Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 49, 8 December 1894 — Page 2

Page PDF (1.72 MB)

This text was transcribed by:  Tyler Brede
This work is dedicated to:  Dr. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

MA KE KAUOHA.

 

Ua hookohu ia o F. M. Wakefield Eeq. i keia la, i Notari no ka lehulehu no ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Eha o ka Hawaii Paeaina.

 

Ua hookohu ia o John J. Rice Eeq. i keia la, i Notari no ka Lehulehu no ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Eha o ko Hawaii Paeaina.

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

Keona Kalaiaaina, Dec. 12. 1894.

2723-3

 

Ua hookohu ia o Thomas Aiu E@q. i keia la, i Agena Hooiaio Palapala Aelike Paahana no ka Apana o Kona Akau, Mokupuni o Hawaii.

 

Ua hookohu ia o W. H. King E@q. i keia la, i lala no ka papa Alanui o ka Apana Auhau o Makawao. Mokupuni o Maui, ma kahi o G. E. Simpson i waiho mai.

 

Ua hookohu ia o Dr. John Weddick i keia la, i lala no ka papa Alanui o ka Apana Auhau o Kawaihau, Mokupuni o Kaui,

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

Keona Kalaiaina, Dec. 3, 1894.

2523-3t.

 

KUAI O KA AINA AUPUNI MA KAUNAMANO. HAMAKUA, HAWAII.

Ma ka Poakahi Ianuari 7, 1895, hora 12 awakea, mamua iho o ke alo o ka Hale Mana Hooko e kuai ia aku ai ma ke kudala akea kela Aina Aupuni e waiho la ma Kaunamano Hamakua Hawaii, Nona ka ili he 59 man eka oi iki aku a emi mai paha.

Ua kupono keia aina no ke kanu Ko, Kope a me na mea mahi e ae Kumakua kiekie: He $800

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

Keona Kalaiaina, Dec. 3, 1894.

2523-3t.

 

KUAI O NA PA AINA AUPUNI MA APANA O HILO MOKU PUNI O HAWAII.

Ma ka Poakahi Ianuari 7, 1895 hora 12 awakea, ma ke alo iho o ka Hale MAna Hooko e kuai ia aku ai ma ke kudala akea he 17 mau pa Aina Aupuni ma Kanmana, Kahoahana, Paana a me Laupahoehoe, Hilo Hawaii. O na PA Aina o Kahoahana, Paana a me  Laupahoehoe, eia lakou ke waiho nei ma kahi i kapa ia ko Hilo Akau Apo Kope, na kokoke loa i ka Mahi Kope a Barnard.

 

NA PA AINA O KAUMANA

 

Helu                                                  Lilo                        Kumu

oka                                                    Ana                        kuai

Aina.                   H@.                      Aina.                      Kiekie.

 

17                        91.70                   $ 63.65                  $ 92.00

20                        117.90                    81.80                     89.00

21                        106.80                    74.15                     54.00

22                        116.00                    80.50                     58.00

 

NA PA AINA O KAHOAHANA.

 

10                        43.2               28.10              216.00

11                        63.8               41.45              319.00

12                        72.7               47.25              364.00

13                        66.9               43.50              335.00

 

PAANA.

 

8                     17.4                 23.00              87.00

9                       9.6                 12.00              48.00

 

NA PA AINA O LAUPAHOEHOE.

 

2              24.8              16.10            75.00

3              19.9              16.95           100.00

4              12.4              10.15            38.00

5              92.3              60.00           370.00

6             104.2             67.75           417.00

7              20.7              16.55           104.00

8 a            81.1              52.70           406.00

 

KE ANO A ME NA KUHIKUHI

Aole he kanaka e ne ia e kuai a oi aku mam@na o hookahi Pa Aina.

O ke ano o ke kuai ana, he kuike ke dala, a i ole ia e like me ka manao o ka mea kuai he hookahi hapaha o ke kumukuai e hookaa ma ke dala, a o ke koena aku e hookaa ia ma na puu like iloko o hookahi, elua a me ekolu mau makahiki me ka ukupanee e hookaa ia ma ka hapalua makahiki ma ka ehiku (7) pa keneta o ka makahiki.

 

E hoomaka koke ka mea e lilo ai e mahi a e hookomo i ua hana hou ma kona pa aina i ka makahiki mua, a e hoomau aka pela ia mahi ana a pau na makahiki elua mahope iho.

