Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 1, 5 January 1895 — NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NU HOU HAWAII

A k» la apoi»o, e hooaaka ai ka miUma anu o ke ao KariKtiano i ka het>a<loma haii>vl#, e 1 ik• me ka maa • na u»kahiki i hala, a e hoo mau ia aku ana peU a kukai hou i k 'U S«h*ti aku. 0 k«U hui nui • Kakela a rrt« Kuke I ku loihi ma Ilawaii ūei, ua hwlilo ia ae nei i iiui ho«kuiia loilalo * ii* kan»wji oka aioa. A o Jos. B. Attierton, t»ia ti« ka luoa nui i keia w<. Ua holoia e tf. Gite?> a «ne N. h'rtl-t«n(i iuni Waialua h hiki i fl«aolulu nei i ku la mua o keia mukahikl maluna o n:t kaa hehihehi wawae, iloko o elua mau hora a oie i r t iiihu minule. Mama kela«eoai k* liu. Ua iuuwi ae «. Mr. iienry Smith Kakaaolelo nui o ka Aha Kiekie i Mlmaiaa oliuli luakahiki huu I kuna puali kanaalii ponol ma ka U maka hlkl fc<>u, a ua keno pu la kekahi mau lala o ka Hui Hawaii e iuaiui pu ma ia pHpaainu. 1 kn U 27 o Uekemnlu i haU, ua huli hol aku ka mokuahi Knliului iu«i k« aw4 aku e o la i ka inoa o ka iu«kuahi, a huli hoi aku U noke awa o Kapalakiko. Ua hului aku uia ha heluaa nui o na ukaaa kopaa maia, ili pipi, waiwal kalepa, a pela aku. U* make emool« ho kanakamaeli uiii Waialae i ka po o ka U 31 o De* keaiahi nei, •» llawaii a I oie o Nttw>«i pnh« kona iuoa, he (>2 ka nui o keiu mau makahiki, he 15 luakahiki ka nui u koua muu lu i uwho ai Joe krt makape. U* heie ke kauka e naaa 1 ko kwaiu o ka inake a'aa hoomao|>opo he pehu ke kumu auak« ai. Mawa«aa o ua ohua o ka mokuahi Ukina 1 haiihali mai ai mi kana hua* kai o ka auina U S*l)ali i h ila aku u»l mai lokahama mai, o ka Me;i MahaloU 1). Kato kekahi, ke Ku.iiua lapana kou • noho aku ana ma ka'aloaiil o Sana lakoh.i, Knt»ianjL Eia ula nia koua ulahele • hooh/ki «ko ai i kon* kulaaa hou m« k6 aU aka o Amerika Huipuia. Ma ka hora 2 auiaa U Poiono, lUkaaialia 22, ua haaUle aku ka luokuahl ia Kapalakiko, ua hole mai aio 23 mau ohua kapana 44 mnu ohua onekl, 50 mauekeleta ame i»a ukana h ku ma Honolula nei 1 ka hora 8::I0 kukahiaka o ka ia 29 o i)akemal>4 nel. Ma ka hora 12 awakea o kaia 1«, e huli hol nku a no ke awa kahi ona i puka mai ai.

IU ku iu) iiini ilokooka puaii uee aaua o ka ike piiia aua uiai i ka KepulMliea o Hawaii ina kona auo he laia iu> ka ohaaa iloko o ka poal o na aupuoi o ka hoaua uei, aa Uepu- ! haiika o Klll, Peru a we Bera£ila o Au»«rik* oema. Heaha aku koe a aa Anee Alii • aaaaao aoi he wahl kanaaho koe no ka hoihoi alii ma Hawaii aei. 1 ka hon 7:30 kakahlaka Poakolu aei, laanari 2, ua ku mai ka mjku« ahl Miewer4 aia kela aw«, mahope o ka haalele aa* aka ia Kikine i ka hora 4 ahiahi o D«kemaba 18, holo aku aaa Levaka, Kiji, a maiU.ia mii i Honoialu net. Ua hall aaal oia iaeha anau ohua kapeaa no kelaaw t ame aa ukaaa. Mahope ihe oka hera 2 aalna I» o la Poakoia uo, wa ahai ioa aku ka pupahl laia no Va« aekouwa a aae me ka hoo> hlkihiki pa aka ia II ohua kapena. Ua uwalu ae a» maiuu • na hope aaakai nui Willie King e Makawao ame Mr. Diekey o Wailuku m« eilma maa makal i ka po • ka ia 2U v • D«k»maba ia« ka h*pa aaa a pau . ik* pta oka puoaoa pillwalwai a ua paka ma Kahilui» aoaa ka sa iwal o aa pak« h« iwakalua kuMa kalai hookolekaloU al ImiMk • i*«tj«aawal Heiekunihi» «akM iho oif i ka hoopalo $100 pakahi nalaai • aa pnke alakal elua o k»H tuuaa *pa ka $10 pakahi iho k» M y«kf •*» »«• • pM

