Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 27, 7 July 1894 — Page 1

Page PDF (1.61 MB)

This text was transcribed by:  Laulea Akana-phillips
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XXXIII.         HELU 27.       HONOLULU, POAONO, IULAI  7, 1894, @@@@ NA HELU A PAU, 2501

J. S. SMITHIES (KAMILA,) NOTALI no ka LEHULEHU Agenda Haawi Palapala Mare

W. R. KAKELA, @@@@ he Kokua ma ke Kanawai.

HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

ANTONE ROSA, (AKONI)

Loio he Kokua ma ke Kanawai.

            LUNA HOOIAIO PALAPALA. Keena Hana ma Alanu Kaahumanu.

ALLEN & ROBINSON,

            NA MEA KUAI PAPA O NA ANO A PAU E loaa no ma ka Uwapo o Pakaka, Honolulu, makekukuai makepono loa, no ka pomaikai o ka kalehulehu e makemakeana e ku kuku hale. E kipa mai a e ike kuwaka.

E. G HITCHCOCK,

Loio a Kokua ma na mea a pau

            e pili ana ma ke Kanawai. @@@@ NO NA BILA AIE ME KA AWIWI Hilo, Hawaii. 2370

WILDER & CO., ( WAILA MA.)  

Mea Kaui Papa a me na Lako kukulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau e pono ai o ka hale. Kibi o Alanai Moiwaihine Papa.

JAMES M. MONSARRAT, (MAUNAKRA.)

@ oio a he Kokua ma ke Kanawai

            HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

            E hana ea no na Palapala Kaui, Palapala Kooliwaliwa, a me na Palapala Pili Kanawai e ne ma ka olelo Hawaii. Dala no ka boaie wa ka moraki wa na WAiwai Paa.

            Keena Hana: Hale Pohaku hou wa ka aoao ma Waikiki o ka Halewai, alanui Kalepa.

J. T. WATE HOUSE, (WAIAKAUAKI.)

           Hale o na Lole Nani Pauio! LOKOHAO.

            Na Lako Hana Maihiko, A PELA AEU HUI WAI E

Alanui Moiwanine, - - Honolulu. 2896-q

OLELO HOOLAHA

Mai KKIA la mahope aku, aole e uku aoaka mea nona ka innoa malalo iho i ua ale i hoale ia e kana waihine ma kona inoa. THORNE D. AGUIAR

KO NIHOPA MA, BANAKO MALAMA DALA

            ELAWA NO MA KOU I NA DALA HOOME ma ka hoale ana ma ko makou Banako Malama Dala malalo o keia mau kumu:

            Ina e hoomoe mai ke kauaka hookahi I na dala Elima Haneri, e uku no makou i ka ukupanee ma ka Elima Hapahaneri o ka makahiki, mai ka wa aku o ka lawe ia ana mai o ke dala, ke waiho ia ke dala hoomoo i ekolu mahina, a ca waihola paha ke dala a bala na malama ekolu i ka wa e hooponopono ia ai na helu. Aole uku panee e helu ia maluna o na dala hakino no na la elua paha o ka ulahina. Aole uku panee e uku @@@  @@ dala e @@@@ la ana maloko o ekolu ahina mai ka wa @@@ o ka hoomoo ia ana mai.

            He @@ ia mamua ae o ka unuhi ana aku o kekahi kanakai kana mau dala, e hoike e maimai i ka BAKAKO, a e luwe pu ia mai ka buke dala i ka wa kikoo aʻ.

            Aole dala e uku ia, ala wale no ma ke kikoo ka mea nana i hoomoe mai i ke dala me ka lawe ou mai i ka buke hoahu dala. I kala la mua o Sepalemaho o kela a me keia makahiki e hooponopono ia ai na helu o na mea a paa, a o no ku panee i uku ole ia @@@@@ o na pou e waiho ana me kakikoo ole la, e helu la maka aoao o ka mea @@@@@@ dala mai i hala na malama ekolu, a mo @@ wa aku e hui ia me ke kuku paa mua.

