Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 37, 15 September 1894 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

H" uh h*p« ku k t lualiiiM ike «l»< u**i. t , t« t i< .sk«i k. l».ian»kti i Knm» ~ ,i.| : . k i M tlul tni ok \ i'oilua n« i w<» Km niHiii»'!»' |»' »n«» i mh ». u'iui '» k«-I • iiiiu |•*•!»♦•*»i knn ikn uit K-'Hi» 11t*ni«. < i i iii <u '<<» K«* kiiii)i.ku:(i o k<* u»« k i lou i Juip«* lu' 3*i u<u o k« |>si«»!i.i ko »k:<hi. ■ > i<<l ii «o tit« tn>ik« o kii pf»e p irli , i-o i k»-i « kuiiiukiii.i. i; , t1 . V: »i ;Misi k i <«k * l»\-<ia iv 11 'l 1W I K »:iit i kei.l i»iu;t »ho i „u*»<n i « «• » k i iMii an i i «l «I i *• ,«r« mī no ki« ti in i h«»«i :t ■;» J - «ii» <• k « 1:i ikini. 1, i nku li'ki oiai lii t k;« ' 4 M:tri-

»r* .i ka la -7 aem i o ke.a mal i- i n-. he punll ki'Mka punkani hou e , . . inii hh>« i Hotiolulu nei e hoo- .» uu».uu i ko l.'knn iii iu kileo j k ii'* i'»*to h ?IK'(IvMII'. i U<* piik ui houkahakuha ko ka • koi o k i Kepuhilika i k» j... p » nei n»a ka Uuioiu Kuei, ,jii Wi mahina «' kielu pui ana i k« !m uiil (īiialama uialunao k i ain i. N ii 'ii kan ika i iu»k .ik;(i m». 1« h-«lA aku i ka nuke ma keia kul tin«k.iuhal** i ke ahiahl l oaha •it i, o Mrv Mere ilanaike, m ikuanne " >lr-. Kaiihel.iui ('iinph.'ll i ke kokoko paha i ke 70 o n i luki He h tii" k..n i mai » m.tk<- ;.i. 1 Hun<.\iihi iho uei ke kalin o k.i rk*ie>i-i o H.iili m i illl o n > liooUnhi miahuhi. a u t h. i aku ma ka M:»lu l«ttu o ka l*»>:«hi'i itt'« iii i \\ aioliinu, k ihi o ka ah.ihui euenelio mokupuni o HaWail e h-il-iw.il ai i kt*i* iVu»W<.lu iho la. (» k.i um o <1 tl i min iw ilo i a Amerie.« Huipuia i uku *i ka nt 'k i lnki i lnl • no aa ko-l>ita i i. limim p*k t ia maiiiila, he 1 74 Sl. M.ul.'ko ;,e o kei i heluna, he £-t*..V,,. 7,.n «.4 i» Knlep-'Ui, he ?i 1 I 5?! Neliiia-k «, ht i-77, '1- i « Uti. Ke waw* «a iimī nei, e ii-.<•painn *ku hua ko IMi KonuWil» n<»hr luiia mn oi i no k i m iliiko o Wnknpu tii*:iui:. o ka h'le ioa niin o ke *h'« o k« i« uo«kahik;, t e pani ia :in>; • ke k«n «k-« a k-« Hui il «w tl i nmkeeiake ai. Mniloko uiai »> na kumukula aupuoi he -::»0 a puni ka Kepub.tlika, ii« ekolu omilumilu wale no mnu wahi kumukula I ho«»le aole e la\\e hiv,hikioka Uepuhilika, nka i n<) o*e • ht-«!ka* i na nuhau aupuni ae noho malulo o kon.i mnii a ana a uie na kanHW<*i.

t * «u»nao u ,ic ' ° Sv P :l * k* mnnnwa e ku ae ui • ka Boka»hi hou o ka Uui Mukuahi |lo)« r»ii Aina i Kapalakiko malnlo o ke kaukai aku i ka ni;*n* h»h>Uo!o 0 km pea. A m* K»pni«kiko e UookcMßO a e kueoe ia ni kouH mau «likial * p««» *hiiU »»« mni no lUn<4olo nei. U« t>«ti h©i ke ••Kinaw" UoU> 1 ke kakahlukn l'oakohi m«i Kooa aloalo ekukai «nn aku i n.t «le al kt hlkin-* fku uel o Oaho, me *a hulaal pa mai ia C0 mau ohua kap»«ia, he 2<> • Uikou m»i ka lua o jMe mai, "2 mau ohua oneki, na •k« leta a mo ua ukann huiknu, aole na« be kopaa. iho o |a fcorm 2 aulaa la onehinei, ua kutu %ku kooa oa m& kona m«u awa \ hele a kaoiaainn i ke k.iwK) n>-tu ih

