Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 39, 29 September 1894 — Page 4

Page PDF (1.80 MB)

This text was transcribed by:  Stephanie Kau
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa @ Ko Hawaii Paoaina i Huiia

No ka Makahiki….$2.00

No Eono Mahina….100

Kuike ka Rula.  Hoopukaia e ka Hawaiian Gazette Co.  George H. Paris, Luna Nui.  J. @. Kawainui, Luna Hooponopono.  Na Honolulu, Oahu, Lakou a pau.  Poaono, ..Sepatemaba 2@, 1894

 

Kula Sabati.

            @ @.  E@ @ @. @

            E @ @  @ la ka a@@kanaka @ @ @ ka olelo a ke Akoa, i @ @ @ ana ma ka moanawai o @.

            @ @ @ na moku elua e ku ana i @ @ @ aka@ ua hele ka poe lawaia @ @ @ @ ana i ka lakou mau @

            @ @ ia maluna o kekahi o na mau @ @ @ @ ia.  nui mai la hoi iaia e @ @ @ aka oia mai ka aina ak@; a @ @ @ ia Hel@. no mai la no hoi ia i ka @ @ @ @ ka moku @.

            @ @ @ olelo anan mai, i ae la oia ia @ @ @ aku i kahi hohonu, a e @ @ @ @ mau @pena i hookahi hei @.

            @ @ @ o Simona, i aku la iaia, o ke @ @ @ makou i ka po nei a ao, aohe @ @ @ @ kau olelo e kou iho au i @.

            @ @ @ @ @ lakou pela, puni iho la @ @ @ @ loa.  a @ ae la @ lakou @.

            7 @ aka la lakou i na hoa lawe hana @ @ moku.  e holo mai e kokaa ia lakou.  @ mai la lakou a hoopiha ia mau @ a elua, a kokoke loa e komo.

            8 @ @ ae la o Simona Petero, alaila moe iho la ia @ na kuli o Iesu, i aku la, e hele aku @ mai @ aku nei.  e ka Haku, no ka mea, ke kanaka hewa wau.

            9 No ka mea, ua weliweli iho la ia, o lakou @ a pau keka@ me ia, i @ @ @ o na ia i loaa ia lakou.

            10 Pela hoi o Iakoho a me Ioane, na keiki a @, k@ Simona mau hoa Iawehana, @ o Iesu ia @, mai maka@ oe, no @ @.  mahope aku, e hoohei ae oe i kauaka.

            11 A @ ie lakou ia mau moku iuka, h@ aku la lakou i na mea a pau a haihai iaia.

            Pa@k@ @ula.  Mareko 1:17.  E hahai oukou mamuli O'u, a e hoolilo Au la oukou i mau lawaia kanaka.

            Manao nui.  E pono ke lawelawe mau no Iesu.

            Olelo Hoakaka.  I ka wa o Iesu i kipaku ia aku ai e ko Nagareta, ua hele aku oia @ Kaperenau@a, a noho malaila.  I kona wa i kokoke ai i na kulauakauhale ia, ua halawai kin@ oia me kana poe haumaua, e kaka ana i ka lakou mau upena.

            1 Hook@k@,- no ka makemake nui @ lohe i kana mau haiolelo e pili ana i ke ano o ke Akua a me kona @ nui e huikalaia ana na mea hewa a pau.  Genesareta,- Kinerota, Nah. 34:11, he kulanakauhale ma ke kapa o ka lokowai o ua inoa la.  He lokowai nani loa keia, 14 mile ka loa, 7 mile ka lau@a, 165 kapuai ka hohonu.  Ke kai o Galilaia, ke kai o Tiberiasa, oia hoi na inoa e ae.  O ka ahupuaa o Genesanta, he mokuaina ia, 4 mile ka loa, ma ka aoao komohana o ka lokowai.  2 Moku,-he mau waa.  3 Simona,- o Petero ka inoa maa, ka haumana uo Iesu.  Noho,- oia k@ ano aoaa mau o na kumu ao ma na aina hikina.

            4 Hohonu.-aole ia he wahi kupono na ka lawaia ana.  5 Po,-ka wa @aa mau no ka lanakila ma ka lawaia ana.  6 Nahae,- no ka nui o na l'a, he mau ano okoa ia wa.  7 Komo,- no ka nui o na @'a, na ke Akua i hoakoakoa mai ia wa.  8 Hele,- no ko Simona hoomaopopo ana i kona ano pono ole e launa pu @ ke Akua Hemolele, Is. 6:5.  9 Weliweli,- ma ka hoomaopopoo ana i ko Iesu ano Akua.  10 Hoo@ie,- @ ola lakou aole i mea e make ai lakou.  11 Haalele,- aole nui paha ko lakou waiwai, aka nae, ua haalele koke lakou i na waiwai a pau loa.