            O na puu dala haomoe mai maluna, elima @@@@@@ dala, e lawe ia no @@@@@ o o aeliko ana. E hamama ana ka Banako ma na ia a pau o @@ @@@@@@@@ koe na ia Sabau a me na @ Kalaia.

BIHOPA MA.

HE LAAO HOONAUE PUUWAI NO PUAKAOHELO KE Kaikamahino Alii. KA Ui Oi Kelakela o ka Nani a me ka Maikai. NANA I HEHI-KU NA KAPU O KU @@@@@@@ A ME NUUMEALANI. KA Ui illiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai kapua-kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei.

            KE KIOWAI KAPU A ME KA MANA KAPUA E KIAI IA ANA E NA HONU ALII HE UMIKUMAMAI,UA; UA LILO IA MANA I MEA OLE I KA NANI A ME KA UI O HAWAII.

            MOKUNA II. Oiai na ke kamaaina e hoomau ana i ke kamailio. A a keia huli aku,he maikai wale no ka hele ana o na mea a pau, aole he ikaika ke au e huki ana i ku moana kai lipolipo, o ka mea e lilo ana i ke au he make.

            Oiai no laua e hoomau ana no i ka hele ana imua ma na ano a pau, e au ana na maka poniponi o ka popohe mai maikai o ka maka e anoi ai. Ua hele ia e laua na mile alima i kela wa a laua e hele nei. Ua like me elua a laua hoomaha ana iloko oia mau mile ellima a laua e hele'la, i noho iho ai laua e kamau i ke aho o ka mea i maka ponioiu a ka pololi.

            Ua noho ia laua e kamau wahi ai, he nui ma kahawai o kela aina, he momoua ka aina ma na ano a pau, a aia ka la ke hele aku la i ka hora o ka aunia la, oiao na kuahiwi e uhi paa ia ana o na ao laalelewa o ka lani, oiai hoi ka ua e lilihune ana maluna o laua nei, a oia hoi ka wa o ke ala o na pua e ko mai ana makua mai, a e pipio iho ana hoi ke anuenue maluna o laa a me ka kula palahalaha, oia ka wa a ka makani wehe lau pua e pa kahai mai ana, oia hoi ha Kiulawealoha kona inoa, a oiai laua e paina ana, ua pane ne la ka ui i kona makuahine hookama, owai keia @@@ a kaua e noho nei i keia hora?

            Pane mai la kona makuahine i ka hua o ka lea, o keia lae a kaua e ike nai, ua kapaia ma ka inoa o ke poo o ka-o ke kanaka, o mino aka  iho lo kahi olomana wahine, oiai ka ui e kaulona pono ak ana kona mau maka maluna o kona mama, ua hoomau hou aku la oia i ka ninau ana.

            Aole hoi oe i hai pololei mai nei i ka inoa o keia lae?

            O ka lae ka Ohulepoo, wahi a kahi olomana.

            Hoomanao ae la ka mea kakau i ka olelo kaulana a kekahi mau kanaka elua oiai laua e uholo aua i ka lawaie, he kanaka @@@@@, a he kanaka makole, a penei ka laua kukai olelo ana:

            Oiai ke kanaka makole i kahea mai ai i ke kanaka ohule, e i ala, ka hee nui? Pane aku la ke kanaka ohelu, ahueka? Eia iho i ke kipuka one. A hu ae la ka aka a ua mau kanaka la.

            I ka pau ana ae o ka laua paina ana, a kamau mai la kahi kiaha wai, a pau hoi ka hoonanea ana, ua hoomau hou aku la lau i ka hele ana ana imua.

            Ma keia nee hou ana o laua imua, ua hala hou ia laua he mile, a ua like me eono mile i hala ia laua ma keia hele ana.

            Oia ka la e iho aku ana e luna me na kuahiwi, oane aku la ka ui i kona makuahine hookama, e huli hoi kaua, oiai ka la ke iho aku la ma kela huli o ka aina.

            Ae, wahi a kona makuahine, @@ hoi kaua, ua lawa kaua ma keia hele ana.

            Oiai ka ui ua hele a ula nohenohea wale @@@@.

