Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 33, 18 August 1894 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

i i iu u >«ku u« i u ( l»:-»rles i<j j tk«rMW*i no Ka?i i»j . K * <1 11. \ k't lliUa O .Sepnt(*lOal)a ut i. • li<»<»iu»k* »i ka luHkwhlki u'i luii <• ke Kuliiaui o <)thu. > k>- kuntuk«rti o ka pnoim kopaa •• i k.i n)ik»ke o Nu loka ma ka tr»H, he 3* m«4U keneta. A k.« h'»r< 12 Hwukea o keia Poa- < «• jn*!u «ku ni ku mokuahi <*Ausili»" h huli boi Hku no Kapalakik k uiH :iw:i i liolo aiai ai. K» loU<» i t m>ti nei, eia ke auhau !i«'i u \ lapMKi o keiu wnhi ma ka • kolu «IhU o kt* p<H) no ke kokua | «•.* i ku hooinau aku i ke kaua ma> w .inii o I ipnna a ine Kina. Lkuiiiainna ka niokuuhi ('hina <» u#i mai Kapaliikiko wai i ka )» 3 .. x<patemitlM ueaei, a e holo aku Hiin no Inpnn.i m iui" Kina ia la. I a kena ih mai nei o ilope KuniNui Amenka W. P. Boyd e i.-.i i kv Keena Kanikela Amerika k«» kuianakauhale « Metebona, ni.i o Vic!oriu, Ausetaralia. l'a h«»pu īa o tieorge Malina, ke . t-,wi hnijj «> ka halekuai o ka -Hul . Wl!d» r, no ka loaa ana aku «i! >ko <» kooa wahi o keknhi raau <r.(iuai i iiihue liilii ia mai ka haleKttnl dkU. < i ka uui o na aina lei alli e wwilio «,1 iimluna o na mokupuni nui t»!*iku • ka }U»pulwlik8 t he 971,408 cn«u ekn, « ua koho ia ko lakou ia«fl w«iwai io aia ma kahi o ka haia aku m*i i ke kaapuni la Oiha nei ka Papa Iloopaa Inoa o keia mokupuni, ma Kwa i\kn uei i ih« aku ai a m* Walanae «e n ka Khaani o Puaenu a huli niai tua na |m!i K«to!au. I'a hiki m «i tu lono tuai na puli hnulīuli m»i o Koolaulou, ua m>tke hikīmawe h*n kekahi kan«tka uialniU i ka 1« 11 uku nei o keia nialaaia. D ke kumu «ole i lolie lft tnai. §«ha he m»i kauholn. Ke «pu ia aku m>i e ku uiai «na ota keia ttwa i ka U 21 aenel o Auka mokunhi ««Onelio*' ninl lloi»okaon.<i a me lokahama mai, A 0« U la oo e ku inai ai, e kukini loa ako «i »ia no KapaUkiko. 11« |Mikau uui ka na pualikoa o ka Repabatika o Ilawaii ma ka L'niooa Kuea i ka jk> mnhina konao* o ka Poalua ilio nei, malalo o L«utane!ii Kolonela Kisher, a oa pakui i# ka Puali Puhi Ohei ke kokua aoa I ka pnikaa me na leo meU o ka Ukou mj»u ohe puaahele. 1 ka hora ehiku a me h*pft o ka la 9 o A«gate nei, ma keia kulana kauhale, va hwhui ia ma ka mare • ka Hihopa o Ponopolis f o J. Kapa» ■a«abu PrenUenf.«!*t me Miaa Kllen Wright- 1) ke ola lo hi, ka noho ana r4oola « me kt hahai ia e na pamaikal ka keia pepa kaiukalo. Ua haawi manawalea ia ua (lala he $240 i kela wahine haole nooa ka inoa Ura. Peath«rdione 1 hou iā ai i ka pahi e kana kaoe a pakele maewaawa mai kooa oU. O ka ui«n*a o kela manawaloa, e hoollma* lioaa aka <>ia i kiia oo ke okt aoa e mai kana kane kana lnc

