Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 47, 24 November 1894 — Page 3

Page PDF (1.87 MB)

This text was transcribed by:  Ashley
This work is dedicated to:  Aubree Campbell

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

@ Alamao Me Aina O Oahu

Manawa Holo.

@ Mahope aku @ lune 1, 1893

 

NA KAA AHI

No Honolulu.

 

                                        B        B         A                   D

                                       P.H     P.H                 P.H.       P.H

@ama ia @                 @ : @     1: 0     @ : @    @ : 10

@ama ia Ma@a@a….   9 : 10    8 : @   @ : 10     5 : @

@                              .. 9 : @    8 : @     8 : @   @ : @

 

No Honolulu.

 

                                         C        B                   B                    A

                                      A. H.               A. H.     P. H.     P. H.

@ ia @…                  @ @     @ @              @ @    @ @

@ ia Mapana…             11 15    @ @               @ 15     6 10

@  @ @   …..           @ @     11 @     @ @    @ @

@ @ P@ @ @

Ko @ @ @ ia

Koa no ia @.

Koa no @

U Hou Hawaii.

 

            He ahaaina lea ke malama in noa a ka @ o Sana Anaru no ka maikai o ia halepule.

            Ua lohe wai makou, ua houhohu aku, C. W. Dickey i hope wakal @ @ ka apana o Wailuku.

            Eia ko ku nei me ke kihi makui @ Uninoa Kuea, he halaulole hawai no ku ekalesla Bapelizo.

            He ia kuihei keia o na poe maa@ i ha hole kaa hehihehi wa@ ko kama aoi a me na keiki @ i hele a lehia ma ia hana.

 

            I ka Poukahi iho nei, ua holo @ aku ka mukuahi hou loa Ke Au Hua i ka mokupuni o Oahu @ wa kana huakai hali ukana mua @oa

 

            Ua make ma Lihue, Kauai, i ka @ @ @ kola malama, o Mrs. Hana@ wahine a ko makou waka@ Rev. J B. Hanaike. Aloha ke @ o ka hale.

 

            E Honolulu iho nei ka Makai nui @ "au Hono a Piilani" i @ la @ahali iho nei, a ua hoi hou @u la i ke kahua o kana hana ma @ Waila" o ka Poalua iho nei.

 

            Ua hiuaku ka mokuahi "Oceanic" @ ka auina la:Poalua iho nei no @ ka a me Europa, i na elele wahu ole he 2,507 (leta) a me na ku@ mama lawe oleo he 1,107 @.

 

            E hoohui ia ana na Hui Telepone elua o keia kulanakauhale nei Mu@ual a me Hawaiian Bell i hoo@, a e hoomaka ko @ awaialulu @ @ mai ka la mua aku o ka makahiki 1895.

 

            Ua hoepaa aenei o Miss May Waterhouse a me D. W. Corbett, Kakauolelo o ka Ahahui Oploplo imipono Karltlano o na haole, malalo o ka aeliko e mohai aku ai ia laua imua a ke kuahu o awaiaulu ai ia laua a lilo i hookati lo.

            Eia ke kaekaa ia nei I ka houkolo e loaa ka poe kalohe nana i hoolala a hooko io ia ke puhi ana i na halekala olelo Beritania o ke Aupuni ma Ulupalakua Maui.  Aole o makou makemake e lehe mai e komo ka poe hoako kauawai mamua aku nei @oko o keia ahi.

 

            O Malima, kela keiki i hopu ia no ka aihue, ahewa ia e ka aha apana a Leokuu ia e ke kiure Hawaii i kela kaa aohe aihue, nona hoi ke kupaka ia aui  o na kiure Hawaii @ nana i houkuu, e ke kahu o ka aha, ua hoku hoa ia wai nei no ka hewa he @ike huupuuipuui a e w@ninau ia aku ana imua o ka aha @.

 

            O ka Poaha e hiki @ @, Novemapa 29, he la hoalohaloha ia i ke akua ma ko kuahua a ha Pere@ o ka Repuhaliku Mokupuni. Nola@a e hoakoukou ae ua haomana ike @ i ko lakou mau poe hele pulu a pau ma ko lakou mau luakini pakahi iho, a e nonoi aku i ka lokomaikai o ke Akua, e hoomau mai i kona malama ana i ka lahui Hawaii.

