Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 44, 3 November 1894 — Page 3

Page PDF (1.87 MB)

This text was transcribed by:  Halona Molina
This work is dedicated to:  Hawaii Nei

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

E HOOLOHE .

            @@@@ i ka nupepa @@ mai ka uku k papa @ lakou @ maoli @ Hale @ paha. @ koke ole mai makou. e  @ @ o hoouna @ hanai mao aku nei.

A HUI ALAHAO ME AINA O OAHU

MANAWA HOLO.

@ IUNE 1, 1893

 

Na Kaa Ahi

 

@@@@

            @Kakahiaka, a @ ai ka @

           

            @@@ ia ana i keia la, ka aina @@@@ nui o Kahuku ma @ Hawaii.

 

            @@ aku nei o Mr. W. if @ e lawe i ke kulana Kakau @ Moku Nui o na Hono a @

           

            Na keia ia a me ka la apopo,  e pau @ wai ai i ka lohe ia na Nena @@@ a  me na luuamakaaiohoa a o na @@ a pau @@ aku o ka @ Oahu nei.

 

            @@ ia mai, e haalele em ana ka mokuaua Beritania @ ia Honolulu nei, a e  @ mai ai. Ma kekahi wahi paha ma @ mokpuai liilii u ka heina.

 

            He kalawai ana nui ke malama ia ana e ka Hoi Republika Hawaii i keia po Poalua iho Novemaba 6 ma ko lakea hale halwai mau ma @ Holo, A ua makemake ia ua lala a pau e akoakoa pau ae.

 

            Ma keia kakahiak Poaono e halulu mai ai ka mokuahi hulo kuwaena Australia mai ke kulanakauhale waiwahine mai u ka Pakipika, me na mea hou o na Aina  mamao a hiki i ka la 27 o Okaloba i hal no ke Kuokoa.

 

            E hookaika ana na wahine o ka ekaleua makua e kukula I anaina loa hoku o ka malama aenei o @. no ka onuiinui ana e lona one puu dala e hana hou al a paa ka laakiai i kahkaha moolelo ia o Kawaiahao.  E hahal ia ka oukou hana maikai e ka holomua.

 

            Ua ku mai ma ka mokukupea Albert ho elua mua haole maamaalea i ka holokaa hehihehi wa wae mai Kalaepani mai. A ma ka auina la Poaono aku nei, kalanakauhalo nei e ko Honolulu @ i hui o keia ano.

 

            E nei la aku @ ka Ahaelelo e booknawale wai i pau dala e @ ai on a wapo hao kila paa ua kahi o ka @ @ o @ i keia @. a @ e @ wai ia wau lako a pau i ko kukulu ia ma kona wahi, alaila e pukui hoa wai ana i na hiohiona hiehie o Honolulu nei.

           

            Ua @ @ ia ihu nei ma ka aloku Eaelani e Mr.Golfrey na inoa  o ka poe i hoohiki a i lona na @ kaho balota @ a me  Lunamakainana o ka mokupuni o Oahu nei, meka palapala aina o na  Apaaa a me na Mahelo koho, na wahi noho a me na hana a kela a me kela, a ala ke kuai ia aku nei no ka  pulapula aina o na Apana a me na Mahele koho, na wahi noho a me na hana a kela me keia, a @@ ke kuai ia aku nei no ka pomaikai o na poe a pau.

 

 

He mau leo pa@ina ia o wawa ia mai nei, ua eneenenui na wahi @ puhi o Ka Leo I @ iho nei I ka alapahi I kekahi poe o ka lahui Hawaii a ua lilo maoli I mau @ @ koko laua.  Ke malama nei makou, e lilo ana keia @ @ I mua olalo ole, no ka @ he mea kohe ola loa ia laua ke @ @ he mau alakai laua no ka lahui (Pake a Iapana paha,) I na o ka laua mau kuakoko la he @ aka @ @ mai.  Aka, malia ola iho la no ka hopena o ka laua mau peni epaepa o ka noke ana iho nei a no ka ike I ke ku ole o ka laua mea @ a me na kilokilo @ @ ia, alaila i mea e malalo ai, @, Hokai @ @ @.  He papai ka I’a @ @ @.