? Ua loaa aka ika hope iona kiai tv« o ka oihana dntr o \e aw « Uonolulu maluna o ka mokuahi "Att«eralia M ika Poaono i hal*, he 90 mau t:ni opiuma i hun» ia noa knhi wiiho lanahu, aole nae i I<*aa |pu aku me ka ona, Oka helu 2 | ibo la ia o ka lo*a ana iam o ka | opiama. ! Ua kahea ia ka hihi» o Artbor ! White, ka mea 1 bo»piiia no ka boeha me ka mea ooake ia George U r 3od, ka hapa paele nou popo o ke </re«c*Bt, laiua o ka aba ki»re kaa> pual ika Poelua Jh# oei. Aka roa. oaali o ke omaimai o ka mea i hoo* piiia, noiaila ua hoopanee ia a ka wa e loaa ai kaoluolu e hiki ai imua o ka aha. Ua hopu ia i ka F »alua iho nei, o H. Aoki a me H. Miruno, na luoahooponopono o ka oupepa lapaoa " Nijius!iki " e pai a hoolaha ia nei ■a keia kalanakauhaie, uo ka hoolaha ana maloko o un nupepa ia o k* la II o Augate, 1894, he manao laihila ma ke degere ekahi, e hoolaha maoaoino ana I ka hui kaiepa o Ilohao & ('o. Ma k8 ahiahi Puuono i h;ila, i« Waiola e kakele ana i ka haiulelo ma ka makeke kuui ia ni.i na mea lapulapu plii hoomana i kekaiii manawa a me na mea pili i ke kaiahina, aia hoi ua loua iho 1h oia i ka mai kauhola, hehee iho )a ilale a lelo loa ae la kona aho. He Katolika Homa oia ma ka hoomnna a he anee alii ma ke kalaiaina.

Ua hala aku ka Lunakanawai Kiekie Alapaki, ka ohana a n:e na keikikane i hoi nai nei e hoomaha inai ke Kuianui mai o lale, aia i ka home kuaainu o Kualoa ma Koolaupoko kahi i hooluolu nui ai i keia mau la ikiiki o ke kaona noi. K haia ana ba ekolu naau heU-di»nia ma aeia be)e hoomaha ana mamua o ka hoohiki hou ana mai i ke kulanukauhale nei.

O ka nui o na make o k& apana o Honolulu nei no ka maiama o lulai 1 haia, he 31 Hawaii, 10 Pake, 5 Pukiki, 4 Amerika, 4 lapana a me 2 Iseritania. Huina 62. Ua mahele ia na kama, ma ke 3S kane a he 24 wahine. Mailoko mal o keia heluna, he 13 uaake lapaau ole ln; he 15 k«iki ai waiu; he 11 mawaena o ke 30 u me 40 makahiki; 9 maiunaaku oke 70 naakahiki; 6 muwaena o ko 40 a me 50 makahiki; 5 mawaena o ke 50 a me ke 60 makahiki. Ua 111 hou mai nei ku mokuahi "Miowera," mahope o kona hana hou ia ana a paa, ma kekahi ona kapakai oNorewai mai Enelaui aku ka holo ana. A o kela knpena knhlko no i ili ai ka Miowern mn Honolulu nei, oia no kn lona nana i hooholo hou aku Ina ili. Ua nukunuku la ke Aupuul Kuikawa i ka ili ana o ka Miowera ma Ilonolulu nei. Pehea ana la, e nukunuku ia aua paha ke aupuni o Norewai.

Ho anaina hoolunna kai hanwi ia o na Hui MuOddfellows o Honolulu nei i ke ahiahi Poalua aku nei ia Mr. Oorham 1). Oilman, malokookn Ilalo Halawai mau ma alanui Papu. O Mr. Oilman, oia keknhi o nu hon kahiko I»;» o ia hui i ke kukulu in ana ma Honolulu nei i ka 1845 maloko oka hale pohaku lepo ma alanui llotele mauka mai oka hale noho o Kauka Makalu i keiu wa.

Mawaenn o na mea hoonanun, na haiolelo, hookani piano a me nn mele leo o nn hoa.

