Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 41, 13 October 1894 — Page 5

Page PDF (1.91 MB)

This text was transcribed by:  Macy
This work is dedicated to:  Dr. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

E HOOLOHE.

O na poe lawe a pau i ka nupepa @ i @ ole mai i ka uku @ na ka hapa e @ ana i @ 31, @, ke @ ia nei lakou @ @ koke mai. ma he dala maoli a ma ka @ kikoa Hale @ paha. A i @ koke ola mai @, e hoopaa ia ana @ pepa aole e @ ia aka. Nolaila, e makaala mai oukou i mau ka ike ana i na mea hoe a pau a makou e @ mau aku nei.

 

KA HUI ALAHAO ME AINA O OAHU

MANAWA HOLO.

@

@

 

NA KAA @

@

@

 

NU HOU HAWAII.

@

@

@

A ka la @ ne nei o keia malama, o halulu mai ni ma Honolulu nei ka mokuahi Alameda mai na Panalaau mai o ka Hema, ma koaa alahele @ @ kikihi loa ana no ke @ Moiwahine o ka Pakipiku oia o Kapalakiko.

O kela Iapana i pepehi ai a mako i na ma Opihali i ka luna Iapana o @ muhiko o Naaleha i hoouna ia i Kama Hema e huli i kekahi paahanu i @ ua ae i kona hewa pepehi kanaka ma ke degete alua imua o ka Aha Kiare Kaapuni ma Kohaha.

Ma ka Poakolu, Okatoba 3, ma ka wa a na kilihune o ka ua Kuahine o Manoa e kawewe ana, ua hanao mai la na ka wahine a Mr. John A. Long he keikikane ohaha maikai. @ moopuna no na makua o kela a me keia aoao o na opio @ keiki.

Ke olelu mai nei na kauka lapanu a ke kalanakauhale nei, a akahele @ na @ a pau i ka inu ana i ka wai no hookahi a elua paha malama, no ka mea, ke laulaha mai nei ka mai @ ma kela a me keia wahi o Honolulu nei. A Ina o ka wai e @ he mea pono ke hoomoa ia.

E pai @ ia aku ana na inoa o ka @ a pau i @ a lona ka mana koho malalu o ka Repubalika, @ hoike ana i na inoa o ka poe i kupono i ke koha i ua @ a me @ @, ka poe hoi i haawi i ko lakou @ kakoo ana i ke aupuni, a e malama ia i hapa o ka Hawaii nei moolelo.

Ua ku mai ha mokuahi kuwaena Australia ma Honolulu nei i ke kakahiaka o ka la E o keia malama, mai Kapalakiko polulei mai, me 53 mau ohua kapena, 53 mau ohua @ @ mau oke leia a me na akana no keia awa. I keia ia @ 12 awakea ponoi, e pelu hou aku ai @ ke awa kahi ona i holo mai ai.

Ma ka @ 9 kakahiaka o ka la 11 o Okatoba nei, I hoomaka ai e @ ia o kana ke kihapai kanu pua a @ i @ iho nei mawaena o @ @ Hawaii, maluna a kekahi wahi apana aiea @ o ka aina lei alii o @ e huli @ i ke awawa o Pauoa, @ ko Liliu elele @ hili kino ana ae a @ i ke kanu me na @ i haawi kuleana @ ia @ o ia apaua @ pua i mahelehelo @ ia ku kela a me keia wahine i hookahi @ paha, malalo a ke kani kohaihai a na leu o ka Puali Puhi Ohe Lahai. Ma ke awakea, ua naho ihe lekoa a pau malulo o kekahi lanai i halii la na ono a ka Hawaii, o @ i ko lakou la luhi o ke @ pua ana. O ka inoa o keia @ pua i laulima @, o Uluhaimalama.

Ua paa pu na kupa kahakai o na Koolaupoko a me Koolauloa i i na waiwai olulo i pae mai ka @ mai, a i manao ia mai na akana huikau ae o ka moku @ G. X. Wilikuki i ili ai ma ka lae o @ ma Molokai; a ke lawe nei kela a keia mea i loaa ai kela mau waiwai pio no lakou iho me ka nana ule ae i ka poe nona ia mau waiwai.

Ua kau la ka papa pohaku @ kia hoomanao o Kauikeanuli iloko o ka luakini o Lawaiahao, ma ka paia maluna ae o ka punee hope loa mauka o ka puka nui o @, aia nae ua uhi ia me ka lole me ka ike ile is s hiki i ka manawa i makemake ia ai e wehe ae no ki ka lehulehu makaikai a naua ana aku. I kekahi la o keia malama e wehe ia ai ka uhi.

I ka Poano alu nei i hala, i kuai @ ia ai na waiwai olulo pulu kai o ha maku O. N. Wilikoki i ili ai ma Molokai, a i hopu ia aku i na poe a ka hui nana i kuai iho nei ua lana ae i ka ilikai a loaa aku i ka poe i hoonoho ia e kiai a loaa aku i ka poe i hoonoho ia e kiai e auwana hele ana, a lawe ia mai i Honolulu nei, a ua hahani aku paha na mea i loaa mai i ha $1400, a he mau waiwai no nae koo aole i pau loa i ke @ ia.

