Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 28, 14 July 1894 — Ka Haalele ana i ka Panalaau no ka Pa Ma'i Kalihi ma Honolulu. [ARTICLE]

Ka Haalele ana i ka Panalaau no ka Pa Ma'i Kalihi ma Honolulu.

MR. Llf n*•% hcx>pokoposo: Alohi oe: los he ir.«a oluulu ii e oe keia wahi maeao e *e U ®** luna a na kou ahonui ia e owila ae iuiua ona kini poni mea hoo o rau«. Ma ka U 29 o keiii mahioa i haia, u& haaleie aku U kou me* kakaa i oa peia anoano o ta home ake eloha i noho ai, ola hoi ka hono*< o ke ola o ka hoola o lapana Dr. M. Ck>to me ko'u «au hoa, ft kamoe mai la ke alahele oo Kalaopapa, me ka lami o ka manao e heie pa ana ue na hoa i kono ia, oia na kaikamahine o ka home (Bishop homo) ua poho ia manaoiana. IKo nakou haaleie ana aku i ua kakeia ia o ka oiuoiu, ua übai rcal ia na hoa o ka imi oia, oia no aa keikl a kauka Goto e i-apaau nei, i ka makou huakai, ua pii like makou ma ke aianui pali a kau iiuua. Ua noho aku ia kekahi poe maiaio, ua hoomanawanui loa kekahi mau hoa raa ka pli ana, aoie iakou i kanalua. Ua nui ke aioha ia makou.

Oiai niakou e lawe ia aia no ka pa nia'i o Kalihl bo ka nana ana o na kauka o ka Papa Ola ia makou, eiai o makou Ka poe I wae ia mailoko mai o ka Home Halema'i mailoko mai o ka buma he 39; a he 4 makou i wae ia, a o ka makou hopo kauka pu kekahi oia o James Prossor. Eia ka inoa o na opio a Dr. M. Goto i Uwe ia no Kalihi. J. B. M. Kapule, Kaue, Kaluakini, Manuela a me John Kalepa, a o makou iho la na mea ® noho nei ma ka pa nia'i o Kalihi, a hookahi no ko Pauahi Home oia o Mrs. Maria Keeo, aon f makou i iawe ia mai a ekoiu kaikamahinu i koe no ka Pauahi Home, alaila piha makou 1 ka eiwa. Aia iho la a loaa he pono ia makou, alaiia ua loaa iho la he pono ina mea a p:tu. Ia tiJHki>u i hiki aku ai oaa k a pali ine na hoa a pau, ua hoomaha iki makou no kekaiū aiau aiinute. A mamua o ka haaleleana i na hoa, ua waiho mai la ko makou makua luna oia J. K. Kialoa mauiua oka wehe ana ika pili me na hoa. Ua loaa he munawa no makou e nonoi aku ai i tia maua kahikolu i loaa ka mea nana e lioomama i na kuulakaakolu ake nioha iwaena ona hoa Ua lil® no ia'u na manao hooiana no makou me ua keiki. 1 ko'u nuna aku ia lakuu, ua luuluu Hanalei i ka ua nui (waimuka). 3lamua ae o ka loaa ana he luauaolana paipai i ka mea kakau nei, ua himeni ia mai la kekahi iiimeni e na keiki me ka paanuau, ma ka Buke Poepoe 292. «'E lesu ka mohal no'u," malalo no ia o ke alakai ana a John K. Waiamnu. Ua ku i ke anoano eehia ko iakou mau leo i mele mai ai imua o nmkwu, oiui e wehe «na ka pili ia makou i kela wa mahope ino. Na ko'u mau waimaka no e iho makawalu ana ma na papalinu, ua loaa uku la uo ia haawina hookahi ia lakuu i kela w«. Ile wa ia no ko kupilikii, ua kamailio pokole aii, a hookuu ia ma ka pule >i ka llaku, o ka panina ia ona hau.i, loa i ili«» ia wahi hoohe--110. K»> wehe nei makou !a i ka pili liaak'le i na hoa o ka aina ehaeha Ehat*tia ka manao i na houluhi Ka iiniua a loaa e ka oluolu Lhhu kaulana a Kauka Goto Ka rose kauluna o lapana. Pau kelu, ua motio mal la ke alahele no ka home kakela o R. W. Meyer, ua hiki ma kona liouie nani, ua iKO iaia, un kaiuuilio pu, aia pu makou me ka makai, a me ka iawe leta, ma ia Wahi hookalii. Pau na kam iilio ana, huii aku ia ke alo no Kaunakakai, ka ike kumaka ana i na lepo o ua aiua nei, nona kela 1 wahi mele kaulana a kahiki.

