Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 33, 18 August 1894 — Page 1

Page PDF (1.66 MB)

This text was transcribed by:  Nanea Kaonohi
This work is dedicated to:  This is for my grandma and Dr. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

hoolaha @oio.

W. R KAKELA,

@@@@ @@ Kokua me ke Kanawai.

@@ @@@ HOOIAIO PALAPALA.

@

ANTONE ROSA,

@@@@@@,

@@@@ a he Kokua ma ke Kanawai.

LUNA HOOLALO PALAPALA.

@@@@ Ha@a ma Alano Kaahumanu.

@

ALLEN & ROBINSON,

NA MEA KUAI PAPA O NA ANO A PA@

@ @@ @@@@ ka @wapo o Pakaka. He @@@@ make K@@@@kuai makepono loa.  no ka @@maka @@@@ @@@@@ehu e makemake ana e ku @@@@@@ Kaipo mai a e ike kamaka

@@@

E. G HITCHOOCK,

@I@I E HIKIKOKI.

Loio a Kokua ma na mea a pau

e pili ana ma ke Kanawai.

@H@@ No NA BILA AIE ME KA AWIWI

Hilo,  Hawaii.             2370

WILDER & CO., (WAILA MA.

Mea Kuai Papa a me na Lako ku-kulu hale o na ano a pau, a mea na mea e ae a pau e pono ai o ka hale.

            Kihi o Alanai Moiwahine me Papu.

@@@@

JAMES M. MONSARRAT,

(MAUNAKEA.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai

HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

                        @ hana ia no ua Palapala kuai, Palapala hoolimalima, a me na palapala Pili Kana@@@ ae ma ka olelo Hawaii.  Dala no ka @@ale ma ka morake ma na Waiwai Paa.

            K@@ua Hana :  Hale Pohaka hoa ma ka @@@ ma Waikiki o ka Halewai, alanui Ka@@@                    2370

J.  T.  WATERHOUSE,

(WALAKAHAUKI.)

Halekuai o na ole Nani Paoio!

LAKOHAO

Na Lako Hana Mahiko,

A PALA AKU ME @UI WALE

Alanai Moiwahine, @ @ Honolulu.

2396-@

            KE HOIKE AKU NEI AU I KA LEHUlehu ua haal@l@ wai i keia ola ana o @@@ ANNA KALAOA @@@@@@, ma Waimalu.

                                    MANOOEL DOS SANTOS,

Wa@@@ @@@ Oahu A@@ @. @@@

                                    @@

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

 

Ohai ua @@@kulu panela ua mea nona na @@@ ma@a@ @@@@@ i hanahooponopono Waima me ka Paapaa Hoo@@@ i pakui pu ia o @amea K. Kekaula o Kau.  Mokupuni o Hawaii. I make @@@@@ ke hau ia aku nei kalohe i na p@@ a @@@@ ioa ke mau @@@ ka lakou i ka mea i make @@@@ mau i ka lakou mau koi me na @@@@@@ @@@@@@@. Ina pahama ka mo@a@ a mau @@@ @@@. e hoole mau ano @ @@ paha. i na mea no laua ua inoa @@@@@@ @@@ @@@ o na malama eono mau keia la @@ @@@@ e hoole mau loa ia aku @@@@ @@ @@@ a pau loa he mau a@e ko lakou e @@@@@@@ @@@@ ma @a mea nona no inoa walalo iho ma ke kea@a @@@@ o William C. Aohi, a @ @@@ ma ke @@@@@ @@@@ o Cecil B@@@@

                                                                                                                                    JNO. L. KEKAULA

                                                                                                                                    WAIL@@ KEKAULA

            Na Lunaho @@@@ pono waiwai me ka Palapala Hawaii na @@@@ I paku: pu ia o Jamea Kekaula