I ka Hookiekie ia ana aku nei o Kapena luna L. A. Anaru o Honolulu nei, ka weli o na haihai kanawai o keia  kulanakauhale, i Makai nui no na Hono a Piilani, ua hoolana ae kekahi mau mea malama @ @ elua e lawelawe hou i ka lakou hana kue kunawai i ka la @ neik, aka mamua o ka hiki ana o ka la i ka lolo poo, ua paa aku la kekahi mea lawo hua @ i ka hopu ia, Ma ka Poakahi iho nei, ua poohu aku la kona lae i ke $50 uku hoopai ma ke kau ana o ka aha.

Ua nui ia mai ko makou oluolu e Rev. O. Nawahine, ke Kakauolelu o ka Ahahui Lunakahido o na mokupuni o Maui a me kona mau hono, e hoolaha aku e noho aua ka halawai o ia Ahakui moloko o ka luakini o Halawa, Molokai, ke hiki aku i ka hora 10 kakahiaka o ka Poakolu mua o Novemaba aenei. Nulalla ke kono nei makou i na hoa a pau o ia Aha e hele nui ae, aole hoi e hoolananuha.

Ua loaa aku i ka makai Riager i ka hore 9:45 o ka Poakolu nei ma kapa o ke alanui Papu, ma ke alo ponoi iho o ka Hale Paina Bosetona mamua kekahi keikikane haole eono makahiki Hoko o kona aahu moe po e uwe ana, "Marua! Marua!" Ua hoomoe ahiahi ia paha ke keiki i ka hale elua iluna o keia hale pohaku ae la, a ua hele ka mahale pohaku ae la, a ua hele ka makuahine i ka hulahula haole i o i  Waikiki. Ua ala ae keia keiki i kela we aole ka makuahine, nolaila uwe huli ma o maanoi o ka hale a puka loa iwaho o ke alanui. Ua lawe ia kela keiki e ka makai i Kuapapanui e malama ia ai a ua telepone ia ka mokuahine o Mrs. Nicholas i Waikiki. O i kali ia aku o ke kii ia mai a aumoe loa, nolaila ua hoihoi ia e ke Kapena makai kau lio i ka hale e kali ai o ka hoi mai o ka makuahine.

I ka Palua iho nei, ua ku mai ma keia awa ka mokukuna ekolu kia "Robert Lewers," mai mokupuni Laysan mai, iloko o elua mau hebedoma o ka holo ana mai, me 1150 mau lona lepo @ hoomomona Lepo o Honolulu nei e lawelawe ia mai nei ma Kalihi. Ua lohe ia mai ma keia moku, ka uihue ia ana o ka waapa mokuahi hoohikihiki ukaua o ka Hui ma keia kela mokupuni maluna ae, e kekahi Ianpana paahana hookahi iho no a aole i ike a lohe hoy ia ua kino uhane ia a me ka waapa a hiki i ka hoi ana mai o keia moku. Ua hoolako  ia ua waapa mokuahi la i aihue ia ai, me ka pea waapa, ka wai a me ka lanahu i lawa no hookahi ia a me na papaa berena e lawa ai nona. Ua manao ia ua hehena keia Iapana.

Ua hoi mai malaua o ka mokuahi Australia iho nei, he umikumaono mau Moremona Hawaii o no kane, wahine a mau kamalii i pau aku i ka hele i Mauna Pohaku ma Uta a i hoihoi ia mai nei malalo o ka Pepubalika mau lilo, mamuli o ko ke Aupuni hoomaupopo ana ua pilikia haulele maoli ko lakou noho ana ma kela aina anu ke hoi mai ka hooilo. E nana ae i ka hana maikai a ka Repubalika i keia mau ewe @ o Hawaii lahui, i maopopo ka pilikia i ke au o Hawaii i olepe ia aku nei. Owai ka mea e olelo mai aohe hana maikai ia o na Hawaii e na luna aupuni o ka Repubalika i hookauliilii ia ma ka aina malihini, a i hoiliili ia ahoihoi ia mai nei i ka aina hanau e ola mawaena o ke lakou mau makamaka a me na hoaloha.

NA LETA.

@

He pane i ka Manao pepa o ka Oiaio ole wale.

Mr. Lunahooponopono:

Aloha oe;

Ma ka helu 39 o ka huke VI o ka papa o ka la 28 o Septemaba, a ma ka aoao elolu o ua pepa ala e olelo ana ka lunakanawai hupo.

O kela ae la ke poo o ua manao pepa ala, e hoike ana ka lunahooponpono o ua nupepa ala ua hoike ia mai ia makou, oia hoi ua hoike ia aku ia lakou no ka hoopuka ana o ka aha hookolokolo o ka apana o Waianae i kana olelo hoohelo no ka hibia o Maluna (k) ka mea i hoopii ia, no ka koi a ke aupuni  Repubalika o Hawaii, ma o F.K. Archi ka hope luna helu a me auhau, no kona mau aueau kino a me auhau waiwai, no na makabiki ekolu mai ka makahiki 1891 a hiki i ka makahiki 1893.

