Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 32, 11 August 1894 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

            O ka ninauinau ana ka nui na hoike a me ka manawa  a mau manawa paha e ninau ia ai malah@ na ia o ka hooponopono ana a me ke alakai ana o ka papa.

 Na Maka O ka Papa

            Mahele @ Ma keia na haawi ia i kela a me keia papa Hoopaa I mua na Mana a pa@ no ke ku ana a me ka ninaninau ana i na hoike a me ka malama ana i ka malu @a a i hou pu ia me ka mana e hoopai n ka h@@wal@wal@a i haawi ia ma ke kana wai i no Aha H@@kolokolo Kaapuu.

Hoohiki Wahahe@e

            Mahele @ O kekahi kanaka malalo o ka i@@hiki @@@ i hoike aku me ka ike no peia i kekahi olelo@@@@@@ i mua i kekahi papa a i ola ia me ka ma ike  pa aule oia i kai@ana e kakau ia kona imoa a i ole ia e koho eia ne na kakou no oia i kona inoa. a i ole ia ma k@l@ n@ n@ @h@ i @ia ka hewa @@@@@ @@@@@.

Hoopaa Koke ana n@@ ka Hawaiki Wahee

            Maie ie l@ Ma keia na haawi ia ka mana i na papa pakahi e hoopaa koke aku i ke kaha mua no ka hookolokolo ia no ka hoo@@ki @@@@hee i mua o kekahi oia mau papa ma ma ka lakou maumau ua loaa he @@@ k@@@ ka@@@@ mana@ ai in a e hookolokolo ia ua i mua ela e hoahewa ia ana oia @@@@@@@@@@.

K@kana Aki.

            Mahele @@ Ua haka no i kekahi mea k@haa i ku i ke kanawai e kua aku i ke kahana o ke kahi mea e hoopaa ia kona @@@@ e oi hana na kupono oia e hookomo ia kona mea ma ka papa inoa o ka poe @@@@ e m@@@@@@@@u i ka mea nui a me na h@kea lawe ia @@@ e ia a e lawe mai a e @@@@@ nui no hoike e kae ana i ke kupo@@@@@@@@ mea.

            M@@@@ 12.  A ohe no e hookomo kekahi papa kakou mua i ka inoa o kekahi kanak@@ @@ k@o ka papa inoa o ka poe koho aia w@@@ @@ @ @ maopopo pono ia lakou na lawa @@ mea e kupono i na mau mea la.

Hoop@ana mai ka Papa ae.

            M@@@@ 13. Ina ua hoole ka papa i ka @@@@@@@@@@@@ i ka inoa o kekahi mea e nui @@@@@ @ @@@@@ kona inoa na hiki i ka mea i @@@@@@  na na kakau ia kakahi inoa. @@ @@ k@ kalai moa kupono i ke kohoi k@ @@ @  @@ k@@a manawa iloko o umi la @@@ @@@@ e ka hooho;o ana oia papa e hoopu aku i mua o a ka Aha Hookolokolo      Kiekie ma ke ano i hoomaopopo ia ma ke kanawai no na hoopii hoa ae ma na hihia k@@ iha muu a o ka Aha Kaapuni aku. a i ole ia ma ke @@ i h@@kaka ia ma keia hope aku ma ke @@@@@@.

            Mahele 11. I ka wa e hooko pono ia ai @@ hoopai hoa ana e hoomaka aku ka Aha Hookolokolo Kiekie e hoolohe i na lalau nei ma ke kau a i ole ia iloko o ka manaa mahope o ke kau iloko o ka wa kupono ma ia hope iho, a o ka mea i hooholo ia e ia Aha oia no ka mea paa.

Hoo@aha ana i ka Papa I ka mea I Hooholo@a.

            Mahele15. Mahope koke iho o ka hoopuka ia ana o ka olelo hooholo ma ia hoopii e hoike aku ka. Aha Hookoolokolo Kiekie ka papa i ka Papa Kakauinoa i hoopii ia mai ai. a in a ma ia olelo hooholo ua hoo@@@i ia ka oleleo hoohele o ka Papa, e hoo@@@ k@ke ka papa i ka papa inoa a kulike me ia olelo hooholo.

 

Kuu@@ao Ka Mea I Kakai ia Kona  Inoa Oiai E hana ia Ana ka Hoopii

            Ma@ale 16. Ina na hoopii hou ia ka olelo hooholo o kekahi papa e hookomo ana i ka moa o kekahi mea iloko o ka Papa Inoa e waiho ia no ka inoa oia mea Hoko o ka papa inoa a lohe ia ka olelo hooholo o ka Aha Hookolokolo Kiekie e pili ana ia mea.

            Ina na koho ka mea i hookomo ia koaa inoa ma kekahi koho balota ana mamna iho o ka olelo hooholo o ka Aha a manama paha o ka hana ia ana e like pu mana olelo hoololo aole e lilo ia koho mau mea ne paha na kue ka olelo hooholo o ka Aha ka hookomo ia ana oia inoa @l@ko@o ka papa inoa.

Hoolaha O Na Halawai

            Ma@ele 17. E hoolaha ia ka manawa a me kahi o na halawai ana a pau o na papa ma ka olelo Beritania a me ka olelo Hawaii iloko o na nupepa a i ole ia ma na olelo hoolaha kapili i kau ia ma na wahi hele mau ia aole e emi malalo o ekolu ma kahi kokoke i kahi e malama ia ma ia mau halawai.