L'la Kal;i*?lo.i i ka lepo u ku mukaui Uuumianun la Apuu Kalanuiula Ua kuponu io i ua aina nei a ke aiwaiWH i noho ai. L T a haawi na aloha ana iaia Meyer a oie ko »akou iawe leta Heurv. Ia makou e kuue ana i ke kula uie ka wela iki- j iki o k* la, he iuea ole wale no ia wela ia makou, e ake aku aoa ka iuanuo o ka hiki i Kaunakakai ka pahu hopu Hao iho la k» wehi o ka U ia ma« kou a ii)e ko makou wahi kuahinee alo ana i na inea o keia alahele a ka ehnelia i noho ai. Ke hele nei i ke ala tue ka waimaka, aia ka uanao ihope i na hoa hoomaoawanui iloko 0 ka pilikia, iinuu l hope na wawae, alaila, hu mui ke aloha ia lakoo, a loaa iho la keia wahi kanaenae: Hu wale mai no ke aloha 1 ko aiakou uiau hoa aa kaawale Ua weKe i ka pili ua hemo Kia mukuu i Puuhale uei I ka pa mai hoi o Kalihi. Ka ike ana i na aekai o Kaunakakai. Makope ikl o ka hora VI a.oi. hiki aku la ma ua aekai o 1 ka aina i kauiaua ai i ka waha o oa j kaimiaina, *»NalaieltiaakrtwaDU." l-ii ike kiiauki i.i Wuh:, aa<ile 110 ! hoi i onaikai ioa U wuhl ia 0« e ke

k»m*be!<», afca, ina kop* oia aint he noaemnp mwli no, Lj» hlki &ko Unw ke *w* |«e t a»* « aoa hc tu<tu «kju*k>», ui Uani kii&iilio me Uua, oU o Alaby Meyer * me Mr- Kaoka, mabope iho, hoe* mai aoa ka mtikai Hahipa a hooUonaia mai la me ko makoa makai Kaaikaoiia, ko makoa manawa ia I hoi ai a kaawāie aku ia keU, a haawi □a lala lima hope loa. Koho iho makoa e knli do ka Mokolii a hikl i ka ahi aaa Ouai o ka maiu oka po, eia ka kela i Hikaahi. Nai oa kaoaka 1 heie mai e hui m§ makou a iaaoa oluoio me iakou. Ua paioa iho la ko makou wahi aiaa awakea maiaiia me oa wahi papaa bareoa a me kahi wai a pohu aku ia ka houpo lewaiewaj Ma keia launa ana me na hoa kaaaka, ua nioaninau mai Likou la kahi mea, a ua kuu aku la hoi koo mea kakau no ua mea hou iike ole oke kahua mai iepew a me ka iapaau ani a ka eueu o I.'»paßa Kauka Goto, ua hookuu aku la aa i na kaula eono o uwehene mea hou o ka home ai iaau o kauka Gote a lawa ko lakou makemake i na ono i hookuu ia aku. Ma na hora o ke ahiahi, ua iauna mai la ke aikane a kuu wahi mama 1 noho ai maiaila, ola o Shopia Sosiah. Ua launa maua me ka oluolu a hiki wale 1 na hora liilii o ka po, a hoea mai ia ka waapa o Mokolii, a wehe akn la o uwahi.

Ua lauoa uiai la ke kupakako me makou, ua ninau naai la i kekahi o uaakou no ka nku moku. Ua pane ia aku « James Prosser, aia ka uku i ka Papa Ola, ua haolia# kela kupakako, oiai, aole he likiKi i loaa aku iaia, iaa ua ahu ka hoka i kapakai ia aiakou, a kahea ia mai la makou e helo aku a kau i ke kao, a ua kau aku la. Ua kolo ia aku ia makou me ka loihi o kahi e huki iima ia nei a loaa ka waapa, a i ka loaa ana o ka waapa, ua k&u aku la malaila a pili i ka Mokolii. Kau aku la no ka moku, a aia hoi he mau leUe e hioiaui mai ana no ka &oao palupaiu, ua hoihoi loa ia aku la makou no iuna o ka rumi kapena, maiaila makou i hooluolu like ai me na hoa aukai, o keia wa a makou e holo nei, oka hora 10 p.m. oka po, a ku i lioaolulu i ka hora 6 a.m. pili ana ua wahi pukoa »ei o ka moana i ka uwapo. [Ua lohe mai makou, o ua inai 9 l hoihoi ia mai mai Molokal, e hoouna hou ia aku aua he 8, a e liookuu iu ana ma ke an» hoohuoi he 1 o kela heluna. PeU ka nianao ona Kauka oka Papa Ola. L. H.] Ua kau aku o W. A. Kiha, kekahi o na loio Hawaii ona aha inika ole, maluna o ka mokuahi Waila o ka Poalua iho nei, a holo aku la no ka "aina ua lani haahaa." Ua lohe wale makou, e hele ana oia ma ka oihana hoohulihuli e pekapeka ai i na kanaka, aole e kulou malalo o ka ripubalika o Hawaii. He oiaio paha keia aole puha, aka ua ninau makou iaia i ka oiaio o kana hana e hele Ia i hoike la maluna, aka aole oia i hoolo mai a aole no hoi i ae mai, akn, hele ana au ma kahi e loaa mai ai ke dala ma ka hana," oia ka pane i ekemu ia mai. Ke manao nei makou, aole he kanaka hupo haalele loa o Kiha a mahope o ka maopopo ana *iaia ua kukuluia ka ribupalika o Hawaii maluna oke kumukanawai a ua ike ia mai ke aupuni hou e na aupuni kuwaho, e ouou aku ai oia i kona lima e paipai I ka hana kue maluhia.