Ua hiki mai imua o'u ka mea i hoopii ia ma ka la 20 o Sepatemaba a me na palapala kii a pau, na palapala kumu a me ko lakou mau kope pakahi.  Ua pau na mea a pau i ka hoopiha ia e ka mea hoopii, a maluna o na palapala kumu a'u i kakau aku ai i kuu inos, a waiho aku ma lima o ka mea hoopii, a nana i waiho aku ma ka lima o ka Hope Makai nui o keia apana, a mai iaia aku hoi a i kona mau makai.  O Robert Waialeale ka makai naka i hooko ma ka la 20 o Sepatemaba, a ma ka la 22 mai oia malama no i noho ai ka aha apana o Waianae nei ne ka hoolohe ana i na hihia koi aie a ka Luna Helu, a i waena o ia mau hihia, o ko Maluna kekahi.  Ua noho ka aha, aole i hiki mai o Maluna ka mea hoopiiia, ua kahea ia oia no ekolu manawa, aole nae he Maluna i o mai.

Ua hoohikiia ka makai Robert Waialeale a ua hoike mai oia, ua waiho aku oia i ke kope o ka palapala kii ia Maluna ka mea hoopiiia, me kuu kauoha waha aku iaia e hele ae i ka hale hookolokolo o Waianae, ma ka Poaono, Sepatemaba 22, 1894, ma ka hora 9 a.m.  Nolalla a ka hiki ole ana mai o ka mea hoopiiia ma kahi, ka la a me ka mauawa i kauohaia, ua hoopuka ka aha i ka olelo hooholo no ka pono o ka mea hoopii, e like me ka makemane a ke kanawai.

Au hooko ia na mea pau, a auhea ka hupo?  He mea kupaianaha no keia i ka Lunahoeponopono o ka nupepa "Ka Oiaio ole wale" ka hiki wawe i ka hopu i ka makani e puhi ia ana iluna o ka laau, na ka makani e @ @, a helelei mai ka opala ilalo pela no na olelo aiaio ole e puhi ia aku, he opala ka mea o hoopiha ai i ka nupepa.

1. Ke olelo nei oe, ua hoopukaia ka palapala kii @ a ka inoa o ke Aupuni Kuikawa, o kau paha ia e hoolaha la, @ a ke @ lalau, ua puni oe i ka hai palau, aole o kau ke paa nei iloko o ka huke moolelo o ka Aha o ke Aupuni Repubalika o Hawaii, o ka-u ka mea ilaila.

2. Ke olezzo nei oe ma kau olalau aole i hoike ia ka la a me ka hora e noho ai ka aha hookolokokolo "a noho iho la ka aha hookolokolo a ka hupo" ma Waianae.  Kupaianaha no kou ike, aia no oe i Hikauhi i Kaumauamana, oiai o ka aha hoo kolokolo o Waianae nei, ua noho kahuia ia e ke kana naauao.  Mamuli o ka palapala kumu i heluheluia mai imua o ka'u aha, ua ike ia ua pau loa na mea apau i ke komo, ua hoikeia ku la ame ka hora e nohe ai oia Aha, a oia palapala ka ka Aha @ paa nei, aole o kau e hoolaha laiau nei.

3. Ke olelo pu nei oe, ua hoike la mai ika Lunakanawai, aole e hiki mai ana ka mea i koiia, no ka hai ole ia o ka la ame ka hora maloke o ka palapala kii.  Ua haohao loa ka Aha i kela mea, aole loa i hele mai ka Uhane o ka mea hoopiiia, a pane mai no ke kino o ka mea hoopiiia e olelo mai ana la hoi ua noho aku nei ke kine o ka mea hoopiiia, owau kona uhane, ua hele mai nei au e hai aku ia oe ua noho aku nei ke kino o Maluna, (mea hoopiiia) no ka hoike ole ia o ka la ame ka hora on a e hookolokoloia ai.  Aole i @ he leo o kekahi mea kine pahaohao, aole no hoi he kine kanaka aole no hoi he kine kanaka aole nohoi he hope o ka mea hoopiiia, he ole loa no ma na ano apau.

4. Ke olelo hoopunipuni@ hea nei oe, ua olelo ka ka Lunakanawai aole na-na i ka la ame ka hora.  Kupaianaha kou puni i ka palau ia aku, heaha la ke kohu oia olelo, ua olelo ka ka Aha peia oiai aole i hele mai ka mea hoopilia a hoike mai eia ka palapala kii, a aole i hoikeia ka la ame ka hora e kohu ai la hoi ka olelo ana ua olelo ka Lunakanawai, "aole na na i ka la ame ka @." Aole loa ka Aha i olelo ia mau olelo ano ole, a hoopuka ka Aha i kana Olelo Hooholo no ka pono o ka anao hoopii. Nui kou puni wale a puhi ae nei oe i ka mea oiaio ole, a kapa wale iho oe me kou ike ele, i ka oiaio he hoopunipuni a i ka naauao he hupo.

