Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 49, 8 December 1894 — Page 1

Page PDF (1.66 MB)

This text was transcribed by:  Jesse Awa
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XXXIII.  HELU 49.  HONOLULU, POAONA.  DEKEMBA 8, 1894.  NA HELU A PAU, 2523

Hoolaha @

H. R. Hitchcock.

Notari no ka Lehulehu.

Apana Hookolokolo Kaapuni Elua,

@, Molokai.

2514-tf

W. R. Kakela,

Loio a he kokua ma ke Kanawai.

H R Luna Hooiaio PALAPALA.

2514-@

Antone Rosa,

(AKONI.)

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

Luna Hooiaio Palapala.

Keona @ ma Alanu Kaahumanu.

@

ALLEN & ROBINSON,

Na mea kuai papa o na ano a pau e lona no ma ka @wapu o pakaka. H@ aolulu, loake kumukuai makepono loa, no ka poma kai o ke lehulehu e makemakeana e ku kuiu hele @ kipa mai a e ike kumaka

2896-@

WILDER & CO., (WAILA MA.)

Mea Kuai Papa a me na Lako Kukulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau e pono ai o ka hale.

Kihi o Alanui Moiwahine @e Papa.

2396-@

James M. Monsarat,

(Maunakea.)

@ oio a he Kokua ma ke Kanawai

HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

            E h@na ia no na Palapala @uai, Palapala Hooli@@llwa, a me na Palapala Pili Kanawai @ @ ma ka olelo Hawaii.  Dala no ke @ ma ka @ ma na Waiwai Paa.

            @ Hana: Hale Pohaku hou ma ka @ ma Waikiki o ka Halewai, alanui Ka@@@.                                       2370

J. T. WATERHOUSE,

(WALAKAHAUKI.)

Halekuai o na ole Nani Panio!

LAKOHAO.

Na Lako Hana Mahiko,

A PELA AKU HE NUI WALE.

Alanui Moiwahino, - - Honolulu.

2396-q

E. M. NAKUINA,

            Komi@ina o na Ala Liilii me na Pono Wai no ka Apana o Honolulu.

                                                NOTARI O KA LEHULEHU

Luna Haawi Palapala ae e Mare. Keona hana Helu 308 Alanui Kalepa.

2513-@m

Haule.

KE HOIKE IA AKU NEI KA LOHE I NA mea a pau.  Ua hoopaa la ka @ ia ana o kekahi Hila Hauako Helu @, maka inoa o @. @ @, e @ @ i ka Hanako o Bihopa Ma, ma kela ua @ ua kikoo la i mea waiwai ole.

MRS. KULIA KALEOKAIKA.

2519-@

OLELO HOOLAHA.

 E HAALELE IHO ANA KA MEA NONA ka inoa malalu iho ia Honolulu nei ma ka la a kokoke paha i @ @, e hiki mai ana, a no @ ke hoike aku nei ola i ka poe a pau he mau koi kalakou iaia o waiho koke mai mamua ae o ka la i hoike la maluna ma Kona keena hana ma Alanui Maunakea, Honolulu.  A o ka poe a pau i aia iaia, ke kauoha ia aku nei lakou e hookaa koke mai la wahi hookahi.

            I ko ʻ u @ kaawale aku ai mai ko Hawaii @ aku, na Mr. Wong You e lawelawe @ @ o ka maua piha o ka hope.

                                                                                                                        GOO YORK (G. Alo).

                        Honolulu, Nov. 19, @.                                                                                               2521-@

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke kuai.

            I KULIKE AI ME NA HOOKO ANA O kekahi moraki i hana ia e PAMAHOA (w) o Honolulu.  Mokupuni o Oahu, ia James @. o Honolulu no Mokupuni o Oahu, ma ka la li o Aperila A. D. ISSS, kopeia ma ka K@ena Kakau Kope o ke Auuni Huke 77 @ @, @ a me @ ke hoolaha la aku nei ka lohe i na mea a pau, ke makemake nui ka mea e paa nei i ka moraki e hooko aku no ka uhaila o ka @, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka uku@ i ka wa o hookaa ai.