            A hoomanao wale ae la no ka mea kakau i keia mau lalani mele a ka poe loea:

Nohenohea ka maka o ka Ilima nohea i ka la, Mapu ka hanu o ka manu Nene @ ka kula, Honi ke kupa ke kamaaina o Lehua, He aha nei e He aloha a O ke kino kai luaiele ia e ka moe, O maua pu no me @@@ aloha i Kanoenoe, I ka hale malu a ke ao a Oia hoi kahi a Ho iho ke aloha a eloelo, I ka houpo kahi oni a ke kanaka e.

            Oiai laua e huli hoi ana ne ka home, me na kapuai mama laua e huli hoi nei, oiai ka ui e ako hele ana i ka kula.

            I ka nana aku a ka ui i na pua o ka aina o Kuaihelani, aole no i loaa nui ma Hawaii nei, Kamaile, Palai, leie, ka Lehua o Luluupali, Mokihana o na pali o Kauai, Pahapaha o Polihale, na Hala o @@@@, ka Ilima ka lei @@@@ i ke kino, Pikake moani ala o ke ahiahi, o uehi ano pua a pau, aia wale no malaila.

            E na hoa kuwiliwili houhene hoomimiau o ka kakou moolelo kaili puuwai, e waiho iki ae kakou ia laua nei e kuoe hele nei i ke ala no kauhale, a e huli ae hoi kakou a nana aku i ko kauhale, oia hoi o Puakoolau me kahi olomana kane.

            I ka ui a me kona makuahine hookama i haalele aku ai i ko lakou home, ua noho iki iho la o Puakoolau ma e hoonanea ana ma ka rumi hookipa, a ua pane aku la kahi olomana kane ko laua papa hookama, a kuu keki, @@@ haku, e oluolu paha oe ea haele holoholo kaua ma ka aoao akau aku nei o ka aina, olai laua @@@ ke hele la ma ka aoao hema o ka aina.

            He mea e ka ulumahiehie o na helehelena o ka ui o Hawaii i keia mea makai nui wale o ka hele e makaikai i ka aina o Kuaihelani ana i malihini ai i kona mau kapakai a me kona mau kula palahalaha, ae, wahi a ka ui i pane aku ai.

            Ua pouo ia i ka manao o kahi olomana.          Oiai laua i haalele iho ai i ka home, ua hoomaka aku la laua e hele. I kele wa a laua e hele hele nei, ua hala ia laua na mile ekolu me ka hapa.        Ua hoohala ia e laua ka manawa wa ka hanu ana i na ea huihui o ka aina, ka iho ana ma na alu, pii ana ma na puu, ka hele ana ma na kualona uliuli, ka nauea ana i ka olu kohai o na kumulaau i luluu i na hua o kela a me keia ano.           Ma keia huakai makaikai a laua e kaahele nei i ka loa o Makaukiu, a e anana ana i ka laula o Kapaa, ua hale ae la na mile eha me hapa i ka hele ia e laua, a ke akipohe iho la na kukuna manamana o ka la maluna o na kuahiwi o ka aina kamehai o Kuaihelani, a oia hoi ka wa a kahi @@@@@@@ i kanaenae ae ai i kaia mau wahi lalani mele hoonanea oia hoomaha ana iho o laua: Mapu ka hanu o ke kapuku i ka pali, Mapumapu no i ka pali o Kalokini, He kini aloha na ke Koolau wahine, He kahiko makani no @@@@@@@@@@@, I hoohoa i ke ala Lipoa puiwa i ke Koolau a- O @@@ hana ia o ka houi i ke ala a- Aia hoi ha e (Aole i pau)

HE MOOLELO KALANA NO LOLENA LAUAE KA MAKAI KIU A o ka mea i kapa mau ia, a i kaulana nui hoi ma ka waha o na kanaka o LIMA KILA UMII

KA WELI A NA POE HAIHAI KANAWAI, A O KA PUUHONUA HOI A KA POE AKE NOHO MALUHIA.