Ina paha ua ike ia oe he hupo mamuli o koa lohe ana aku mai ka mea hoopilia, a no ke aha ka mea i hoohalahala ole ai i na aha @ ae, no ka hupo anei o ka olelo hooholo. O kau i ike ni i ka mea hoopiila o ka hele huli i kahi e loaa ai o ke dala i na kanaka o Waianae @, he ole nae ka @ ia mai, no ka mea ua kamaaina na poe apau i kana mau @, aole i loaa iaia ke ano hoohono o ka apiki ka haawina i loaa iaia.

@ e ka Lunahoopopono o ka nupepa hapuku opala, ua komo loa oe iloko o ka hoopunipuni ia, hiki wawe nae oe i ke pahi ae, e kalahea ana i ka lahui e nana mai, aole paha o ka heopunipuni kau mea kaueha ai e hoolohe mai oe, kupaianaha oa. Me ko ike no nae he olelo hoohole hupo, haawi mai no nae oukou i ke dala ia Maluna no ka uka mai i ka huina o @ ma ka la 5 o Okatoba i like me ka olelo hoohole a ka aha no ka pono o ka mea hoopii me ka hoike pu ae he puni hanohano, aole loa au i kii aku i ka hana au e lawelawe nei, aka o ka haua no kai hele mai me kou kali ole aku, nana mai no paha a ke kanaka i hilinai ia, haawi ia.

Nolaila me keia mau manao ke haawi aku nei au i kou mau manao hope, aole au i makemake e paio aku me Lunahooponopono Oiaio mai hoao hou e hoopuka hou mai i ka lohe oiaio  ole, alua ke ku i ka ihe a Kalawakua. Me na keiki oniu hua o ke Kuokoa kou welina.

L. K. Apana.

Waianae Oahu, Okatoba 9, 1894.

Kealoha me Kona @ ma Kalaupapa.

O Rev. C. M. Kealoha, he kahu no Onomea Hilo, a i kahea ia i kahu no naihipi ilokoo ka ehaeha, he wahi kiao pahaahaa kona me kona mau kihipoohiwi kihikihi, kona mau kihipoohiwi kihikihi, kona papalina poepoe, me kona noonoo kuhohonu o ka luli ele. Ua hoi mai e noho kuhohonu o ka luli ele. Ua hoi mai e noho kahu no na hipa e noho ana iloko o Iulai, a i ole in a pule hope o Iune o keia makahiki I kona hiki malihini ana mai, ua launa nui aku oia i waena o kekahi mau hoahanau, a i kona hai ana mai i ka olelo o kana oihana loa, ua like ia me ka waiu a me ka meli. Pela mai kona hai ana i ka olelo me kona launa pu iwaena o ua hoahanau me ke kuikahi like, hana mau lakou ma ia ano he kuikahi, aka mahope mai nei ua lalau ka noonoo o kekahi mau hoahanau i ke kahu malihiua, i hiki iho nei iloko o keia mau malama. Ua puka amaka aela ia ike akea me na olelo pu ia mai he poe uhane ole kana poe o haiolelo ai o ka luahine; aole oia wale, ua olelo pu ia mai ke kahu malihini i kipaku ia, aole maikai, eia no ke kahunapule o Haole.

A in a hoahanau, ka mea hoi i olelo ia in a oia ke kahunapule make loa ka ekalesia, he mea oia i ka wa kahu ole o ka ekalesia o Kalaupapa nei. Make iho no, i kekahi wa he oi aku ka nui o na noho hakahaka aka i keia wa ua lehau kii mai, o na halawai Poaha, he halawai piha ole, i keia wa ua lehua kii mai, o na halawai Poaha, he halawai piha ole, i keia wa ua mahuahua mai na wahi hoahanau. Ina ia no paha o J. Haole ke kahu e manao alaila oia ka mea aloha i ka hai mai i ka olelo imua o na noho oiai he kanaka ahohia ole ia keia Haole. O ka poe makemake ia Haole i kahu ma kahi o Rev. Mr. Kealoha o lakou ma iho no ia. Eia kekahi i ka pule hope paha o Augate i hala, ua hooholo ia e ka ahahui ekalesia e wehe ia i ahamele maloko o ka luakini, i mea o kokua al i ka ekalesia, ua hooko io ia ma ka la 15. O na loaa oia po he $9.75. ia Haole keia mau dala kahi i paa ai ma kona ano puuku. Ma ia pule no paha, ua hoopau ia ke kahu, kona ano puuku. Ma ia pule no paha, ua hoopau ia ke kahu, kona ahaluna no ka like ole paha o kona manao me ka manao alakai o kekahi mau luna ua waiho mai na hoahanau e koho ka aha ekalesia, ua koho ia ma ke @ hope o Septemaba.