            Ke  hoolaha hou ia aku nei ka lohe i na mea a pau, mahope aku o ka pau aoao na @ eha mai kela laaku, e kuai ia aku no ma ke @ @ ka waiwai i paa maloko o ua moraki la ma ka Hale Kudala o @. F. Morgau, Honolulu, ma ka POAONO, DEKEMABA 22, 189, @ 18 awakea oia @.\            O ka waiwai i paa me ua moraki ia @ i kuhikuhi ia: O kela apana alua e waiho nei ma @, ma ka aoao makai o Alanui Moiwahine ma Honolulu, a @ na palena: "E @ ma ke kihi Hikina mauka o keia, e pili ana me ka pa o kalani ma ka lihi makai o ke alanui hele i ka papu (Queen Street) a e holo ana Akai @ @.  K@ @ kapuai me ke alanui Papu, @ Hema @ @. @ @ Kom. @pauku, e pili ana me Hema @ @.  Hikina @ pauku, e pili ana me Kaupena a hiki i ke kihi hema o kala, alaila Akau 56 deg. 30 min.  Hikina e pili ana me ka pa o Kalani a hiki i ka hoomaka ana" a like me ke ana a @. @. Kalama i ka @ A ola no ka aina kuhikuhi la ma ka Palapala Sila Nui Helu @ i hookahua la ena Ko@laina Hoona Aina Hele 214 ia @ a mai a Michael @ a me ka wahine i hoo@ la ai i ua @ la ma ka palapala kuai i kakaula i ka la @ o @ A. D. @ @ ma ka Buke @ @ @ a me @ ma ke @ kakau kope o ka Aupuni

                                                                        James I. Dowsett,

                                                                                    Mea a paa nui i ka @

            No na mea i koe e @ ia W. A. @. lolo no ka mea e paa nei i ka moraki.  Helu @ Alanui Papu. Honolulu.

            Honolulu, Novemabe 21, 1894.                                                                                                          2521-4

           

 

NUHOU KUWAHO

KA WILIMANA HUAKAI PAOA.

Na Laina Mokuahi Hou.

Lilo Pio o Awakumoku

Ata.

Na Iapana no Pekina.

KELA A ME KEIA.

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Australia I ke kakahiaka Poakahi aku nei o keia hebedoma mai Kapalakiko mai, ua loaa mai i ke KUOKOA namea hou a puni ke ao nei, a oia mai keia e hoonuanua ia aku nei no ka pomaikai o koua poe heluhelu.

            Ua haalele aku ka mokuahi Australia la Kapalakiko i ka hora 8 o ke ahiahi o ka la 26 o Novemaba a holo mai la a ku ma Honolulu nei i ka hora 9 kakahiaka o Dekemba 3 iho nei, he elua la ka haule o kona manawa holo mau.  O ke kumu o kona apa, mamuli uo ia o ka hai ana kekahi o na pine, a aole i paa a hiki i ka wa i haalele ai akahi no a paa.  Ua lawe mai oia he 47 mau ohua kapena, 47 mau ohua oneki a me 55 mau eke leta.  Mawaena o na kamaaina I hoi mai nei, ka Hope Luna Dute F. B. MeStocker a me ka wahine, A.  Dreier, M. Green, Mrs. W. C. Wilder, A F. Cooke, Mrs. J. (iraham a me na keiki, na kaikamahine a Afong ekolu a me kekahi poe e ae.

            O ke kumukuai o ke kopaa ma ka makeke o Amerika, he @ keneta o ka paona hookahi.

AOHE LEWALEWA IHO O KA MISIONA A WIDEMANN.

            Ladana, Nov. 23. - Ua pau iho nei ka makaikai ana a Lunakanawai Widemann ia anei, ka mea i hoouna ia mai ma ka misiona  i @lani nei e ka moiwahine i kipaku ia Liliuokalani, a ua hala aku la i Keremania, a mai la aina ae e hei al ola no Hawaii ma ke ala ae o Nuloka.  Aole I halawai ka lunakanawai me ka holopono ma kana misiona.

HOOLAKO PONO KAUA NA ANEE

ALII.

