Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 30, 28 July 1894 — MA KE KAUOHA. [ARTICLE]

MA KE KAUOHA.

K A N A W A I 1. HE KANAWAI E HAAWI AI I KA MANA I NA LALA O NA PAPA KAKAU INOA O KA POE KUPOPONO I KE KOHO BALOTA A ME KA POE NINAU I KA POE NOI I NA PONO KUPA E HOOHIKI AKU I NA OLELO HOOHIKI. E Hooholuia e ka Aha llooko a me ka Aha Kuka o ka Hepuhalika ollaieaii. Pauku 1. Ma keia ua haawi ia ka mana i na lala a pau o na Papa Kakau Inoa 0 ka Poe Kapono i ke Koho Balota a me na mea a pau e ninau ana i ka Poe Noi i na Pono Knpa e hoohiki akn i na olelo hoohiki ma na hana a pau i kauohaia ma ke Kanawai e hoohiki, a oi loa aku hoi ka hoohiki ana'o na luna aupuni, ka poe koho, na lunamakaainana a me na jure i kauohaia ma ka Pauku 101 o ke Kumu-kana-wai. Pauku 2. E mana keia Kauawai mai kona la aku e hoolaha ia ai. Aponoia i keia la 19 lulai, M. H. 189i [Kakauinoaia] SANFORD B. DOLE, Peresidena o ka Repubalika o Hawaii. [Kakauinoaia] J. A- Kino, 2504-1 Kuhina Kalaiaina. KANAWAI 82. HE KANAWAI E LAIKINI ANA I KA HANAIA ANA O-KA WAINA MAI KA WAINA I HOOULUIA MA KO HAWAII PAE AINA A ME KA HOAHU ANA, A ME KA OHI ANA I LOAA KULOKO MATT.AI7,4 MAT E līooholoia e ta Aha Hooko a me ka Aha Kuka o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Paeaina. Pauku 1. Ma keia aa hoomanaia ke Kuhina Kalaiain* e haawi i na no ka hana ana i ka Waina mia na waina 1 hoouluia ma ko Hawaii Pae Aina, ke waiho mua ae nae ka mea noi i laikini me ke Knhina i oleloia i bona ma ke ano mahope ibo nei, me hookahi hope knpono i lawa: " E ike auanei na kanaka a pau ma keia palapala omaoa o kAmaa, a.me .kahope t Q

n*>bo ana ma raa k;i Mo~ kupum o ko Ha»sui l'ae Aiua ua hoopaa ia a |»aa lv»a ia Kuhina Kalaiaina, a i koua ia*u ltope ma ka oihana no na «laia Ikx>{xu he Klima Haneri. e ohiia malima o ko maua mau waiwai p&kahi a hui p&ha iua o kuo ia kekahi ao na kumu a pou palia i hoakakaia maloko uei. No ka hookaa pololei ana o ia mea ma keia ke hoopaa uei maua ia mana iho, me ko maua mau lKx>ilioa. hooko kauoha a me na lunahooponopouo \raiwai. Hoike ko maua inau lima a me ua sila i keia la o M. H. 18.. O ke kumu o keia hoopaa ana oia uo. oiai o ka mua i oleloia i -keia la ua loaa iaia he laikini e hana i ka waina mai na waina mai i hoouluia ma ko Hawaii Pae Aina no na makahiki ekolu mai keia la aku; a nolaila ina aole oia e hana i kekahi barani, rama a i ole ia wai ikaika e ae palia; iua oia e hoouna i ka waina i hana ia pela i ka Luna Dute Nui no ka hoahu ana ma ka bonn; ina aole oia e hana i ka waina mai na waina mai i hooulu ia ma kekahi aina e; iua aole oia e kuai i kekahi waina i haua ia mnlalo o keia laikini i kekalii mea mawaho ae 0 ka poe i laikiui ia e kuai i na waiona; ina oia ma ka la mna o Dekemaba a mamua ae paha o ia la o kela a me keia makahiki e haawi aku ike Kuhina i oleloia 1 hoike pololei ma ke kakau no ka nui o ka waina i hanaia e ia iloko o ka makahiki i hala, ka nui i kuai ia a me ka nui e waiho ana ma kona liuin, aiaila e lilo keia hooj)aa ana i mea ole; aka iua aole pela ma ka hooiaio ia ana aku a maopopo i kekahi Lunakanawai Apana ua uhakiia kekalii a i oleia o na kumu no a pau i hoakakaia maluna, e lilo ka hoopai i oleloia maloko o ka palapala hoopaa maluna oe nei no ka pomaikai o ke Anpnni Hawaii. (L. S.) ka Mua. (L. S.) ka Hope. Pauku 2. Ona waina a pau i hanaia malalo o na hoakaka ana o keia Kanawai e hooiliia no e ka mea nana i hana a i ole ia e ka men nona ka' laikini i ka Luna Dute Nui, n nana no o hoahu ia mea ma ka Iwna, malalo o na rala% me na hooponopono ana e mana ana e pili ana i ka hoahu ana a me ka haawi ana aku i na waina a me na wai ikaika mai nn aiua e mai e waiho ana ma ka bonn; eia no nae hoi. aole e oi aku ka uku no ka hoahu ana oia waina mamua o hookahi hapaha keueta no ke galani no kn maliina hookahi. Pauku 3. Na kn Luua Dute Nui e kau aku a ohi mai i ka auhau kuloko maluna o ua waina a pau i hanaia n i hoahu ia j)ela i hapalua oka huina i kauia a i ohiia mai na waiua mai i hana ia ma na aina e a i like ka ikaika o ka alekohola maloko. E ohiia ua auhau kuloko la i ka nianawa e haawiia aku ai ia waina i kekahi mea i laikini ia e kuai i na waiona nana i kuai i ua waina la me ka mea nana i haua.