I waena o na inoa imua o na hoahanau, aole i hoihoi ko lakou noonoo ia Haole, nolaila ua kapae ia o Haole mai ka ahahui aku, ua wae ae na hoahanau i keia poe keonimana, Kahoohiki, Makamu, Kalawaiapuua, Kekini, Kainuwai a me Notley, o ka nui mamua o lakou ua pau i ka hoi i muliwaa, i ka mea iaia ka hope moku, ua pau pu me Haole, ua pau pu mai hoi oia mai ka Puulu mai, ua hilinai aku na hoahanau ia Notley i puuku no lakou e like me ka hilinai ana o ka ahahui Opiopio iaia. Nolaila i ka hoihoi ia an amai o ka huke i ka ahaluna aohe waihona o na ekalesia, o na dala 9 a me 75 koneta iaia ua pau i ka hoolilo ia eia, nana keia mau hana a Haole, he kanaka e hoike ana i ka pono o ke kanaka huhu, inaina no ia ano hana @ Miau; eia nae aole i nalawale hookahi keneta ia Miau, iaia lile 9 dala me 75 keneta a ka ekalesia malalo o kona mana, ka mea hoi i @ ole ia iaia @ hana pela.  Kupaianaha na hana o keia lima akau o ke aupuni o Karisto, ua kii ia aku no hoi aia i kekahi o na komite e hele mai e hui pu me ka ahaluna, ua ae mai, awakea nae o ka la i kii ia aku ai, ua hoole mai oia.

Olele aku @ Kahoohiki, ua makemake ka ahaluna iaia @ hiki kino aku imea o ka lakou aha, hoole mai o Haole, a pakui pu mai i keia mau olelo, heaha no hoi ka mea i koe, aia no hoi ka'u hoike iloko o ka @, olelo aku ke komite, he wahi pohihihi ko ka ahahui, nolaila i makemake ia ai oe e hiki kino, heaha no ia pohihihi wahi a Haole, aole i maepopo @ ka manao o ka ahaluna wahi a ke komite.  Ina pela @ hele kaua wahi ana, ka pehea @ @, e kuke @ @ ia mauawa; hele @ au a hoi mai ua pio, ia kauoha oia Keauu, @ @ e nono ana.  E nana oe i kuu ahi, hoole mai la o Keanu, a no @ kuke ole, @ @ aia, a pela i @ ole ai no kela wahi ahi wale no, olelo mai oia i ke komite, aia mahope o ka pau o ka pule nui, koma wa kuawale ia, ma @ hoi ana o ke komite a hoike i keia mau mea apau, hoole mai ke @.

Keia ka makou olelo hooholo, aole @ i @ mai i kou kiu ka @ no ia olelo @. @ ua pau kou hie e Haole, a e @ ia ana ko laua @ me ko laua mau @ ke hiki aku i @ @ @ a e nei, ke ole he mau keakea, e @ io ia @ no, eia na inoa i waiho ia mai no keia hale, Kamahu Castle a me Makaena Hall, aia nae ia wa e ike ia ai ka mea o keia mau inoa e o ana i kela hale.  Ua lohe ia nae he 3 @ o ka ahahui hou i loaa, pe'a io anei.  A! o ka ahahui nanali papaa berena e noho Peresidena ia nei e @, he 40 lala a oi me na hea, @ @ na poe koikoi o ka aina i komo ia ahahui o @, Nathaniel, Makakoa, Kalua, Miau, Smith, Kauka a me Unea, a @ nui waie aku @.  Eia keia mau ahahui elua, in a peia iu hoi ke lana nei me he wai la.

Nolaila e Mr. Lunahooponopono, maauei au e hookau aku nei ia Kamanu e Hooikaika a hoala i kona kia hoomauao a me Makaena hoi e kukulu i kona pohaku kumu i paa o ka pa auanei a ke Kona a huli pu, a ke hookahua nei o Kamanu i kona kia hoomanao, @ imua e na hoahanau, a lohe i ka leo, a eia iho no ka laau, penei; e hooikaika e hoomau i ka lokahi ana o ka manao o na @ ma ke apo o ke kuikahi.

Kalaupapa.

Ka Ahahui O.I.K.

J.U. Kawainui,

Lunahooponopono o ke Kuokoa:

Aloha oe:- E ahonui hou mai i kahi wa no kou "Kiu hanu mea hou," a hanu hele noii nei i na koena mea hou o ka kaua misiona, no ke poo e kau kehakeha ae la maluna penei: Ka Ahahui Opiopio Imi Pono Karistiano ma ke Panalaau, aka mamua o kou hookuu ana aku i kou pulima e hele laula maluna o ke aiai o ke kanana, e ae mua mai iau e haawi aku i kou hoomaikai i kou hanohano, no ka haawi lokomaikai ana mai iau kou mea kakau i kekahi mau kolamu o kau hiwahiwa no na mea i loaa iau kou kiu no ke kolu o ka manawa.

Nolaila, ke panee aku nei au i keia wahi mwa iki no ka pomaikai o ka poe e heluhelu ana i ka nupepa Kuokoa.