@@@@@

            I ka wa e nakulu ai oloko o ka opu me ka eha, a hele moku ka lepo, alaila, e hono i ka CHAMBERI AIN'S COLIC, CHOLERA a me I)IAI ROEA HEMEDY laaulapaau a e oi ak@ ana koa mahalo ke ike oe i kona hop@ na.  He @@oolu,  palekanaa pohili ole.  He olaola,  palekana a pohili @ e he 25 a me 50 o ka omole, a e kaai ia no ma na halekuai lapaau a pau.  B@@@@@ SMITH & CO, nu A@@@@ ma ko Hawaii Paeina.  @@

            O ka ui ma ke no @@@@@@@@@..  Oia ka W.D. WOODRING O BORDLY KENTUCKK, e hookaulana nei no ka @@@@@@@@@@@@@@@@ (Laau K@@@).  Ke kamailio nei oia ma k@@@ ikeponoi ihu i ka lau ana, olai o kona ame ko kona ohana ola ana mau nei no ia mai ka loaa ana i ke kona kkoikoi loa a me ke anu, a ua hooholo oia o keia laau lapaau ka of ma ka honua nei.  E kuai ia no ma na Halekuai Laau Lapaau paa.  O BENSON SMTH & CO., @@ A@@@@ ma ko Hawaii Pa@ Al@@                                                                                                     @@

HE MOOLELO KAULANA

:NO

LOLENA LAUAE

Ka Makai Kiu

 

A o ka mea i kapa mau ia, a i kaulana nui hoi ma ka waha o na kanaka o

LIMA KILA UMII

 

KA WELI A NA POE HAIHAI KANAWAI, A O KA PUUHONUA HOI A KA POE AKE NOHO MALUHIA

 

F. M.

[Mea Kakau.]

MOKUNA I.

            I ko laua paina aua,  ua hoowalea laua ia laua iho ma na kamailio o kela a me keia,  a i ke akakuu ana iho o ia mau olelo.  ua hoike aku la ka on a miliona i kona manao i ka opia:

            "He mea oiaio e kuu makamaka opio, o oe ka mea nana i hoopakele i ko'u ola,  a in a aole oe,  in a la ua noho makua ole ka'u kaikamahine i keia ao,  a oiai hoi,  ua maopopo no ia'u,  ua ano kokoke mau ko'u mau la,  a no ia mea,  ua makemake au e loaa e ke kane a ka'u kaikamahine mamea o ko'u make ana,  nolaila,  ke nonoi aku nei au ia oe e lilo i kano na ka'u keiki."

            I ka on a miliona e kamailio ana i kela mau olelo,  ua lelelea @poapo e walo ae la no ka oili o ka opio,  oiai i kona ike mua kona kina a me kena uhane i kauwa na kela nani luaole;  nolaila,  ua oa aela oia a me ka helehelena hookamalae,  ua pono aki la ka opio:

            "He mea hiki ole paha kela au e ka makia maikai e kono mai nei,  oiai,  e nana mai ana oe he kulana haahaaloa ko'u,  a he paaua hoi no ke aupuni,  a o ko'u mau wahi makua hoi ke @ihune loa."

            "Aole o'u nana ia.  Aole ia he mean nou e kanalua ai, oiai ua hoike mai kau mau hana i ka maemae a me ko kiekie o kou koko, a o ka waiwai ua lawa, oiai na imi au a ma hiki ia olua ke noho me ka waikai a hiki i ko olua wa e mare ai,  aole loa ia e pau ana me kou lawelawe hana ole.  Nulaila eia wale no ka mea kupono, e ae mai oe i kela nonoi a'u?"

            "He oi aku paha ka pono e hoike mua aku oe i kau kaikamahine mamua o ka hiki ana ia kaua ke hooholo,"  wahi a ka opio.

            "Aole o'u kaualua ma kela mea, oiai ua maopopo mea no ia'u,  ua makemake oia  ia oe.  Nolaila, aohe au mea e hopohopo ai;  a eia wale no ka mea maikai, ala a holopono ae keia mau hana a kaua, alaila hoomaopop la keia mea,"  whai a ka on a miliona.