 

            Ma ka Poalua iho nei, ua kipa kino aku imua o ka Peresidena ma ke aao Komile no ka Hui Kelema@ @ Club, o H. Klemme, @ a me Barber.  Ua Hoike aku kakou i ka Mana Hooko, o ua @ a wawa ia nei no ke kanalua ia e ko na lala o ia hui kekua ole i ko aupuni, aole wahi mea a oialu iki. He mau miaute ke lakou kamakamailio ame a hookuu wale.

 

            Ua elele aku kekahi anee alii i ka Pualoa la kapeaa W. H. Smith o ka mokuahi "Oceanic" mamua o ka @ @ mui i ke awa o Honolulu, "E pau ana ka Repubuluka i ka helele me ka hikiwawo ioa.  E @ maoli la aku ana o hoo@ me ka ikaika o ko makou poe hoko pahuo ekolu @ Malawiwi koko no makou e lelo in a o @ mai ana ka @ Amerika Yorktown i ke awa."

 

HOOLALA OHUMU KIPI NUI.

Na na Hole Kolea Kau Ahua,

IKe ia ka Punona Kipi.

            I ka Poaono aku nei I hale, nupepa namu kuloko "Avalataisa" o keia kulanakauhale, ka moolelo piha o ka hoolala kipi awahua i ohumuhumu malu loa la ma Honolulu nei no ka hoohana ana o na anee alii, e ka poe he umikumamalua ka nui i kinohi i hookumu ai. Ua haawi ia mai keiu moolelo e kekahi mea i noho pu iloko o ka punana kipi no kekahi mau hebedoma. Eia ka moolelo:

            Ma ka Alameda i haalele ai ia Kapalakiko i Augate 23, 1894, halawai iho la au me na komisina o ka moiwahine e hoi ana mai ka lakou huakai paoa mai Wasinetona mai. Ma ia huakai e holo la, lehe iho la au aole e emo a ikeia he wa oehuehu ma Hawaii.

            He kumu ko'u o ka manaoio ana, ui hoolimalima ia he aliikoa Aiseauria i pau, a he mea hoi i komo iloko o ka pualikoa o Amerika Huipuia, e holo i Hawaii a e kokua i ka hoolala a me ka hooko ana me ka ikaika e lilo mai ka Hale Mana Hooko. Hoopilipili aku la au i ua kauaka la a ike iho la i kona wau palapala hookuu a me na palapala hookohu koa.

KA PAPA HOOLALA KAUA.

            Ka mua, e lawe la ka Hale Mana Hooko wa ka hakaka; a o ka lua, e kaili ia ka mokuahi Kinau, oiai ka Malulani e hookuu ia ana e holo i ka aku, ka huki ana have kalaunu ana i kekahi o lakou i Victoria e kii i na pu a me na kanaka. O kekahi mea i kamailio ia, e pepehi i na hoa a pau o ka Aha Kuhina, aka ua haalele ia keia mamuli o ka manao ia o pau loa ka poe ohumu i ke kipu la e na Kini o na Kamaaina. Ua noonoo akahele loa la ka hao nuaolo aua i na mokuahi o ka Hui Hooholo Mukuahi Pili Aina, a ua kokoke loa e hooholo ia.

NA LAKO KAUA.

            Ua hoikeia e ka poe i huli pono i na lako kaua o ka poe ohumu kipi, o na pu wale no hoi i makaukau he 350, a ua waihe kauliilii ia ma Wasinetona Hale, ma na hale noho a he heluna ma na lima o na haole nana e alakai i ka hakaka. A ua olelo pu ia, aia he heluna nui ma ke awawa o Nuuanu. Eia nae, ua hooholo in aole i lawa na mea kaua, aka ua koho ia he komite no ka hoolala ana e lawe mai i na haole mai Kaleponi mai.

NA DALA HOOKUPU KAUA.

            Ua hele aku ke komite i kekahi makemaka no ka hoihoi alii a ninau aku la in a he makemake ola e kokua i ke kuai ana i na pu. Ua pane mai oia, makemake no oia e lulu i $25,00 in a e hookupu mai kekahi poe e ae.