He mau pule mahope mai o ke kaua hui hope ana, aole i leaa iau kakahi mea ano nui e hoike aku ai  ia oe, aka @ ka Poakahi, @ 26, 1894, ua loaa iho ia i kou kiu hi moa hou ano nui e pili ana i ka Y M C A Hall, oia hoi ma ia la ua paniku ia na ipuka o ua hale mei i @. Banj Ried, kamana nana i kukulu keia hale, no ke @ nona ka @ he $130, a me $61.50 no na hana mawaho ae o ka aelike i koho ia i J. Kawaieli, hoa hui o @ Benj Ried ma keia kapili ana iho ia i keia hale.

Ma ka ninauinau ana a kou mea kakau i ka poe i loho walo i na mea e pili ana i keia mea hou, ua loaa aku i kou mea kakau ke ano nui o na mea i hana ia, (o keia lohe ana nae o kou mea kakau, mai kekahi mai no ia o na lala o ka ahahui), a penei no ia. O Mr. Ried kamana, ua hele oia e hoopii i ka Hope makai nui o ka mokupuni nei, no ka loaa ole o ke dala, nolaila ua kauoha pupuahulu mai la ka Hope makai nui ia Mr. Ried e kii e kakia i ka puka o ka hale ahahui, a ua hooko o Mr. Ried no ia hana ana a ka Hope makai nui, a Lunanui o ke Kahua Mai. Ma ia wahi i ku iho ia ka olelo: Ma ka mana hea ia o Ambrose i hana ai i keia hana; pela ka lakou olelo, aole nae lakou i kii e wehe, aka malalo no hoi o ka J. H. a me J. A. K. kukakuka ana me lunakanawai Kukamaua, ua kauoha mai ka kunakawai i wehe ia ka puka o keia hale, oiai oia hana ana a ka hope makai ia mana. Poaha, Sept 27, ua hele aku o Mr. Kamanu e wehe i ka puka.

No ka hemo hou ana o ka puka, ua makemake o Haole e hoopii ia Ambrose, aka ma ka lunanakawai Kukamana hooponopono ana ua pau wale.  Aka, ua @ kou mea kakau no ke kuia ana iho la o keia hale, e like me keia haawina, eia o ka mea maopopo loa nae, mai na hana a hookele heakamai no ia a @.  A.K. Kanoelani & Co., oiai in a no kona noonoo maikai, e launa pu ia me Mr. Ried, in a aole e ala mai keia hana.

Ua hana o Ried me kona mau limahana a pau na hemahema, ua waiho aku oia ma ka lima o na komite i noho poo ia e J.A. Kamanu, aka i ke kikoo ia ana aku o ka @, ua hoohalahala nui mai la ua poe komite ia @ ka hemahema o ka hana ana.

Aka, ke hamana nei na ipuka o ua hale ia, ka hale hoi e ku kiakila nei ma ka pa luakini Hoole Pope o Kalaupapa nei, me na huapalapala o kau nei maluna o ka puka komo, YMCA.  He hale nani maoli no keia i haawi lokomaikai ia mai e G N Wilcox, nona ka nui 42x23x14, o kona mau paia, ua pena ia me ka maiau a ku @ ka hanohaweo.

Ua olelo ae o J. A. Kamanu, ua haawi ia eia na @ ia Haole, no na apana papa ana i kokua ai me ka hale kahu, na kapuai papa hoi ana i haawi ai me know hele ana hoi e hana a paa, a mahope nae, ulu mai ia keia hana @, @ kela i kana mau @, o ka haawi ne hoi ka Haole, me ka hoike ole ae i ka ahuluna a me ka ekalesia,, hana kela i ko i ala mana a pau na wahi @.

Nolaila, he mau hana lapuwale loa neia a keia mau kanaka karistiano, a he hoike ana mai hoi ia aia wale no i ka @ ko laua lini.

Ua lawa kaua.

@

Hoolaha Hou.

E. M. Nakuina

@ o na Ala Liilii me na Pono Wai no ka Apana o Honolulu.

NOTARI O KA LEHULEHU.

Luna Haawi Palapala Ae e Mare.

Keena Hana @ 308 Alanui Kalepa.

@

Kuai a ka Aha Hookolokolo

i ka Waiwai Paa.

MAMULI O KA MANA O KE KAUOHA I hoopuka ia e Hon H.E. Cooper. @ @ o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekahi.  ma ka ia 20 o Sepatemaba 1894.  @ ka hoopii i ke kaulike no ka mahelehele ana i ka Waiwai Paa, i iawe ia @ e @ W @, Kaonohi, @ a me Kaohiai e kue ana ia @ a me W. P. Akau a me Kamalokai e hoomaua ana ia'u e kuai aku i ka @ e kuhikuhi ie nei mahope aenei.

@, ke hoolaha ia aku nei ka lehe i na mea a pau, e kuai aku ana au ma ka

POAKAHI, NOVEMABA 5, 1894

ma ke alo iho o ka Hale Oihana @ ma Honolulu.  ma ka hora 12 @, i mea @ hooko ai i ke kauoha a ka @, i ka mea koho kiekie loa, i kela

Apana Aina e Waiho La

MAKE

KOMO ANA AKU O KE AWAWA O PAUOA, HONOLULU, MOKUPUNI O OAHU.

oia ka apaka 3 i kuhikuhi ia @ o ka Palapala @ Nui @ @, Kuleana Hooua Aia Heia 7775 ia Kahuaina, @ ka ili he i a me 63 @ 100 mau eka.