            Aole e manao ia ma keia mahlel ua papa ia ka hoopanee ana o kekhai o ia mau halawai i hoolaha ia mai kekahi la @ i ke kalaii la. a i kekahi manawa akaka i hoolaha ia ka manawa i hoopanee ai.

Manawa E Hookomo Ai I Na Inoa

            Ma@ele 18. Aole e hookomo ia kekahi inoa a i ole ia kapae ia paha mai ka papa inoa mai koe wale no ma kekahi halawai hamama o ka papa a ma ka hoike akea ia ana. koe wale no no na kumu mahope iho nei eia hoi:

            1. Ina na hooholo ka Aha Hookolokolo Kiekie i kekahi olelo hooholo ma ka hoopii e hoololi ana i ka mea i hooholo ia e ka papa.

            2. Ina na hooholo ka papa ua kupono kekahi mea e hookomo ia kona inoa mai. a i ole ia na kakau hewa ia. a i ole ia ua kakau ano e ia kona inoa.

E Hoouna Ia Na Kope O Ka Papa Inoa I Na Luna Nana Koho Balota

            Ma@ele 19. E hoomakaukau na papa iloko ka wa kupono mahope iho o ka pau ana o ka papa inoa o kekahi mahele koho i ka luna ia i eha kope o ia papa inoa a e hoouna aku i ka Luna Hoomalu o na Luna Nana Koho o ia mahele. a in a aole i hoouohoia ia luna ma ia manawa alaila i ka hope makai uni o ka apana kahi o ia mahele waiho ai.

            E malama ka Luna i loaa aku ai iaia ia mau kope i hookahi i mea hana ma kahi koho, a e kapili koke aku i na kope i koa ma kekahi mau wahi hele nui ia e na kanaka maloko o ka mahele i mea e nana ia ai e ka lehulehu.

 

 

 

Aole E Hoololo Na Luna Nana i na Papa Inoa

            Mahele 3@. Aole e pakui ia aku a i ole ia kapae ia kekahi inoa mai ka papa inoa mai o ka p@e koho aole no hui e hoololi ia ma kekaho ano e na Luna Nana Koho Balota. koe wale na me ke kanoha i kakan ia mai ka Papa Kakau inoa o ia Apana.

Hooponopono Ana I Ka Papa Inoa.

            Mahele 21. Ina e akaka i kekahi Papa i kekahi manawa na haule a i ole ia ua kakau hewa ia a i ole ia ua kakau ano e ia ka inoa o kekahi mea i ae ia e kakau ia koua inoa ma ka papa inoa mai ka papa inoa ma ka papa no e hooponopono koke aku no ia haule ana a kaku hewa ana paha a in a na hoouna ia aku ke kope o ka papa inoa i ka Apana Koho kahi a na mea la i kupono ai e koho. alaila e kuho. alaila e kanoha koke aku ma ka palapala i na Luna Nana oia apana e hooponopono iho i ke kope o ka papa inoa.

            Ma ia kaunoha e hoakakaia na kumu no ka hana ana i ka hana i kauoha ia, a e malama ia ua kanoha la a e waiho ia e na Luna Nana Koho Balota oia kekahi o na moolelo o ke koho ana.

            O ka mana hooponopono a hoopololei i haawi ia ma keia nei aole e manao ia he mea keia nei aole e manao ia he mea ia e ae ia ai ka wehe hou ana i ka nina@ no ke kupono o kekahi mea i hookomo ia kona inoa e ka papa iloko o ka papa inoa o ka poe koho.

Moolelo O Na Hana

            Mahele 22. E malama kela a me keia Papa i mau buke moolelo maloko o aila e malamaia ai na moolelo o ka lakou mau hana a pau.

Pauku 78.- Hoopau Ia Na Kanawai Koho Balota.

            Mahele 23. On a kanawai koho balota a pau e mana ana i ka manawa e kukala ia ai keia Kumukanawai ma keia ua hoopau loa ia.

Pauku 79.- Na Rula A Me Na Hooponopono Ana No Na Hoohiki A Me Ke Koho Balota Ana.

            A hiki i ka manawa e kanoha ia ai ma kekahi ano okoa e loaa no i ka Peresidena me ke apono ana o ka Aha Kuhina ka mana e hana i na rula a me na hooponopono ana  i kue ole me keia, no ka hooiki ana i na olelo hoohiki a no ka malama ana i na koho balota i hoakaka ia ma keia Kumukanawai.

Pauku 80.- Koho Balota Mua.

            E malama ia ke kolo balota mua no ka Ahaolelo ma ka manawa a me kaho, iloko o eha mahina mahope iho o ke kukala ia ana o keia Kumukanawai e like  me ka mea i kuhikuhi ia e ka Peresidena me ka apono ana o ka Aha Kuhina.

Ka Aha Kuka O Ka Aupuni

Puku 81- Ka Hoonoho Ia Ana.

            Mahele 1. E hoonoho ia i Aha Kuka o ke Aupuni o umikumalima lala, elima o lakou e koho ia e ka Seuate, elima e ka Hale o na Lunamakaaina, a elima e hoonoho ia e ka Pereidena me ka apono o ka Aha Kuhina. Ua hiki no i na lala o ka Aha Hooko e noho pu a lawelawe pu i na hana ma na halawai o ka Aha Kuka o ke Aupuni, aole nae lakou e koho.