            I.  Ka halolelo maluna o ka wai, 1-8.  @ ko Iesu hele ana mahope o kona kipak@ ia ana e ko Nagareta.  Heaha kana mea i ike ai ma ka lokowalo o Galilaia?  Heaha kana mea i ike ai e pili ana ia Kaperena@ma a me ka lokomaikai?  Heaha ka hana a ka poe lawaia a Iesu i ikemaka ai?  Heaha kana noi?  Heaha kana hana?  He kahuna mohai anei ke kahunapule karistiano?  Heaha na hana kupono no keia oihana?  Ua halolelo anei o Iesu ma na alanui?  He hana kupono anei na na kahunapule i keia wa ma keia aina?  Heaha ke kumuhana o ko Iesu mau haiolelo?  Heaha ke aupuni o ka lani?

            II.  Ka lawaia kupaianaha, 4-7.  Heaha ka Iesu kauoha ia Simona?  Heaha ka olelo pane?  Heaha ke kumu no keia pane?  Heaha ka hana?  Heaha ka loaa?  Heaha ka wa kupono, ka wahi kupono no ka lawaia ana me na upena?  Heaha na @ like a me na ano like ole o ka euanelio a me ka upena?  Ehia mau hoa ma keia hui lawaia?  Owai ko lakou mau inoa?  Ma ka imi ana e hoola ia @ na kanaka hewa, he hana anei ia na ke kahunapule wale no, a i ole paha no ka poe manaoio a pau loa?  E pono anei k@ hai euanelio ma na luakini wale no?  E pono anei ke haiolelo me ka imi ole ana i na mea hewa e hoomaemae ia'i?  Heaha ke ano o ke Simona manaoio me keia lawaia ana?  E pono anei i ka mea manaoio ke hooki i ka hoopoho ana i kona manao?

            III.  Ka hookohu ana i ka poe lawaia, 8-11 - Heaha ka manao o Petero ma ka ike ana i kela lawaia kupaianaha?  Heaha kona olelo?  Ua makemake anei oia e kipaku ia Iesu, a i ole paha e hoike aku i kona a pono ole e launa p@ me ka Mea Mana Loa?  Heaha ko Iesu olelo iaia?  HEaha ka manao ma keia mau huaolelo?  HEaha ke ano hana o Simona ma?  Ua hook@ pono anei o Petero i kona oihana, a i ole paha, ua lawe ia aku kona oihana ia Paulo e lilo ai i ka hai euanelio no ka lehulehu?  E pono anei ke haalele i ka hana lima kuluma no kekahi oihana ano kiekie ae?  E lanakila ana anei ka upena me ke kanaka lawaia ole, ka Palapala Hemolele ke ole ka mea haiolelo?  Heaha na ano like a me na ano like ole o na hai euanelio a me na mea lawaia?

            Manao Pili.  1 Heaha ko kakou mau mea e haalele ai no ka pono o Kristo?  2 Hiki anei ia kakou ke lanakila ke ole ka hoolohe ana i k@ ke Akua kauoha?  3 Ua kahea anei o Iesu i keia mau mea lawaia e lilo ai @ mau mea lawelawe nona ma ka hoomakaukau ole ana ia lakou no ko lakou oihana hou?  4 Heaha ke ano makaukau maikai loa no ka oihana kahunapule?  5 Ua kahea anei o Iesu ia oe e hahai iaia, e lawelawe nona?

 

Ka Oihana Mahi Kofe.

(Helu 3@)

            K@ @ ana-I ka wa e makaukau ai na makaloa, alaila ia wa lawe ia mai ai na kawowo mai ke kahua hookawowo mai, a'e malama pono ia hoi e like la no me na loina i ka wa o ka lawe ana mai i ke kawowo mai ke kahua hooulu ia mai a i ke kahua hookawowo.  I ka wa @ ai i na kawowo, he mea pono e hoolako mua ia me kakahi mea e hiki ai ke hemo pu ae ke kawowo me ka lepo (pinch); aole pono e uhuki lima ia na kawowo.  Ma ia hana ana e hiki ai ke hemo maikai na aa a pau loa o ke kawowo.  I ka wa e hemo ai ke kawo, he mea pono e oki ia na aa a koe paha he eha iniha mai ke aa mole aku, a ma ia ano e loaa ole ai he poino i na aa ma o ke pelu ana a haihai paha i ka wa e kanu ia ai iloko o ka makalua; e oki pu ia no hoi me ke aa mole a i eiwa paha iniha ka loihi ma ke oki kepa ana.  E makaala loa ia na kawowo mahope iho o ka hula ia ana, aole pono e waiho wale ma kahi e loaa ai i ka la no kekahi mau minute loihi; ina aole i hemo ae na kawowo me ka lepo, alaila e pono e wahi koke ia ke kumu me kekahi mea ma-u.