 

Ma @, Hanalei, Kauai, ma ka la 8 o keia mahina a o e@ ia @ ma ka @ hanohano o ka mare o @ Hulia Kamanaena @ me Edward @, keiki a Joe @, o Hana Maui, mamua, a o Kealia, Kauai, I keia wa.  He poloa luau hoohanohano no na @ mare kekahi e malama ia ana ma hope iho o ka mare ia ana o na @ hou..

 

He mau awalaulu kaakolu ka no kamalii ponoi a Mr. F.S. Keiki o Waikiki I ka la 25 aku nei o @ I hala, a ua hauoli lakou a olioli @ ia la kamahao I hooluulu ia a I hookahi la e mohair ai I na puuwai opiopio.  Ke ake nei makou ia lakou e lilo I mau makua hoolue keiki a aole hui e hoopaapaaina ia ke kaula gula o ka noho ana maemae.

 

Ua ike ia aku na piko poo o na elemakule kiai kuahiwi o Maunakea a me Maunaloa ma Hawaii, no ka mana mua loa I keia makalii e kahiko ia mai ana e ka hau paa ma ke kakahiaka o ka @, ia 20 o Okatoba I hala, a me he mea la aole I nele ke kokolo ae o ka maeele a kea nu I na wahi kokoke aku I keia mau mauna kilakila.  No ka mea, ke ole makou e lohe hewa ma na lono o kela mau la koke aku nei I bala, o ke ana anu a me wela ma ka lua pele o lilauea, aia mawena o ke 48 a me 50 degera I ke kakahiaka nui, a ma ke 60 a 70 @ mau degree I ke awakea kupono o ka la I ka lalo.

 

He la @ nui no na limahana o ka Hale Leta Nui ma Honolulu nei ka la 25 o Okatoba I hala, no ka mea, ma ia la ua ku mai he elua mau mokuahi halihali leta kuwaho mai Kapalakiko a me Vanekoawa mai me na leta a me na nupepa o na aina mamao mai, no lakou ka huina houluulu malalo iho, penei: Ma ka Monowai, mai Kapalakiko mai, he 45 mau eko a maloko o lakou, he 6,296 mau leta a me 5,552 mau nupepa.  Ma ka Arawa, mai Vanekouwa mai, he 37 mau eke, maloko o lakou, he 5,566 mau leta a me 6,261 mau nupepa.  Huina pau, he 82 mau eke, 11,862 mau leta a me 11,803 mau nupepa.  Ua pi na lae o na keiki I ka paauana a hiki I ka pau ana o lakou I ka hookomokomo ia ma na wahi I kakau ia mai a e hoouna aku.

 

Ua mahuka malu mai kekahi haole o Ausetaralia mamua aku hei ma Hawaii nei a hala loa I @ no ka aihue ana I kekahi waiwai I haawi ia nana e malama e kekahi hale hui o Victoria, I hiki aku ka puu dala I ka aneane paha $3,000.  Ua @ mai kekahi @ huli lawehala o Kikane e hahai aku ma hope o na kuekue o keia haole nona na inoa papalua e hea hele ana, oia hoi o Frederick Bellman a o kekahi inoa e @ o @.  Ua loaa aku nei keia lawehala I Beritania Ameriak, a ua hoihoi ia mai nei maluna o ka mokuahi Arwa I huli hoi aku la.  I ka wa a ka Arawa I ku mai ai I Honolulu nei me ka @ a me ka lawehala, ua hoomahuahua ia na kiai I keia haole paahao a ua hoopaa ia kona mau lima me na kupee hao.  Ke hoihoi ia nei keia lawehala I Ausetaralia e hookolokolo ai, a ke ku ka hewa alaila e kau ia ana na @ @ ke kanawai maluna ona.

 

Ka Mokuahi hou “Ke Au Hou”

Ua ku mai I ka hora 3:30 kakahiaka nui poniponi wale o ka Poakolu iho nei, Okatoba 31, ka mokuahi hou loa o ka Hui Hooholo Mokuahi Piliaina, nona ka inoa Ke Au Hou, kapena W.B. Godgrey, mai Kapalakiko pololei mai Iloko o 9 la holo a me 18 mau hora.  O ka moluahi keia e pani ana ma ka hakahaka o ka mokuahi C.R. Bishop I ili ai a nuhaa ma Kauai.