            I kela wa, ua hookuu laua no ka hooluolu ana ia laua iho no kela po aku mamua ano o ko laua e nana i ke kanaka powa.

            I ko laua hoea ana aku, ua pohala ae ua kanaka la, me he la na ano hilahila oia no kona hoohoka ia ana,

            "Mai hea mai oe, a owai kou inoa."  i ninau aku ai ka makai kiu opio.

            E a ae la ke poo o na kanaka a nana pololei mai la i ka opio,  a liuliu wal kona nana ana mai,  ua pane mai ia oia:

            "Ae,  ke hoomaopopo nei au o oe no ka mea nana i hili i kuu poo me kela meaoolea, oiai ke hoomaopopo no i au ma kena oahu ou.  Ua ike mua no au ia oe mawaho o keia pa, aka ua kahi loa nae au he luina wale no oe mau kekahi moku mai, nolaila, aole au i makaala nou."

            "Aole oia ka'u ninau ia oe.  He makemake au e hoike iki aku ana, oiai aia no ko'u alelo me a'u, a owau no ko'u luna maluna iho o'u," wahi a ua kanaka la nie ke ano lio o kona mau maka.

            "Ina aole oe e hoike koke mau ana ia mea, alaila e lawe koke no au ia oe a hoopaa ia oe maloko o ka halepaahao, a he pomaikai kou ike hou ia waho nei no na makahiki he iwakalua a oi,  no kou hoao ana e powa i ke ola o keia keonimana."

            Mamuli paha o keia mau olelo a ka makai kiu opio, ua ano maliu iki mau la ua kanaka la, a ia wa ua pane mai la oia:

            "O Kimo Malaunu ko'u inoa, a he kanaka malama hale keena pahapaha au, malalo o kekahi on a hale pahuphau."

            "Heaha kou kumu i hele mai ai e hoao e lawe i ke ola o keia keonimana?"

            "Aole au i hele mau mamuli o ko'u manao ponoi iho, aka i hoolimalima ia mai au e kekahi puu dala e kekahi kanaka loihi ano aoo no,  aka aole nae hoi i aoo loa, ua like paha me he la he kanalima paha a oi kona mau makahiki."

            "Aole ka i loaa ia oe kona inoa?"

            "Aole."

            "Pehea ka loihi o kou launa ana me kela kanaka?"

            "Aole i loihi me he la, he eha wale no paha la.  Ma keia ahiahi mai nei no, a kahi no oia a hoike pono mai i kona manao.  Ua olelo mai oia ia'u, in a e holopono ka'u hana, alaila e uku hou mau no oia la'u i na dala he elua tausani."

            Mamuli o kela mau olelo a ke kanaka powa, ua uli ao la ka makai kiu a hawanawana aku la i ka on a miliona.  E hoomanao oe, aole kela he kanaka e aku ka mea nana i hoolimalima mai i keia kanaka, aka o Mr. Kalani no kela.

            Nolaila, e hoopuiwa ia ana oia e a'u i ke kakahiaka, a aole e nal ia'u na kahoaka o kona helehelena ke ike aku au, i ko'u wa e kamailio aku ai i ke kakahiaka."

            Me keia mau olelo, ua hoi aku la laua e hooluolu no ia po, o ka on a miliona hoi no kona keena, a o ka kakou koa hiwahiwa hoi no kona home.

            I ke kakahiaka ana ae, ua haha'i aku la ka opio i na mea i hookui mai me ia i kona luaui, a o ka makuakane noi, ua hoike mai la no hoi oia, aole he mau mea anoe i loaa iki iaia ma kona kiei ana i kai o ka uwapo.