            Ma ka la 14 o Sepatemaba, ua hooholo ia e holo kekahi o na anee alii i Kaleponi me ke aliikoa Auseturia me na dala hookupu ia mai, hoollimalima I mokuahi, kuai i na pu, na lako kaua a e hali mai i na kanaka ianei a hoolele wai wa Waikiki a wahi e ae paha e ku wai ai.

            Ma ka hora 5 ola ahiahi, ua hooholo kela haole i ae wai ai e hookupu i ka huina wamua ae e holo ponoi ola i Kaleponi e kuni ai i na lako a me ka mokuahi, a hoouna mai i hope nei i ka lohe no ka holopono o kuna misiona. Ua makemake pu ola i ke aliikoa Auseturia a me kekahi poe e ae e holo i ka manawa ana e hoouna mai ai.

            O keia aliikoa Auseturia, ua hookomo ia i ka puali maikai kaulio i mea e loa ai laia na ike i na wahi a pau o ka Hale Mana Hooko a me ka waiho ana o na pu, a ua noho ma la hana, me ka maopopo ole i ke aupuni he hoohalua kana hana.

            Ua haalelo iho nei ua aliikoa la a makai kauilo, a ua holo aku i Kaleponi maka Ausetaralia o Novemabu 10 aku nei. Ua loaa mai he lets ma Okatoba mai ke makamaka ohaoha haawidala i holo ai mai anei aku, ua makaukau kekahi haole waiwai o Kapalakiko e kokua mai i ka hoolako ana i na mea kaua a me ka hoouna mai i mokuahi, a ua noi wai i kekahi poe alakai paipai kipi oonei e holo aku a hoi mai ma ka mokuahi nana e hali wai na lako kaua a me na kanaka. E hiki mai ana iloko o elua hebedome.

            KA MANAWA E KAUA AI.

            O ka manawa e hoomaka ai ke kipi, o ka hora 9:45 o ka po e puhi ohe ai ka Puali Puhi Ohe Lahui. He hookahi haneri kanaka me na pu panapana; hookahi haneri kanakolu kumaono me na pu kaupoohiwi @; @ @ umikumamalima me na pu panapana o ka papa; he iwakalua me na pu panapana ma ka mahele; mahope aku o lakoa ma kahi puhi ohe. Ekomo ka poe kipi he haneri ka nui me ka puke ma alanui Rikeke a holo kiki i ka Hale Mana Hooko me ka lako i na pupanapana. He kanaha e holo ma ka hema a lawe i na pu, he kanaono e iho ilalo e ka hale e hakalima ai. Elima puulu e holo kaawale a hopu pio i na kuhina. Ina nui na kanaka, alaila e poipo ia ka halewai ia wa heokahi.

KELA A ME KEIA.

            Aole kanaka Hawaii e ae, hoekahi wale no i noho pu a i hilinai ia e ike i kela mau hoolala kipi, no ka hopohopo ia o kumakaia a hoike aku i keia mau mea huna. Nolaila i hookae ia ai lakou.

            He hana keia na na haole wale no e hoolala nei, a ua manao ia he kapeau wale mai no ka Hawaii mawaho.

            O kahi i malama ia ai na halawai ohumu kipi lehulehu ma Waikiki, aka ma Honolulu no kekahi.

            Ua hanakele la na inoa o ka poe ohumu kipi paa mau o na halawai, oia uae ua ike ia no ko lakou mau inoa a pau.

NUHOU KUWAHO

 

NUHOU HOPE LOA.

 

Uwao e Pau ke Kaua o K na me Iapana.

 

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Alameda i ke kakahiaka Poaha iho la i hala wai Kapalakiko mai, ua loaa mai kela mau mea hou malalo iho:

            HOOLALA UWAO IA IAPANA ME KINA.