F.M. MEA KAKAU. MOKUNA I

            Ia wa, a mahope hoi o ka lakou paina ana i ko lakou paina ahiahi, ua helepololei @@@ la ka makai kui opio kanaka ui no kahi noho o ka on a miliona nui kaulana Mr.Make.       I kona hoea ana aku ma ka home uluwehi o ke kanaka waiwai, ua hookipa loa ia aku la oia maloko o ke keena kakau o ka on a miliona.     Aia maluna o kekahi noho pulu nui ma ke alo e kekahi pakaukau kakau nani, e noho ana he kanaka kino nui puipui, me na helehelena mohaha maikai ke nana aku, eia nae, uakeokeo kona lauoho a me kona mau umiumi me he hau la ke aliali keokeo. I ka ike ana mai hoi o ua on a miliona la keia kanaka opio kino maloeloe maikai, me kona helehelena ui lua ole e ku aku nei imua o kona alo, ua ku koke ae la oia iluna i like no me kona ano keonimana, a hookipa pumehana mai la ia ia nei ma kekahi noho e aku.      Mamau nae o ka noho ana o ka opio maluna o ka noho i panoe ia mai e ka mea hale, ua unuhi koke ae la oia i kekahiwahi apana pepa uuku mailoko ae o kona poli, a haawi aku i ka lima o ua on a miliona la, ua maopopo koke iho la no laia ke ano oia palapala, a me ka leo houoli, ua pane koke mai 'la oia:        "Nani wale ko'u hauoli o ka halawai pu ana me oe; oiai, ua lohe mau au nou, a ua lilo no hoi i mea na ko'u naau e houoli ai ka hui ana me oe he alo a he alo."            " Ke hoomaikai aku nei au ia oe no ko'u lilo ana i mea na kou kiekie e mahalo ai, a nolaila ua aie nui au kou mau manao maikai no'u. E kala mai nae oe ia'u, oiai he makemake au e ninau aku la oe i kekahi mau moa ano nui e pili ana no paha ia oe?" wahi a ka makai kiu opio.           " Ke ole au e kuhiewa ua ano maopopo e wale mai la no ia'u kou manao, oiai ua lohe mai la Mr. Kalani, ua hoolimalima aku ola la oe a me kou makuakane ahonui e imi i ka aihue nana i aihue malu i kela lei daimana a'u i manao nui loa ai e makana aku no ka'u kaikamahine. in a ola kou manao, alaila mai kanalua oe no ka ninau ana mai ia'u i na mea a pau au e manao ai no ka hoomalamalama ana i kou mau noonoo," wahi a ka ona  miliona me ka piha hauoli mau o kona mau nanaina.            "Ae, ola ko'u manao nui i hele mai nei, a he makemake noi au e hoomalamalama ia mai ma kekahi mau mea a'u i noonoo nui ai, mamua hoi o ko'u komo kino ana aku e lawelawe ma keia @@@@@; a no ia mea, e oluolu oe e hoike mai ia'u. Nau ponoi no anei i kaui i kela lei ma Kalekaka?" "Ae," wahi a ka pane. " Nau @@@@@ no anei i hoihoi mai i kela lei a haawi ma ka lima o Mr. Kalani?" "Ae." "He poe e ae no @@@@ kekahi i ike i kela kei i ko wai haawi ai ma ka lima o Mr. Kalani?" "Aole."