            Mamua hoi o ke kani ana ae o ka hora 9 o ke kakahiaka, ua hele aku la oia e holoholo ma kahi e kokoke ana i ka banako o ka on a miliona, a aole hoi i liuliu kona kakali ana, ua ike aku la oia i ka hoea ana ao o Mr. Kalani maluna o kona kaa lio; a i kona ko@@@ ana iloko o kona keena kakau, ua hele pololei aku la ka opio, a hookipa ia aku oia o kekahi kakauolelo a komo iloko o ke keena kahi a Mr. Kalani e noho ana.  I ko Kalani ike ana mai i ka opio, ua kaawi mai la oia i kona aloha kakahiaka me ka @inoaka ma kona mau papalina hookamani.  I ka haalele ana iho o ke kakauolelo ia laua nei, ua hoomaka kike aku la ka opio e awala i kana mau olelo hoolele hauli:

            "Ua luhe anei oe i ka mea hou e Mr. Kalani?"

            "Aolr a'u mea hou i lohe, he mea hou nae paha kau?"  wahi a ka Kalani, me ka hoomaka koke no nae e pahola ae ka haikea ma kona helehelena; oiai, ua haupu e wale mai la no eia no kela kanaka ana i hoouna ai e hana i kekahi eleele loa.

            "Auwe! I hooho ae ai ua kanaka la, "ea, he mea ehaeha maoli ka hou keia!  I ka wa hea oe i lohe mai nei?"  wahi hou a ua maalep@la

                                                                                                                                                                        (Aole i pau)

HE KAAO HOONAUE PUUWAI

 

NO

 

PUAKAOHELP

 

KE

 

Kaikamahine

 

KA

 

Ui Oi Kelakeia o ka Nani a me @@@ Maikai.

 

NANA

 

I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI

 

KA

 

Ui i Hiolo si ke Kapu@a me ka Mana o ke Kiowai kupua-kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei.

 

KE KIOWAI KAPU A ME KA MANA KUPUA E KIAI IA ANA E NA HONU ALII HE UMIKUMAMALUA;  UA LILO IA MANA I MEA OLE I KA NANI A ME KA UI O HAWAII

 

MOKUNA II.

            Nolaila i ka wa hea hoi e ike ai ke alii i keia mau waiwai, a @ka wa hea e kauoha ia mai ai e lawe aku i ka hale alii?

            E kuu haku kuu alii, o kau ninau eia ka haina, eono mahina mai keia la aku, alaila lawe aku ka waiwai i ka hale alii a me na hale aupuni e like me ka makemake o na Kuhina o ke aupuni, oiai elua lawe ana i ka makahiki, a pela no e lawe ia ai i na wa apau e like me ka makemake o ke alii.  I ninau ho@ aku ai ka ui i keia ninau?

            Ai ka wa hea e ku mai ai ka moku nana e lawe keia mau waiwai?  E kuu alii, aole he moku o ka aina nei o Kuaihelani, o ka ai no o na makaa@nana na lakou no e auamo a hiki i ka hale alii,  o na kane ke hele e auamo,  o ka lakou hana o ka eli i ke gula, a me na elemakule. O na kanaka mai ka iwakaula makahiki a hiki i ke kanakolu makahiki, o lakou wale no ke lawe i ka waiwai, oia la i lehe oe e kuu haku.

            E hoomaka ana ka lawe ana o na kanaka i ka waiwai i ka wa hea o ka makahiki? Eia ka pane, e ekolu malama mai keia a aku a i ka eha o ka malama, alaila hoomaka e lawe no ka mea, elua malama @ lawe ai, alaila hiki i ka hale alii.  E na hoa heluhelu o keia nanea, o ka ninau a ka ui.  He ninau ia e maopopo ai iaia ka manawa e hele ai i kahi ana i makemake ai e hele i ka hale alii.