 

I ka hpena o ke kolu o ka makahiki iua ua hooko ia ke an o ua mea a pau e ka mea i lilo ai, e loaa no iaia ka palapala Sila e hoolilo loa aua ia kuleana nona.

 

O ka ole ia o na kuhikuhi maluna, he mea ia e nele ai i ke kuluana ole iloko e ka aina.

 

i ka wa e haule ai. alaila e kuai kudala ia aku ana ka aina e ke Aupuni. @ in a ma ia kuai ia ana ua loaa mai ke dala a oi mamua o ke kumukuai mua. alaila e loaa ana i ka mea uana i kuai mua mailoko mai o ia huma. ka nui o na dala i hookaa ia i ke Aupuni ma ka helu o ke kumukuai me ka ukupanee ole, a e hoohalike ia ka mahele ma ia dala lo@a mai e like me kana man hookaa ana. ina ma ia kuai ia ana, e emi mai ana na dala loaa malalo o ke kumukuai mua, alaila e hoihoi ia aku no kaua mau hookaa dala ana e like me ka mahele o @a emi nua mai.

 

E kakau ia i aelike e na mea kuai aina pakahi me ke Aupuni e uhi ana i keia mau kuhikuhi a pau, a in a e hoolilo ia aku keia aelike, enele ia i ka pomaikai ole.

 

E uku na mea kuai aina pakahi i na lilo o ke aua ia ua a me ka hoonoho ana i na kii o na aiua mahope koke o ke kuai ia ana aku a me ka puu dala hookaa mua o ke kumukuai.

 

O ka palapala aina e hoike ana i na kii, e ike ia no ma ke Keena Aina, Oihana Kalaiaina a me ke Keeua Ohiana o A. B. Loebensteia, Hilo, Hawaii, kahi e loaa ai na wehewehe pihaa a pau i pili i keia mau mea

 

J. A. KING

Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Dec. 1, 1894.

2523-8t.

 

Ua hookohu ia na keoimana malalo nei i keia la no ka Papa Alanui o ka APana Auhau o Hilo Akau, Mokupuni o Hawaii, o ko lakou mau hookohu e hoomaka mai Sepatemaba 1, 1894.

W. G. Walker, Lunahoomalu;

Mannel Brone,

 

J. A. KING.

Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Dec. 6. 1894.

2523-3

 

Ua hookohu ia na keonimana malalo nai i keia la no ka Papa Alanui o ka Apana Anhau o ka Mokupuni o Hawaii: Au g. Gramberg. Lunhoomalu.

S. Lazaro

 

J. A. KING.

Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Dec. 6. 1894.

2523-3t.

 

UA hookohu ia o George Harrison De La Vergne E@q. i keia la, i Notari no ka lehulehu no ka Apana Hookolokolo Kaapuni Elima o ko Hawaii Pae Aina.

J. A. KING

Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Dec. 1, 1894.

2523-3t.

 

KUAI KUDALA O NA LAIK@NI AWA.

 

E kuai ia aku ana ma ke kudala akea ma ka Poaha, la 6 o Dekemaba, 1894, na Laikini Awa malalo iho no ka manawa he hookahi makahiki, mai ianuari 1, 1895 aku.

 

OAHU.

Ewa me Waianae………………………1

Waialua………………………………..1

Koolaupoko……………………………1

MAUI.

Hana……………………………………1

KAUAI.

Lihue……………………………………1

Waimea………………………………….1

 

O na laikini no Oahu, e kuai ia aku no ma ka la maluna ae, hora 12 awakea, ma ke alo iho o ka Hale Mana Hooko. O ko na mokupuni o Maui a me Kauai, e kuai ia aku no ma na Apana kahi no lakou ia mau laikini ma ka la maluna ae, ma ka hora a me kahi i hookaawale ia e na Hope Makai Nui a i ole ko lakou mau hope.  Ina no kekahi mau kumu kupono e hoololi ia ai ka la e kuai ai, e haawi ia aku no ke manawa kupono ma na hoolaha pepa nunui ma ua mau Apana la. Kumukuai kiekie:- He $100 no ka laikini.

 

Manawa-E waiho ia he iwakaluakumalima hapa haneri i ka wa e haule ai ka hamare, a e lilo wale ia mau dala i ka wa e hookaa pau ole ia mai ai na dala o ka laikini iloko o na la he umi mai ka la aku o ke kuai ia ana

 

J. A. KING

Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Nov. 12. 1894.