            I la mau ka manawa kupono loa no ka hula ana i na kawowo i ka manawa wela o ka la, he mea ia @ hoopoino ai i ke kawowo.  E pono e hoomakaukau ia i mau holowaa no ka lawe ana aku i na kawowo mai ke kahua hooulu kawowo aku a i kahi @ kanu ia ai.  I ka manawa e kanu ia ai na kawowo iloko o na makaluna i hoomakaukau ia, he mea pono e nana pono ia ke aa o ke kawowo me ke ku pololei iluna, a aole hoi e pono e uhi ia me ka lepo a oi mamua ae o kahi i uhi mua ia i ka lepo mamua ae o ka hula ia ana, me ke kaomi ia o ka lepo a pili maikai i ole ai e hoopoino ia ke aa o ke kawowo ma o ke komo ana o ka wai.  Ina he ano kaahuli pali kahi e kanu ia ai na kawowo, alaila e hookiekie iki ae ka lepo o ka aoao mawaho o ka makalua mamua o ka aoao maloko, a ma ia ano e hiki ole ai ke kahe ia ka makalua e ka wai' he mea pono no hoi e haawi ia na makaala kupono ana i ke kawowo i ka wa e waele (ola) ai, a aole hoi e pono e ahuwalo ae na aa o ke kawowo i ka la.

            He like ele nae ka manao o na poe kanu kope, e pili ana no ka wa kupono e hu@a ia ai na kawowo mai kahi hookawowo a i kahi i hoomakaukau ia no ke kanu ana.  Iua i manao ia o ka wa ua ka manawa kupono no ke kanu ana, alaila o na kawowo o na makahiki elua ke kupono loa.  O na kawowo i hooulu ia no hookahi kau wale no mamua iho, he ano opiopio loa ia no ke kan@ ana aku iwaho i ke akea.  A ina e malama pono ia keia mau kuhikuhi ana, alaila aole no e loaa he poino i na kawowo i ka wa e kanu ia aku ai.

            O ke ano a kekahi poe e hoohana mai nei @ pili ana i keia mea ma kekahi mau mau mahi kope iiilii, ke hahai nei lakou ma ke ano like @e ko ke kinakona (cinchona) kanu ana.  Oia hoi, ua hookomo ia na kawowo iloko o kekahi mau pahu poupou liilii i wehe ia na poo a elua, alaila e waiho mau ia aku iwaho i ka la i kela a me keia manawa, a i ka @ e manao ia ai u akupono no ke kanu ana aku i ua mau kawowo la, alaila e kanu pu ia aku ana no me na pahu i hookawowo ia ai; a i ka wa e popopo iho ai ua mau pahu la, e lilo auanei ia i mea e kokua nui ai i ka hoomomona ana i ka lepo o ka makalua.

            O ke ano hoi o kekahi poe e lawelawe nei, oia ao na kawowo i eki ia (stump), a aole hoi o na kawowo i hooulu ia mai kahi hookawowo mai.  O na kawowo i ulu loihi loa a hala na makahiki ekolu ma kahi hookawowo, alaila ina e manao ia ana oia na kawowo no ke kanu ana aku, alaila e oki ia ana ia a pahu pu @ 8 a 9 paha iniha mai ke kumu ae.  Peia iho la e lilo ai ia mau kawowo (i oku ia) i mau kawowo maikai a ikaika ma na ano a pau.  A ina he ano ma@ na makulua i ka wa e kanu ia aku ai ua mau kawowo ia i oki ia, alaila aole e emo e omaka koke ae no auanei na inaka ulu.  O na loina o ke kanu ana, @a like no ia me na mea i hoakaka mua ia ae nei.  E nui a lehulehu wale ana na maka e ulu ae ana mai ke kumu ae o na mau kawowo @a i oki ia; a e nana pono ia a o ka maka no hei i ike ia he ano maikai, alaila e hookoe ia ai, a o ka nui aku e poipoi ia lakou.  Aole e hala he manawa loihi, alaila e lilo no ua maka la i hookoe ia i laau maikai.  E makaala ia no hoi o loaa he poino i ua maka la i kona wa e mahuahua ae ai; oia hoi ka mahae ana paha mai ke kumu mai ma o ka makani a i ole ia mai ka makaala pono ole ana paha a ka poe e hooae ana i ka mahi kope.  O ka mea e makumaku loa ole ia ai na kawowo ulu wale, oia no ke ano pololei ole o ke kumu a lilo no hoi i mea e kaohi mai ai i ka ulu maikai ana o ka laau; o ke ano nunui kupono o ke kawowo ina e manao ia ana o na kawowo i oki ia ke kumu, aole e pono e oi aku ke ana puni o ke kumu o ke kawowo mamua o ka Penikala.