            Ua maoppo ae la la kakou ka wa e hele ai na mea a pau  Oia hoi e kolu malama mai keia la aku a lakou nei e kamailio nei, a i ka eha o ka malama alaila hele elua malama alila hiki i ka hale alii.  Ua like no ia me ko ianei wa e hele ai i ka halealii.

            E like me ka olelo kauoha a ko laua kupunawahine i ka kpo i hala mahope.

            Ua maopopo iaia, he wa kuponoia nona e hele ai me kona kahu hanai wahine Kealiiwahineokaloa.

            Ae, ua maopopo ia kakou ke kumu nui o keia ninau ana o ka ui i kona mama i mea e loaa ai kona ike i ka manawa e hele ai kona mama i ka halealii, i hoomau mai ai ke kaikamahinealii i kana mau kamailio ana.

            Ina e hele ana na makaainana i ka lawe ana i ka lakou mau waiwai i ka halealii, owai ko lakou alakai.

            Eia ka pane ana a kona mama iaia, owau no, a i ole ia o papa no hoi i kahi manawa o ka makahiki.

            Ua hoopau iho la ka ui i kana mau niele ana imua o kona mama aloha,  a maki hou aku la lakou no kekahi mau lumi hou aku @@@@ ka halealii i okioki ia me na lumi, a e ahu makaki mai ana hoi na ano waiwai like ole o ka aina o Kuaihelani ma kela a me keia lumi.

            O ke gula ma kona @ami, o ke daimana ma kekahi @umi, okoa,  a pela no na pohaku mabala a me na pohaku onita o na ano like ole apau o ka aina e like me ka nui o na ano ponaku, oiai lakou @ hele nei o na makua elua a me laua nei hou elua, oiai ka nui o ka waiwai e alohi mai ana i mua o ko laua mau maka malihini i keia mau waiwai.  Ua hoohala la e lakou na hora ehiku, ia lakou e hoi ana no ka home aloha, ke hele mau ala ka ikaika hoonou o ka la imua me ka hala o ka manawa, ke hel ala no ka ui me ka ako ana i na pua aala like ole i mea hoalaala no kona rumi, he ala wai anu hea, he paoa ke honi iho ka ihu o ke kamahele.

            I hoomanao ae ai ka mea kakau i keia mau lalani mele a ka poe loea. Mapu ka hanu o ka Makahala mapu i ka la.

Nonoe aala i ka poli o Kalokini

He kini ualo makani na ka puulena

He ualo makani na ke Koolau wahine

E hea iho ana ia lalo o Maunakapu

He kapu ia nei hel lahui na Mailekini

O kuu puni hoi o ke ala a

Hihina au me ia la Oia hoi ha e.

            Oiai kahi mama e awiwai ana i i na mea ai no ko lakou paina ahiahi,  oiai o Hanale e noho alii ana maluna o Keonipulu, aole no i hala ka hora oia hoomakaukau mai la, no luna o ke pakaukau me na mea ai ono loa e haupa iho ai ka mea i piha me ka pololi.  Ua naua aku la lakou no ka rumi aina, no ka hoopau ana ae i ka noho alii ana o Hanale maluna o Keonipulu, ae ua holo o Hanale ua pau ka maka poniuniu.  A pau ka paina ana, wa hou aku la lakou ma ka rumi hookipa, a malaila lakou i hoohala ai no kekahi mau hora o ke aumoe a hiki wale i ko lakou hoi ana ma ko lakou mau rumi moe.

            Ahoi aku la kela mea a me keia mea ma kona rumi moe iho.  Oiai lakou e hiolani ana me Niolopua i ka aina moe uhane, a ma ke kakahiaka ana ae ua ala ae la lakou a pau, ua hana no hoi ke kahu hanai e like me ka hana mau laia o ka hoomakaukau i ka wai holoi maka no kana hanai, a pela no hoi kana mau manu.  A mahope o ka pau ana o ko ka ui holoi ana i kona mau maka ua n@@ aku la no ka rumi aina.

                                                                                                                                                            Aole i pau

NA LETA.