            Mahele 2. E koho ia ka Aha Kuka o ke Aupuni iloko o ke kau Ahaolelo mua a ma kela a me keia kau mau i malama ia mahope iho.

Ka Manawa E Noho Ai Ma Ka O@hana.

            Mahele 3. E pau ka manawa e noho ai ma ka oihana o na lala oia aha i ka pau ana o kela a me keia kau mau o ka Ahaolelo i malama ia mahope o ko lakou koho ia ana.

Na Hakahaka- Ka Hoopiha Ana.

            Mahele 4. O na hakahaka iwaena o na lala i koho ia o ka Aha Kuka i loaa mawaena o na kau o ka Ahaolele e hoopiha ia no e ka Aha Kuka.

            O na hakahaka iwaena o na lala i hoonoho ia i loaa i kekahi manawa ua hiki e hoopiha ia e ka Peresidena me ka apono o ka Aha Kuhina.

Ke Kupono O Na Lala.

            Mahele 5. O ka poe i kupono e lilo o poe i koho ia i ka Ahaolelo, a i ole ia he mau lala no ka Ahaolelo, aole kekahi poe e ae, o lakou ke kupono e koho a hoonoho ia paha i mau lala no ka Aha Kuka.

Na Mana O ka Aha Kuka O Ke Aupuni.

            Mahele 6. Ua hiki i ka Aha Kuka o ke Aupuni ma ke noi o ka Aha Hooko e hookaawale i na dala o ka lehulehu i na manawa mawaena o na kau o ka Ahaolelo ua kupono e hana ia pela mamuli o ke kaua, kaua ia mai, kipi, mai ahulau a pilikia nui e ae o ka lehulehu. I na ua hookaawale ia ke dala pela na ka Kuhina Waiwai e waiho aku i hoike piha o na hoolilo ana i hana ia mamuli oia mana imua o ke kau Ahaolelo mau e hiki mai ana.

Na Kala Ana.

            Mahele 7. E loaa no i ka Peresidena mamuli o ke kuka ana a me ka ae ana o ka Aha Kuhiha a me ka Aha Kuka o ka Aupuni ka mana e kaohi i na olelo hooholo a e kala a e hoemi mai i na hoopai ana mahope iho o ka hoahewa ia ana no ua hewa a pau koe ma na hihia hoopii luna nui.

Ka Mana Kuka.

            Mahele 8. E kuka pu no hoi ka Aha Kuka o ke Aupuni me ka Peresidena i ka wa e noi ia mai ai e ia ma na mea apau no ka pono k ka lehulehu ana i manao ai he mea pono e kuka pu me lakou.

Ka Manawa E Halawai Ai.

            Mahele 9. Ua hiki no e hoakoakoa ia ka Aha Kuka o ke Aupuni i kela a me keia manawa e ka Peresidena. E hana na lala me ka uku ole.

Ka Mana Hookolokolo.

Pauku 82.

            E pili ka mana hookolokolo o ka Repubalika iloko o ka Aha Hookolokolo Kiekie hookahi a me na Aha Hookolokolo

 

 

 

 

            malalo iho i hoonohoia i kela manawa keia manawa e ka Ahaolelo.

Pauku 83.- Aha Hookolokolo Kiekie- Hoopu Luna Nui--- Hoopau Ana.

            Mahele 1. Ma ka Aha Hookolokolo Kiekie e hoonoh ia kekahi lunakanawai kiekie a me na lunakanawai kokua aole emi malalo o elua. Eia na in a ua kupono ole a i ole ia ua kaawale ma kahi e kekahi lunakanawai o ia aha ma kekahi hihia imua o ka aha e hoopihaia kona wahi no ka hookolokolo ana a me ka hooholo ana o ia hihia e like me ka mea i hoakaia ma ke kanawai.

            Mahele 2. E noho na lunakanawai o ka aha hookolokolo kiekie ma ko lakou oihana oiai e pono ana ka lakou hana, e pili nae i ka hoopau ia ma ka hoopii luna nui ia ana, a e loaa ia lakou he uku no ka lakou hana a oiai lakou ma ka oihana aole e hoemiia ua uku nei. Eia nae ua hiki no e hoopania kekahi lunakanawai o ka Aha Hookolokolo Kiekie a i ole ia kekahi lunakanawai o kekahi aha kakau ma ke noi ana o ka Aha Hooko mai ka oihana ae mamuli o ka olelo hooholo i hooholo ia e na hapakolu elua o ka Ahaolelo e noho pu ana.

            Mahele 3. E lohe mua ka lanakanawai e manaoia ana e ka ahaolelo e hoopii, a e haawi pu ia iaia i ke kope o na kumu i oleloia e hoopau ia ai oia aole e emi malalo o umi la mamua ae o ka la a ka Ahaolelo e hana ai no ia mea. Ehoolohe ia na oia imua o ka Ahaolelo.

Pauku 84.- Ka Aha Hookolokolo Kiekie A Me Na Aha alalo Iho.

            E maheleia ka mana o ka oihana hookookolo iwaena o ka Aha Hookolokolo Kiekie na Lunakanawai oia aha a me na Aha Hookolokolo e ae o ka Repubalika malalo iho e like me ke kuhikuhi ana o ka Ahaolelo i kela manawa keia manawa. O ka loihi o ka noho ana ma ka oihana o na lunakanawai o na Aha malalo iho o ka Aha Kiekie e hoakaka ia no ma na kanawai e pili ana ia lakou.