            Ina he ano momona loa ka lepo o kahi i kanu ia aku ai na kawowo, alaila ma kahi hoi o ka hoomakaukau ia o na makalu, ka hoowali ana hoi i ka lepo a maikai a pela aku, he elua ano e hana ai, a ua kapaia (dibbling), a penei e hanaia ai: 1. Me kekahi oo ano like me ke kopala liilii, pahu iho no i ka makalua, alaila une ae a loaa he wahi no ke kawowo e komo iho ai, alaila kanu iho, me ke kaomi iho i ka lepo a ano paa iki.  2. E hoowali iho i ka lepo a hookahi kapuai kuea ka nui, (ma ke ano makalua e kanu ai i ke kalo o na aina maloo), a i ka wa e wali maikai ai ka makalua, alaila kanu iho no i ke kawowo, me ke kaomi pu ana iho i ka lepo ma hai o ke kawowo.

            O ke ano hope ae la ka mea hana mau, ia no ka mea ua hoomaopopo ia oia ke ano kupono loa.  He nui no nae na ne@a e pili ana i ke kanu aua i ke kawowo ma keia ano, a he mau kumu kupono no hoi in a e noonoo pono ia ana; a o ke kanu ana hoi i ke kawowo e like me ia i hoakaka mua ia mamua aku o keia pauku, aole loa he @ ana no ia ano.

            Ina o kahi e kanu ia ai a he wahi loaa mau ia i ka makani, alaila e pono e loaa i na kumu kofe ha mau kokua ana i ko lakou wa he 12 iniha ka loihi, ma o ke ko@ ana i ka laau i hoopili ia me ke kumu o ke kumu kofe.  Ma keia ano e hiki ai i na kumu kofe ke ulu me ka maikai loa.  (E hoomauia aku ana.)

 

Na Leta

(Aole o makou makemake e lawe i ke koikoi o na hala no na mauao i hoopuka ia malaloo keia poo e ko makou poe mea kakau.)

Ka Hale Nani o ka Y.M.C.A. o Kalaupapa.

Mr. Lunahooponopono;

            Ua paa loa ae nei ka hale o ka Y.M.C.A. o makou nei, a he mau la pokole wale no koe alaila pau loa na hoohinuhinu ana a ka poe pena.

            He hale nani a maikai keia, nona paha ka loa o 50 kapuai a oi a emi mai paha, a o keia ka m@kana a ke keiki lalawai o Kauai, ka Hon. G. N. Wilcox i haawi mai ai ma o J. A. Kamanu la, i hale halawai no ka Ahahui Imipono Karistiano.

            He kilakila ke kahua o ka hana ia ana o keia hale, aohe ona lua ma ke kahua ma'i lepera nei, me he la aia paha na lilo a pau o keia hale ma kahi o ka $1,800 a oi.

            Ke ku nei keia hale maloko o ka pa hookahi me ka luakini Hoole Pope, a ke lohe wale ia nei, e hana hou ia aku ana ka luakini, mamuli o ka lawe haaheo ia ana aku o ka nani a me ka maikai @ ka hale ahahui opio; aole no he kanalua o ka mea kakau i kela uilani ana ae o na haipule, no ka haan hou ana i ka hale o ke Akua, ina ua lawa me na mea a pau @ pono ai ia hana nui, he anoai no paha a@anei ka J. A. Kamanu, oiai na Aama kualenalena o ka Aha Luna, ka poe kupono o noonoo ia mea, aohe @anana iho, o ka hoopaapaa iho la ka hana iloko o ka hale o ke Akua, me he poe ahiu uhane ole 'la.

            Ua lohe mai au, ua hoopau loa ia kela poe e ke kahunapule i kela pule aku nei, a ua koho hou ia aku ne kekahi @ ia poe, a ma keia auina la no, ua lohe hou mai la au, ua lohe hou mai ia au ua hakaka hou no ua poe luna la a ua hoopau hou ia e ko kahunapule, ao ka kue naaup@ a me ka hoopaapaa rula ole i na mea a ke kahu i makemake ai i mea o hooholomua ia ai na hana o ka ekalesia.

