Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 36, 8 September 1894 — Ka Moi o Siama. [ARTICLE]

Ka Moi o Siama.

O Kulalanakona I. (Chulalangkorn), Moi o Biama, aia oia ma kahi kakoke i ke kanaha mau makahiki. Ua noho alii oia no umikumamaono makahiki, a ola ka ewalu o na keiki mai ke kanawalu mai o ka kona makuakane m&u keiki. Mawaena o na hana hou i hookomo ia mai iloko o Biama i kona au, oia na laina telegarapa, na kaa hapaumi, na kukui uila a uie ke alahao no ka hoeueu ana ī na waiwai oloko loa aku o ka aina. Ua kauoha oia e kukulu ia ona Kulanui £uropa a me ona hale hoahu mau mea hoomomoa. Oiai o kooa loaa makahiki aia ma kahi o ka $10,000,000, a o naauhau ua kaumaha ma»li no ke hoohalikelik« ae, aia nae he makeiuake ia no oi» e kooa Uhui. K« olelo ia nei, o ko ka Moi ohana aia ma ka ekolu haneri mau wahine a me kanawalu ku*amahiku mau keiki. Ua lilo oia i wakuakane i kona wa he umikumamalua mau makahiki. O ka hooilina o ka nohoalii, eia i ka umlkumamahiku mau makahiki a he kauaka opio akeukeu ke Keikialii. O Kulalanakoua, he moi ola ma ka hana a me ka oiaio. O aa eka aiua a pau iioko o ua mlle kuea he 250,000 iloko o Siama aona wale no. Nona ponoi wale no ka pooo maluna o na kumuUan a pau ma na ulolaau, a o na maine o na sapire a me ke gula t ke hoohaoa ia nei no kona pomaikai wale no. Oia hookahi ka haiu maluna o kona mau makaainana ho umi miiiona. O na kan« a me na wahine, oia kana mau kauwa kuapaa, a mailoko aku o kona halealii e puka aku ai ka huaolelo iua uo ka make a me ke ola, a o kaoa mau haoa ano nui w*U ao ka

mea nana i kenkea i kona liohoalii ana a>ai ka piepiele ia aua e na hana ino haalele loa i kiheahea ia aku maluna o kekahi mau au uohoalii mamua ona. Ua pomaikai i»ja oia nei, mamuli o kona hookomo aua mai i kekahi mau mea hou iloko o koua aupuni. Ua hoonaauao ia oia e kekahi kumu wahine Beritauia, alaila komo iloko 0 ka hoomaamaa ana i ka oihana kahunapule. Mahope o kona puka ana mai, ua loaa iaia na kunauao lieritrtnia, a hele makaikai honua a 01 loa aku mamua o kekahi Moi e ae o Siama. Ua haawi mau aku oia i na daia i oa misiona a ua kono mau ia na mbionari i kana mau anaina ike alii. Ua kukulu iho oia i hale haoa kala, hookomo mai i ke teregarapa i Siama, a ma kekahi mau hana hou lehulehu e ae ua hoike mai oia i kona hakihaki ana i keka* hi oaa* kapu o ka noho ana kaluko.