            [Aole o makou makemake e lawe i kek koukou o na hala no na manao i hoopuka ia malalo o keia poo manao e ko makou poe mea kakau.]

 

Komo pono Iho la Oe i ka Ai a ka

            Lua, i ke Alapii a ka Opae.

            I Hewa no i ka Lele mua i ka

Hooulu i ka la Ino

 

(Hoomauia.)

            Aole e like me oe a kekahi mea i ike aku ai ia oe, e puka mai ana mai ka rumi hoohuiaina, a e pokaakaa mau ana ma ke  alanui kalepa o ia mau la,  a holo awiwi mai la ka lohe i Waialua nei, he hoohuiaina oe, a pa iho la i ke kini o Koolau, aohe lelopi a koe aku; a no kou hilahila i ke kau ae i ko lipine hoohuiaina hunakele loa oe.  Aole hoi au pela.  Ua kau ae au ma ko'u umauma i ke akea i ka have o ka lanakila me na manao o ka wiwo ole.

            Ke kuawili hou mai nei no oe i kuuu ake a minamina oihana a o oe hoi, oia mau no i ke alo pali me he moo la.  Uhu o ka ihu ia. Pela iho oe, a loaa pono aku oe i ka nioi wela o Pakaaiana, ilaila iho oe e nuu ai ko nuku.  Ke hoomanao nei au i ko holo awiwi ana mai imua o'u o na @@@@ o na wawae i ka malama o Feberuarl M. H. 1893, e hoohiki oihana aku au ia ow, no ke aha iho  la ia?  Kahaha!  No ko minamina hoi i na wa@i oihana au, o lele ka manu i paa i ko lima.

            Heaha kou mea i ka ole mai ai ma ko aoao makee alii a aloha aina a hoole mau la hoi aole oe e hoohiki kahehe@  No ko ake oihana hoi, ma ia manawa mai ko'u kamaaina ana ia oe he kupa oe no ke aupuni Kuikawa, a ma ia hooiki ana ou i lilo ai oe he kua Moiwahine a i ke Aupuni Moi; aka nae ma ka la @ iho nei o Mei, lohe aku la au e hoole ae ana oe me ka hoohiki hou. Ua ahuwale hoi ia'u ke kumu o kou hoole ana, no ka papau o ko wahi kaliu puniu a me kou wahi noonoo i piha ole ke komo lima humuhumu , a no ia oki loa ua puni wale aki oe i ke alakai hewa ia no na olelo e lohe palaualelo ia ana ua kokoke ioa e hoihoi ia ka Moiwahine ma ka la 9 o Iune, nolailai hoole koke oe i ka hoohiki o hoi io ae auanei ka Moewahine loaa ole kau wahi oihana.  An @a,  ke ike lea iho la oe i kou haule iloko o ka naaupo a me ke kuhihewa, aole anei pela ka oiaio?  Oia ka oiaio loa, auhea o@?

Pupuhi  kukui la malino ke kai

Ahu wale ka papake la o  ka moana

Kaka ka uhu a ka lawai'a ua malie.