            Ua hoolauna palapala aku nei o Amerika Huipuia ia Iapana, ma o kona Kuhina noho ia ma Tokio in a e komo pu mai ana i ka Presedena o Amerika Huipuia e hana aku ola ma ke ano uwao e hooponopono ai e pau ke kaua, alaila e lawelawe no oia i ka hana maikai ma ia ano. Ua hoolauna pu ia aku he palapala i like loa pola i ke aupuni o Kina e ko Amerika Huipuia Kuhina noho ma Pekina. Ua lilo keia hoolala i mea hoopilikia loa i ka noonoo o ka Aha Kuhina o Iapana, no ka mea ua hookikina ia lakou ina ke kahi aoao ma o ka manao hooho like la o laui e hoomau aku i ke kaua a e kuipalu a pepe ia Kina. Ma kekahi aoao hoi, eia na mana nui o Europia ke hooweliweli mai nei e komo mai e keakea. Mawaena o keia mau mea elua ke hoopioo ia ia nei ko Iapana noonoo. Ua lohe ia i na la eha i hala aku nei, ua koi maoli aku o Farani ia Amerika Huipuia e komo mai e keakea i ke kama. O ka manao laulaha ma Wasinetona, e he @na no Iapana i ka Amerika Huipuia uwao ana, ke hooia ia 'ku e loaa ana ia Iapana ka puu dala huikala nui kupono a Kina e uku

mai ai ia Iapana. E ae ana oia no ka $100,000,000, no ka mea, o ka $25,000,000 ma ko Iapana waihona kuikawa i ka wanawa i hoemaka ai ke kaua, ua pau loa a aie hou i $50,000,000. Mawaho ae o keia, na dala hookupu nui kaokoa aku a ua makaainana o Iapana, a me ko ke aupani mau hoolilo e ae i aie aku ai. Nolalila, he kupilikii maoli ke kulana. Ua manaoia ma Wasinetona, e ae ana o Kina i ko Amerika Huipuina komo ana e uwao. Ke lohe ia nei, aole e ae ana o Rusia e noho loihi ko Iapana mau koa ma Corea, aia a ae ia o Rusia e lawe i kauwahi hapa aina nona no ka palena hikiana o ke alanui hao o Siberia e hooki ai. Eia hoi o Farani ke koi mai nei i wahi hoahu lanahu nona ma Foamosa, a o Enolani hoi, e hao maoli ana ia Chusanona ponoi. Aole i pane iki mai o Iapana i keia kono a hiki i ka la 14 o Novemaba.

           

KELA ME KEIA.

            Ma ka la 11 o Novemaba i hoolewa ia ai ke kino kupapau o ka Emepera Alekanedero 111. me ka hanohano nui ma ke kulanakauhale o Mosecao, iloko o ka hewa i ka wai o na kanaka e lulumi ana ma kela a me keia aoao o na alanui kahi o ka huakai hoolewa e hali ia ana no kahi e kau ai.

            O ka mea hou no ke keho halola ma Amerika Huipuia, ua hooiaio loa ia mai ka pau ana i ka palahuli o ka aoao Democarata iloko o ka Hale Lun@makaainaua Lahui, a pii ino loa ka oi o na Repubalika e poipu ai i ka aoao Democarata ma na ninau pili kalaiana iho. O ka hale Senate lahui, me he mea la, e kaa ana ka mana ma @ @ lima @ o na Luna Senate P@puli@@, no ka mea ua an@ane e p!i a pai ua o lima o ua aoao Repubalika  a me Democarata.

 

E Hilinai i ka Haku Kaua.

            Ua malama ia i ka la 22 o Okaloba imua o k@ Emepera Wiliama ma ke alo iho o ke kia hoomanao o Ferederika ka Nui ma Unter den Linden, ma Berelina na hana o ka hoolaa ia ana o na hao he 132 o na bataliona koa hele waewae hou lea eha i kukulu ia iho nei. Ua kau ka Emepera a pau wale no na hana, a ua aahu iho oia i ke kahiko o na koa kial hele waewae a me ka papale ahinahina Hohenzolena. No na have, eia na olelo a ka Emepera.

            O keia mau have i lawe ia mai nei a koakoa maanei, ua manao ia no na bataliona piha, Ke manaolana nei au, o na hapa bataliona, oiai lakou i keia la e hoihoi ia aku ana, aole e emo e lawe ae ana lakou i ko lakou kuleana ma ke ano he mau bataliona koa a me lakou auanei e hoomau aku ai lakou  i ka paeli ana i ka moolelo o ke kupaa me ka maamaalea ahiki i ka make a me hoolohe i ko lakou haku kaua e kua ana i ko lakou mau enemi kuloko a kuwaho. Ke huli aku nei ko'u mau maka i ka makahiki 1881, i ka hooponopono hou ia ana o ka puali kaua e Wiliama 1.  a i kuhihewa ia e lehulehu a kue ia e ka heluna oi aku.