2520-3

 

HOOLAHA HOOHUI.

 

 

Oiai o ka Hanalei Sugar Mill Company, he Hui i kukuluia malalo o na kanawai o ko. Hawai Pae Aina ua hooko pono i na kuhikuhi ana a ke kanawai no ia mau mea, a ua hookomo mai ma ke Keena o ke Kuhina Kalaiaina he noi e hoopau ana i na Hui la, me kekahi palapalahoike e hoopili ia nie e like me ke kauoha a ke kanawai.

 

A no ia mea ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na poe a pau hekuleana ko lakou i keia Hui i olelo ia i ka wa i hala a i keia wa paha, e hookomo mai kalou i ka lakou mau keakea no ka ae ia ana aku o keia uoi hoopau ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho ma a mamua ae o ka Poaona, la 19 Ianuar, 1895, a o kekahi mau mea paha i makemake e lohe ponoi ia, e hele mai lakou ma kou keena ma ka Hale Maua Hooko, Honolulu, ma ka @ 10kakahiaka o ia la, a e hoike mai i ke kumu i manao ia aole e ae ia ke noi

 

 

J. A. KING

Kuhina kalaiaina

Keena Kalaiaina, Nov. 12, 1894.

2520-10

 

 

APANA HOOKOLOKOLO EHA O KO Hawaii Pae aina. Maka hooponopono ana i na palena aina o ke ahupuaa o maulua nui, apana o Hilo Hawaii.

 

Na ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka palapala noi a A. B. loeeheaotieu, hope ao @ieo. Robertson a me na ona aina o maulua nui a e moi ana e hooponopono ia na palena aina o maulua nui.

 

Kekauoha ia nei, o ka POAONO, la 5 o Ianuari A.D. 1895, ma ka hor 10 A.M., oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua moi la ma ke keena hookolokolo o ka aha hoomalu in a Hilo Hawaii, a ma ia manawa, a ma ia wahi e hele mai ai ka poe a pau i loaa kekahi kuleana ma keia aina a me na aina pili pu me ia, e hoke mai i ko lakou ike e pili ana i a palena aloa o keia aina.

 

Kakauia ma Puna Hawaii  K.H.P.A. Dec. 1, 1894.

 

Rufus A. Lyman.

 

Komiaina palena aina apana ekolu a me apana eha.

 

 

Ana hookolokolo kaapuni apana eha o ko Hawaii Paeaina. Make keena ma ka hana o ka waiwai o kaula (w) i make o hawainui Hilo Hawaii.

 

Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapaia noi a me ka hoike helu waiwai a K. Kahaleohu a me J. Pinao, na lunahooko Kauoha o ka waiwai o kaula (w) i make o kawainui Hilo Hawaii, a maleko alaiia e noi mai ana o ae ia aku aua e hoolilo i na dala he @ mailoko mai o na dala he @ i loaa ia laua, e nana a apono ia, a e kauoha ia e mahele aku i ka waiwai e koa ana iloko o ko laua mau lima i ka poe i kuleana ia waiwai, a e hookua ao ia laua a me ko laua mau hope mai ia noho ana.

 

ke kauoha ia nei o ka POALIMA, la 28 o Pekemaha A.D. 1894, ma ka hora 10 A.M. imua o ua lunakauawai la ma ke keena ma ka Male hookolokolo ma Hilo, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe aua ia noi a me ka papa helu waiwai, a o ka poe a pau i pili malalia e hele mai a e hoke in a he kumu ka lakou e ae ole ia ai ke noi, a malaila o weiho mai ai i na ike no ka poe i i kuleana i ua waiwai la.

 

Kakauia me Hilo, i keia la 9 o Novemaha A.D. 1894

 

Ma ke kauoha a ka aha:

Daniel Porter.

2523-3 Kakauolelo

 

 

Aha hookolokolo kaapuni apana eha o ko Hawaii lauaina. Ma ke keena ma ka hooponopono waiwai. Na ka hana o ka waiwai o aku (k)o kuhua Hilo Hawaii, i make kauoha ole.