            Ua olelo mai oe i kuu hookeekee, heaha ia mea, he hemahema loa hou au ia mea, o oe no paha kai ike ia mea a ua maa loa paha oe ia ano hana a ko alelo i palu ae la i kuu ko pu aku,  hele pu me ka Hui Aloha Aina.   O ko'u mau hoa kaana no ia o ka like e kanu pu ai, e haihai olelo ai mai mua mai a hiki loa mai no i keua la, a mai apakau ae ilaila aole hoi ow i bilivi ia.  O kou hora i hoole ai i ka hoohiki, ola iho la no kou wa i kap a iho ai ia oe he makee alil oe a he aloha aina,  aka mamua aku he neo ia, a eia mai ka hekili paapaaina e pili pu ai ka hanu o Wailuku i ke anu, ke hoomanao ae nei au ma kekahi halawai ana o ka Hui Aloha Aina o Waialua nei ma kahi  halawai mau no ka noonoo ana e hoko i elele e hoouno aku ai i ka halawai nui e malama ia ana ma Honolulu, a i loko o na inoa i waiho ia ae,  lohe aku la au o kou inoa kekahi a ua aneane loa no e hooholoia kou inoa, aka nae iloko o ka naauao nui o ka lunahoomalu o ua halawai la oia ka REV . E. S. Timote, ua kiola loa ia kou inoa e waiho pu mo na opala o ke hoomaopopo ia.  Mamuli o keia kumu wahi a ka lunahoomalu,  aole kou inoa i hoopaa ia ma ka pepa inoa o na lala o ka Hui Aloha Aina  o Waialua nei, a wahi hou no ana.

            Ine kakou e koho ana iaiai nei e kipaku ia mai ana kakou mai ka halawai nui mai, no ka mea aole i ike ia kona inoa ma ka buke kakau inoa a na ka Peresidena o ka hui nui.  I ko'u lohe pono ana aku i kou inoa pela iho la ka hoi e hoomaewaewae ia mai ai,  pii mai la la'u ka lia maeele o ka hilahila,  a i na owau oe i na la ua holo koke au e pee a nalo loa iloko o ka puu opala, aka ike aku no au ia ow e kulohaloha ana iloko o kou koloka o ka hilahila a me ka hoke haaiele loa.  Auhea aku la oe?  Heaha hoi kou mea i ke ole aku ai a paio aku no kou Aloha Aina?  kaheho, aole hoi e hiki, no ka mea, he hipa auwana oe mawaho o ka pa,  o ka inoa o Beni Naukana oia ka elele i koho ponoia ma ia halawai.

Ku aku la oe i ka pahu ku a ka awaawaa

Hananee iho la kikala o ko Hile kini

Hoi lulu i ke one o Hanakahi

Aloha ino.

            Ohiu mai nei nae oe i kou wahi kui nao ua hele a popopo a i iho la oe he kui nao na ke akamai, o kau ia i hoemaopopo iho ai ma kona mau aoao a hoomanao ae la au i keia mau wahi lalani mele e hooheno ia nei.

 

Kaulaha Mai nei moukoukou

O ke kui keleawe kakae hae.

            No keaha hoi, no ka meam ua lele hou aku no a pili ia oe, a o oe ka muhee hololua, oiai he hoohuiaina oe i kahi manawa, a he aloha aina a makee alii ole loa ae nei hoi i keia wa, a he kue alii no oe a he ewaewa makukoae haalele loa, a he hoolaha kuhihewa wale nei no oe i mea nou e ike ia mai ai i loaa kau wahi hakina pua a ka maau, aka,  owau hookahi no aoao kalaiaina o ke aupuni Kuikawa a kana i hoekupa pu iho ai, a ke komo nei au iloko o ke aupuni o ke ao olinolino, a haalele aku la ia oe i waho e uwe ana i ke anu.  E Ka@@ malie ia iho no paha e ow, a hala ae ka ua ka mea maka'u, moe malie iho ka waikoloa.

