Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 47, 24 November 1894 — NA LETA. [ARTICLE]

NA LETA.

[Aole omakoo niakomnke p i ke koikoi o na hala no n» uianno i hoopokn ii oialalo o keia poo nianao e ko uiakoa poe raea kakan] Na mea Hou o ke Kahua Ma'i Lepera. M ll) LL 7 XA HO0l'ONOPOX0! Alolia oe; lle wahi wea hou ka'u e hoouim aku nei imua ou a ua kou oluolu ia e uila ae iiuua o na hoa o kaua, e noho aim mai ka la puka i Haeliae, a ka la komo i ka inole olu o Lehua. No kela mau hua e kau kehakoha ae ia maluna.

Ma ka la 14 o OkatolM i hala, ua pau i ka Papekiko ia na opio o ka Hakupila nei o ke ola, oia no na opio a Kauka M. CToto a me na iwa maka paiupalu o Bihopa Home.

Ua pau loa lakou i ka lioahanau ia e ka makua Rev. M. C. Kealoha, ka nui o keia poe opio i lilo i mau koa no Kristo he 14,8 keikikane, 6 kaikamahine, he 7 no ka Hospital, he C no Kihopa Home, a iie hookahi uo mawaho, iloko o ka heluna o na oiohe a Dr. M. (loto o John K. Walamau kekahi iloko oia huina. Eia lukou a pau ke lawo nei i ke kea o lesu i mea nana e weho aku ina piiikia maiuna o lnkou n loaa ka lei o ke ola mao.

He moa e ka make ma ke Panalaau uei, nui ka holomoku o na Ilawaii i ke ale ia e ka opu ana ole oka honua. Ma ka malama o gate, ua nui na poe i hala iiiao a o ka'u keiki kekahi i hele mao ma ka Ia 18 oia mahina, «ia o Mr. Keoki ame W. P. Maouhia Jr. no Hilo i Hawail. Ma ia mahiua no, ua nui loa na koa make a peia no me ka ; mahina o Sepatemaba ua like no a i like, ma ka mahina o Okatoba ka oi aku o ka make mai na la naua mai oia mahioa a pau wale no ia niahina. Na uiea i loaa ia'u na inoa oia ka'u e hoike aku ana, no keia mahina o Okatoba ma ka ia 9 make iho la o D. H. Kanoeau ma Kalaupapa no Puna Hawaii ke one haoau. Ma ka la 10 ae o Mr. Daoiela Naihelua ma ia wahi hookahi no o Ktna Hema Ilawaii kona oue hanau, ma Makanalua make iho la o Ge«rge Trask, ma Kalawao • P*oiela, Kupanihi Kalaluhi no Maui, Hoolaumakani no Lihue Kauai, Mrs. Ahla, Imiola no Hana Maui, Mr. Keauhee kane no Maui, o A. D. Hoopii Halemaoo no Honoluiu Oahu a he noi wale aku aole 1 loaa ia'u na inoa, oka malama o Okatoba ka ol aku o ka make ke make nei oo ma Balauwina Home oia oi ako ia o ka make, o ke komu make koke oo hoi no ka noho mawaho a kokoke e make hoi i ka Bataowina Home o ka make aku la no ia.

Ua nni ka make o na hoa kanaka, o na Hawaii ka oi e ale la nel e ka make ma ka luakopapau ana ole o Kalawao, kahi ou i kioia ia mai al e hanu hope loa i kou mau ia o ke ela aoa, « faoi I k» opa ao« ole o ka honoa. £ pono ka mea kakau e hoomaikeike aku imua o kuu iahui oiwi, no kekahi mau kamu oia iho keia: I ka wa a na ma'i e komo mai ai i ka aina nei o ka ehaeha, o ka nia'i e hoolohe aaa ina olelo a na hoa kamaaina e noho me ke akahal