Pauku 85.- Ka Mana Hookolokolo.

            E pili ka mana o ka Oihana Hookolokolo i na hana a pau ma ke kanawai a me ke kaulike e ulu ae ana malalo o ke kumukanawai a me na kanawai o ka Repubalika a me na kuikahi i hanaia a e hanaia ana paha mamuli o ko lakou mana a me na hana a pau e pili ana i na elele aupuni a me na Kanikela a i na hana hoi e pili ana i na hihia moana a me ka hoomalu moana.

Pauku 86.-- Na Olelo Hooholo.

            E paa loa maluna o na aoao a pau na olelo hooholo o ka Aha Hookolokolo Kiekie in a ua hana ia e ka hanapanui o na lunakanawai oia aha, a i ole ia kaawale ma kahi e kekhai lunakanawai o ia aha e like me ia i hoakakaia ma ke kanawai in a ua kupono ole a kaawale paha kekahi Lunakanawai o ia Aha ma kahi e.

Pauku 87.-- E Hai Aku I Na Manao Kanawai I Ka Mana Hooko.

            E hiki no i ka Peresedena a i ole ia ka Aha Kuhina ke kauoha i na Lunakanawai o ka Aha Hookolokolo Kiekie e hoike mai i ko lakou manao ma na ninau kanawai nui a ma na wa pilikia a hanohano nui.

Pauku 88.- Kupono Ole Mamuli O Ka Hooholo Mua Ana.

            Aole e noho a hookolokolo kekahi Lunakanawai ma kekahi hoopii hoohalahala a i ole ia hookolokolo hou paha ma kekahi hihia ana i hooholo mua ai.

Pauku 89.-- Kupono Ole Mamuli O Ka Pili A Kuleana.

            Aole e noho kekahi mea i lunakanawai a i jure paha ma kekahi hihia i komo kekahi mea i pili iaia ma ka noho ana a i ole ia ma kekoko paha maloko o ke kegere ekolu ma ke ano he mea hoopii a i ole ia mea i hoopii ia a i ole ia ua loaa i ka lunakanawai a jure paha i olelo ia kekahi kuleana dala mamuli o na mea pili la.

Pauku 90.-- Hoopii Luna Nui.

            Mahele 1. Ua hiki no e hoopauia mai ka oihana ae ke Peresidena a me na luna a pau ma na oihana kivila o ka Repubaike, ma ka hoopii luna nui ia ana e ka hale o na Lunamakaaina no kekahi o na kumu mahope iho nei, oia hoi keia : O ka hana ana i kekahi hana i pili i ka hewa maoli i hoopai ia ma ke kanawai ma ke ano he hewa ia a i hanaia ojai e noho ana ma ka oihana, ka lawa ole o ka hiki ana e hana a hooko pono i na hana pili i ka oihana, na hana pono ole ma ka oihana a i ole ia ka auhau ana aku i ka poe e noho ana ma ka oihana no na hana i pili i kekahi aoao a i ole ia no ua lilo e pili ana i na hana kalai a hooponopono aupuni.

            Mahele 2. E lilo ka Senate i Aha me ka mana piha, a oia wale no ka mana, e hoolohe a hooloho no na hoopii luna nui ana a pau i hana ia e ka Hale o ka Poe i Koho ia.

            Mahele 3. E noho no ka Lunakanawai Kiekie o ka Aha Hookolokolo Kiekie ma o kona oihana i Peresidna no ka Senate ma na hoopii ia. Ina e hoopii luna nui ia ka Lunakanawai Kiekie e noho hoomalu kekahi mea i hookohu ia e ka Peresidena ma ka Senate iloko o ia hookolokolo ana.

            Mahele 4. Mamua iho o ka hookolokolo ia ana o kekahi hihia hoopii Luna Nui e hoohiki pakahi ia na Senator e hookolokolo pololei a hoohoo i ka hihia imua o lakou e like me ke kanawai a me ka olelo hoike.

            Mahele 5. O ka olelo hooholo o ka Senate in a ua hoahewa la ka mea i hoopii Luna Nui ia aole no ia e oi aku mamu @ o ka hoopau ana mai ka oihana ae a me ka lilo i mea kupono ole e noho ma kekahi wahi hanohano, hilinao ia a pomaikai paha malalo o ka Repubalika ; aka, o ka mea i hoahewa ia pela ua hiki no e hoopii ia, hookolokolo ia paha e like me kanawai.

 

 

NA HOAKA HUIKAU.

Pauku 91.-- Ke Kumukanawai Ke Kanawai Kiekie Loa.

            I ka wa e kukala ia ai keia Kumukanawai e lilo no oia ke kanawai kiekie loa o ka Repubalika a o ke Kumukanawai i kukala ia ma ka la 7 o Iuali, 1887, a me na Kumukanawai e ae apau i lilo i kekahi manawa he kanawai kiekie loa ma ko Hawaii Paeaina a me na kanawai a me na hapa kanawai a pau i kulike ole me keia nei, ma keia na hoopau loa ia, a ke kukala ia nei na pau a lilo i mea ole.

Pauku 92.-- Na Kanawai E Ku Nei A Me Na Hewa.