            He nu ka @uhu a me ka piha inaina o na hoohanau o ka ekalesia i keia poe lunakahiko, o ke kumu mai o keia huhu, oia no ka hoohole ana o keia poe luna e wheia i aha mele maloko o luakini i keia po Poaono, aolaila na hoopapau iho nei kekahi mau puukani leo lea ma ke ao mau ana i keia mau po, a ua @ahi maoli no, a ua pau aku no hoi he nui loa o na likiki i ke kuai ia i kela mau la, me ka nana ole nae i keia luhi a me ka hoomanawanui ana o keia poe i ke anu, ua hoao hou iho la no ua poe hapa@e@ nei e hoopau loa i ka wehe ana i aha mele, he ke@ keia a ka poe make koke ole.

            Ua minamina nui loa ia au no ka hiki koke ole mai o Kauka Hai, a hooponopono i keia poe kue, i haawi aku ai i ka poe pono ole o lakou na ke dia@olo, mamua o ke ola loihi mai e hana mau ai i na hana pepehi ekalesia, loaa ka mea hoopaanaau a ka poe Roma, i ka halepule hakaka.

            Ma kekahi mau olelo o lohe wa@@ ia nei mai a Kamanu mai, mamuli o kona hoowahawaha in a hana a keia poe e like me keia ke kumu nui o kona kauoha i kela hale hou ia Wilikoki, i hooponopono ai lakou i ka lakou mau hana me kon amau hoa me ka maluhia a waiho mai k apoe puni koko hoakamai iloko no o ko lakou hele e hana ai e like me ka nui o ko lakou hehena, he oiaio paha keia e Kam@au, aole paha, @au e hoike mai, oiai ke liki mai nei kekahi poe o oukou, e mea ana ka niu, e pala ana ka maia, pehea ia?

            Ua mahalo au ia oe no keia hana nui au i auamo ai me kou wahi kino uuku opiopio loa, ka mea @iki ole i kekahi mea iloko o keia Panalaau ke hana, a mai Hawaii no paha a Kauai iwaena o ke kaua lahui he nui palena ole ko ke Akua kokua i kau mau mea e hana ai no ka pono o ka lehulehu.

            Nolaila, e like me na mea e lohe wale ia nei, a i kupono ai no hoi ka hana ia ana o ke@a hale a paihiihi a i like no hoi me keia mau hua nui iloko o ke anaina maluna ae o ka puka komo o ka hale Y. M. C. A. pela e pono ai ia oe ke hookaawale mai ia hale nani me ona ahahui hakaka ole.

            Ina e hiki ana ia oe ke hana ia hana, alaila e lilo ana oe i mea kaulana loa a ua makaukau loa wau e waiho aku i ko'u noho ana lalau ana iloko o na hoomana e ae, a hoolilo ia'u iho i Kalavina ma ke ala aku o kau ahahui a iloko o oukou ekalesia ina oia ka makemake o ke Akua.  He lana loa no hoi kuu manao, @ oluolu ana no hoi oe e hoike pau ae i na hana a pau i manao ia no ka hana mau ana aku iloko o kela hale a heaha la ua mau hana la, a pela no hoi me ka poe kuleana maanei i ka hale mai a Wilikoki mai, no wai la?  no kela poe kue no paha o ka ahahui hakaka o oukou, aole paha?  aole wau i poina i kau olelo ia'u.  "Ina aole kela poe kue e hoopau iki ana i ko lakou kue, a pela no hoi me ka hoopololei ole i ka lakou aha hui a kulike me ke kumukanawai o na ahahui opiopio apana, alaila aole loa oe e ae ike i ke poo o keia a me keia lala o kela ahahui @ hana i ka lakou mau hana wahakole iloko o keia hale."

            Ina ua malama oe ia olelo au, alaila e pono no oe e noonoo, no ka mea o ka poe no kela nana wau i olelo mai mamua aku nei, aole o Wilikoki e hoouna mai ana i laau hale, he hoopunipuni wale no ka nau, a he olelo makani wale no ka na Wilikoki.  Nolaila, imua @ kuu hoa o ka aina a ka ehaeha.  Pehea @a o J. Haole ko hoa pili, ka loea huhu ino a na Lunakahiko o Kanaana Hou, ua ulu aku nei paha ka limu o keia mau dala au i hoohoka ai ia Keakuaaikahu, hela kahu aha hookolokolo poohina kahiko o Hamakua i ka puaa hae.

            Ke hooki nei ka inika i ka haukae me ke aloha ha'i ke au.

            Fare you well, Lolena Lauai, New York City, Puuhahi, Sept. 13, 1894.

 

            I ka wa e nakulu ai oloko o ka opu me ka eha, a hele moku ka lepo, alaila, e hoao i ka Chamber@ain's Colic, Cholera a me Dia@roea Remedy laau lapaau a e oi aku ana kou mahalo ke ike oe i kona hop@na.  He oluolu, palekana a puhili o e He 25 a me 50 keneta o ka om@le, a e kuai ia no ma na halekuai lapaau a pau.  Benson Smith & Co., nu Agena ma ko Hawaii Paeaina.  @.