 

Na ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ke noi a Keaka (w) o kuhua Hilo Hawaii, e olelo ana o Aku (k) o kuhua Hilo Hawaiik na make kauoha ole ma------------- ma ka ---- o -----------A.D. 1876 me ka waiho iho he waiwai ma ko Hawaii paeaina i kupono ke hooponopono ia, a e noi ana e hoopuka ia on a kauoha e keia aha i na hooilina o Aku (k).

 

Ke hoolaha ia nei o ka Poalina la 25 o Dekemmaha A.D 1894 hora 10 A.M, ola ka manawa a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la ma i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la me ka keena hookolokolo o keia aha ma Hilo, Hawaii, a ma a manawa a ma a wahi e hele mai ai ka poe a pau i pili e hoike in a he kumu kekahi e ao ole ia ai ua noi la.

 

Kakauia ma Hilo, Novemaha 30, A.D. 1894.

 

Na ka aha:

Daniel Porter

2523-3 Kakauolelo

 

 

Ka

 

Nupepa Kuokoa

 

Ko Hawaii Paeaina I Huiia

 

No ka makahiki . . . $2.00

No Eono Mahina . . . 1.00

 

Kuiko ka Rala.

 

puka         1           2          3         4           5           6

ana.         pule     pule      pule    pule       pule      pule

Inhia       $1.50   $2.60    $2.60  $3.00   $3.50    $4.00

2 Inhia     2.00      2.75      3.50   4.00    4.50        5.00

3 Inhia     2.50      3.50      4.50   5.00    5.50        6.00

4 Inhia     3.00      4.00      5.00   6.00    6.75        7.50

5 Inhia     3.50      4.75      6.00   7.00    8.00        9.00

6 Inhia     4.00      5.50      7.00   8.00    9.00        10.00

 

 

O na olelo hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka hoolaha maloko o keia nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a in a aole, aohe nookomo la.

 

 

HOOPUKAIA E KA

 

 

HAWAIIAN GAZETTE CO.

 

 

GEO. H. PARIS, Luna Nui.

J.U. KAWAINUI, LUNA HOOPONOPONO.

 

No Honolulu, Oahu, Lakou a pau.

 

 

Poaona, - - Dekemaba 8, 1894

 

 

Kuhina Eleu Kakina ma Potugala.

 

 

Ua lohe ia mai nei o kuhina kakina aia i potugala ma na misiona papalua, oia ka hana kuikahi me potugala a me ka imi limahana no ko kakou hana wikiala koikoi hoowaiwai aina. Ma ka misiona hoi paahana, ua hoouna waeaolelo mai oia i ka hui mahiko a me hoolako paahana, ua hiki loa ke loaa iaia na paahana mai ka aina paa mai o potugala a ua ninau mai nei i ka hui in a e ae aku ana lakouiaia hoouna mai i na limahana mai potugala ponoi mai, a i ole e holo loa paha oia i madeira he panalaau no potugala a malaila e kukakuka ai no na limahano. O ka nui o na Pukiki ma Hawaii nei, mai na mokupuni mai no ia o Madeira a i ole o Azore. Oial aole no makemake loa na poe mahiko i ka hookina hou mai i na limahana Iapana iloko nei o ka aina, aka aoleno lakou i ake loa e hookahe nui hewahewa mai i na paahana Pukiki ma o ka pipii la o ka uku hana. He halawai kukakaka ka na luna o ka hui mahiko a me hoolako limahana me ka aha kuhina i ka poakolu nei, aohe nae mea i hooholo loa ia. Ke kali ia aku nei o ka loaa hou mai o na lohe mai ke khina kakina mai maluna o ka mokuahi aenei o keia poalua ae.

 

 

Na Alakai Hoopilikia o na Anee Alii.

 

 

Na na lohe pepeiao a me na palapala kakau ia mai, ua hoomaopopo iho makou eia na alakai makapo o na anee alii ma Honolulu nei a me na wahi nupepa lalau ke ao hewa aku nei i ka poe hapa ike o na kuaaina e hoole i ka hookaa ana i na auhau i ke aupuni. Ua apo mai he mau wahi poe uuku loa, me he mea la, he ewalu ma Koolau he eha ma Kona Akau a he ehiku paha ma Kona Hema i keia hiau ao hewa ana. Aka i ka hoopiila ana o kela poe a pakui ia na auhau e uku ai, me ka hoohana ia ua ike lakou i ka waiwai ole o kela hoolohe hewa wale ana aku, a ua wikiwiki e hookaa koke i na auhau. Ua hoomaopopo lakou i keia wa, he mau alakai lalau loa keia, no ka mea o na auhau kahiko no keia e kau ia nei, aole mau auhau pakeu pall iho e loaa ai on a kumu e kuhalahala ai.