            Mahele 1. O na kanawai a me na hooholo ana a pau e mana ana ma ko Hawaii Paeaina i ka wa e mana ai keia Kumukanawai i kulike me keia Kumukanawai, a o na pono a pau, na hoopii, na koi ana, na olelo hooholo a me na aelike e paa ana a e mana ana ma ia manawa e mau aku no me he mea la aole i hooloho ia keia Kumukanawai, in a aole lakou i kue me keia Kumukanawai; a i ole ia ua hoopau ia ma keia Kumukanawai a i ole ia ua hoakaka ia ma kekhai ano e ae maloko nei.

            Mahele 2. O na kanawai i hooholo ia mamua aku nei, i kue ole me keia nei. e hoakaka ana no ka Moi a i ole i ke Aupuni, a i ole ia i ke Aupuni Moi, a i ole ia i ke Aupuni Kuikawa, e manao ia o ko lakou manao moli ua pili i ka Peresidena, a i ole ia i ka Repubalika a Aupuni paha o ka Hawaii Paeaina e like me ka mea i olelo ia.

            O na hana a pau i hoakaka ia ma ke kauawai e mana ana i ka manawa e mana ai keia Kumukanawai, ua olelo ia he mau hewa ia e kue ana i ka Moi a i ole ia i ke Aupuni Kuikawa, a i ole ia ma kekahi ano e ae, e manao ia no he mau hewa ia e kue ana i ka Repubalika a Aupuni paha o Hawaii, iha aole ia Kanawai i kua i keia nei, a i ole ia ua hoopau ia a hoololi ia ma ke kanawai.

            O na hana i hana ia mamua aku nei, i papa ia ma na kanaawai, e mana ana i ka manawa i hana ia ai ia mau hana, e hoopai ia no malalo o ia mau kanawai me ka hoomaopopo ia o ko lakou manao e like ma ia i hoakaka ia maluna.

            Mahele 3. O na hihia ka@aima a hewa paha e ulu ae ana a e waiho nei maloko o na palena o ko Hawaii Paeaina e hana ia aku no a hiki i ka hooholo hope loa ia ana a hooko ia ana ma ka inoa o ka Repubalika o Hawaii, a o na kumu hoopii a pau e ulu ae ana no kekahi poe a hui i hoohui ia paha a me na hoopii a pau ma ke Kanawai a me na hoopii ma ke kauike e waiho nei imua o na Aha Hookolokolo maloko o na palena o ko Hawaii Paeaina i kaupale ole ia e ke kanawai i keia manawa, ua hiki no e hoomala ia a i ole ia e hana ia a hiki i ka hooholo loa ia ana me ka hooko ia ana iloko o na Aha Hookolokolo o ia ano like o ka Repubalika.   

            O ke poo o na palapala kena a pau oia no ʻ Ka Repubalika o Hawaii," a e lawelawe ia na hoopii ana a pau ma ka inoa a mamuli o ka mana o ka Repubalika o Hawaii.

            Aole e lilo kekahi mea maloko o keia Kumukanawai i kumu a kahua paha no ka palapala hai hewa, a palapala prohibition quo warranto aole hoi no ka hoopii hoohalahala ma kekahi hana e hana ia ana imua o kekahi Aha Hookolokolo, a o na plapala a pau i hoopuka ia mamua aku nei a i ole ia e hoopuka ia ana mamua ae o ka la e mana ai keia Kumukanawai elike uo ko lakou mana, me he mea la ua hoopuka ia ma ka inoa o ka Repubalika o Hawaii, aka, o ia mau palapala a i ole ia hoopii hou ana e mau no e pili ana i na olelo hooholo a pau, na kauoha a me ka hana e ae i hana ia a i ole ia e waiho ana imua o naAha Hookolokolo o ko Hawaii Paeaina. elike me na kanawai e mana ana i ka manawa i hana ia ai a i ole ia e waiho ana ia mau palapala, kauoha a hooholo ana a hana e ne paha.

Pauku 93.-- Ka Poe Noho Oihana.

            Mahele 1. O na mea a pau e noho ana ma ka oihana malalo o ke Aupuni Kuikawa o ko hawaii Pae Aina i ka la e kukalaia ai o keia Kumukanawai e me no ko lakou noho ana a e lawelawe i na mana i haawi ia ia lakou a hiki i ka manawa e hakahaka ai ko lakou mau oihana pakahi.

            Mahele 2. O na hookohu a pau i hoopuka ia mamuli a i ole ia malalo paha o ka mana o ke Aupuni Moi iho nei a i ole ia ke Aupuni Kuikawa o Hawaii, ma keia ke kukala ia nei ua pau a ua lilo i mea ole mai a mahope aku o ka la 1 o Sepatemaba M. H. 1894, in a aole e hoopau ia mamua ae o ia la.

Puku 94.-- Hoomauia Na Kuikahi Me Na Bona, A Pela Aku.

            O na kuikahi e paa nei a me na bona a me na nota a pa  hanaia mamua aku nei aa i homana ia malalo o ke Aupuni Moi iho nei a i ole ia o ka Aupuni Kuikawa o Hawaii a me na aie a pau o ka Banako Hale Leta, ma keia ke hoaponoia aku nei a hoopaaia.

Puku 95..-- Na Aina Leialii.