 

            "O ka oi ma ke ao holookoa."  Oia ka W. D. Woodring o Bordly Kenetuke, e hookaulana nei no ka Chaberlain's Cough Remedy (Laau Kunu).  Ke kamailio nei oia ma kona ike ponoi iho i ka inu ana, oiai o kona a me ko kona ohana ola ana mai nei no ia mai ka loaa ana i ke kunu koikoi loa a me ke anu, a ua hooholo oia o keia laau lapaau ka oi ma ka honua nei.  E kuai ia no ma na Halekuai Laau Lapaau pau.  O Benson, Smith & Co., na Agena ma ko Hawaii Pae Aina. @

 

He Moolelo Kaao no Namakaokapaoo

            Ke ahikananan wi wo ole o Kula i Maui.  Ko K@@ Kaulana i ka Au O Imaikalani ka Moi O Kauai.  Ka mea nana i pulu@i pau na Kaeakaokauai a puni.  Ka olal@ au moana o na kai ewalu o Hawaii Nei.-Ka Hiapaiole o na la i au wale aku la.  (Hoopukaia @ John K. Ilihia, Lihue, Kauai.)

            O ka maalo wale iho no ka hoi o na akaku @a, a me na kahoaka i waena iho o lakou nei la, a i nele ae no hoi e ke 'ili ea, he nani nele ana iho la no ia, i ke alo iho la no ka ulu a o ka hala iho la no ia; a ma kahi o ka nele, ua make ke kauwa imua ou e ke 'lii, aole e ola, aka hoi, i@a wa kahi o ka pololei a me ka oiaio; e kalani e, e ola mau loa oe, a kau i ka pua aneane, a o ka'u wale no e nonoi aku ai i ka oluolu o kou ihikapu ali@, homai i olino, a homai i wahi leo no kahi lepo nei, ke oluolu ia nae hoi.

            Hooki iho la keia i ka pane ana aku imua o ke'lii, ia wa huli ae la ua Imaikalani nei a ninau aku la ia Namakaokai'a kona @amuku, pehea kau imu, ke a mai la no anei?  I aku nei ua @amuku nei, ke ania loa iho la ka imu, oi ikea aku nei ka ulaula mai o ka pohaku a ke hauliuli iho la.  Pane mai nei ua 'lii nei, ina hoi ha pela, hookui hou aku oe i ka wahie.

            Ia wa eleu aku nei ua Hamuku nei ma kana apana hana, kena aku nei i na kanaka e paa nei i na newa e hele aku e hooku'i hou ae i ka imu, he manawa ole hoi ia i keia mau kanaka, a hou mai ia no ua imu nei.  Ae, ia wa huli mai nei ua 'lii nei a hoopuka mai la i ka huaolelo imua o ua wahi koa nei, me ka nui o ka leo, hele na maka o nei alii a li-o, no ka piha i ka inaina.  Ae, a pehea ka huaolelo?

            I aku nei ua wahi koa nei, aole au e kamailio aku ana imua ou e kuu alii me ka awiwi o ka olelo, e kamailio aku ana au me ke ahahele a me ka maopopo pono, i lohe pono mai ai lakou nei ae ko papa kahuna i ke ano o ka olelo, a eia ka olelo:

            Aole i puka ae ka la i ka ilikai, hoea aku la makou i kai o Wailua i kakahiaka nui wale, he hookahi no o makou wa i hiki like ai.  Ia wa, ike aku nei no makou a pau loa i keia wahi keiki uuku e holoholo mai ana iloko o ka mala uala, a nolaila, he mea hou ia imua o ko'u maka ka ike ana i kela keiki ui e like me ia ke ano, oiai ua noho au mai ko'u mau la opiopio mai, o Kauai nei no ka aina, a eia ko'u mau la ke hele nei e ma'uma'u, puni o Kauai nei i ka hele ia e a'u, au no hoi e ke 'lii e kena mai ai ia'u e hele i kahi manawa, he mea oiaio, aohe au i ike i kekahi mea o Kauai nei e like me keia nei ke ano, ke nana aku i kona helehele@a, nani aole o kana mai, he like ka memele o kona ili a'u e hoohalike ae ai, he like me ka opuu o ka pola o ka maia, aole hoi o kela mea o waho, o kela mea iho maloko, a me ia okoa iho la no ka memele o ka ili o neia keiki, a o keia ka helu ekahi o ke keiki ui a nani i hoea ma Kauai nei a puni, a'u nei e haanui aku nei imua ou e kalani.