            No ka manawa elua, ke hoike, ke hoolaha a ke kukala aku nei au i ke akea, aole loa na ka Hui Aloha Aina ia halawai, aka na na hoahanau no oo ka Wn@@@@@@@ a'u e noho hope kahunapule nei.  Aole loa he manawa a mau manawa paha o ko oukou ahahui i nele ke ku kiai ia aku e a'u, a i ua hemo nei ka noho ana oua ahahui Aloha Aina la a hooholo ia ai i auaina haipule ma ka luakini?  Auhea ka oukou moolelo  oia halawai ana, a i hea kahi o ko oukou halawai ana a hooholo ia, a aia mahea ae ua ahahui la maloko o ka luakiui ma ia la manawa ae o na hoahanau a me pokii o ke kila Sabat@, auhea ko oukou mau luna nui ma la la i noho mai e maluna i ka hanohano o ua ahahui ala, aole anei o ke kaeaoa o ka Ehuka o Puaena ka mea e noho mana ana malu. Na iho o ko poo i na manawa ekolu oia la, ma ne ano he hope kahu e ku kiai ana no ka pono o na hipa, a no aole anei e hiki ia ow ke wehe ae i kou papale @iva a haawi mai i hookahi kunou hoohaahaano ka hoomakaukau no kou haawi pio mai.  Ua manao  anei kou wahi noonoo papau o ke ano ole loa,  he oi aku ke koikoi o ke ko aloha aloo oua hui Aloha Aina la mamua o @@ hoahanau o ka ekalesia o noho a@e nei i ka lokomaikai palena ole o ka Muiwahine, e hele oe ma Ewa, he kikane kou moku.

            Ea mai pii hou ae oe i ka @@@@ manu ole, o apokau ae i ka inoa malihini o Iesse Amara ke pookela oia mea he moku a aloha alii  ke ike i ke kanaka nui a me ke kanaka iki he ipuka hale wehe hamama,  a oia kau e kahinu paio a okala hewa na hulu o ka elemakule, a me ko pai ao he kolopa uneune, me ko manao e malie ia aku oe; he @@@@@ eleele kahiko hoi ia nou a owau nei knoa hoa a oke kohu, e kaunu pu ai i walaloha a e pahee pu ai i ke kahua kalaiana aupuni, a e oninu like ai i ke ki uwila o ka naauao,  aole au makilo olaila i hele aku ai, aka i hele aku au e hui ke kil@ me ka paea a mailoko aku o laila i lole aku au na hina ai Helene a loaa pono aki oe i kahi milo kaulana a Kamapuaa.  O ka holo a ke ahi la inaina, he mea makilo ka la oe ka ipu alabata i hoopiha ia i ka uwila o ka naauao, wahi a ka Haku, e hele ow pela e satana, e hoike hou aku au ia oe i na i ka minute a i ko sekona ua lawa no ka hiki ke kaniu ia ko lae, a no ka olo@aka loa o kau wahi ka liu ua ohi hapuku oe i kou manao pane a oia kau e hoike palua akuno, he okoa loa ka kaua kahia pale, a ke hoomau mai nei oe i ka mea mailoko aku o ka mea malalo iho o ke kumu huelo.  Hilahila kamalii ike ole i ka helu po, aole au o kohu o oe ko'u hoa kakele o ka maka kila, he unu oe no kawaapae,  a he ole, a he ole loa no.

            Ke hoike hou aku nei au ia oe no ka manawa elua, i na ua lawa ole ow no ka manawa mua, eia iho ko mea nani e oii ai ka manene i ko kumupepeiao.  Aole loa na na alii i haawi mai ka'u oihana Lunakanawai, aka me ka haaheo nei no, i  hiolo wale mai ai no na pono mailuna mai, e hoomahala pono ae oe i ko maka aniani a ana pono i na huaolelo gula a ka Haku.  "E imi e oukou i ke aupuni o ka lani, a me kana pono, pau na mea a pau i ka loaa ia oukou."  Aole oia hana a'u i hana ai helike ia me kau hana hilahilai hana ai, oia @@@ kou punea kahua maoli ae i ka hilahila malalo ae o na kamaa ou, a wawe ae ia oe ia mahaoi a me wini a kukulu mamua o ko mo@o ia, ua kuni ia a paa ma ko kikala.  Aole anei o oe kai hele aku a i ke Kuhina Kalaiana a nou maoli aku e haawi mai ia oe i Agena Hoolalo keps, a ka elele Kauanui e ku aku ana hoolohe ma ka i puka a oka rumi o ke @uhina.

                                                                                                                                    Aole i pau.