 

Ua kapiliia keia mokuahi papa e nah aloe kapili moku kaulana na Hoahanau Hall ma Port Blakley, Kalepona.  O kona loa, he 121 mau kapuai, 28 kapuai laula a he 9 kapuai hohonu.  He hookahi oneki a me elua mau kia, a o ka nui o ka lona he 220.  Ua hooholoia no ola me ka pea a hiki I Kapalakiko, malaila I hookonia ia ai kona mau lako @ mahu a pau.  Aole keia mokuahi halihali ohua, aka, no ka hoohikihiki ukana I hiki ke @ ia 4000 eke, oiai ke kokoke mai nei ke kau wili o ua mahiko.  Ua haalele aku oia ia Kapalakiko I ka hora 10 kakahiaka o Okatoba 21 a ku iho la maanei I ka Manawa mamua ae.  I na la mua elua o ka holo ana mai, punia oia me ka ino ooloku, a no ‘elua mau la hou e ae, malie loa hoi aole makani, a no ke kaena o na @, ua kekua la mai e na koaniani makani.  O kona la holo loa, he 246 mau mile kokoke e umi mile I ka hora, a he holo ana papaana kela no na moku liilii e like me ia kea no.  Ke olelo ia nei, he kokoolua @ ia no ka Malulani.  Ua hoopiha ia mai no ia I ka waiwai o ka hui nona ia laina, a ke hue ia nei, Aoleo I wae ia ke kapena nana e hookele aku ana @, a aole hoi I akak kona mau awa e holoholo aku @ @ @ @ iho.

 

Nuhou Hope Loa

Ke @ ma Muliwai Ialu.

 

B Make ana ka Wmepara o @

 

Ma ke ku ana mai o ka mokuahi @ loa Ke Au Hou, o ka Hui Hooholo mokuahi Pili aina, I ke kakahiaka nui Poakolu iho nei mai Kapalakiko mai, na loaa mai keia mau mea hou ano nui malalo iho, a oia keia e pane ia aku nei:

 

KAUA MA MULIWAI @,

Ladana, Oct. 20-Ua hiki mai he lano waeaolelo mai Sanahai, Kina, mai I keia la, e olelo ana ma ko na pake hoike mai, ua hoouka ia he kaua hahana ma kahi pili loa I kai o ka muliwai ialo.  Ua oleloia, ua ae main a Iapana ma keia aoao o ka muliwai a lele kaua aku la maluna o na pake, aka, mahope o ka haka ka hahana ana, ua auhee aku la na Iapana.  Ke olelo nein a aoao a elua, ua nui like ko laua mau poino.  Aohe o na pake akena ua lanakila puni lakou ma keia kaua ana, aka, ke kukala aken mai nei no nae, eia no lakou ke paa nei I ko lakou kulana.  Aohe mau lono hooia e ae o keia kaua I loaa hou ae aka ua manao ia no nae ua ulele maoli ia ke kaua. 

 

Ua loaa mai he @ mai Tokio Iapana mai e olelo ana, ua haahele aku ia Hiroshima maluna o kanakolu kumamalima mau moku halihali koa he pualikoa he 40,000 malalo o Ilamuku @ Oyama.  O ko lakou wahi w hoolele ia aku ai aohe mea e @ I ike o ke aupuni wale no.

Ua hiki mai he lono mai Chee Foo I keia auina la, e hoike ana me he mea la aia he mau helehelena hou o ka haunaele hou ma Corea.  Aia he puali nui o na Tona Haka ke hooweliweli la ia Seaoul ke kulana kauhale poo aupuni o Corea.

 

Sanahai, Oct. 20-Ua ku ae la ma Wei.Hai.Wei, he eha mau mokukaua Pake o ke Aumokukaua ma ka hema.  Ma ka hoike mokuahi Pake Tong Chow I ku mai la maanei, o