            Port Townsend (Wasinetona,) Nov. 23. - Ke hoonuinui mai nei na lohe mai Kapalakiko mai me he mea la e hoala mai ana na auee alii o Hawaii e hoohuli i ke aupuni e ku nei a e hooaku ae la Liliuokalani ma ka nohoalii.  Ke hoolalo hapa ia nei keia lono ma keia kulanakauhale.  Ke olelo nei kekahi haole plepele moku, ua ike kino oia ua hoouua ia aku he puu nui o na pu a me na lako kaua i Hawaii ma na moku hoohikihiki papa.  Ua lohe no hoi oia, ua hoouna ia ae mai ka Hikina mai he piha lako pu ma ke Alahao o ka Pakipika Akau a hiki i Puget S@und, mailaila aku i hookau ia ai maluna o kahi mokuahi kolomoku nuku nana i hoohikihiki aku a kau iluna o elua mau moku pea malalo aku o ke awa o Port Townsend, mahope o ka haalele ana mai o ua mau moku la i ke awa.  I ka hooill ia ana aku a pau Iluna o ua mau moku la, ua hoi aku ua wahi makuahi kolomoku la.  I na la mua o Sepatemba keia hooill la ana.  Ua manao ia, ua @ ia aku keia mau lako kaua no na anee alii no kaa mea he ano pahaohao ke hoomaopopo aku i ka lawelawe ia ana.

HOONOA MOKU HELU AMERIKA.

            No @, Nov. 25. - He nee ana @ ko loku aku ana o ka aha olelo lahui i keia kau hooilo no ka mea pili i ke kanawai hoonoa moku e aw ia ai na mokuahi nui Parisa a me Nu Ioka e komo maloko o ka heluna o na moku Amerika i hiki ai ke komo maloko o ka laina moku ahi hall @ mawaena o Kapalakike, Kaleponi a me Ausetaralia, me ke kipa ana ma Honolulu, Aipa< Aukalani, Nu Kilani, me ka hooki ana ma Kikane, Wale Hema Hou.  O ke ano nui o ko Hawaii a me Samoa mau kulana, oia ka mea kokua i keia nee ana, a ua hoomaopopo pu ia ua pumehana loa ka noonoo o kekahi mau lala o ka Mana Hooke i ka hoakea aku i ke kahua o ka hoonoa ana i a moku komo mai maloko o ka helu Amerika, ma o kahi la e pomaaikai loa ai na kalepaa me kapili moku Amerika.

            Ela ua hoea mai nei he mau hiohiena no ka uluaoa paonioni mawaena o kekahi mau Hui Mokuahi nui no ka inoana Pakipika.  O ka ulu nui mai o ke kalepa ma na mokupuni o Hawaii a me na mokupuni o ka Hema a me Ausetaralia ke kumu o na poe mea @ala e ake loa nei e hele mai imua.  Ua lohe ia mai kekahi wahi mai i hilinai ia ka oiaio, ua makaukau loa ke dala e hookupu ia i ka wa pokole no kalaina hooholo mokuahi hou e hoolala ia nei mawaena o Kikane, Honolulu a me Kapulakiko.  Ke kaliwale nei no ka poe piepiele o ka lohe ia mai ko lakou agena mai e hoao mai nei ma Wasinetona e loaa ka aelike mai Luna Leta nui ma.

KE KUMU O KO ADIMARALA

WALKER HAULE ANA.

            Wasinetona, Nov. 15. - I ka wa i hoouna ia ai o Adimarala Waiker i Hawaii i ke kau kupulau i hala e lawe i ka noho alilmoku kiekie ana no ke aumokukaua Amerika ma ka Pakipika, ua hele pu oia me ka manao ma kona wa e hoi mai ai, alaila e lilo oia i Luna nui no ke Kula Ao Mokukaua, a ua hoouna ia na kauoha iaia e hoike ae ma Annapolis ma ka la 15 o Sepatemaba.  He mau la mamna iho o ka la e hooko io ia ai no ko Akimarala Walker hoike ae iaia, ua hooloihi hou ia aku la kona manawa e noho ai i Hawaii, eia nae aohe mau wehewehe ana no keia hooloihi hou ana ia ae hoi, o ka manawa e hoomaka ai ka hana o keia kulana hou iloko o Okatoba 1 no ia.