Eia ua lanakila aku la nae ka Moi. Ia wa, a e like la me keia wa, ke nohoalli nei ka naiuea mawaena o ka lahui. I keia la no hoi, nui wale na mea i hoomaopopo hewa ia. I keia ia hou no, o ka puali kana oia wale no ka pouhana kupaa. No ia mea, he pono ia kakou e kupaa ma on a la, e ku me ka Empera a me ka emepire.

 

Ka Mokukaua Amerika Yorktown.

 

            Ma ka hora paha o ka wanaao Savati aku nei i hala, Novemaba 18, ua hoopuoho mai ke oeoe o ka hale hana hao ma Honolulu, i ka ike ia ana aku e ka mea kiai o Lae Ahi o kekahi mokukaua e hooiho mai ana i maopopo ole ka inoa ia wa, aka mahope iho, hoike ia mai ana o ka mokukaua Amerika Yorktown mai Kapalakiko mai, ma kona alaholo no na kai o Kina. Ua kuukoa ae no oia a hekau ma ka nuku o Mamala. Ma ka hora 9 o ia kakahiaka, ua komo loa mai oia iloko nei o ke awa. Ma ka hora 8 o ke kakahiaka Poakahi mai, ua haawi mai la oia i ke kipu aloha ana i ka Repubalika o Hawaii. E hookaulua iki ana keia manuwa maanei he mau la, alaila holo aku no Kina, a i ole ia a hoea mai paha ka manuwa Bennington, olai ua a ua maopopo i na aliimoku o keia manuwa i ku mai la o Honolulu ke kahua o ia mokukaua e hokau ai no kokahi mau malama e hiki mai ana.

            O ka mokukaua Yorktown i ku mai nei, he moku hao kila ia o ka papa manuwa helu ekolu. O kona loa, he 230 mau kapuai, a o ke akea he 36 kapuai. O kona nui, he 1703 mau tona, a o ka ikaika hoonee o kona enogini mahu, ua like me ka ikaika o na lio he 3,200 ka nui i huiia, e haawi ana iaia i ka paapaana holo ma ka 16 mau mile o ka hora hookahi. He mau kia mokukuna kona ekolu ka nui, a he elua on a mau huila mahoe.

            Eia ka nui o kona mau aliimoku malalo nei:

            Commander- William M Folger.

            Lieutenants- Thomas H. Stevens Hermon Fickbohm, J Marshall Robinson, William G Hannum, Chester M. Knepper.

            Ensign- Fredrick A Traut.

            Chiei Engineer- Harrie Webster.Passed Assistant Paymaster- Edwin B Webster.

            Passed Assistant Engineer- Albert Moritz.

            Pay Cler- William J Tobin.

 

Ka Mokuahi Oceanic.

 

            Ua ku mai ka mokuahi Oceanic, kappa W. M. Smith, ma key awe i ke awake o ka la 19 o Novemaba nei, he 10 mau la a me 18 mau hora a me hapaha mai Iokohamo mai. Ua haalele oia ia Honokaona i ka la 31 o Okatoba, a kipa ae la i Nagasaki ma Novemaba 4, i Kope mai ma ka la 6 a hoohiki loa i lokohama i ka la 9. Ua hoohikihiki mai oia no Honolulu nei ia 11 mau ohua oneki he 157 mau Pake a me 64 mau Iapaua a me 489 mau tona ukana. O na ohua oneki, e pau ana lakou a pau i ka hali ia i Kahakaaulana e hoomalu ai no eono mai la. Mawaena o na ohua kapena no keia wahi, e ke Keikialii Pierre d' Arenberg i ukaliia e kana aipuupuu. Eia ke Keikialii ma ka huakai makaikai i ka honua nei, a e noho ana maanei a hoea hou mai kekahi mokuahi mai Kina mai e holo ana no Kapalakiko. Ma ka hora i a mahope iho o ka auina la Poalua mai, na nanai @ aku oia no Kapalakiko.