Eia maluna o keia aina he

Kahua Hale a me na Loi Kalo

me ka pono wai, a e hiki ai ke hoolimalima ia no ka $160 o ka makahiki: a ua kokoke loa hoi i ke kulanakauhale o Honolulu, a he wahi makepono loa no ka hoopukapuka ana.

Maikai na palapala. Kuike ke dala ma ke Gula Amerika, a

O na uku hana palapala ala aia i ka mea e iilo ai.

J. ALFRED MAGOON,

Komisina.

Hanaia ma Honolulu, Okatoba 9, 1894.

@

Hoolaha Hooko a ka Moraki a me ke Kuai.

KE HOOLAHA IA AKU NEI KA LOHE I na mea a pau,i kulike ai me ka mana o ke kuai i hookomo ia iloko o kekahi moraki i hana ia i ka la 9 o Januari A.D. 1893, e KAWAHINE (w) o Hilo, Mokupuni o Oahu, kope ia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni Buke 139 ma na aoao @-338, ke makemake nei o ua J. M. Monsarrat ia, ka mea e paa nei i ka moraki e hooko aku i ua moraki ia, no ka uhaki ia o ka ailike iloko o ua moraki ia, no ka uhaki ia o ka aelike iloko o ua oraki ia, oia ka hookaa ole ia o ka hapa o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.  Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe i na mea a pau, o kela mau aina a pau, na pno hoaaina a me pilikana iloko o ua moraki la i kuhikuhi ia, e kua'ia aku ana ma ke kudala akea ma ka Hale Kudala o James F. Morgan, Alanui Moiwahine, Honolulu.  ma ka POAKAHI, la 1 o Okatoba A.D. 1894, hora 12 oia la.

O ka waiwai i paa maloko o ua oraki ia, oia keia.

O kela apana aina a pau e waiho ia ma Puueo, Hilo, oia ka hapa o ka pahale 4 o ka Apana 2 o ka Palapala Sila Nui Helu 23 ia B. Pitmau, a i kuhikuhi ia na palena malalo iho:

E hoomaka ana ma ka huina komohana a holo H. 66@ 18' Hik. oiaio 57.5 kapuai, alaila H. 7@ 32' H. oiaio 211 6 kapuai' e @ la i ko Maria 1 pahale, alaila H. 78@ 21 Kom. oiaio 49 kapuai e pili la i ko Makaena pahale, alaila A. 7@ 32' Kom. oiaio 245 kapuai a hiki i kahi i hoomaka ai, nona ka ili he 11,129 kapuai kuea, a oia ka aina i hoolilo ia ai i ua Kawahine (w) la e ua J. M. Monsarrat la ma ke kuai i hana ia @ Dekemaba 22, 1892, kope ia ma ke Keeua Kakau Kope Buke 142 aoao 15 a me 16.

Kuike ke dala. Na uku hana palapala i ka mea e lilo ai. No na mea i koe e ninau ia J. M. Monsarrat.

J. M. MONSARAT,

Mea e paa nei i ka moraki.

Kakauia ma Honolulu, Sept. 4, 1894.

2510-4

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

KE HOOLAHA IA AKU NEI KA LOHE I na mea a pau, i kulike ai me ka mana o ke kuai i hookomo ia @ o kekahi moraki waiwai lewa i hana ia ma ka la 30 o Maraki A. D. 1894 e CHARLES GIRLDER o Honolulu, Mokupuni o Oahu ko Hawaii Paeaina, ia James F. Morgan o ua Honolulu la no, kope ia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni, Buke 147 ma na aoao 453-455, a no ka uhaki ia o ka aelike maloko o ua moraki la, oia ka hookaa ole is o na nota aie i kuhikuhi ia maloko, nolaila ke makemake nei ka mea e paa nei i ka moraki e hooko aku.

Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe i na mea a pau, ua lawe maoli aenei ka mea e paa nei i ka moraki i na waiwai e lawa ai ua moraki ia a e kuai ia aku ana ana ke kudala akea ma ka Hale Kudala o James F. Morgan ma ka POAKOLU, Okatoba 17, 1894.