            Ua hoomapopo ia o Adimarala Walker, oia ke aliimoku naauao loa o ke Aumokukaua, a ua olelo ia aole oia e nele i kekahi oihana ana i makemake ai e noi.  I ka wa i ike ia ai aole e lilo ana oia i Luna nui no ke Kula Ao Mokukaua, ua nalu nui loa ko ke Aumokukaua holookoa a pau, heaha la ke kumu o keia loli ana o ka papa kuhikuhi hana.  Ua puai nenei ka lohe i keia wa, ua hoihoi ole loa ka Peresidena i ka Adimarala Walker hoike e pili ana ia Hawaii, a no ia mea ke kumu o ka hoololi ia ana o ke kauoha mua iaia.  Ua upu ia o Walker e ana i ke kahua hoolulu mokuaua Amerika hou ma Puuloa, a ma kona hoi ana mai ua awiwi ae ka Oihana Aumokukaua i ka hoolaha i ka hoike e wehewehe ana i ka mea i hoohana ia a maopopo.  Oiai o keia ana i ke awa Puuloa he mea okome ulia wale no ia, aka o ke kumu maoli o ko Adimarala Walker hoololi ia na ma ia wahi oia ka haha i ka pana o ka lahui e pili ana i ka hoohuiaina a e hoike aku ia mea i ka Peresidena ponoi.

            Ke olelo nei keia hoike, o ka manao mawaena o ka poe naauao o na poe o na mokupuni ua lokahi loa ma ka aoaop hoohuiaina, a i keia wa ke hakeupaia neo ka hele aku o Adi marala walker a kaa mahope o kona palena a ua hoohoihihol aku i ka poe e noho mana ana iloko o ke Aupuni Kuikawa e hoomau aku i ko lakou haka ana no ka hookokoke loa aku i na launa ana me

Amerika huipui.

Ka olelo ne ka nupepe "Hoku" o Wasientona o ka 17 o Novemaba penei:

            "Ua hiki ke olelo ua o ka hoike a Adimarala Walker no ka mea pili i  ka Repubalika Hawaii ke lawe nei ia i ka aoio Amerika ma ka hakilo ana i ke kulana.  O ke Adimarala walker manao, ua hiki i ka Repub@lika Hawaii ke kupaa, he ikaika kona e ku ai nona iho mai na enemi kuloko mai a aole i manao ia e lele kue ia mai ana e kekahi enemi kuwaho.  Ua loaa aku iaia, o ke kue mawaena o na kanaka Hawaii,  i hoomomoa ia e na anee alii, ke pau awiwi la i ka pauaho mai, a aole e kokua ana na kanaka maoli ma kekahi nee @kahuli aupuni ana a na anee alii e hookumu ai."

KO PERESIDENA CLEVELAND K@

ONOONO.

            Ua olelo ia e Lunamakaainana Howard mai Alabama mai, eia o Cleveland ke noho nei maluna o ke kuonoono i koho ia ma ka $4,000,000 ka nui.  Ua manaoio ia ma Wasinetona e ke poe i pili loa aku i ka poe piepiele dala ma Nu Ioka, o ka $6,000,000 oia paha ka huina kokoke aku i ka oiaio.  Ua ike ia ma kana mau hana piepiele aina, ua puka pono oia mai kona wa i hoi mai ai i Wasinetona.  Ma kela wahi piepiele aina uuku wale no a Cleveland ma Red Top, ua loaa iaia he $140,000 puka.

HOOKOMO IA ILOKO O KA LUA PAO.

            Sana Peteroboro, Nov; 19. - Ua lawelawe ia na hana hoolewa o ke kino kupapau o ka Emepera Alekanedero III. i keia la maloko o ka luakini o Sana Petero a me Sana Paulo.  Ua ahi paa iho ka noe i ke kulanakauhale, aka ua pau na makaainana i ka puka i ka hora kakahiaka nui wale.  Ua hele ka luakini a hookoke i na kanaka i hiki ae, i hui pu ia me na elele o na aupuni Emepire a me na ohana alii o Europa.  Na na poo kiekie o ka ekalesia Helene ma Sana Peteroboro a me Mosecao i hapai i na hana haipule o ke anaina kupapau.

KA LILO PIO ANA O KE AWAKUMOKU

ATA O KINA I NA IAPANA.

