Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 32, 11 August 1894 — Komo pono Iho la Oe i ka Ai a ka Lua, i ke Alapii a ka Opae.-I Hewa no i ka Lele mua i ka Hooulu i ka la Ino. [ARTICLE]

Komo pono Iho la Oe i ka Ai a ka Lua, i ke Alapii a ka Opae.-I Hewa no i ka Lele mua i ka Hooulu i ka la Ino.

iMaliope koke ihe o ko waUwala pahu ana n kaui i hoio iike iho ni no ua noho '!a a kiolii loa Ia ai kou inoa iloko o ka pnhu opala kahi kupono no ia mea, o kela halawai akea i niaiawa ia e ka poe kuono•no a i kaupaona ia ai kou iooa a ike ia kou maaia, ti o ko'u inoa kal miiikaa ia ae e ka poe koikoi o ka aiua. Ua hoohoio ia u;ai Ia halawai e kolio ia ka lunahoomnia oia halawai o Rev. E, S. Timoteo, ke kakauelelo J. K. Mahoe a mo Benjatmn Naukaaa i komtte kakau i ka palapala noi, a ma ka haie noho o R«\\ E. S f Tiosoteo i noho ai ke komite, a ua kakau ia keia palapala noi me ka lima kakau ponoi o ku« kahanapule, ao Benjamiii Naukana k» mea helo no ke kakau laoa la mai; a oia ka oiaio !.«, aole nia ko'u lima kela palapaia a hele &ku e noi i ka ina o ke kahunapule e kakau mai i kona inoa; e hoike ae au i ke akea i mea e pau pono ai ka hualu o komau maka. A ina he maua hookohu oihaiia aupuul! waiho ia mai ! kuu kahunapule, alaila na f u ke kaena me ka haaheo, i keia la owau ma ia ooho no ka wa mau loa, o like ka ioihi me ko maua

oU aaa, 01 p»iok6la loa «ko kona ha-iwi ana i&a hilioii oi.ilua-i u f a, oi*i ko'u la i Hlo aī be keiki aana iioko o oa olelo boop«auiīkai a hiki i keīa l*, maoiaa o kosu baau i*oj i kekah! !ihi o hiitnai 1* oe, a ow«ti lat oe. Aawe! Ike atku !a su ii e kikiwi #««. I»a aku la ko waha i k» aiakaa a ua k«'Uio pooo loa »ka fai i ko koma pikapih» paa !*>*> joii ke o!a i Kakiki. Ke bao»pi ae ia ko wah>* l ka mnltan{ a hau ae 1», no kou bootuanso aaa i ko'u koho ia aoa i ek»lesm, n hoole ai ao o lawe ki ka ka*u palena. iie oiait> ia hoole ana o r u; aka n«e, aole hoi oe i hoike ae i kekahi kuiuu oia hoole ana o'u, au hoi e huua oiaka kepau iho la, no kou hihhiki o ioaa pouo aku oe ia'u a wi ka oiho o ka iule, a ke boike ae oei au i keakea. A ma ia la a ka eka!t*sia i noouoo ai e koho i eleie no ka hele ana i ka ahahui mokupuni ma Houolulu i ka mahiina o Apenla 1593, u» waiho ia ae kekahi mau inoa, aka oae, aole i ku i ka makeuiake o ka auela | e k« ana ia wa iluna o ka awai, au no hoi e ike ae ana; a oiai kona waha ponoi mai oo i waiho mai ai i ko'u iuon, e noonoo ia a e koho ia, no ka mea, owau wale no ka isea a | kona puuwa! i hilinai ai no ka lawe ana ia kuiana o ka hilinai ia; ana i hoopuka maopopo mai ai i keia uiau huaolelo guta, <<e koho kakou i kanaka waha, i kanaka hiki ke paio, a malia paha e waiho ia ae ana he kuimihana pili aupuni imua o ka ahahui, oia no ka inoa o Sol. H. Kalamakee." Oia koke no ko'u wa i ku ae ai a hoole, no ka mea, o noho oihaaa ana nu malalo o ke Aupuni Kuikawa,ao ko'u hoouikan pu ana aku i na hana pili aupuni a nie na haua pili eka!esia, he han.i kue ia a'u i ke aupuui uauuiuli o ka hooko kauoha a ina no e koho ia au, e hele ana no au a noho ha. mnu, n ina he kumuhana pili uupuni kekahi. l T a noikokeuku la au no