            Ia wa, huli aku nei ua 'lii nei a ninau aku nei i na koa; ea, he oiaio anei ka olelo a nei wahi koa e hoike mai nei, ua loaa aku nei ia oukou ha wahi keiki uuku kanaka maikai iloko o ka mala uala.  Oiewalu like mai la na leo o ua poe koa nei; hele ma kahi e kena wahi koa hoopunipuni, kalua paa aku i ka imu, he wahi keiki no aole nae iloko o ka la@na, pupuka ino, hele na wahi maka a ukokoie kohu inu awa, aole i paa ka malo, a eia hoi ia ianei, he ui, @e nani; kahaha, he keu keia a kahi kanaka hoopunipuni nui wale imua ou e ke'lii.

            Pane hou mai nei ua'lii la, kamaiio oe, a pehea aku?  I aku nei keia, ua lohe ae nei oe e kuu alii i ka mea a lakou nei i hoopuka ae nei imua ou, a ua kapa ia mai nei au, o na mea a pau a'u e hoike nei imua ou, eia ka he epa a he waha hee, a nolaila e olelo aku ana au imua ou e kuu alii me ka wiwo ole, a me kuu maka'u ole i ka make, a oia keia.  a i loaa hoi @ ke @ ia a me ka @awehe ia a@ mai@ mai o keia puu make o'u mai ia oe mai e kalani, alaila e olelo aku a@ ia oe, he luahi lakou nei a p@u loa na'u, i na la mahope e hiki maiana.  a nolaila o ka'u olelo aole ia e hoi hope, e hele ana ia imua.

            Ae, haele loa no lakou nei e hoomaukaukau i ka lakou nei mau wahi pulehu, a owau hoi a me i@la, (kuhikuhi aku nei i kona hoa), haele aku nei maua a hiki i kahi o ua wahi keiki nei e ku ana, ia wa @a ninau aku la au, nohea oe?  Pane mai ua wahi keiki, nei, no Kauai nei no.  Kauai hea?  Kauai nei no a puni.  Hoopunipuni paha oe, he keiki malihiui mai paha oe no kahi e mai, no ka mea, aohe o makou keiki ui o Kauai nei e like me oe.  Aia ihea oe e noho nei?  I mai @a ua wahi keiki nei, aia ko makou hale la iluna pono o keia wahi e kulilipi mai la, a me he mea la i ka maua hoomaopopo aku, aia paha io o Kapaa, o luna pono ae o Kanaele.  Ia wa, ninau hou aku nei no au, he mau makua no kou?  Ae mai nei ke@a, ae, o kuu wahi makuahine wale no ia e ola nei, make hoi kuu wahi makuakane i nehinei i ke kaua ma ka aoao o Aikana, i hiliia i ka laau wanawana.  Iloko o keia wa a maua e kamailio nei me ke keiki, ke a mai la ka lakou la wahi pulehu; i mai nei oia nei ia'u, walea loa kaua i ke kamailio me keia keiki, ke a mai la ka lakou la mau wahi pulehu, nolaila ea, e u haole kaua e hoomakaukau i ka kaua, ua ae aku nei au, a o ko mana haele aku nei no hoi ia.

            Ia wa, holo aku nei ua wahi keiki nei a kahi o ka pue @ala, a hahaki mai nei elua mau kalina iau uala holo pololei aku nei a ka iala imu, (kuhikuhi aku nei kei i na kanaka, na laua na imu i a mua i kinohi) hookau aku nei ua wahi keiki nei i nan kalina lau uala ana iluna o ka imu a iala, huhu mai nei hoi oi ala, a eia ak iala mau olelo a'u i lohe aku ai; kahaha, hookauo hoi keia wahi keiki, aole paha i olelo ia mai o ka imu o a ke 'lii, a o kau mau kalina lau uala iho ka hoi ka mea nana e hoau mua ai, hookano maoli no oe e keia wahi keiki, e ku oe a hele pela, o make loa aku auanei oe ia'u; ia wa, haolele aku nei ua wahi keiki nei i ka iala imu, a holo aku nei i ka iala imu aku, me ua mau kalina lau uala nei no ana, huhu mai nei no hoi o iala, a kipaku mai nei.  Nana aku ana no ua wahi keiki nei a o ka a ae o ka imu a ia mea o makou, holo aku ana no ilaila, aole no hoi o ka hele aku a keia wahi keiki a he hana okoa ae, o ka hele no a kahi o ka imu e a ana, o ka hookau aku la no ia i na kalina lau uala nei ana iluna o ka imu, a nolaila ua pau loa makou i ka hana ia e kela wahi keiki me ke pahaohao.