            "Aoel loa no oe i hoieike iki i kela lei i kekahi poe e aku mai ka lilo ana mai o kela lei ia oe a hoea wale i kona aihue ia ana, koe wale no hoi o Mr. Kalani?"  " Ke ole au e kuhiewa, aole he mau onohi maka e ae i ike iki i kela lei mawaho ae o'u a me Mr. Kalani."       "Aole no anei i lohe wale la ua lilo mai kela lei ia oe, mai kela ohana alii mai o Inia?"   "Ma ko'u manao, aole no he mea i lohe, aka aole nae au i maopopo malia; aka, ua papa loa aku no nae au iaia aole ma ke hookaulana wale, no ka moa, aole au i makemake e o lohe wale ia e na lala e ae o ka banko a i ole, e ke aupuni paha, no ka mea, ua maopopo ne ia'u in a e lohe ana na lala e ae, he kumu paha paha ia no @@@@@ e manao kuhihewa wale mai ai no ka banako ponoi no ia waiwai, a ma ka aoao hoi o na luna aupuni, aole e nele ko lakou auhau mai ia'u e uku i kekahi auhau nui koikoi no ka waiwai io o kea lei, nolaila, @@ papa loa aku au ia Mr.Kalani aole e kamailio iki no kekahi mea e pili ana no kela lei."   " Ina pela io e Mr.Make, alaila he mea pahaohao loa ia'u ka hiki ana i kekahi me ake aihue i kela lei, oiai aole he mea e aku i ike a hoomaopopo hoi no kela lei. Nolaila pehea la nalowale ai kela lei?" wahi a ka makai kui opio.       " Ae, he mea haohao io no ka lilo ana o kela lei daimana kumukuai nui kekahi maloko o ko'u banako," wahi a ka on a miliona.           " He mea pono e hookuu mai oe ia'u e Mr.Make, e hoi au e kaana pono i keia mea; a ma ka la apopo au e hele mai ai e hoike aku ai i ko'u manao ia oe."  I ka makai kui e hoi ana ma kona alahele, ua nui na mea a kona noonoo i nalu wale ai. Ua hoomaopopo mai la no nae oia, aole he mea e aku nana i aihau kela lei, he hookahi wale no, a oia no o Mr. Kalani ka luna nui o ka banako. A o kela leta i kakau ia mai ai e ke Ka o Rusia, na na Mr.Kalani wale iho no kela palapala i kakau, a nana ponoi ne i hookomo iloko o ka hale leta. Oiai e like me na mea i hoike ia mai e Mr. Make ua maopopo aole loa i lohe ke Ka o Rusia no keia lei. Nolaila, he hana hoomaalea wale no keia a ka luna nui o ka banako i mea e manao ia aku ai ua lilo i kekahi poe e aku no ia mea, ua paa loa iho la ka manao o ka makai kiu opio aole ka aihue i kahi e aku, aka oia no ka mea nana i hoolimalima mai iaia no ka huli ana i ka aihue. @@@@@@ o ka paa loa ana o ka manao o ka opio o Mr. Kalani no ka mea nana i aihue, nolaila ua hooholo ihola kona manao e hele oia e hui mua me Mr. Kalani manua o kona hoi ana no kona home ponoi.     Huli ae la oia a hele pololei aku la no ke keena banako. I kona hoea ana aku, ua hookipa ia aku la oia maloko o keena o ka luna nui.   "Aloha kakahiaka oe e Mr. Lauae," wahi a ka luna nui i pane mai ai me na helehelena hauoli ke nana aku.         " Aloha oe e Mr. Kalani. I hele mai nei au e ninau aku ia oe i kekahi mau mea a'u i makemake nui ai e maopopo mamua e ko'u hoomaka ana e noii i ka hihia aihue daimana," wahi a ka makaikui opio me ka haka pololei ana a kona mau onohi maka aeko ma ko Mr.Kalani helehelena. Ua hoomaopopo aku la no nae oia i ka loli ano e ana ae o na helehelena o ka luna baneko a ke ano haikea, aka, mamuli no paha o ka piha maalea o kela kanaka, ua hoi koke ae la no kona mau @@@@@@@ a ke ano akakua maikai:          " Ua noa ia oe e ninau mai i na mea a pau au i makemake ai no kela mea." wahi a ua luna nui la me kona manao kuhihewa paha, aole i launa mau ka makaikiu opio me Mr.Make ka on a oiaio nona kela lei. O ka poe e makemake hou mai nei e lawe i ke KUOKOA, he pono ia lakou ke hoouna pu mai i ka uku nupepa ma ka bila kikoo hale @@@@, e like penei: Ina mai Iune 1 aku a hiki i Dekemaba 31 1891, he $1.20; a in a hoi mai Iulai aku a Dekemaba 31 he $1.00." A i ka hoi ana aku o ka moku e hoea aku ai ka pepa a mo ka bila hookaa pu.    2498-1m