ko'ii hookuu in mai, a ua ao ia mai la, a ho ake oihana ilio la ia la, aole loa lu» hr.ni ia o kekuiana keonimana, aka nae e hoomanao iho oe 1 na niamala oieio a ka aneia oie ke ku io, a oia hoi nia kona ike ano luni, a owau wale no ka kaua i ike iloko 0 ke auaina a kakou e noho pu ana, he waWa a lie hiki ke paio. E auliea aku Ia oe e nele ioa paha auanei oe la i ka wahu ole, a ina no paha ho waha kou, alaila he waha hlki ole paha ke paio i ka paio naau, a 110 ka piha paha o kou waha i na olelo hailiili kuamnamu pelapela i olelo ia ai owau wale no ka mea | waha, eha oe ia'u la; i iiewa ho nae ia oe i ko pii inua ana ae la i ka lapa uiauu ole. Oke kiwi oka plpi ka'u i kamailio aku nei ia oe, eia nae, ke ole'o mai nei oe ī ka mea nuilalo iho o ke kumu huelo; a ina he hana keonimana na'u ke kapa ia lq he lapuwale i na ua awlwi koke au e kapa aku ia oe ma ia inoa, aka, he haim keonimaua 010 ia, aole no au e kapa inoa aku ana ia oe pela. Ile oiaio no, ua lawe ia aku ka oihana mai a'u aku o ka poe nana ia mana u me na kumu kupono no. Heaha iho la ka hewa oia, a ina uo 1 manao lakou pela ua hiki no, a i na paha o oe »a a ina ua kaakumakena maoli paha oe, paiauma mai o Maui huli kaele na ruoku hilahila wale; o hai aku au ia oe, he wa ko na laulaau e helelei ai, a he wa no e ouiainaka hou mai al a uliuii iipolipo. Kc kakno hou ae la no ko waba no ko'u haiolelo ana ma ka ia 4 o Sepatemaba, a i iho U oe penei: "ivai no paha aole oe I haiolelo," ma ia wahi mam&la olelo au i ike niaopopo loa ia ai oe, ua hakahaka loa kou waihona puniu ua nele loa i ka mea hana ole, ahe keiki maopop« oe no Kawaihae. Heaha ke kohu iki oia elelo. i-ii, ina ua ae maopopo aku au ike akea, ua haiolelo io no aa ms ia la. Penel e kohu ai ia mau olelo: Hooiaha oe ia'u no kuu haioleio, hoolaha aku hoi au e hoole ana, a mahope aeaku au, alaila, kohu iho la ia mau oielo. Eia iho ka mea nui a'u i akaka ai a mamae ka iwi aoao. Aole ioa oe i pale mai nei no ka'u hauna laau ia : oe, au i hoolaha paewaewa ai no i ka'u mau olelo mua iloko o ka'u I haiolelo, a'u hoi i kulai aku ai a walawala paiiu, a kukulu ihola au i ka oiaio malaila, a no ka hiki ole ia oe ko pale i ke kahua o ka oiaio, ke kukala ae nei au me ka haaheo a e lohe mai o Kauai i ka uuina pohapoha o fco lae, he piooe na'a raalona oke kahua paio. Ahehene! Nana -o kani a-i i na hipuu k*u!a maiina ewalu. Ina e hookoiokolo ia oe maiaio ona kanawai koa, aole loa au mea e kanaaho ae ai, aka, owaa wale no. £ hoike aku au ia oea imaa o ke akea, aole loa nu lie hoohuiaioa ia mau laaoe waha iepo ae ia, aka, he aopunī kuikawa ko'u, aole loa u* hoi o'a inoa iioko oka boke o ka iMohaiaina he ole loa no. j Aole # pau