* lolhl &a la aUIU h«U e holohoia Oia man olelo nse, n« fs i m*?i of# t ka ollan! a ka oloa, ela k»! nei oJ#lo k*lohe aohe nana he Pnpa OS ♦ ke karw», he Pnp* ka trahjnr, e hana I k» han» o»?»i 11» I» n ke «»l» aaa, a hol nku i ka « pu o k» h'>nvH pso ka ike nna i k:* haim * kupnun Lo«a »bn la īa wnhi hoohena Auhea oe la e kuu |^{*^ Ke hele nei au i ka K tti i ka ai o ka honua (Hai na !a o ke nl.l an:i Pela okoa iho U no U» lo h n» uiua hoooi iwi aoa*>, a he nui «kt> na olelo hookaau. Iloko o keia mau I», he keu no ka oniuui o na bua nia'i iepem, ke liio nei kekahi mao auna ina hana hoola kino, mai na opio a oa oo puu pulu Hohe iau kanu, «ohi hapuku ka I-a o Kapaau. M Ua hiki no he kakai ooiea, eia nae he uiau h» helu, Ina e hiki mai ana na wahi manu kaulaua o Moauia, ola mi wahi manu a Lepo, i oki oe la e loha ana na «heu. O kekaiii kumu i hooni loa ai o kekahi hapa o ka iahui e noho nei, no ka ike iho aohe ke kane a nie ka wahine, oiai ua kaawale iuhī ka berita mai o ka mare. O ke kumu i wehe ai ka pili o ke kane a me ka wahine, ua Uuih iho lakekanei ka ma'i a lilo mai la l ke Panalaau nel a pela hoi ka wahine no ia haawina hooknhi. Noho iho la oe i keia aina, uohe he pilikia a koe aku, ua ialnu uku la ke kane I ka wahine a pela ka wahine, aole he mea nana e malama hupu okoa aku la i ke kane, uia ia kumu ua uoho huikau ke kane a me kn wahiue ma keia aina. Oia ka'u e hoakaaka aku uei iniua ou e kuu lahui, ua luiiUau k« makou noho ana ua lilo ka berita iuare i mea ole i ka mana o ka Papa Ola i mea ole. Ua lawa ka'u iiihu hoakaka, ua ike aku la oukeu e o'u hoa e uoho ana mai Hawaii a Niihau, o kou pono kristiano, ua ikapota iu. I'ela I loaa ai he nohona maemae ole i ka l>oe hoopono, e noho oe me kou kupaa, holl* e kupaa, oiai ua nui na mea nana e hooni ia oe, oia na uiea i hoike mua ia maluna.

No ka hoike Kula Sabali—Ma ka la 30 o Dekemnba, oia ana ka la e hoike ai na KulaSabatio Kalaupapa me Kalawao. Ma ia la e kuupau ai na hoa imi naauao i na pono uiiane, oia na haawina a me na himeni, ke ao nei na kula a p&u, a na ia la e hoike m»i ika papa oi. Ma kuu manao no nae e lilo ana no kn helu ekahi i na malalo no o ke alakai ana a ko lakou kumu Tiiomas Nathaniel, o ka'u nae keia, a na ia ia e hoike mai.

Ma ka ekalesln, oia mea linlomua ia, a i keia iuhu la, ke hele nei ke kahu e lnuna me na hoahanau. Kia iwaena o kekahi niau luna, ke ;ioino nei i ke kahu, a eia no i Kal:iupapa, he mau ulu no aia i ke n(o, oia poe ka ineu nana e hooni nei i ke kahu, a ua komo aku nei ka iakou hoopii i ke kahu, i kauliuhui mokupuni i noho uiai npi 1 haluwao lunn, 3 hoahanau, aole e ku ka iakou hoopii, aia ka hapanui o na luna me na | hoahanau mahope o ke kahu. Ile kahu oluolu keia, aole o ohiu mai ika ino ona hoahanau, aia lakou nei ma ae nei hoi he kahu poio ole. Ua akaka wale no o llnleakala i na ino o ia poe, a eia ka mea maikai e noho me ka lokahi aole ka mokuahana. O ke aupuni i mokunhan», aole ia e mau; pela keia: o ka eknlesia i mokuahana, aole e paa ke kahu hipa, a e puehu liilii no na hipa. Ua lawa kela penl i ke kawewe ana iluna o ke aiai o ke kanann. No Mr. L. H. a nie na paahana onlu hua kepau ke aloha nui. Aole no i pau na mea hou, ua liaiki o kahi waa. J. I*. M. Kapule, Got« H#spitdl, Kalawao, Molokal Nov. 14, 18f>4. A 1 pane la mai au, e kuupauia aku na mea huna. "O ka oi ina ke ao holookua.' Oia ka \V.D. Woodrinu o Bordlv Kknctukf., e hookaulana nei no ka Chamber!ain'£ Cough Ileme<i>* (Laau Kunu). Ke kamailio nei oia ma! kona iko ponol iho i ka inu ana, oiai 0 kona a me ko kona ohana ola ana mai nel no Ia mai ka loaa ana I ke kunu koikoi loa a me *ke anu, a ua hooholo ola o keia laau lapaau ka 01 ma ka honua nei. £ kuai ia no ma na Haiekuai Laau Lapaao pao. O BessoS*ith A Co., na Agena ma ko Hawaii Pae Aina. tf