 

Eia hoi kehahi, o na poe nana e alakai hewa nei, ua hookaa no lakou i ko lakou mau auhau i ke aupuni, a o na poe anee alii kuaaina i puni  wale i na ao epaepa, ua hoopilikia hou ia iho lakou, a o na alakai mamuli o ko lakou uku e no i ua auhau o lakou, ua palekana lakou.

 

E nana ae e a anee alii puni wale i ka hana kumakaia a ko oukou mau alakai, a e haaleie loa aku ma ke ano he mau alakai, no ka mea o ka hopena o ka lakou mau hoowalewale lalau, he pilikia hou iho ia e kau ia ai maluna o ka poe puni wale a noonoo palupalu. Hookahi wale no aupuni ma Hawaii nei, oia ka repubalika o Hawaii, a o kona kumukanawai a me na kanawai, oia no na mea nana e hoomalu mai o a o. Make no oukou Hawaii ia oukou no o ka puupuu hookahi, aohe ia hai aku. A lohe oukou i ka ke kuokoa ao ola; a kuii no hoi make.

 

Heaha ka waiwai o na alakai anee alii o Honolulu nei e ao aku ai i na auee alii o no kuaaina aole e hookaa i na auhau i ke aupuni repubalike o Hawaii i pau mai nei i ka holiamahi na aupuni o ke ao nei i ka ike piha, a oini no hoi lakou na alakai ma Honolulu nei e hookaa ana i ko lokou mau auhau? Aole anei e ol aku ana ka pono loa o ka poe anee alii hapa naauaou e pui ana i keia mau ao epaepa, ma ka hooi hou ia ana aku o na lili a me na pakeoela pakeu a me na luhi e ae e lauwili ia ai i o a ianer o ke kino? O ka mea noonoo la, he pono ia ke hoonaauao i keia mau ninau.

 

 

Paa ka manao no ka Hoohuiaina.

 

 

"Aohe wa e ae i ol aku ai ka malaelae o ka ninau hoohuiaina," wahi a Mr. McSocker, "e like me keia wa. Ma na helehelona o ka manawa, ke ohaoha mai nei ia ma ka hooikaika ana ma na wahi a pau. Ua oi loa aku ka ikaika o no kanaka ma na mokuaina kiai kapakai o ka pakipika o Amerika Huipula i ka hoohuiaina i keia wa mamua o na wa e ao. Ke manaoio nei lakou me ka ahaolelo lahui Repubalika e palekana ae o eo. Ke hooho mai nei lakou, paa oukou i paa ia Hawaii malaila , a e hoea mai ana na mea a pau me ka maalahi, a ua ike no lakou pela io ana no."

 

 

Aia o Hawaii Iloko o na Onohi o Iapana

 

 

Mai kekahi elele palapala o tacoma mai o ka la 19 o novemaba i ike ia iho keia mau olelo, " ua manao laulaha loa ia e na Iapana kalepa a me na poe piepiele, in a aole i kauo ia o Iapana iloko o ke kaua me kina i keia wa in a la ua hao ia na mokupuni o Hawaii malalo o ke kumu, ua oi ae na Iapana malaila mamua o kekahi lahui e ae. Ke haka aku nei na maka o keia poe ma ka nee ana e paa ai o Foamosa aia ia ma ka laina o ka Iapana kahua haua e hooikaika ae aiai iho ma ke ano he Eenelani no ka Pakipika, a me ke ano hoolala e paa ai na Paeaina o Pilipine a me ko Hawaii Paeaina, i na aole o Amerikae hoohui aku ana ia lakou."