            O kela wahi o na aina aupuni i ike ia mamua ma ke ano he mau aina leailii ma keia ke kukala ia nei he waiwai no ke aupuni Hawaii i keia  manawa, me ke kukaawale i keia wa mai kekahi hoopaa ana e pili ana ia mau aina a mai na koi ana a pau o kela ano keia ano maluna o na uku hoolimalima, na puka a me na pomaikai mai ia mau aina mai. Ua hiki no e hoolilo ia aku a e hoohana ia no na hana e ae e like me ka mea i hoakaka ia ma ke kanawai. O na hoomiliamila mana a pau o ia mau aina e paa nei me keia ua hoaponoia.

Pauku 96.-- Mana Ka Hapanui.

            O ka apono ana, ka hoapono like ana, ka ae ana. ao ana, aelike ana, a i ole ia ka hana o ka Ahaolelo a o kekahi hale paha o ka Ahaolelo, ke Aha Kuka o ke Aupuni, a i ole ia ka Aha Hooko, a o kekahi Papa Hoopaa Inoa o ka Poe Koho balota a Papa e ae paha e pili ana i ka lehuleu i mea e mana ai aole no e manaoia e loaa ka ae ana o ka poe i o ae mamua o ka hapanui, in a aole o kauohaia ma kekahi

 

            ano e ae maloko o keia nei, aka ma na mea e pili ana i ka Aha Hooko ma ia hapa nui o ka Presekena kekahi.

Pauku 97.-- Aole Kokua Mai Ka Lehulehu Aka I Na Kule Pili Hoomana A Me Na Kula Wae.

            Mahope aku o ka la kanakoluku mamakahi o Dekemaba M. H. 1895, aole e hookaawale ia kekahi dala o ka lehulehu aole hoi kekahi aina o ke aupuni e hoolilo loa i aku i kekahi kula a no ke kokua ana paha i kekahi kula pili hoomana a kula wae paha, aole hoi i kekhai kula i komo kaokoa ole  malalo o ka hooponopono ana o ke Aupuni.

Pauku 98.-- Na Aha Lulu.

            Aole e ae ia kekahi aha lulu Lottery iloko o keia Repubalika. aole no hoi e ae ia ke kuai ana i na tieket ao kekahi aha lulu.

Pauku 99.-- Aole E Lawe Na Luna Aupuni I Ka Kana Malalo O Na Aupuni E.

            Aole e noho kekahi luna o ka Repubalike, aole hoi kekahi lala o ka Ahaolelo ma kekahi oihana, a i ole ia e lawe i ka uku mai kekahi auouni e ae a maua e ae mai paha.

AHA KUKA.

Pauku 100.-- Aha Kuka.

            A hiki i ka manawa e akoakoa ai ka Ahaolelo mua, ma ke kau mau a kuikawa paha, e lilo na lala o ka Aha Kuka o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina i aha i kapaia ka "Aha Kuka o ka Repubalika o Hawaii."

            O ka Aha Kuka o ka Repubalika o Hawaii a me ka Aha Hooko, e noho pu ana, e loaa no ia lakou na mana a pau i haawi ia mamua aku nei i na Aha Hooko a me Kuka o ke Aupuni Kuikawa i olelo ia, a me na mana a pau i haawi ia ma keia Kumukanawai i ke Senate a i ole ia i ka Ahaolelo

            Oia halawai ana o ak Ahaolelo e lilo no ia i mea e pau ai o ka Aha Kuka a me kona mana.

Pauku 101.-- Olelo Hoohiki O Na Luna Aupuni, Ka Poe Koho Balota, Na Lunamakaainana A Me Na Jure.

            Aole e kupono kekahi mea e lilo o Luna Aupuni, Senate a Lunamakaaina a e kekahi jure paha aia wale no a hoohiki a kakauinoa oia i ka olelo hoohiki mahope iho nei : "Ke hoohiki nei au i ke Kumukanawai, ua Kanawai a me ke Aupuni o ka Repubalika o Hawaii, a aole au ma kekahi ano e kokua ma ka hoihoi hou ana a hoala ana paha i Aupuni Moi ma ko Hawaii Paeaina."

Pauku 102.-- Ka Mano O Na Olelo O Keia Kumukanawai.

            Ma na wahi a pau i lawelawe ia ai ka huaolelo "maloko nei" ma keia Kumukanawai e manao ia ua pili ia a hookomo i na mea a pau maloko ia ua pili ia a hookomo i na mea a pau maloko o keia Kumukanawai a pakau a mahele paha o ia Kumukanawai ina aole i hiki maopopo loa na olelo he okoa loa ka manao. O na poo o na pauku a me na mahele o keia Kumukanawia aole oia kekahi o keia Kumukanawai.

HOOLOLI ANA A I OLE IA HOOPONOPONO HOU ANA I KE KUMUKANAWAI.

Pauku 103.

            Mahele 1. Ua hiki no e hoololi ia a i ole ia e hooponopono hou ia keia Kumukanawai ma ke ano mahope iho nei a aole ma kekahi ano e ae.

            Mahele 2. Ua hiki no e waiho ia mai na hoololi i keia Kumukanawai a i ole ia he hooponopono hou ana e na ho aole i emi malalo o elima o kekahi o na hale me kekahi kau mau o ka Ahaolelo.

            Mahele 3. I mea e hooholo ia ai kekahi hoololi a i ole ia hooponopono hou ana paha e heluheluia no ekolu manawa ma kela a me keia hale, a ma kela a me keia heluhelu ana e loaa ka hoaponoia ma kela a me keia Hale e aole e emi malalo o ka hapanui o na hoa i koho ia o kela a me keia Hale.