Ladana, Nov. 25. - Ma ka lono elele waeaolelo mai Hiroima mai, Iapana, i loaa mai ai ka hoike a Ilamuku Kahua Kaua Couna Oyama, ka Alihikaua nona ka pualikoa i lilo plo mai iai o Awakumoku Ata o Kina.  Penei ka hoike:  "Ua hoomaka ka lele kaua ana aku o ka Pualikoa Helu Elua o Iapana ma Awakumoku Ata ma na papu na papu ma ka aina mai i ka wehewehena kaiao o ka la 21 o Novemaba.  Ua pale mai na Pake me ka ikaika a hiki i ko makou komo maoli ana e hopu i na papu ma ke komohana o na kahua paikau o na kaua iio a me na puali pukuniahi.  Ma ka hora 8:30 kakahiaka, ua lilo mai la ia makou na papu ma Golden Hill.  Ma ka hora 4 auina la o Novemaba 22, ua lilo mai la na papu e ae a pau.  Ua oi aku mamua o 200 na aliikoa a me na koa Iapana i make a i ku a eha.  O ka nui o ko na Pake poino a me ka heluna o na pio, aohe i kana mai ka nui a ua komo iloko o la heluna he huina o na pu a me na lako kaua.  O ka nui o na koa kiai Pake ma ke koho haahaa loa he 20,000."

            Eia hoi ka hoike a Adimarala Ito, ke Aliimoku kiekie o na Aumokukaua Iapana mai Awakumoku Ata mai ma ka Poaono, Novemaba 24, penei:

            "Ua lila pio mai keia wai ia Ilamuku Kahua Kaua Oyama ma ka Poaha.  O na mahele aumokukaua hui, ua ku ammao aku lakou mai ka aina aku, he hoohaili wale mai no i pau ai i ka nana i kai na @ pukuniahi aina.  Mai ka Poalima mai nei, ua hoohana kukupau ia na kanaka o ke aumokukau ma ka hoonee ana i na @pido i lumai ia ileko o ke kai no ke pale ana aku i ke komo ana mai e luku i na papu.  O kahi kapili mokuana, ka hale hana lako kaua a me na moku iloko o ke awa, ua haawi ia mai lakou iloko o ka mana oihana aumokukana o Iapana.  O kahi kapili moku a me hale hana lako kaua, eia ne laua ke ku nei me ka maikai."

MAOPAOPA O KINA I KE KAUA.

            Hiroshima, Nov. 22. - Ua lono wale ia ae, ua hoomaoe ae o Kina i ka manao e uku i puu dala huikala kaua nona ka nui he $100,000,000 a me na lilo kaua a Iapana i hoolilo ai no ke kaua mawaho ae.

POINO MAU WALE KELA MOKUKAUA

PAKE.

            O kela mokukau pukonakona nui o na Pake i puka hookahi mailoko mai o ke kaua moana nui ma Yalu, nona ka inoa o Chen Yuen, ua hookui ia oia i ke toapido ponoi no a na Pake iaia e haalele ana ia Wei-Hai-Wei ma ka la 18 o Novemaba, a ua poino.  Ua hoopaeia i kula, no ka nele i na lako alahukimoku ole, ua waiwai ole.  Ua kaawe kona kapena iaia iho.

Kau ka Weli o na Anee Alii o Keauhou.

"Hou hewa i o a ia nei, a mai kole na lae."

                                                                        J. U. Kawainui, Esq,

            Lunahooponopono o ka Nupepa Pukuniahi o ka Repubalika o ko Hawaii, e oluolu oe e hoike ae ma ke akea i kela poo manao e kau ae la maluna i na anoai o ke kai nehe i ka iliili, oia keia:  "Kau ka weli o na anee alii o Keauhou."  Hou hewa i o a ianei mai kole na lae no ka hookaa ole i na auhau.  Ma ka wehena kai ao o ka Poakahi, ua haalele aku kou kiu hanu mea hou ia Maunaloa, ke kuahiwi nona keia hooheno ana.