 

 

Paulehia ia Hawaii nei

 

 

O kela haole o Mr. B. R. Henry a  makou i huike aku ai i kekahi mau hebedoma i hala, e holo mai ana i Hawaii nei e hookahua maoli ai ma ka oihana mahiai, ua hiki kino io mai nei iloko o ka Paredaiso ma ka Australia me ewalu mau keonimana e ae i makemake e kokua ia hana. He ekolu i lawe mai nei i ko lakou mau ohana, a o ka poe i koe a mahope holo mai,  he poo ulakolako  lakou. O ka lakou i hoolala ai, o ka noho ma Hawaii nei, komo i na hana hooulu waiwai mai ka lepo ae e like me ke kanu kole. E haawi aku ana ke aupuni i no hoohoihoi ana a pau i na poe o keia ano nana e hoeues ae i ka waiwai o ka aina, aole o ka hoowaiho wale i na aina me ka mahi ole ia e hoomahuahua ole ia mai aina waiwai o ka aina.  Ua maopopo keia poe i ka noho ana ia Oregona, a nolaila ia i uhu mai nei e komo i ke kanaana hou. Imua  aku e ke au Repubalika a hao me ke kopala na pomaikai. Ua akena mai keia poe, he mea palaueka loa ia lakou ka halihali ana mai ia kanalima mau ohana iloko nei o ka aina. Pehea kakou na Hawaii maoli, aole anei e hoeueu ae kakou a hoohalike aku me keia poe kikiala hana e au mai nei i ke kai loa?

 

 

Ka Mahalo a ka Lunakanawai Kiekie i na Hana Mikiala o Olaa

 

 

I ka wa a ka Lunakanawai kiekie Alapaki F. Judd a me kana wahine i makaikai aku nei ia Olaa, wa pahola ia mai ia laua na anoi ana a pau a ka poe e hookamaaina la malaila. A oial imua ma ke kulanakauhale o Hilo e liuliu ana no ka huli hoi mai, ua loaa mai la laua he poloai e kono ana e hiki aku ma ke anaina ahaaina e haawi ia ana ma ke ahiahi o ka la 1 o Dekemaba e ka hui  Hawaii Mahi Kope o Olaa. Eia nae, ua pane aku na malihini maka hanohano me ka minamina nui, a e loaa ka palapala pane malalo iho penei:

 

Hilo, Hawaii, Nov. 30, 1894

 

I ke komile o ka Hui Hawaii  Mahi Kope--ENA KEONIMANA: E oluolu mai ia Mrs. Judd a me au e hoomaikai i kono mai nai e naue aku i ke anaina ahaaina e haawi ia ana e ko oukou hui i ke ahiahi o ka la apopo. Ke nalu nei maua me ka minamina i ka hiki ole ia maua ke ae aku i ka poloai.

 

Eae mai iau e kamailio ae ma ka makaikai hope ana mawaona aku o ka aina a oukou e hoeneu nei, ua hooilihia nui ia au me na hana a me ka ikaika i hoohana ia. Ke hana nai oukou i keia aina mahakea i waiho wale ia a hoolilo i mau aina mahiai e hooia mai ai i na ohi ai ohaoha no ko oukou ma luhi.

 

O ka põe ia a ka Repubalika opiopio o Hawaii i makemake loa ai e like me oukou ma ka hoeueu ana i na kumu waiwai o koaa mau aina a wehe ae i kona mau laa waiwai no ka pomaikai o na kanaka @.

 

Ma kou wa e makaikai  hou aku ai i ko oukou aina, ke manaolana nei au e inu i ke kiaha kope o Kona i hoouluia ma Olaa. Keake nei au e hoolawa is oukou me ka malamalama o ka la a pau a oukou i makemake ai---ua maopopo ia oukou ka loaa mau o ka ua a pau a oukou i makemake ai.

 

Me ka manao o halawai ana ko oukou akoakoa ana me ka holopono a me ka mnamina  hui i ko maua hiki ole e naue aku, owau iho no e na keonimana, me ka mahalo.

A.F. JUDD.

 

Ua hai ia kau ka lohe.

 

Ua hoouua ia aku nei he hoolaha akea e ka papa ola, e u waho aku ana i ka p@e a pau ma Molokai he mau kuleana ko lakou e paa nei ma ka akau o ka pali ma kahi i hookaawale ia i panalauu no na lepers, e haalele lakou ia wahi iloko o na la he  kanaono mai Novemaba 3o aku. O keia hana a ka papa, mamuli no ia o ka hoolohe ana e hooko i ke kanawai i hooholo ia ma ka la 15 o Mei i hala. A o ka manao o ia kanawai, ola no i kumu e hooko pololei loa ia ai ke kanawai no ka hookaawale loa ana i na wai lepera. o na aina a pau ma ka akau o ka pali, pau pu me na aina kuleana ma kalawao a me kalaupapa ahiki i ke kai, ua lawe ke aupuni. i panai no ka poe e paa nei i na hoolimalima, ua manao a me ka uku i ko lakou mau lilo o ka olelo kuahaua i na poe a pau i hoopilikia ia ma keia lawe ana, e hele ae i o Mr. Meyers, a nana e uku aku no ke lakou mau kuleana a nana nie hawi aku ia lakou i na aina m@ kahi o lakou e noho hou aku ai.