| Ua h(x»fw«luluhi rn»! na .10 ! wa f ka l'oakoiu aku nei. a oa hoo- ; h?nioi iho no ra puns\rai o Kulani- ! hakoi ma na B|»«na kua aku nal n ; o>.hu, j»k3, he kop'hipihi lot r:a : p4k»ua i heMei ih<» o Nun--1 »ou. ! K p«u iku «n* i kn iī r »i n<.*i k» mokualii Au*tr.t 5 .M o keia 1-*, 110 «k* *'\n\ o k%» Kinakila a m* ka iK-me o ka wiwo cHp," na kaiki wolo iliwaii i pau m.'ii nei i k» hoi e h<y>anaha i ke nneuiwi, no ka hnoiuau ana īku I ka hKll i ka iuii naauao I ku«jn ono iho. M iwiena o lakou na keiki a Alapaki, Wal/iknhauki, HnUuwi* na a me Athert n. H» ek«,lu rmu p,|»a»ind i hiewii;} 10« Honolulu ac\ ike ahiahi oka I'oalima o ka h?b«-doma i hal»», oia na Mr. \Videmanll aia k« Holele H»Wttii i na kapenn a me ua nliimo* ku 0 na mokuknua Cn renidniu; na ka Lunakanawai Kiekie nonukeiki huli naauao; » na k?* Hui Waap:; He<tl:iiti. Ua ha!.«m t U wale no lrtkou »* m r.riitin:i uhi:n.it>iehie I k;» l,« 1J uk«i iM i i h.d« o S-|«. hikl aku lu ka nui o k« i loa» k;t mana kohr»bdot.i m?t k» moknpuni o Oihu nnl, i k i 13G0. Mailoko m»! o ia h< lun:!, ho 393 inau llitw:iii pon -i tne na b)pah*ole, n o iik lahui c«o mnlalo mui. Ue 918 o kein huina, i k»j«in > i ke k<»ho .Senutoa h he I4J no n>i lunamaknain »na wale no.

Uh kotu > kolohe ia kn hit« j ku»i luko knknu o ka Miknpo m;i ahinui I'apu i kflx f>o aku nei, k un pHhii-io «ku la i 52*i. N.ina no hoi k.'in [»iki» f>»tu i ka iol» o ko kuko an;', n« kuhi moa a ke kannka i hnp.ikue kek.»i>i ike kh mea ia e ola ui kona nolio pHlhu«ilt*l<j uiia. llnnu ia nkn m lo.im ke knlwhe, nliiiia iliki iho a hr.to-r--nee kikala. M t Kii.'i.iiiu, Ivor:.i IIo;n>». Ila Wi»ii, i k;i h» (> v) Si»pi»tfm .l>« noi, nn HWainulu ia ue la o Kev. 8. 11. i).ivis o >iiss D .jm (\ir->!ine (ireenwo!l, kek.ili! o ko k:i hii poliu o ku Kona m.tu k;ilkam itiiwe papa, mu Mr. CierM!d K. I}r.ViU«t u Ki|>ihulu ;uauf. Ile anain'i oko laua nmu hojt!oha a me mi mnkam>ik>i kai kipa ne e p.ipMhi aku i ko lakmi m.'«u hoomalkiii i ka p>»a miue. Ua hnlii iiku nel o Wm. J. I*olepe a me Viili r rrtrumu maluna o ka Malulani no Puniluu, Kau, uie ki hii puaku i ko iaua mau kna hehihe.'ii e iiolo ai a liiki i ka lua o iVle 0 Kilaue;», a i ka hoi nua mai, e kulu iio ana !;iu:i ma ke ala o lliio mnluna <> ua m tti kaa huila 11 o l.uia « hlki i kai o Hanakahi, me kela hoeaea iloko o laua e iio.'o I ina a oi aku ka mama imua o ko Jaek Atkinst>n manawa i holo ai mauiua iho nei m»i Klhuiea a liiki 1 kai o Hilo.

I k:t w.ii'unkomi o ki» p<> nk 11 iK'i i luiU, ua lioii iti nio k«r pMkaukau o F. Nayli r o C,»rj ff»ter iloko o kekaiii ImU'ain::. Ua komo uku ihm' o Nn.vl«»r 51 u«»j i nhi kee, ojui «> l , ur , i«(Miter o k.Muknu ana. Henli;» 311* I.m ht»i f u:« uhi ;<o Im ka lio<!j»m:<»>:i « «ti:i iv:u»h:i <> Ini i 8 liiki i k»i eiiiii iiii !";i nrl.-.il:i !.i!:«u :iku m-i o <*.ir|>»»iit»*r 1 kr «> n !if»uluit> aku i;t i m:i n:i w.ihi leliulelui o ko kiiu>. U t h.-pu ia kn lim t iU;ūka, u o X;».vlur h->i, ua h;ili ia i ka haleiu.u moiwuhine o !:q>aau i» ti kona inu eliaeiia. Vi\ pau i kn hoopni ia iuiua o ka Aha o Uonolulu nei i kck«hl l, n ka he!;C(.l.)ia:t i ha!a, o Atl:»u»i, I{i!o, Klmoni, Pahhi, Kukona u me Kanoku, no ka powa :i me ke kipu «iki i ka pr.ku mn llauul.i Koolhhluh i kekn!ti U\ o k* pule aku maiiiua. O n:i poe no lakou ua inoa mua ch«, ua hoepai i;i lakou ma ka ?j.OO a 1110 24 hora hwopanhao pakahi; o Kukoin, ua hoopai ia he $.'»0. a me hookah; malauia lu»o--paahao; a o Kanek», ua heopai is ho $100 a m» hookahl uiakahiki hoopaahao. Kla na*>, ua pau nao no \ vkou a pau l ka h«»oh«tahitla \ ka o!e!o huoholo a e hoopii nui nna i ka Aha maluna.