Pauko i. Ika manawn e lilo ni ka boua i hoakakaia ma ka Pauku 1 o keia Kanawai, e pau 110 a lilo i mea mana ole ka laikini i haawiia e ke Kahina Kalaiaina. Pauku 5. oka mea nana e hana ika waina i mea kuai aku me ka loaa mua ole o kekahi laikini e like me ia i hoakakaia ma keia Kanawai, a i ole ia ua loaa iaia he laikini e like me ia i olelo ia, ua kuai aku i ka waina i oleloia ma kekahi ano e ae mai ka mea i hoakakaia maloko o ka bona i hoakakaia ma ka Pauku 1 o keia Kanawai e kau ia no maluna ona na uka a me na hoopai i ho&kakaia u6 ke kuai ana i na waiona me ka laikini ole ke ku ka hewa iaia no ia mea imua o kekahi Lunakanawai Apana. Patjku 6. Oke Kanawai eae ana ika hana ana ika waina, i aponoia ma ka)la 13 o Dekemaba M. H. 1855, a me na Kanawai me na hapa Kanawai e ae a pau e kue ana i keia ma keia ke hoopau loa ia nei. Paukc 7. E mana keia Kanawai mai a mahope aku o kona la e hoolahaia ai Aponoia i keia la 7 o lune, M. H. 1894. [Kakauinoaia] SANTORD B. DOLE, Pere6idena o ke Aupuni Knikawa o ko Hawaii Paeaina. [Kakauinoaia] J. A. Krso, Kohina Kalaiaina. KANAWAI 85. HE KANAWAI E HOOMAOPOPO ANA NO KE KUKAIiA ANAI KA REPUBALIKA O HAWAH A ME KA HOOHOLO IA ANA O KE KUMUKANAWAI O IA AUPUNI A ME KA HOIHOI ANA I KE AUPUNL KA WAIWAI A ME KA MANA 0 KE AUPUNI KUIKAWA O KO HAWAII PAE AINA I KA REPUBALIKA O HAWAII. No ka mka, ua akoakoa ka Aha Elele Hana Kumukanawai e kuhke me na hoakaka ana o ke Kanawai Helu 69 o na Kanawai o ke Aupuni Kuikawao ko Hawaii l'ae Aina, i kapaia "He Kanawai e Hoomaopopo ana i ka Aha Elele Hana Kumukanawai," i aponoia ma ka la 15 o Maraki M. H. 1831, a ma ke ano kafike me na mea i hoakakaia