            O keia huakai iho uei a ka "Oceanic" i ku wai nei a holo aku la i Kapalaliko, me he la o kona kipa hope ana ia i Honolulu nei no kekahi mau malama. No ka mea, e hoi loa ana oia i Enelani mai Kapalakiko ae ma ke ala aku o Iapana, Kina a we alawai oki o @ueza, e kapili hou la ai, hana hou na keena o na ohua kapena, wehe na enegini apulua hookomo na enegini hou ikaika e hiki ai ke holo mai ka 16 a 18 mile o ka hora.  O keia kekahi o na wahiwahi o ka Atelauika i kona mau la mua. I keia wa, ua 22 on a mau makahiki, a ke hoi nei e hana hou ia a kohu mokuahi hou loa.

 

            Ua ku wai i ke kakahiaka Poaha nei, mai Kapalakiko pololei mai ka mokuahi holo Alameda, me 41 mau ohua kapena a me 26 mau ohua oneki a me na eke leta no keia awa.

           

            Ma ka la 9 o Novemaba nei, i komo ia mai nei ka hale pohaku i ako ia a paa iluna o ka piko e Haleakala, i hale hookipa no ka poe e ake ana e pii i kaupoku o ka mauna kaulana o na "Hono a Piilani." Ua hana ia mai nei keia hale e na dala I iulu ia e kekahi poe a malalo o ka hooikaika ana a Mr. C. W. Dickey.

 

            O kahi o na eke kopaa e hana ia nei no ka puolo ana ae i na kopaa o Hawaii nei, aia ma Inia. Mamuli o ka haule ana o ka waiwai io o ke dala, nolaila ua emi loa ia ke kumukuai o na eke i keia wa. He mau kuai nui kai hoomoe ia e na poe paeli kopaa o Hawaii nei, a ua hiki mai ma ka mokuahi "Oceanic" iho nei, he heluna nui o keia mau eke ma na bena i puolo ia he 1,000 eke oloko o ka bena hookahi.

 

            Ua loaa aku i ke kahiaka nui o ka Poakaolu iho nei, maloko o kekahi hale hoolimalima ma Ewa iho o ka luakini o Kaumakapili he kanaka Hawaii o Kahia ka inoa ua make loa. Ua lawe ia mai i kai o Kuapapanui e nana ia ai kona wahi i poino, aka no ka ike ole ia o kekahi mau palapu, ua oki ia e ka kauka e nana pono a ua hoomaopopo ia he ma'i ma   ka opu ke kumu. Ua hooholoke koronelo ua make ma'i.

 

Hoolaha Hou.

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ka Kuai.

 

I KULIKE AI ME NA HOOKO A@A O KEkahi moraki i hana ia e CHARLES B. WILSON o Honolulu, Oahu, ia George P. Townsend o ua Honolulu la, ma Augate 9 A. D. 1894, kope ia ma ka Keena Kakau Kope o ke Aupuni Buke 147 aoao 478, 479 a me 480, ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau, ke manao nei ka mea e paa nei i ka moraki e hooko aku, no ka uhaila o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

            Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe, mahope iho o ka pau ana o na hebedoma eha mai keia la aku, e kuai ia aku no ma ke kudala akea ka waiwai i paa maloko o ua moraki la ma ka Hale Kudala o Jas. F. Morgau, Honolulu ma ka Poaona la 22 o DEKEMABA 1894, hora 12 awakea o ia la.

            O ka waiwai i paa maloko o ua moraki la, ua kuhikuhi ia penei malalo iho:

            O kela apana aina e waiho la me Kulaokahua ma ua Honolulu la i kuhikuhi ia na palena penei:       E hoomaka ana ma ke kihi mauka o na alanui Young a me Piikoi a e holo ana i ka Hikiua ma ke alauni Young 219.8 kapuai, alaila i ka Akau 150 kapuai, alaila Hema ma alanui Piikoi 150.3 kapuai a hiki i kahi i hoomaka ai, nona ka ili he 731-100 o ka eka.

GEORGE P. TOWNSEND.