            E hana ia ke koho ana ma ke kahea ana i na a me na hole a oia mau ae ana a me na hoole e hui ia me ka hoololi i manao ia a i ole ia ka hooponopono ana i manao ia a e hookomo ia iloko o ka moolelo.

            Mahele 4. I ka hooholo ia ana e ka Ahaolelo o kekahi hoolli a i ole ia hooponopono hou ana i ke Kumukanawai e like me ia i olelo mau ia na ke Kuhina Kalaiana e hoolaha aku ia hoololi a hooponopono ana paha ma ka olelo Beritana a me ka olelo Hawaii no ka manawa aole emi malalo o umikumalua mau pule moekahi iloko  o aole e emi malalo o elua nupepa i pai ia ma Honolulu ma ia mau olelo pakahi mamua koke iho o ke koho mau e hiki mai ana.

            Mahele 5. E noonooia ia hoololi a hooponopono ana paha e a Ahaolelo ma kona halawai mau mua e hiki mai ana mahope iho o ke koho balota mau, a i mea e hooholo loa ia ai e heluhelu ia no na manawa ekolu  ma na la kaawale ma kela a me keia hale, ma ka heluhelu mua a elua ana e loaa ka hooholo ia ana ma kela a me keia Hale e aole e emi malalo o ka hapanui o ka poa i koho ia o kela Hale a ma ka heluhelu hope ana e loaa no ka hooholo ia ana ma kela a me keia hale e ka poe aole i emi malalo o elua hapakolu o na lala i koho ia i kuleana ma kela a me keia Hale.

            E hana ia ke koho ana ma ke kahea ana i na ae a me na hoole, a oia mau ae a ma na hoole me ka hoololo manaoia a i ole ia ka hoopnopono hou ana i manao ia e hookomo ia iloko o ka moolelo.      Mahele 6. E noonoo pakahi ia a e koho pakahi ia kela a me keia hoololi ma kela a me keia kau o ka Ahaolelo i hiki mai ai ia mea no ka noonoo ia ana, e like me ia i hoakak ia maloko nei.

            Mahel 7. Ina he hoopnopono hou ana i ke Kumukanawai ka mea i manao ia alila o kela a me keia mahele oia hooponopono hou ana e kaawale mai kekahi mau mahele e ae e noonoo ia a e koho kaawale ia, koe ma ka heluhelu hope ana ma ka noho elua ana o ka Ahaolelo i noonoo ia ai ia hoopono hou ana a ma ia noho ana e koho ia no ma ke ano holookoa.

 

            Mahele 8. O kekahi hoololi a hooponopono ana paha i hooholo i ama ke ano i olelo mua ia e na kau ahaolelo elua e lilo no ia ma ia manawa me ka hana ole ia i kanawai hou i hapa o ke Kumukanawai o ka Ripubalika.

            Ua halawai ka Aha Kiekie Hana Kumukanawai ma Honolulu. Mokupuni o Oahu, ko Hawaii Pae Aina, ma ka la 30 o Mei, M.H. 1891. ma ke ano kulike me na me na mea i hoakakaia ma ke Kanawai 60 o ke Aupuni uikawa o ko Hawaii Pae Aina. I kapaia "He Kanawai e Hoomaopopo au i Aha Elele Hana Kumukanawai." apouioa ma ka la 15 o Malaki. M.H.  1891 a i kuiike hoi me ka Olelo Kahea a Ka Peresidena e Kahea ana i ua Aha Elele Ia e akoakoa, a ua hana a hooholo i ke Kumukanawai mamua ae nei, nolaila ma keia ke hai ia aku nei, hooholoia a kukulaia aku nei e ka Aha Hooko a me kku Aha Kukua o ke AUpuni Kuikawa a me na Elele i kohoia, oia no ua Aha Elele Hana Kumuakanwai la i oleloia, ma ka la eha o Ilulai. M.H. 1894 a mahope aku o ia la o ke Kumukanawai i oleloia oia no ke Kumukanawai o ka Repubalika o Hawaii a me Kanawai Kiekie loa o ko Hawaii Pae Aina.

            Hanaia iloko o ka Aha Elele ma ka ae lokahi ia ana i keia la ekolu o Iulai. M.H. Hookahi Tausami Ewalu Haneri me Kanaiwakumaha, i hoike no keia na kau makou i ko makou mau inoa i keia.

            STANFORED B. DOLE.

Peresidena o ke Aupuni Kuikawa.

WILLIAM CHAUNCEY WILDER.

Hope Peresidena.

FRANCIS MARCH HATCH.

Kuhina ne ko na Aina F..

JAMES ANDERSON KING.

Kuhina Kala@@@a.

WILLIAM OWEN SMTH.

Leio Kulaina.

WILLAM FESSENDEN ALLEN.

CRISTAL BOLTE.

CECIL BROWN.

JOHN EMMELUTH. JHOM ENA,

JOHN A. McCANDLESS.

JOSEPH P. MENDONCA.

JAMES FRANCIS MORGAN.

JOHN NOTT,

DAVID BOWERS SMITH.