HE MOOLELO HAWAII     Papa Hoike Manawa o na mea Ano nui Hawaii nei.  1860, Iulai 17, Hoonoho la ka pohaku kihi o ka Halema'i Moiwahine.           1860, Hiki mai ka mokuahi Kilauea ma Honolulu.     1860, Holo ke keikialii Lota Kapuaiwa i Kaleponi.   1860, Sep.23.Make o Rev. R. Armstong, D. D. ( Limaikaika) ka Peresidena  o ka Papa Hoonaauao.   1860, Oct. Make o G. L. Kapaau ke kiaaina o Hawaii.          1860, Dec, Make o B. Namake ha.       1861. Hoopuka ia ka Nupepa KUOKOA e H. M. Wini.       1862, Mar. 18 Pauahi ma Lahanaluna.            1862, Iulai 18. Kukulu hou ia ka halekula o Lahaiualuna i pau ai i ke ahi.     1862, Aug. 27. Make o Kahuku o Hawaii.            1862, Oct. 11. Hiki mai ka misionari Bihopa Stayley ma Honolulu.  1862, Ae mai o Belegiuma i ke kuikahi me Hawaii nei.           1863, Nov, 30. Make o Kamehameha 1V. a lili o Lota i Moi; i kapa ia o Kamehameha V.        1864, Mei 5. Kahea ka Moi i nhanlele.           1864, Inue 13. Kohoia ua elele e na makaainana.       1864, Ilulai 7. Noho ka ahaelele ma Honolulu.      1864, Aug. 13. Hoopauia ke kumukanawai o Kamehameha @@@@ ka 1852.            1864, Aug. 20. Haawi mai Kamehameha V, i kona kumukanawai.   1844, Sep. 29. Kohoia na lunamaraainana malalo o ke kumukanawai hou.           1864, Oct. 15. Noho ka ahaolelo mua o Kamehameha V.      1864,, Kuai ia ka mokupuni o Niihau e Kamehameha V. i ka haole.      1864, Make o Levi Haalelea.  1864, Oct, Hookuuia ka ahaolelo mahope iho o na halawai elua ana ma Honolulu.        1865, Make o Kamaikui.         1866 Mai 6. Holoka Moiwahine Ema i Enelani. 1865, Nov. 30 Hoihoi kino kupapau alii mai na ilina e ae mai a i ka hale ilina kupapau alii nani ma Maemae.          1866, Mei 29. Make ka Mea Kiekie H. R. H. Victoria Kamamalu.    1866, Make o Paulo Loloku.            1866, Oct. 22. Hiki mai ka Moiwahine Ema mai kona makaikai ana ia Enelani.       1867, Mar. 5. Hoonoho ia ka pohakukihi o San Anaru.    1867, Mar. 12. Make ka lunakanawai kiekie C. M. Ropikana.           1868, Aperila. He olai ikaika a me kai hoee a puni o Hawaii, a puka ka pele iluna o Maunaloa, a kaho ikai o Kahuku, Kau.    1863, Oct. 18. He haunaele nui ma Kainallu, @@@@@@@@@@, na ka puali hoomana a Kaona..  1868, Nov. 24. Make o H. H. M. Kekuanaoa.       1869, Iulai 21 Hiki mai ke Duke o Edineboro ma Honolulu. 1869, Aug. 2 @@@ la ka ipukukui o ke awa o Honolulu.           1869, Nahaha o Hoku Ao mua ma na kapakai o ka Hema.    1869, Hanau o E. H. Keliiahonui.            1870 Hiki mai o J. Haladay, ke keki a ka ona miliona o Kaleponi.    1870, Apr. 4. He hauoli Iubile nui ma HoWongawonga ka inoa, mai Sidane mai.       1970, Mei 2 Make ka mea hanohano Jhon I.  1870, Sept 20 Make ka Moiwahine Kalama Kapakuhaili, ho 53 mau makahiki.  1871, Mar. 18 Wehela ka hale olhana haleleta hou.     1871 Hooholola ke kuikahi o Hawaii nei me lapana.  1871 hanaia ka hotele Hawaii.            1871, Sept 14 Paa i ka hau ma Alika he 33 mau moku okohola.    1872, Mar 1 Weheia ka hotele Hawaii.           1872, Mar 20. Hooa ohoia ka pohaku kihi o ka Hale Aupuni Aliiolani Hale.                   1872, Make ka Moi Kamehameha V i ka 43 o na makahiki.         1873, Paa ka hale Aupuni Aliiolani Hale.       1873 Koho lokahiia ka Mea Kiekie ke alii W. C. Lunalilo i Moi, ma kahi o ka moi i make kouoha ole.   Aole i pau.