Mea e paa nei i ka moraki.

            No na mea i koe, e ninau ia W. W. Kinney loio no ka mea e paa nei i ka moraki, Helu 318 Alanui Papu Honolulu.

            Honolulu, Nov, 21, 1891.                                                                                           1521-4

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

 

I KULIKE AI ME NA HOOKO ANA O KEkahi moraki i hana ia e PAMAHOA (w) o Honolulu, Mokupuni o Oahu, ia James I Dowsett, o Honolulu no Mokupuni o Oahu, ma k la 17 o Aperila A. D. 1883, kopeia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni Buke @ aoao 460, 461 a me 462, ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau, ke makemake nei ka mea e paa nei i ka moraki e hooko aku no ka uhaiia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

            Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe i na mea a pau, mahope aku o ka pau ana o na hebedoma eha mai keia ia aku, e kuai ia aku no ma ke kudala akea ka waiwai i paa maloko o ua moraki la ma ka Hale Kudala o Jas. F. Morgan. Honolulu, ma ka POAONO, DEKEMABA 22, 1894, hora 12 awakea o ia la.

            O ka waiwai i paa ma ua moraki la. penei i kuhikuhi la: O keia apana aina e waiho nei ma Kaoaopa, ma ka aoao makai o Alanui Moiwahine ma Honolulu, a penei na palena:  "E hoomaka ma ke kihi Hikina mauka o keia, o pili ana me ka pa o Kalani ma ka lihi makai o ke allanui helo i ka papu (Queen Street) a e holo ana Akau 45 deg. Kom. 63 kapuai ma ke alanui Papu, alaila Hema 56 deg. 36 min. Kom. 144 pauku, o pili ana me ka mahele a Kaumu, alaila Hema 30 min. Hikina 23 10-12 kapuai. a e nee lima akau he 23 pauku, a me Heina 34@ deg. Hikina 58 pauku, e pili ana me Kaupena a hiki i ke kihi hema o keia, alaila Akau 56 deg. 30 min. Hikina o pili ana me ka pa o Kaini a hiki i ka hoomaka ana o like me ke aua a S. P. Kalama i ka 1568 A oia no ka aina kuhikuhi ia ma ka Palapala Sila Nui Holu 5627 i hookahua ia e na Komisina Hoona Aina Helu 214 ia Mamuiki. a mai a Michael Mclneray a me ka wahine i hoolilo la ai i ua Pamahoa la ma ka palapala kuai i kakauia i ka la 28 o Augate A. D. 18@2, kopeia ma ka Huke 35 aoao 307 a me 308 ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni

JAMES 1. DOWSETT.

Mea e paa nei i ka moraki.

No na mea i koe e ninau ia W. A. Kinney. loio no ka mea e paa nei i ka moraki. Helu 318 Alanui Papu, Honolulu.

            Honolulu, Novemaba 21, 1894.                                                                      @@21-4

 

OLELO HOOLAHA.

 

E HAALELE IHO ANA KA MEA NONA ka inoa malalo iho la Honolulu nei me ka la a kokoke paha i Dekemaba 11, e hiki mai ana, a nalaila ka hoike aku nei ola ka poe a pau he mau koi ka lakou iaia o waiho koke mai mamua ae o ka la i hoike ia maluna ma kona keeua hana ma Alanui Maunakea, Honolulu. A o ka poe a pau i aie iaia, ke kauoha ia aku nei lakou e hookaa koke mai ma ia wahi hookahi.

            I ko'u wa o kaawale aku ai mai ko Hawaii Paeaina aku, na Mr.Wong You e lawelawe no'u malalo o ka mana piha o ka hope.

            GOG YORK (G. Alo).

            Honolulu. Nov. 19. 1894.                                                                               2521-2

 

JOSEPH M. POEPOE.

 

Loio ma ke Kanauai a me Noturi no ka Lehulehu.

Keena:-Manka iho ka Hale Leta ma Alanui Betela, maluna ae o ka Hale Aina New Model.

2520-@

 

HAULE.