 

Ka Wilimana Huakai Awuwana.

 

He nui ka poe e haohao nei no ke ano o ka Wilimana misiona i au  hapauea aku nei i na alo alii o Ladana a malla Paha ua hala loa aku la i Berelina.

 

KE olelo nai kekahi poe anee alli, aia ko lakou mau makake kau aku nei maluna o ka Wiliamana misiona no ka hoihoi hou ia ae o ke alii. ke olelo nei hoi kekahi poe, he huakai imi uku hoomau no ka maiwahine i kipakuia kana e naku hele la. Ke hoopuukahua nei hoi kakahi poe, he hele hoopau koalaala wale no kana e kuewa la, no ka mea aohe poo aupuni e ike mai ana a apo aloha nai iaia, oiai aole oia he elele no kekahi moi noho auui aku. Ua maopopo iaia, ua paw loa mai na aupuni o ke ao nei a Hawaii i noho makamaka ai mamua i ka wa o ke au alii i ka ike i ke aupuni Repubalika o Hawaii i kela wa. A oiaf he Repubalika keia i kukulu ia ma luna o ke kahua kumukanawai, e kuhikuhi ia mai ana no o Willmana i hope nei e hookui elemakule ai i kona poo.  A oia paha ka mea i hoolaha ia mai ai kela elele waeaolelo o ka la 23 o Novemaba mai Ladana mai e i ana, Aohe i holopono ka lunakanawai Widemana misiona ianei.

 

Ka La Kuokoa o na pukiki.

 

I ka la i o Dekemaba iho la i piha ai ka elua haneri kanalima kumamaha mau makahiki o ko potugala noho kuokoa ana mai ke aupuni mai o Sepania mahope o ka noho hoomalu ana no 60 makahiki. Ma ka aian makua, ma na panalaau, ma na mokupuni o Madeira, Azore a me na wahi e ae a ka lahui pukiki i noho lehulehu ai, he la nui kulala keia no lakou e hoemanao ai. He wa no na haiolelo e huahuai mai ai i na moolelo a me na olelo aloha aina o kulu ia mai ai me ka hauoli nui. Ua malama ae kakahi mau pukiki lehulehu o Honolulu nei i keia la hoomanao o ko lakou lahui ma ka hoakoakoa aua maloko o Brito Holo i ka hora 7:30 o ke ahiahi.  Me he mea la mawaena o ka 150 a me 200 o na oukiki i hiki ae, a o ko lakou puali puhi o he ponoi pu kekahi malaila kahi i paaui ai i kekahi mau leo mele.   Ua hoohanoaano ia ke anaina ma ka hiki kino ana ae o ko lakou kanikela nui Canavarre a me kekahi poe pukiki koikoi, a ua lawe lawe ia he mau hana haiolelo ma o ko Canavarro kaa mua ana ola ka haiolelo mua. O ke ano nui ma ka moolelo nana i hoala i ka haunaele i ka 1640 a me ka holomua o ia hookahuli aupuni ana; ka nee ana imua a peia aku, a pela aku.  Mahope mai on a o Dia a me Kapena Camarra. PAu na hana haiolelo, alaila wa hanaila ke ana lina me na mea ai mama a me na mea kani e wawalo ana. Pau keia, alaila, ua hoakeaia ke keena no ka lakou lealea i maa ma ka home, a pela i hoomau ia ai a hoea i ka hora i wanaae ae.

 

KA Emepera Micolasa II. a me ke kama Aliiwahine Alix.

 

Ke hoowehi aku nei makou i na kolamu o ko kakou pepa me na kii ul o ka Emepera hou o Rusia a me nohea o ka wahie hoopalaa.  Ua hanau ia o Nicolasa II, ka Emepera hou o Rusia ma sima Peteroboro i Mei 1@, 1896, a nolaila ua lilo oia i Emepera no Rusia i ka 26 wale no o kona mau makahiki.  Mamua o ka make ana o ka Emepera Alekanedero III. ua wae nina ae ola la ke kama Aliiwahine ALix o Hesse. Geremania, I wahine na Nicolasa II. Ua hookomo ia a ua lilo ke kama Aliiwahine i hoahanau no ka ekalesia Heleno.