            Huli ae la ua wahi koa nei a kuhikuhi ae la i ke kanaka a ua keiki nei i hopu ai a kiola ia iluna o ka imu, a ela nae ka mea olelo aku imua ou e ke 'lii, e nana ae oe i kela kanaak ou e noho mai la, ua pau ka umiumi a me ka lauoho i ke ahi, a o ka ili hoi ua poholehole i ka wela i ke ahi, a ke ike kumaka aku ia no oe e ke 'lii i na haawina a keia wahi keiki i hana ai maluna o keia kanaka ou.  I aha ina?  wahi a ua'lii nei i ninau aku ai.  I aku nei ua wahi koa la, k@i no hoi i hopu ia ma na wawae o iala e ua wahi keiki uuku ia a kiola ia iluna o ka imu me he pauku laau la, he keu keia a kahi keiki uuku a ka ikaika nui wale, a mailuna mai o iala o ka imu i kupaka ino ai a haul@ hou iwaho.

            Ia wa, akaaka mai nei ua 'lii la, a h@ ae la hoi ka aka o na mea a pau, a no ko ia nei ike ana aku nei i ka akaaka mai o na 'lii nei, ia wa aole o ia nei pihoihoi nui, ke olu iki iho la keia, alawa iki ae nei @a maka o ua wahi koa nei ihope, a nana aku nei ia waho o ka pa auki o ua 'lii nei, ua hele no hoi a piha i na kanaka, na kane, na wahiae a me na keiki, a ike aku nei keia i ka ia nei wahine me na keiki e uwe mai ana ia ia nei, aole hoi e hiki ia ia nei ke hele aku e aloha ia lakou, oiai eia keia @ kahi o ka make a me ke ola.  Hu mai la ko ia nei aloha aole o kana mai, no ka ike ana aku i na waimaka o ka wahine a me na keiki e hi@l@ makawalu mai ana, aole hoi e hiki ia ia nei ke hookuu iho i ko ia nei mau waimaka o manao mai hoi ke 'lii he olelo haku wale iho no keia ana e hoike aku nei imua ona, a nolaila e aho keia e uumi i ka waimaka, ka ukana nui hoi a ke aloha.

 

hoolaha kuamu.

Kaayer Saseparila

            Oia ka Laau oi @ o ka maikai no na mai i hookumu ia mai ke koku ino mai.  Ua ni loa ae hoi, no ka mea o kona kahua @ @ a o ka Honodorusa Saseparila Oiaio.

            No ka mea, o ka Lau nahelehele a me na mea a pau i maa i ka hoohuihui ia, oia na laau oi @ o ka maikai, a no a mea hoi na ike @ ka waiwai i@ ma ka lapaau ana i @ Ma@ o ke Koko-ua oi loa Ayer Saseparila ma na mea a pau e hooikaika a e kukulu hou ai i ke kino i hoonawaliwali ia e ka ma'@ a me ka eha.

            Ua hoonoono ia ka ai, na hoopau ia ka ma'i o ka waihona hoowali ai, ua hooikaika ia ke Ake a me ka Pua HOowali ai, a hoohana maikai ia na laia a pau o ke kino.  Ua hookuke ia mai ke kino ae, ka laau make o ka Alaala, ua hoola ia na Eha, na Pua, na Rumatika, an Maihehe, na Huehue a me na ma'i ma ke poo kahe wale o ka hupe, a ma na wahi a pau ke hooia mai nei na Kauka alakai ka maikai o keia laau.

            No ke Kunu a me ke Anu o ka Ayer Cherry Pectoral ka laau lapaau alakai o na ohana.

            @ ka Nalulu, ka Lepopaa ka Lena a me kekahi mau mea ino no e ae o ka opu, e lawe i ka Ayer Huaale Cathartic  E makemakenui ia nei e ko ke ae puni.

            Hoomakaukauia e Kauka J. Ayer & Co., Lowell, Maseku@

 

Hollister Drug Co

Na Agena ma ka @ @

            Kakela me kuke ka halekuai - nui o na waiwai like ole na mea Hana Kamana a@pai

            Na lako pili hao kukeia hale, Na @.  @ @, Na @ @.  Na Kahi.  Na @. Na @.  Na @.  Palau Lio Na mea mahiai, Na au ho, Na au @, Na kua @, Na lei hipi, Na kaulahao @.  Na uwea pa.  Na kaa palala.  Na mea piola.  Na ip@.

            Makau me Aho Lawaia  Na Iliwai Na kau@a, Na @ @.  Na p@, Na peua, me ka aila, Na kopa, Na aila mahu Na pakeke  Na pakeke hao, Na kapu hao, Na @.  Na kukaapole, Na @, a me Na ip@.

 

            Mikini Humuhu mu Kaulana

            Wilcox, & Gibbs Hookahi Lopi.  ka Remington, Elua Lopi, a me na ukaea he nui loa, o keia ano a me keia ano.  Kakela me Kuke  2396-@