Alawa iho oe ia Mauna Loa

Kohu moa uakea i ka malie

            Mahope o na muki aloha ana me Hokuloa, ua kamoe aku la kou kiu maluna o ka lio eleele Makani kiu o ke kuluaumoe, i ka hookoke ana aku ma ka lhi kai o ua aeone nei o ke kai nehe i ka iliili, ua lohe aku la au i na leo hakanu o kekahi mea e ao ana i na wahi hipa keiki ana e hookaa i na auhau o lakou.  O ko lakou mau helehelena nae ma ka ike aku a ke kiu hanu mea hou, he mau helehelena kaumaha.  Ia ʻ u nae i kakele ae ai i kuu makani kiu ma ka aoao lulu o ka makani ma ia wehena ka ao no, ua maalo aela kekahi mau mea kino kanaka, ia manawa hookuu aku nei au i na kaula waha o Haleauau, a la ʻ u i hahani aku ai mahope, ike aku la au he poe keia e holo malu ana e hookaa i ko lakou mau auhau kino. Ma ka nana aku a kou kiu hanu mea hou, ku ka huelo he ihona pali, oia ka kou kiu hanu mea hou i iho ai:  Ka, he koa hoi, ae no nae hoi ke koa, ao no i ka holo.  Oia ka kou mea kakau i puana ae nei i kela mau olelo kaulana.  Ma ka lohe mai a kou mea kakau mai ko ʻ u hoaloha mai, ua kuhi nui ae na J. W. K. ka lakou i ao aku, eia nae, ua pale mai o J. W. K. no ia mau kuhi lalau ana aku iaia.  He keu ka hilahila ole o keia poe ke kuhi aku i ka mea hewa ole me ko lakou manao o ko lakou mau lepo e hapala mai i ko ia nei mau maka, mai hana ae oukou pela oiai he kanaka ia no ke Akua.

            He mea ole i ka hana ina hana kue i kona makemake, mai noho a kapilipili nana, na ko oukou mau manao iho no no ka oukou mau hapuu.  He keu no ko oukou o na na peo paakiki, malia paha no na wahi kauna olelo a na wahi nupepa anee alii, nolaila hoepaakiki oukou i na wahi poo o oukou mai kole nae.  Ina no na hoakaaka a keia mau nupepa no ka hoi mau ae o ka hapuu a oukou, oia ka ʻ u e ao aku nei ia oukou mai noho a puni hou, oiai aole lakou e haawi mai ana i kekahi mea na oukou ke hiki mai ka manawa e like me keia a oukou e ike nei.  O ka oukou mau dala oia ka na nupepa, nolaila, oia ka ke kiu kamahao o Maunaloa e kau leo aku nei mai noho a puni hou i na alakai hupo ana, aka e komo ae kakou iloko o ka Paradaiso o ka Repubalika nani o Hawaii, alaila aole he mau kuia a me na poino e kau mai ana maluna o oukou.  Nolaila ke hooki nei kou kiu hana mea hou i na kakele ana i kana makapeni no ke ao ana aku ina hupo o Keauhou Kona Akau Hawaii.

                                                                                                                        KIUONAMEAHUNA.

                                                                                                            Kona Kai Opua i ka Lai.

NA KANAKA Dr. LIEBIG & CO.

Na Kauka no na mai

Kuluma Malu a

me Kuulala.

            O ka Dr. Liebig @ hooikaika kino oia ka laau lapaau hoola maikai loa no ka Hawaii wali ka @ o ke ano noonoo kanaka makua a me na mai malu, ka hoopio awiwi ia mai a me ka hoomakaukau no na hana o ka noho ana @, ka oluolu a me na koikoi.  He hookahi @ $1 @ ka uku ole i keia a me kela mea e hoike mai ana i na @ mai.  @ kipa a i ole e @ mai ma @ @ St., puka komo @ @ St. San Francisco.                                                                                                                                             @-@

KA MAKAIKIU

LEONE AKA.

:A O:

KA OPIO PUUWAI LIONA

:AOKA:

Hop ole Nana i Kuekaa na Hana Pohihihi a ka Poe Haihai Kanawai.

NONA HOI NA MAKA OOI I LIKE ME KA UWILA, - A ME NA LALA WIKANI KOHU K@A MAGENEKI.

MOKUNA II.