            Eia Hou Ua Alapahi

            Ma ka Holomua o ka Poaono aku nei, ua kukala ne oia me ka leo nui ua komo aku kekahi Luna Aupuni Kiekie e nonoi  i ka Moiwahine o na la i hala, e haalele mai oia i kona kuleana i ke aupuni, a e uku makahiki ia aku ka oia i $43,000 o ka makahiki.   Nui keia hoopunipuni o ka "Holomua," aka, ua hai hewa ia aku oia lalau o Hilo. He mau la i hala aku nei, ua lohe mai la malou ua hele aku o Kalana a ka Makemake kuai i'a, hoike aku nei i kekahgi poe, ua hele aku nei ka i kekahi poe, ua hele aku nei i kekahi poe, ua hele aku nei ka Lolo Kuhina o koi i ka Moiwahine o ka na la i hala , a hoike ia ae la maluna. Na ka Moiwahine ka o nala i hala keia olelo, ola ka hoike olaio a Kalana i hoopaapaa ai mo Keliipio ma. Ma ko makou ninau poni ana i ka Luna Aupuni o leia wa, ua hoole loa lakou, aole loa lakou i hele iki e ike ia Kamakaeha mai ka la on a i kipaku la ai a hiki i kela la. @@@@@@@, he mea pono la @@@@@ @ @@@@@ i keia hoolaha @@@@@.         Ina na Kalana wale iho no keia, he keu a ke kanaka hoopunipuni, o kana hana mau no ia i Ililo, he hoopunipuni e kii  ai e aie i ka hai dala, a he hoopunipuni ka uka @@@ Anee o ka dala e haawi ia aku @@@ in a no hoi na ua Moiwahine la i hoopau ia, e like me ka Kalana e hoike hoopunipuni nei, he keu keia a ka Moiwahine hoopunipuni nui wale. O na alakai o ke Aupuni e ku nei, aole lakou he poe naaupo e like me na Kuhina o ua Moiwahine la i hoopau ia, ka papau o ka noonoo, ike ole, hawawa, maka'u wale. He uuku wale no na wahi haole nana i kii aku he 13 no, o ke ku no ia a holo o ua poe hawawa la. O na alakai o keia Aupuni, he poe lae oo ike kanawai, puhili ka Presidena o Amerika i kela poe, puhill no na koa Amerika, o oiai, ua ike lakou nei i ko lakou nei alanui e hele ai. Ua ike lakou nei ma ka kanawai i ke kumukanawai mua a haiolelo aku he kumukanawai hou kana e hoolaha aku ana, ma ia hora aole oia he oloko o ka lima o na makaaainana. Ma ke kumu hea lakou nei e hele hou aku ai i ua Moi la i kipaku ia? Ua hoole na Kuhina a pau, aole lakou i hele. nolaila, ua ike makou na keia Moiwahine no e ao hewa nei  i ka lahui, aole on a ao aku i na kanaka e noho maile. Ina pela ola e hana ino mai ai i ke Aupuni nona ka mana i keia la , e hiki mai ana ka la me ka hora on a e nihi @@ a me ka poe e alakai hewa nei i ka lahui. Mahalo Nui,        HOOHUI AINA OIAIO.

            I ka wa e nakulu ai oloko o ka opu me ka eha, a hele moku ka lepo, alaila, e hoaoi ka CHAMBERI AINʻS COLIC, CHOLERA a me DIAI ROEA REMEDY laau lapaau a e oi aki ana kou mahalo ke ikeoe i kona @@@@ na. He oluolu, palekana a puhlli o e He 25 a me 50 keneta o ka omole, a e kuai ia no ma na halekuai lapaau a pau. BENSON SMITH & CO., nu Agena ma ko Hawaii Paelna. @.