Ke hoolala la nei • wehe i alanai hou okli mawaena aka o Hai(««afpo mai aianui Haiealii aku a paka ioka 0 Aiaaai BeriUnu. pae pal«kakana aka k« Kaoi. keia Inpaaa Fujii i lapana ma ka la 25 h Novemaba mai Honolala aku, m«hop« o ka hakaka aoa me ka ioo a me keemaimai aiokunhi. Ua hoi mai aei ma ••China" o ke Nakaiam*, ka lana naaa o na lapana ps«h«na ma Hawjii n«i, he lapana kinnaloa hoi ia Haw*il nei ma ia kaiana ao na makahiki he lehulehu 1 hala, mai kaaa huakal makaikai a ! hooioah» jo»ole aka nei » kona one Ihaoaa. Ua nukaakau k« aupuai e ieie atku e hopu i keU poe i hoaluuiu maia i ihu nel ma Kakaako i ka po Poaha nei, a u« ioaa ka inoa • ka hapinui • lak«a. K hele nui ae ka po« nooaoo • mihi i keia wa i pakele ai iakou, n« ka mea eia ka iio ke ku nei. I ke ahiahi o ka la 27 o i>ckf i hala, ina keia kulanakauhala, ua hoohui ia a«a ka mari e R«v. H. H. Paieka, oR»v, R. Maka ka mlaionari o ka Papa Haw.iii i ka Pa«»aina o Maikoniaia, m« Mrs. Maria Kaneahoa Paikull o Waikane, wahine a Hev. J. N. Paikuli o ia ekah-s»a i halii uiua i ka make.

AHA MEI,E UOOI.AUKHA: — E Welie ia «na h« "Aha Mel« Hoolnulea" mt Waianao, • n» opioo ka Ahahui Oplopio ll«K)Uulaa o ka ekalesia o Waiaiua ne ke kokua pu ana o na opio o ka tkaiesia o Walan*e. Aohe aku koaio ao k» poe a pau e luakemake ana e h«le e iohe i nn ieo oieie «a ia po. Hoekahi waie no mea i uakemake ia, ke '*kino" a me ka •<uhane M o ka naea heie auwma iloko o oa poiao o kein noho aaa. 1 ke alilahi Sabati aku nel i hala, ua ku mai ka niokuahi u China" ma Moiīoluiu nei mai Kina a me Iq>ana iuhl idh koua a)a aioana e hoi ioa auu uo Ka[>alakiko. Ua haiihaii mai ola no keia awa, ia 0 mau ohua kapena, 189 mau oiiua ooeki, oia iie IGO aaaa Pake a me 18 uaau lapana, ame 950 mau tona ukana. Ma ka hora 5 o ke ahiahi Poukalii naai, oia hoi ka Ia hope o ka makahiki i pau, ua niau ioa aku ola no kona pahu hopu. Uu hoohuiiu ma ka maru e liev. A. Maokiatosh i ka auina la Babi(i I hāla, Dekeuiab:i 30, ma keia kuUnakanhale o Mr. Geo. D. Coutouuia* n©s o Honelulu nei a me Emuaa DuvicUon o Hau», Maui, ienua o na makamaka a uie oa hoaioha ona aoao hana aelike a elua. A mahope oka pau uua ona hana ihiilu oka uwaiaulu ana he kaae a he wahine, ua malama ia he papaaiaa kahoahoa ne ka hoomanao ana iko laua la i hipuui.i ai malalo o na aouli pomaikai o Haw*ii. E haUai mai ka oluolu, ke ola loihi a me ka pomaikai i na U oko oiua noho ana kane a wahine. I keia la, i na aoie he mau keakea, aiaila e haalele ihe ana ka Mea Mahaluia F. M. Hatbh, Kuhioa o ko na aiua •, i keia kulanakauhale a e hote aku ana i Kapalakiko. Malaila, e kukai «leio al oiu me ke Knhina Kakiua ma ka waeaolelo uo ka hoowaopopo aua 1 ke kalana vka nlnau o Hawaii nei. A maiia o waiho pol«lei ia akii ka niaau o Uawaii imua o P«resldena Cleveland a uie na ahuolelo lahui i loaa ai he manawa no na Democarata e Kahakaha ai i ko lakou meoleio ne ka ae a hoole paha i ka heohui aku ia Hawaii nei. Ina e hoole ana na Deinocarata t alaila e iaelae aua ke alahelo o na llehuhalika e hele ai iuiua o ke kau koho Peresidena o ka IS9G aenei no keia ninau. Ua hala aku i ka uiake i ka hora 3:80 wauaao Poaha nei, o Ueary i Dicaond niakua, ma keua hale noho uia Alanul Nuuaau, 1 ke t6 aoi o ! kona mau mak»hiki o ke eia ana. | Ua hikl mal oia iaaei me kana wahiue i ka hapa mua o 1835 »a ke aao kokua haaa i na miaionari a ka Papa Amerika i hoouna mai ai! kela Paeaiaa. Oko Ukou haakaf heokahl o ka hoW» aaa mal me Rev. T. Coaa ame Mr. E. O. Hall. He h»« buki ka H. Dtmoadi haaaa ht paipalapala lEa E. O. Hall. Ma hope « ka nohe aaa malale o ka papa uouml kumalima makahlkl, ua kukulu o Di«Boad a mo Hall i hak» kalMpa ao laua t a mahop« o ktkikjhi mau makahikl» uk wehe ka fc«l % laua aku kaawala. Ūa uiaaeU.la «ka ola I ke *hi*hi Poaha nel.

1 ka wa e nakulu ai oioko o ka opa me ka eha, a hel& inoka ku iepo, aiaiia» e hoao % ka AiN'a Golic, €HO£M a «aa ]>iaibos4 laau lapaau a • oi aki. ana kou mahaio ke Ike oe I koua hop* n». Ho oiuolu» p&iekam a puhlli oie. Ho o§uo»u, palekaaa «puhili H© 25 a m» $0 kenet& o ka <m&^ ( a • keal ianomaimhaleknai lapaao a p\«u, & Co. t oa. Ageua ma ko Hawaii Peeaina. tf