EDWARDS DAVIES TENNY,

HENRY WATERHOUSE,

ALEXANDER YOUNG,

LEMUEL CLARK ABLES,

HENRY PERRIM BALDWIN, CHARELS LUNT CARTER,

NTONIO FERNANDES,

WILLAM HORNER,

JOSE KEKAHUNA IOSPEA,

DAVID HAILI KAHAULELIO,

JOHN WILLIAM KALUA,

JOHN KAUHANE,

ALBERT KUKAILIMOKU KUNUIAKEA,

FREDERICK S. LYMAN,

WILLIAM FAWCETT POGUE,

WILLIAM HYDE RICE,

ALEXANDER GEORGE MORISON REBERTSON,

JOHN MARK VIVAS,

ALBET SPENCER WILCOX,

GEORGE NORTON WILCOX,

            Hoike:

CHARLES T. RODERS,

            Kakakauolelo o ka Aha Lilele Hana Kumukanawai.

Hoolaha Loio.

W. R. KAKELA,

            Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

He Luna Hooiaio Palapala.

2370

ANTONE ROSA,

(AKONI.)

Loio a he Kokua ma ka Kane@@@@.

LUNA HOOIAIO PALAPALA.

            Keena @lana ma Alanu Kaaliumanu

2370-

ALLEN & ROBISON,

            NA MEA KUAI PAPA O NA ANO A PAU Eloaa no in a ka Uwa@o o Pakaka, Honolulu make kumukuai makepono loa, no ka pomaikai o ka lehulehu e makemake ana e kakulu hele. @ kipa mai a e ike kumaka

2896-@

E. G. HITCHCOCK,

            (AIKUE HIKIKOEI.)

Loio a Kokua ma na mea a pau e pili ana ma ke Kanawai.

            @@@A NO NA BILA AIE ME KA AWIAWI

            Hilo, Hawaii. 2370

WIDER & CO., (WAILA MA.)

Mea Kuai Papa a me na Laka @ukulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau e pono ai o ka hale.

            Kihi o Alanui Moiwahini me Papa.

@@@@@@

JAMES M. MONSARRAT,

            (MAUNAKEA.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai

            HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

            E hana ia no na Palapala k uai. Palapala Hoolimalima, a me na Palapala Pili Kanawai e ae ma ka olelo Hawaii. Dala np ka hoaie ma ka moraki ma na Waiwai Paa.

            Koona Hana : Hale Pohaku hou ma ka aoao ma Waikiki o ka Halewai alanui li@lepa.  2170

 

Hoolaha Humau.

KA AYER SASEPARILA

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

            Oia ka LAAU oi @@@ o ka maik@ o no na mai i hookumu ia mai k@ koko ino mai. Ua oi loa ae hoi, no ka mea, o kona kalua i hooum@u@a o ka

Honodorusa Saseparila Oiaio.

            No ka mea, o ka LAU NA HELEHELE a me na @@ @@@@ pau i maa i ka hoohuihui ia oia na laau oi loa o ka ma@k@@ i a ka mea hoi uaike ia ka waiwai i ma ka lapaau ana i na MA'I @@ KOKO-- ua oi ka

Ayer Saesparila

ma na mea a pau e m@@ik@@@@@@ a kukulu hou ai i ke kino i hoon@@@liwali ia e ka ma ʻ i e me k@@h@

            Ua hoonoono ia ka ai, na hoopau ia ka ma ʻ i o ka waihona hoowalu u ua hookaika ia ke Ake a me ka Pua Hoowai ai, a hoohana maukai ia na lala a pau o ka kino. ua hookuke ia mai ke kino ae, ka la @u make o ka ALAALA, ua @@@@@ ia na EHA, na PUHA, ma RUMATIKA, na MAIHEHE, na HUIHUE a me na maī ma ke poo kahuwale o ka hope, a ma na wahi a pau ke hooia mai nei na Kauka alakou ka maikai o keia laau.

            Ke hula nei la hui, a e hoola n@ hoi ia oe.

            No ke KUNU a na ke ANU o ka

Ayer Cherry Pectoral

ka keiu @@@@ alakai @ na @@@@@

            Io ka NALULU, ka LEPOPAA ke LENA a me kekahi mau me in a no e ae o ka opu, e lawe i ka

            AYER HUAALE CATHARTIC

            E makemakenui ia nei e ko ke aupuni.

            Hoomakaukauia e Kauka J. AYER & Co., Lowell, Masekusela.

HOLLISTER DRUG CO.

Na A@@@@ @@@ ka kae@@@@ Hawaii

KAKELA

ME

KUKE

kA- HALEKUAI- NUI

--- O NA--

WAIWAI LIKE OLE

NA MEA

HANE KAMAMA AIPAU

            Na lako pili hao kukulu hale, Na kepa. Na lei iho, Na kaulahao Nia. Na Pahi, Na @pa. Na kope hulu, Na P@i@pulu.

PALAU LIO

                        Na mea mahiai, Na au ho, Na au koi, Na kua hipi, Na lei hipi, Na kaluhao hipi, Na @wea pa, Na kaa palala, Na mea pilua, Na ipuhao.

Makau me Aho Lawaia

Na Iliwai Na kaula, Na hulu pena, Na pulumi, Na pena, me ka aila, Na kopa, Na aila mahu Na pakeke Na pakek hao, Na kapu hao, Na pauda, Na kakaepele, Na @wiki, a me Na ipukukui.

Miki Humuhumu Kaulana

Wilcox, & Gibb@ Hookahi Lopi.

ka Remington, Elua Lopi.

            A me na @kapa he nui l@a, o kela ano a me keia ano.

Kakela me Kuke

@@@ @