.D. Woodrinq o Bordly Kenetdke, e hookaulana nei no ka Chamberlain's Cough Kemedy (Laau Kunu). Ke kamailio nei oia ma kona ike ponoi iho i ka inu ana, olai 0 kona a me ko kona ohana ola ana mai nei no ia mai ka loaa ana i ke kunu koikoi ioa a me ke anu, a ua hooholooia o keia laau lapaau ka 01 ma ka honua nei. E kuai ia no ma na Halekuai Laau Lapaau a pau. O Bknsok, Smith & Co., na Agena ma ko Hawaii Pae Alna. tf