I lu* kaknhinka o k \ lim 7:4'» o kn :toiu> i hul«» £?ep:tteiii:;l>:i 8, um kiipnluhi nni wia kp a\v* ne» o ! Huimlolu, ka n'.okuaUi AustmUti luai Knpalaklko poloUi loa uiai ola, ko awa aiw i U:\alele aku ui i ! Her.i 2 auina !a o ki\ IV>āti.n« rmimuu nkw. Ua hiu in«i oia i:\ 57 mua «.hua kapoui», 17 iu:iii ohua |oneki, 17 uj;iu ekt» teta :» ui« n» ' ukanK uo ktij« a\ua. Alawaen» on* k&maaiaa i i>oi mai, o A. V*iuugr t E. I>. Tennov% E. F. B»sko|>§, W. \V. Bru»ner, aine na Urs. C. Bu!te, E. \V» Fuller, F. T. Lansing, James Lv!e, T. Luc«s, W. 11. MeLean, a me kekahi poe e aku. Ma ka hom II j awakea o keia Poaouo, e |»elu aku 1 a kokioi hou akii no ke awa kahi i ona ! puk* m»i ai, me ka iawe pa ■ aku i no ohii», na ekō leta a me n* 1 i, i »M ni«a ui»iv.io.

I Ua kiii-ha is īia Lanikaaawai Ap tra * *> k* :!:*:*, e eani *e i n* loio liiiil ? p*u n«» !«ikini mani'i.i ae o kn l t 1" S?pitem«tM ;* p ae • '•? i-i !*« e ku '««io iuiīia o ix rn <u *?.* 'i liou 14 »ku n* Uskini, «1.4 k*-i?t p «e: J->hG Ilichi»nJ | J. W. Kr«nci* Spencer, S. M. Kaaukni, W.H. Hal»tead, |W. A. Kuknuian.'. W. A„ Mio. 8. W. Pt, L). S. K-»h«-»kano, loaoe Kap:»hākimohewa, S. Kahoohalah*1«, J. Ff.thakala Bjmir>hs», S. W. K*ai, A. Kiuhi, I*a»c l). M. Kane, S. F. Chillingworth, W. B. Kah, D. F. Sinford. A'»!e i piha loa oa KuU Kamehalaeha ma ka hou ana o ke kula i keia aaakahikl. He eloa hapakolu wale no o na haumao* o ka heluna nui o ka wa I hala, oia he 40 raa ke kula kaiaalii, 90 m* ke kula nui. O ka maa ina naakua Hawaii, o ke kali a i ka hookoioo ant nui i ni keiki. E hoamakaia ana fee kulu no nn kuikumahin® uoa Ngve»hba 12. Ua konoia ka p-e e makemaka aiia e hfK'koaio i na kaikamahine e hoouoa nu»i i na pitap*la noi. E hiki m*i auu a akoakoa na kumukuU a pau ma Okatohi 6. alaiia e ae ia ana na k.iikamahiue kujK>no. O ke anaina hookani ogitns a me lto mele a Mr. Wray T.«glor 1 malama iho nei maloko 0 Kaumakapili i ka jx) Poalua la 4 1 hala, mai kaoa l»pulapu ana i ka huli hele mawaena o ka poe puukani a kaloko, ua iwvko i:i aku la hih ka holopoao. I

Ua |mu nn« w.ile iio nrt inea hana mi k:i p.ipa kuhikuhi ika hone a me kn k.ip.ilili ln. U* paipii pinep*ni i;t kekahi m'.u inoa o lakwu bi> kn ni«!;alii 1 1, e like me Mr». J. T. Lewi* i me Miss Axtell kuaiukuU tih*»'!.i li.m <> Pum hou, no n« lto qi*!o Uoh:tih;ii, i:« Mclntyre hol uo kiv hup.n o k.i l«o o ca v»iioliiih a i;t Mr. Kr#utt?r no ke knpaiiii o kuhe Ma kein anainii ai- U' hot)kiilii 110 ii-.i, I tiyau i«ua xi o W. A. L'>vc, kek«hi o na welo haimu o Iluiiwlulu Rt*i ukuhi no a hoi mai i ko one oiwi niai ka aina e mni, ma ka pila kuolo vaiolina. Ma ka hookuku ae, honnHiiia Ahanin* inaoli o na leo kani, kon#, kohaiuHĪ a me kapnlili kai hoakoakoa ia um 1* po.