Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 33, 18 August 1894 — HE KAAO HOONAUE PUUWAI NO PUAKAOHELO KE Kaikamahino Alii. KA Ui Oi Kelakela o ka Nani a me ka Maikai. NANA I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI. KA Ui i Hiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai kupua—kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei. [ARTICLE]

HE KAAO HOONAUE PUUWAI NO PUAKAOHELO KE Kaikamahino Alii. KA Ui Oi Kelakela o ka Nani a me ka Maikai. NANA I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI. KA Ui i Hiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai kupua—kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei.

Ke Kiowai kapu a mk ka Mana Kupua e kiai ia ana e na 'Honu Alii he UmikumamaIiUA; UA LILO IA MANA 1 MEA OLE I KA NANI A ME KA Ul O Hawaii. MOKUNA II. Nolaila i ka wa hea hoi e ike ai ke alii i koia maii waiwai, a ! ka wa hea e kauoha ia mai ai e lawe aku i ka hale alii? E kuu haku kuu alii, o kau ninau eia ka haina, eooo mahina mai keia la aku, alaila Uwe aku ka waiwai i ka hale alii a me na haie aupuni, e like me ka makemake o na Kuhina e ke aupuni, oiai elaa iawe ana i ka makahiki, a pela no e iawe ia ai i na wa apau e like me ka makemake o ke alii. I ninau ho \ aku ai ka ui i keia ninau? Ai ka wa hea e ku mai ai ka moku naoa e lawe keia mau waiwai? E kuu alii, aole he moku o keia aupuni, hookahi no moku o ka aina nei o'Kuaihelani, o ka ai no o na makaalnana na lakou no e auamo a hiki i ka hale alii, o na kane ke hele e auamo, o na wahine, aole lakou e auamo, o ka lakou hana o ka eli i ke gula, a me na elemakuie. O na kanaka mai ka iwakaula makahiki a hiki i ke kanakolu makahiki, o lakou wale no ke lawe i ka waiwai, oia la i lehe oe e kuu haku. E hoomaka ana ka lawe ana o na kanaka i ka waiwai i ka wa hea o ka makahikl? Eia ka pane, e ekolu malama nai keia ia aku a i ka eha 0 ka malama, alaila hoomaka e lawe no ka mea, eiua malama o lawe ai, aiaiia hiki 1 ka hale alii. E na hoa heluhelu o keia nanea, o ka oinau a ka ui. He ninan ia e maepopo ai iaia ka manawa e hele ai i kahi ana 1 makemake ai e hele i ka hale alii. Ua maoppo ae la ia kakou ka wa e hele ai na mea a pnu Oia hoi e kolu malama mai keia la aku a la* kou nei e kamailio nei, a i ka eha o ka malama alaiia heie elua malama alaila hiki i ka halo alii. Ua iike no ia me ko ianei wa e heie ai i ka halealii. E like me ka olelo kauoha a ko laua kupunawahine i ka po i hala mahope. CJa maopopo iaia, be wa kupono ia nona e hele ai me kona kahu hanai wahine Kealiiwakiaeokalo*. Ae, ua maopopo ia kakoo ke kumu nui o keia ninau ana o ka ul i kona mama i mea e loaa ai kona ike i ka maaawa e heie al kona mama i ka haleaiii, i hoomau mai ai ke kaikamahioealii i kana mau kamaiiio ana. Ina e hele ana na makaainana i ka lawe ana i ka lakoa maa waiwai i ka halealii, owai ko lakoo alakai. Eia Ka pane ana a kona maoaa iaia, owau no, a i ele ia o papa no hoi i kahi manawa o ka makahiU. Ua hoopau iho la ka ui i kana mau niele ana imoa o koaa mama alohn, * maki hou aku la lakoo no kekahi mao luml hoo ako£o*al k*

haleaiii i okioki ia me na lumi, a e ahu mokaki mai aoa boi na ano waiwai iike ole o ka aina o Kuaihelaoi ma keia a me keia lumi.

0 ke gul:\ ma kooa rtimi, o ke Uaimaoa ma kekuhi rumi okoa, a peia no na pohaku mahala a me na pohaku onila o na ano iike ole apau o ka alna e iike me ka nui o na ano pohaku, oiai lakou e hele nei ona , makua eiua a me iaua irei hoi eiua, oiai ka nui o ka waiwai e alohi mai aua i mua o ko laua mau maka maiihini i keia mau waiwai. Ua hoohala ia e iakou na hora ehiku, ia iakou e hoi an 8 no ka home aloha, ke hele mau ala ka ikaika hooneu o ka la imua me ka hala o ka manawa, ke heie aia no ka ui me ka ako ana i na pua aala iike ole i mea hoaiaaia no kona rumi, he aia wai anu hea, he paoa ke honi iho ka ihu o ke kamahele. 1 hoomanao ae ui ka mea kakau i keia mau iaiani mele a ka poe loea. Mapu ka hanu o ka Mukahala mapu i ka la Noenoe aala i ka poii o Kalokini Hekini uaio makani na ka puulena He ualo makani na ke Koolau wahine E hea iho ana ia lalo o Maunakapu lie kapu ia uei he laiiui na Mailekini 0 kuu puni hoi o ke ala—a Hihina au me ia la Oia hoi ha—e. Oiai kahi mama e awiwai ana i 1 na mea ai no ko lakou paina aliiahi, oiai o Hanaie e noho alii aua maluna o Keonipulu, aole no i haia ka hora oia lioomakaukau ana i na mea ai, ua makaukau mai io, no luna oke pakaukau me na mea ai ono loa e haupa iho ai ka mea i piha me ka pololi. Ua naueaku la iakou no ka rumi &ina ; no ka lioopau ana ae i ka noho aiii ana o Hanale maluna o Keonipulu, ae ua holo o Hanaie ua pau ka maka i>oniuniu. A pau ka paina ana, na hoi aku ia lakou ma ka rumi hookipa, a maiaila iakou i hoohala al no kekahi mau hora o ke aumoe a hiki wale i ko lakou hoi ana ma ko lakou mau rumi moe. A hoi aku ia kela mea a me keia mea ma kona rumi moe iho. Oiai lakou e hlolani ana me Niolopua i ka alna moe uhane, a ma ke kakahiaka ana ae ua ala ae la lakou a pau, ua liana no hoi ke kahu hanai e iike me ka hana mau iaia o ka hoomakaukau i ka wai holoi maka no kana hanai, a peia no hoi kana mau manu. A mahope oka pau ana o ko ka ui holoi ana i kona mau maka ua nee aku ia no ka rumi ama. Aole i pau