Ma ka hora elun a tuo l»ftpa auin» U l'oaono i hala i mahima ia ai ka heihei o na kaa llehihehi Wawae raa Ko kahua heihei o KapioUni Paka, iinua o ko nnnina mawaena o ka 200 a me 250 paha ka nui, me ka puali puhi ohe © hoaeae ana no ka pomaiKai oia poe. He ewnlu ka oui o na iieihei i hookaawnle ia no na kamalii e heihei kaa hehihehi ai. Maiioko inai o keia inau heihei, ua e<» ia H. Oiles na heihei helu !, 3, f> a me 7; ia N. līaisteail na heihei hei« 2 a me 8; ia GoroXakaiamaku heiu 4 a ia Kalanianaole ka heihei heiu 6.

Mahopo iho o ka hom 12 awakea o kt Poakolu U 15 o Aug>tte uei, ma ka hale noho o Mr. Keooi KaīoaWl ma Pawaa, Honolulu noi, uu kii niai U ka niake U Mrs. Marie Kahai a lawe aku la iaia I ka hope» ua mau o ko ke kino ola ana, wahope iho o ka «lua hebedoma o ke kaa uiai roaiaria fiva ana me ka lapaau ia an* e Kauka Makalena. Ua hanau ia o Marle mauka aenei o k® «w«wit o Manoa Oahu 1 I>ekt»maba 13, lSoi, n& ke kumu puhi ohe mua W. Mersberg a me kana wahiue, nolaila eia oia ke komo nei i ke 43 o dh makahlkl I kooa wa i make ai. Oia wale no ia a kona makuahine, aka maro hou kona makuakaoe he wahioe licu ? ua laka hou &ku he ohana nul a e ola nei. Ma ka aulua la Poaha mai, ua lawe ia aku la kona kiuo kupapau a huna la raa ka illna o Maemae.

Kp oaakapa io®i nei ke kuUnaksah«lp i ks w*i ole, "ka oi loi aku nae om nn wahi kiekieo ka waiho aaā oka ainj. O ka laluhi »*ale tnai uo hoi ko ka l*wa nuu i kekahi manawa aohe hoi ka hc<j*hanini iho i ke o Ku-l.-nihakui Aole keia he hemahema akah'" no a iko U , aka, ha hiki mau mai no i na kau papaala oka makahiki. I kekahi mau makahiki ua hoopa» la ka pllikia ma ke kukulu aoa i kekahi kaamahu kinai ahi ma ka loawai aolani o ke aopani ma Tamaki Kuea, aiaila pauma i ka wai iloko onā laawai. Xo ke aha oo hoi ka mea hapei hoo ole ae la ano hana e pale ae ai i ka nele o kekahi hapa o ke kaona.

I ke ahiahi hora 5 paha o ka Poalua iho nei, i kekahi pake e hoi ana I ka pali o Xuoaou ma ke alahel9 e hoi aua no Kailua, aia boi ua haliiwai aku ia oia me ekolu mao haole i lefe mai a powa iaia a hao pu aku ia ia elima daU i loaa maloko o kona Ua hookuu la aku kapake e h«i, eia nae ua heie ioa oia i Kaneohe e hoike ai i kona powa ia ana Ma ka hora 7 o ia ahiahi, ua teiepone ia mai 1 Honolulu nei • ka ilale Hookolokolo kela powa ia ana o ka pake e ua haole a ua hoouna ia aku he ekolu mau makai kau lio e huli 1 kela mau ha<.le, aoh? nae i ioaa ia po. Ua ike ia nae e ka poe o ka haie hookipa ma Nuaanu kekahl haole paioa 1 ka hora 0 e hoi wawae ana no Honolalu. Ma ka Poakolu nei, ua hopu ia o W. H? C'ouIter e ke kapena makai kiu Larsew no ka hoohuoi ia oia kekahi o ka poe powa i ka pake aenei maluna. I kn huii ia ana aku o kona wahi e noho nei, ua ioaa aku la he ahua o na lole a uae na waiwai aiakamae. Ua koho pu ia, oia ka mea nana i aihue ma kekahi mau wahi lehulehu o ke kulanakauhale nei. + * «