            I ke kakahiaka ana ae, ua kau ae la ka opio Leone maluna o kekahi kaa lawe ohua me kona mau opeope, a holo pololei aku la no ka uwapo ku moku, a ma ke keena kuai i tikete nona no ka holo ana ma ke ano he ohua kapena maluna o ka mokuahi nani "Kulanakauhale o Parisa."

            He wa pokole ua kau aku la oia, a nana ae la oia ua hele a piha u oluna o ua moku la me na ohua e ae, a me na makamaka e haawi ana i ko lakou aloha hope i ko lakou mau makamaka e holo ana.  I ke kani ana o ka hora eiwa, ua kani ae la ke oeoe holo o ka moku, a ma ia wa i momoku mai ai na poe o uka mailuna mai o ka moku, a he wa pokole ua nome ae la ka huila, a kaawale mai la ka moku mai ka pili ana i ka uwapo.

            Ku malie iho oa ka opio ui lua ole leone maka oneki o hope loa o ka moku, me ke ke kaulona pono ana a kona mau onohi maluna o ka aina a kona uhane i aloha nui loa ai, ka aina hoi a kona puuwai i ll'a mau ai, ka ipo aloha hookahi hei a kona puuwai opiopio maemae.  He puuwai hoi i hoohaumia olo ia me na kuko pelapela o ko keia ao hana hewa a piha lokoino.

              Haalele aku la ka moku i ka uwapo, a ekueku aku la kona ihu i ka wai malino o ka muliwai nui kaulana o Tema.  He mau hanerl na moku like ole e maalo ae ana ma na moku like ole e maalo ae ana ma na aoao o ua aliiwahine aukai nani lua ole la o ku moana Akelanika.  Aole i haalele iki ka opio i kona wahi e ku ana a hoea wale i ka hala ana o ka moku i waho o ka moana akea.  Ia wa ua huli ae la oia a nana aku la maluna o na kuahiwi a me na kualono uliuli o kona aina, a haloiloi mai la kona mau waimaka mai kona mau lihilihi mai, a ma ia wa i kani mai ai ka hele o ka paina awakea.

            I ka opio e ku ana me kona naau i hala a piha me na hoomano ana on kona one oiwi aia hoi lehulehu wale o na ohua e ae e kilo ana, a e mahalo ana i ka ui lua ole o keia opio.  Aia i waena o kela poe, e noho ana kekahi kanaka on a miliona kaulana o Amerika me kaikamahine nani i aihue aku i na puuwai he lehulehu wale, a e huli hoi ana laua no ko laua home mai ka laua hele kaapuni ana i ke ao nei, aka akahi no a aihue ia ka puuwai o keia kaikamahine e kekahi kane.

            He malihini keia opio i na poe a pau o luna o ka moku, koe wale no ke kapena a me ke kupakako o ka moku.  I ua poe ohua ia e nana ana i ke kanaka opie, ua pane ae ia ua on a miliona ia:  "Mai ko ʻ u hanau ia ana a hiki i keia wa ano, akahi no a ike ko ʻ u mau make i kekahi kanaka oiwi kino maikai a helehelena ui e like ia me keia opio a ʻ u e ike nei.  Ke ole au e kuhihewa, aole keia he kanaka no ko kulana makaainana, aka aia ma kona mau aakoko kekahi koke kiekie loa.  Ke hoike mai nei kona mau helehelena i na kaheaka o na haawina maikai a pau.  He kanaka  koa a wiwo ole, aka he palupalu @e e like me ko ka wahine ma kahi o ke aloha, aka he enemi @e oia na hana hewa a pau."

            Ia wa ua pane mai la hoi kekahi kanaka

            "He oiaio paha kau e olelo nei, aka he lehulehu wale nae na @ @ i hookuhihewa ia @ o na helehelena o ke kanaka."

            "Pela no, aka ma o keia opio la nae, aole loa e ae iki ana ko ʻ u lunaikehala he ino kekahi maloko o kona puuwai.  He mau makahiki lehulehu ko ʻ u kuekaa mau ana i na moolelo e pili ana i na @ ke kanaka, a ua hoao ao hoi au ma ke kilo ana a ua ike au i ka pololei o na mea a ʻ u i ao nui ai.  Aole loa e nele ka ike a ko ʻ u mau maka ke kilo au i ka ʻ u mea e nana ai.  Ina no he kanaka kekahi ma ke kulaua kahunapule, me kona hilinai nui ia, aka ua hoike mai nae kona helehelena ia ʻ u i na ouli o ke kolohe, aole loa au e hilinai iki ana ia mea, a he wa no e puka amaka ae ai ke kolohe oia kanaka," wahi a ua on a miliona la.