I m;i ia K;in:iw;;u ;:,1 \ h«*.h,-;.-- : Kunxnk;uia*:v; e •'<:'•* : Aupnni n:au n-> k.» liaw u- F,,- A;-. i. maliilo o UVX\ ■ > k'i " Hawau " a ua ho;k«\ h»v>h.-!.i u k-ik.ii.i mai ma ka la ohu o lul.u. M H. !*:*♦. » imiho{v uk'.i '> m U ,< ko Kn:u'ik:;:; :w.i: i oU-loia vm;\ no ko Kmuukanuw.ii o k.i RopuUaitX:; o llawaii, a n\o k»> kuiu'.'*;u kiokio Uki o ko Huw-.in IW A-.iui Nolaiia; E hooholoia « A«{ .(•; H>- k «.» •;•• ka Ahn Kuka o {■>■ lujt\Nt K' i kuwa o ko Hawiii l\t<- i. Pauku l. Malalo a tv.an\ah h.oi > k.; mana i ha«triia i ua Aha H«*>k.< a Kaka oke Aupuui Kuikawn k<» Huw ar. Pae Aina. ma ka oK-lo kukulu «■ h«*>r..»hi« ana ia laua, a manmli o na inana « :;»> u pan e hoomaua ana ia laua o hau:i. <» k.i liepuhalika o Hawaii, mai a mahoj»e aku o kona horn e kukalaia aku ai :na ka lu eha o Inlai M. H. oia no a oi:\ h.»> kahi \nile no ko aupnni ku i k«> kanawu» uona ke Aupuni, ka maua nupmii. ku mana, ke kuloana. ka hooj<ouo{<on.« ana $ me ka mea uona ka aina mnluua «»*k.» Hawaii Pae Aina a mo ua walu a mah» h* a pau loa o ia Pno Aina. Packu 2. (> ko Knmukanawai i« li l.« ia i hanaia. hooholoia. hoikoia a kukalaiu. ma keia ke hooholo ia noi a ko kukah.w; aku uei oia uo ko Kumukanawai •« ka Bepubalika o Hawaii, a oia uo ko knna wai kiekie loa o ko Huwaii Pao Aina mai a mahoj>e aku o ka h«»ra e kukahua ai o ia Kiinmkanawai ma ka la <>h:i o lul.n M. H. 18U4. Pai ku 3. Mai a mahoj»o aku h«u «> ka horii i oleloiu ma ka la oha o lulai M. 11 18tH i oleloia, o ka Mana Aupuni. mana hoo|K)uoi)ono, ko kulaana a mo ka Ihh». iwnopono ana a puu loa i paaia i koia w;i a ma keia hoi>e aku paha a i luwolaw.-ī.i eke Aupuni Kuikuwa «» ko 1-lawaii Pao Aiua; a me ka oua ana malok<> a maluuu o ua aiua a pau, ua halo, uwajH». awu pa<\ alaloa, alanui, kuleana alanui. ua awa a mo wai a kai e ae, t\a ]k»uo kaokoa. nn k«»i. uanoi aua,ua aelike. na jh»uo ktukuhi a tu«na pono e ae, a me na waiwai o ao a pau, waiwai paa, lewa a i hui ia paha i paa la e ke Aupuni Kuikawa i ololoia a ī kuio aua ai puha, a i 01010 ia o ia n<»naaai paha uena ia, ina koia ko haawi ia m i u hoihoi ia aku noi a pili a o j«aa l<»a i ka Kepuhalika <» Hawaii nona a mau lou aku. PAUKU 4. Ma koiu i<• ki.aia u«u ka Pere6i«lena o kukaiaaku i ka l{«'{«uhahku o Hawaii a e kukala aku li<<i i ko Knmn kanawai i olel«»ia ma ka !a ««ha.» luhu M. H. 18 f .U i 01010 ia, ina k«- kukala wahu aua aku o ia mea ma ka puka k<<rn.» nia ke alo o ka Hale Oihana H<»<>k<» ma H«> nolulu a e kau«»ha o h«*.hiha ma ka olelo Beritania a ma ka «ih l«< Hawan ma na nupepa i paiia ma IIon«»lulu i«»l« h«ia A ma ia wa a ma ia wahi n<> ♦- ii<<hiki ai a e kakauinoa ai ka Peresitl««ua i kokahi olelo h«x»hiki oihana ma na hua<>l« l<< » like 1110 keia mahoj>o ih«» n» i ««m h.<i 44 Ke hoohiki oiaio m i au »■ hana u h<«» ko no au mo ka j*>loloi »• Uk«- m»- ka ma kaukan i lo.aa ia'u i na hana <» ka «<ihaua Porefiklena o ka liopuhalika <> Hawau. a e malama a kokua mamuli <• k<- Kumu kanawai a mo na Kanawai «> ka K» {<uha hka i oleloia; j>ela ko Akua »• kokua mai ai ia'u." Pauku T>. K mana k« ia Kanawai m;u koua hooholo ia ana. Aj>onoia i koia la 3 o lulai. M. H. 1 S ' J I [Kakauinoaia) SANF()HI) li. IX>īiK. PeresiJena «> kn Auimni Kuikawu «< k<. Hawaii Pae Aina. (Kakauinoaia) .J. A. Kis... Kuhina Kalaiam.i K A N A W A I SG.

HE KANAWAI E IIOUĪOI AI I NA AINA I IKE IA MA KA IN'oA o KE AHUPUAA O OLAA A ME KE AHUPUAA O KEAAU E \VA IHO ANA MA KA AI'ANA o PUNA. MOKUPUNI O HAWAII. NO NA HANA HOOKOLOKOLo. ILOKO O KA APANA HOOKO LOKOLO O HILO HEMA. M<> KUPUNI O IIAWAIL E Hooholoia e ka .1 ha Uooko <> >>t> ka Aha Kuka o ke Kn< kawa o ko Jlawaii Pae Ain»i. PiUKr 1. No na hnna hook"l<>k«'l<> ma keia ua hoihoi ia na aiua i iko in m;i na inoa o ke Ahnpaa o Olaa a me k»> Ahti paaa o Keaan e waik» ana ma ka Ai*atin ( ► Puna, Mokupuni o Hawaii. iloko a e UI" » hapa ma keia hope aku no ka Apaua H>>*> kolokolo o Hilo Heoia, Mokupuni •> HawaiL Paukv 2. E maaa keia Kanawai mai a mahope aku o kona la e hoobhaia ai, a o aa kanairai a me »a ha|>a kawawm a paa e kne ana me keia uei ma keia ua hoopoa loa ia. Aponoia i keia la 3 o Inlai, M. H. (Kakauinoaia.) SANFORD B. DOLL\ Pere«itlena o ke Aapuni Kuikawa o k>> Hawaii Pae Aina. (Kakauinoaia.) J. A. Kino. '2501-1 KuliinaKalaiaiua.