KE HOIKE IA AKU NEI KA LOHE I NA mea a pau. Ua hoopaa ia ka nai ia ana o kekahi Bila Banako Helu 101, ma ka inoa o Joa. P. Mendonca, o kikoo ana i ka Banako o Bohopa Ma, ma keia ua lilo ua kikoo la i moa waiwai ole.

                                                            MRS. KULIA KALEKOIKAIKA.

519-1

 

Hoolaha Hou.

 

A HA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Ekahi o ka Hawaii Pae Aina Ma ka hooponopono waiwai. Na ka hana o ka waiwai. Na ka hana o ka waiwai o S. KUKILI  make kauoha oie.

            Ma ka keiuheiu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala nei a Mariana Kealahaole o Puuloa,

Oahu. e hoike ana na make kauoha oio o S. Kukii ma Pualoa, Oahu. ma ka la i o ianuani. @@34. a e noi ana e hoopaka ia ka Pa'apaia nookohu Luahooponopono Waiwai iaia.

            Ua kanohala o ka Puakahi. ka la @ o Dekemaba M. H. 1@@@, ma ka hoea 10 kakahuaka. Oka ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la. ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu. a ma ia manawa a ma ia wahi no. e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, in a he kumu oiaio ka lakou. e ea ole ia ai @@ nei la.

            Kakaula ma Honolulu. K. H. P.A. Novemaba S. M. H. 1894.

                        Na Ka Aha:

                                                                        HENRY SMITH.

                2519-3                                                                   Kakauolelo.

 

A HA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Akola o ka Hawaii Pae Aino. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o KZENA D. WAHIN@, o Hilo Hawaii i make kauoha ole.

            Ma ka hekuheku a me ka waiho ia ana mai o ka palapala noi a Loui@a Wahine. ka wahine kanamake a K@ora Wahine o Hilo Hawaii i make kauoha ole ma Hilo Hawaii ma ka la @ o Ianuari A. D. 1894, me ka waiho iho he waiwai ma ko Hawaii Pae Aina i kupono e hooponopono no ia, a e noi ana e hoopuka ia na palapala hookohu lunahooponopono i ua Looka Wahiue la.

            Ke kauoha ia nei, o ka Poalima, la @ o Dekemaba A. D. 1@@4 ma ka hoea 10 A. M. oia ka manawa i koho ia hoolohe ana i ua noi la ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Hilo Hawaii. a me ia manawa a ma ia wahi e hele mai ai ka poe a pau i pili e hoike mai in a paha he kumu oialo ka lakuo e hoole ia ai kela noi.

            Kakau a ma Hilo K. H. P. A. Okatoba @0 A. D. 1894.

                        Na ka Aha:

                                                DANIEL PORTER.

            2519-5                                                 Kakauolelo

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

 

KE HOOLAHA ia aku nei ka lohe i kulike ai me na hooko ana a me na mana i hookomo ia iloko o kekahi moraki i haua ia e KAAPA (w) a me KAALOKAHI, kana kane ia Alexakder Huiehinson, ma lune 8, A.D. 1878, kopeia ma ka Buke 55 aoao 111 a me 112. a o ua moraki la a me ka nola a me ka aio i paa malaila ua hoolilo ia aku e J O. Carter a me J. S. Walker. na Luna Hooko Kauoha o ua Alexander Hutch@uaon la ia W. G Irwin a me Clans Spreckles, he mau moa hui malalo o ka iuoa hui W. G. Irwin &Co ma ka palapala i kakauia i Feberuari 28, A. D. 1881, kope la ma ka Huke 70, aoao 2,3,4, a me 5, a mai a W. G. Irwin &Co a me kekahi poe e ae i hoolilo hou aku i ka Huiehiu@on Plantation Company, he Hui Hawaii ma ka palapala i kekau ia ma Novemaba 28, A. D. 1889 kopeia ma ka Buke 93, aoao 16. 17 a me 18 a na ia Hui ka Hu@chison Plantation Company i hooliloaku i ka Hutcjinson Plantation Company, he hui i kukuluia malalo o na kanawai o ka mokuaina o Kaleponi. Amerika Huipuia, oia hui hope, na mea uona ua iuoa malalo iho, ke makemake nei e hooko aku i ua moraki la no ke kumu ka uhakiia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee o ka nola aie a me ka aie i paa maua moraki la.