            I ka akoakoa ana o na ohua a pau maluna o ka papaaina, a i ua on a miliona la e noho ana ma ka aoao o ke lapena, ua ninau malu aku la oia i ua kapena la:  "Owai la kela kanaka opio e noho mai ia ma kela aoao o ke pakaukau." me ke kuhikuhi ana ma kahi a Leone e noho ana.

            Pane mai la ke kapena.  "O kela opio, oia no kekahi o na makai kiu kaulana loa o Enelani nei, ka mea hoi a ka poe karaima i weli nui loa ai, Leone Aka."

            "Auwe!  He nui na manawa o'u i lohe ai no kela inoa, a ua kuhi au he kanaka la oia i ano aoo iki aku, oia ka he opiopio loa.  Aole loa au i manao iki he makai kiu keia opio, na ka mea ua kuhi loa au he keiki alii kela.  Ua ike no auei oe i kona moolelo ponoi?'  wahi a ui on a miliona la.

            "Aole au i lohe, aku ua kamaaina wale no au i ke ike ana a me ka lohe ana he makai kiu oia, aka no na mea e pili ana no @ ohana a me kona hanau ia ana, aole loa au i lohe iki," wahi a ke kapena.

            "Ke ole au e kuhihewa, he opio kela mailoko mai o kekahi koko kiekie loa.  Nolaila ua nui loa ae la ka hoohuoi o ko ʻ u naau no kela opio.  Pehea la oia lawe ai i kela oihana?  He mea maopopo aole paha no ke ake i ke dala a me ka hanohano, aka me he mea ia, aia kekahi hana nui iloko o kona naau, oiai ua hakilo loihi ma nei au iaia maluna o ka oneki, a ua maopopo la ʻ u he hana kana e ake nui nei," wahi a ka on a miliona.

            Ia laua nae o kamailio ana no ka opio, aia mau na maka o ke kaikamehine ui a ka on a miliona maluna o Leona i na wa a pau.  Aole oia wale no, aka o na lele e ae no kekahi.

            "He makemake anei oe e hoolauna aku me kela opio?" i ninau aku ai ke kapena i ka on a miliona.

            "Ae, he makemake loa au e launa me keia kanaka opio, oiai in a au e hui a kamailio pu me ia, aole e nele ka moakaka pono ia ʻ u o ke kulana oiaio o kela opio pahaohao.  Aole loa o ʻ u manaolo iki he @ kiu maoli kona kulana."

            Mahope iho o ka pau ana o ka paina awakea, a ia Leone Aka nanea ana ma ka oneki o ka moku,ma kahi kaawale hoi mai ka lehulehu mai o na ohua e ae, e like no me kona kulana mamua iho o ka ai ana o ka paina awakea, ua hoohikilele la oia mamuli o ka hoopa ana iho o kahi mea ma kona kipoohiwi.  I kona alawa ana ae, e ku ana ke kapena ma kona aoao me kekahi keonimana aeo helehelena maikai, a me ka mino aka o ua kapena la, ua pano aku ia oia:

            "E kala mai ia ʻ u e Mr. Aka.  I lawe mai nei au ia Mr. Gala, he on a miliona waiwai nui no Nu Ioka e hoolanna aku ia oe, oia ua makemake nui oia e launa me oe."

            Ia wa, ua lulu lima aloha pu iho la laua, a me ka mino aka oiu waipahe, ua kamailio aku ia ka opio:

            "He hanohano nui keia I loaa ia ʻ u, he kanaka no kekahi oihana haahaa e loaa keia launa ana me oe e Mr. Gala, he keonimana hoi o ke kulana kiekieloa."

            "Mai kamailio mai oe pela e kuu hoalauna opio, oiai ma ko ʻ u ano

                                                                                                Aole i pau.