 

Ka Aha Fua o Kawaiahao.

 

O ke anaina fea e malama ia aku ana ma ka la 14 a me 15 o keia malama, oia ka Poalima a me ka Poaono o keia hehebedoma ae, mahalo o ka lawelawe maiau ana a na lede, maloko o ka Halepaikau ma Manamana, no kalapulapu ana e lo@a on a puu dala e hoopaaia ai oluna ino o Kawalahao i ke pili a me na hemahema e ae, oia ana kekahi o na aha fea makolukolu a ano nui o keia hana maikai i na papa o na lahui a pau me ka nana ole ma ke ano o kahoomana a me ke kalalaina, e alu mai i keia hana kekua e hoopaa ae ai i keiapopilikia o ia hale hoomana a na Alii a me na Makuaunana o ka hanauna i hala i kukulu ai me ka manao lokahi kaniuhu ole. O na makana a pau no ke ako hou ana i keia luakini ma he nui a uuku, ua oluolu la lakou e homal@o keia hana.

 

 

Hoololi Manawa Holo o Kinau

 

Ma ka hoomaka aua o ka makahiki hou e hoololi ia ana ka manawa holo o ka mekuahi Kinau malalo o ka papa kuhikuhi manawa hou e hoolaha ia aku ana. Ua hoolala a hoemi ia ko Kinau mau hora holo mawaena o Honolulu a me Hilo ma keia mua aku a i ke kanakolu wale no mau hora. Oia hoi keia, in a e haalele ke Kinau ia Honolulu nei i ka hora 2 auina la Poalua, alaila o kona manawa e hiki ai i Hilo o ka hora 8 o ke ahiahi Poakolu, alaila e ku hou mai ana no i kekahi Poalua aku, a in a hoi ma ka Poalima e haalele ai, alaila e ku hou m@i i kekahi Poalima aku. O na manawa maa mau i keia wa ia Kinau e hualele ai ia Hi ʻ o, e hoololi ia aki aua. O ke kupakaka K. E. G. Wallace o ke Kinau, e hookiekie ia aku ana i Puuku no ka mokuahi Waila, a o ka Puuku i keia wa o ka Waila a o Charles Kibbllog, e hoihoi ia ana i Kupakako no Kinau.

 

 

E Pau i ka Holo no Waianae

 

Ua ku mai ka "W. F. Jewell" i ka la Sabati i hala, ka mokukuna halihali lako papa no ka Hui Alahao o Oahu nei mai Port Angeles mai me 600,000 mau kapuai papa he cedar wale no ka hapanui. O ka nui o no kapuai papa e lawa ai mai Honouliuli aku a hiki i Kahuku, he 3,000,000. A me he mea ia na keia moku hookahi ana no paha e hoohikihiki mai a pau ianei.

 

Ke hoike maui mai nei o Mr. Dilinahama i ka holomua loa o na hana o ka hooloihi ia ana o ke alahao mai Honouliuli aku e nee la i Waianae. Eia na kamana ke hoomaka la ma ke kapili ana i na alahaka a me na pil e holo @i ka wai malalo. Ua kokoke loa e pae i Waianae kahi i pau I ka hoiliwai ia. O ka hoomoe ana iho I na pauku laau a kau iho ka hao maluna, he mea liilii wale no ia, e pau ni i ka paa i na hebedoma pokole. E paa ana ke alanui i ka wa e hoohikihiki ia ai keia oo ko iloko o Ianuari aenei. Nola@la  e hooho kakou e paa llalo i ka ula niu o Pokai I keia la 17 aku o Ianuari!

 

Hoolaha Hou.

 

Hoolaha i na Ohua Moku.

 

O@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

 

Ua @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

Hoolaha Hooponopono Pono Wai.

 

Ua @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

Poaono Dekemaba 8. 1894.

 

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

Emma M. Nakuhina.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke kuai.

 

I @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

KUAI A KA HAMUKU.

 

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

17 0 NOVEMABA. 1894

 

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ Poakahi, Dekemaba 19, 1894 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

 

U a @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@