O na waiwai e kauai ia aku ana oia kela e helu papa ia aku nei malalo iho ma ka olelo haole:

4 calico shirts, 2 @ corsets, 93 doz white Linen @, 79 1/2 doz white cotton @, 2 doz colored cotton @, @ 11-12 doz lady's hose, 3 1/2 doz white dress shirts, 9-12 doz @ shirts, 7 Pajama suits, 2 black hats, 4 1/2 doz lady's @ straw hats, 60 doz Clarks crotchet cotton , 15 1/2 doz feather falows, @ boxz Chadwick's mending cotton, 7 pkgs Dutch linen braid, 1/2 doz @ Dutch linen tape, 1 doz @ sets, 9 boxes knitting silk, 4 boxes @ silk @ braid, 3 pcs colored silk elastic, 3 boxes Torchon laces, 21 pcs satin checks, 3 pcs white table damask, 3 pcs hair cord muslin, 7  lady's blouses, 6 lady's chemises, 1 lady's apron, 29 doz Brooks colored @, 6 doz spun mending silk, @ doz machine spool thread, 5 1-6 G G bone buttons, 1 doz knitting silk, 10-12 doz silk twist, 1 doz dress preservers, 6 gro jet buttons, 5 gro silk buttons, 22 gro pearl button, 4 boxes pearl buttons, 3 cards button, 17 chemises, 2 wool shawls, 3 pcs cards button, 17 chemises, 2 wool shawls, 3 pcs insertion, 40 embroidery, 9 pcs flouncing, 13 pcs cotton Pongee, 15 pcs sateen, 5 pcs muslin, 3 pcs dress goods, 13 pcs brilliants, 4 pcs @ @, 1 pc sateen, 4 pcs spot muslin, 1 pc shirting, 6 pcs muslin, 1 pc zephyr, 117 doz Doylies, 4 doz and 1 pc silk elastic, 1 pc brown linen, 3 pcs, India Twill, 95 gro coat and vest buttons, store fixtures, desk, counters and shelving, 4 chairs.

K uku ia na kumukuai ma ke dala Gula o America Huipuia.

Kakauia ma Honolulu, Septemaba 17 @.

JAMES P. MORGAN

Ma @ mau Loio ia

2512 4 Carter & Carter

Hoolaha hou.

Kuai a ke Nahu Malama i ka Waiwai Paa.

@

@

Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe o na pono a pau, na pomaikai a me ke kuleana o ka poe uana i maraki mai iloko o ka @ @ ka waiwai iloko o ua maraki ia e kuai ia aku ana ma ke kukala akea ma ka Hale Kudala @ @ @ Morgan ma Alanui @ @ ma ka POAONO, la 29 Septemaba A. D. @ hora 12 awakea.

O na waiwai e kuai ia aka ana, ola @ malalo iho:

1. O kela mau aina a pau i kuhikuhi ia @ o ka Palapala Sila Nui Helu @ ia A. P. Waa hia he 573-100 mau eka ma @ Hana, Maui

2. O keia hapalua kualeana i @ ole ia o Ulakahiaau @ o na aina i kuhikuhi ia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu @ ia @ he 27 mau eka, Hana, Maui

3. O na kuleana a pau o Hoopii Pahia Pahia (w) a me Kaulu iloko o na aina i kahikahi ia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu @ ia @ a me Kaianui he @ @ mau eka ma @ lae, Hana, Maui, oia he 21 eka pau loa.

4. O kela hapalua kuleana i @ ole ia o Pahia Kaloi iloko o na aina i kuhikuhi @ @ o ka palapala Sila Nui Helu @ ia @ @ 11 mau eka ma @ Hana, Maui, @ @ mai i ua Pahia @ nei ma ke @ @ @ @ ia ma ke Keena kakau Kope o ke Aupuni @ @ @ 9.

Kuike ke dala ma ke Gula o America Huipu ia. Na uku hana palapala i ka mea e lilo @

No na mea i koe e loaa no ma ke Keena @ o Carter & Carter.

Kakauia ma Honolulu, Septemaba 5 A. D. 1891.

HENRY SMITH

Kahu Malama.

Ma o kona mau Loio ia

2510 3 Carter & Carter

Ua hoopaneeia keia kuai a ka la 15 o Okatoba @

PAPA! PAPA

AIA MA KAHI O

Lewers & Cooke

(LUI MA)

Ma ke kahua hema o Alanui Papu

me Moi.

E LOAA NO NA

PAPA NOUAIKI

O @ a me keia ane.

Na Pani Puka, na Puka Aniani,

na Olepelepe, na Pou, na oa, na Papa Hele, na Papu Ku,

me na Papa Moe he nui loa

NV PILI HALE O NA ANO A PAU

A me na

WAI HOOHINUHINU NANI

O na ano a pau loa.

Na Balaki o na ANO he Nui Wa

Ke hai ia aku nei oukou e no makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e ili ana ma ka laua oihana no ka

Uku Haahaa Loa,

like me ka mea e holo ana @

o Laua a me ka @ Kuai.

Hele Mai e Wae no Oukou iho.

2896-q

 Hoolaha Hou.

E Haawi i na keiki Ai Waiu

A ME NA POE OMAIMAI

MELLIN ʻ S FOOD

FOR INFANTS AND INVALIDS.

I Ka Mea Ai.

He Ai Hoolu Oi Loa

No ka hooulu Kamalii

Ka Hoopohala mai ana

Na Mai Ake Pau

Na Opu Aiwali ole.

a me naelamakalo @ i na

Nawaliwali

He

AMAIKAI LOA

No na Pokii Hanai Lima ia

BENSON, SMITH & CO.

Na @ wale no ma Hawaii Pae Aina