Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 5, 2 February 1895 — Page 2

Page PDF (1.82 MB)

This text was transcribed by:  Deborah Kuupuaonaona McCue
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

 

 

MA KE KAUOHA

 

            Ua ookohua aku o A. Chalmers Esq. i keia la i lala no ka Papa alanui no ka Apana Auhau o Hilo Akau Mokupuni o Hawaii.

Eia ka Papa i keia wa"

W.G. Walker, Lunahoomalu.

Manuel Bronc,

A Chalmers

J.A. KING

Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Ian. 29, 1895.

2531-3

            Ua hookohu ia aku o D. M. Baldwin Esq., ia keia la i Agena Hooiaio Palapala Aelike Paahana no ka Apana o Lahaina Mokupuni o Maui.

J.A. King,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina,

Ianuari 23, 1895    2530-3t

            Ua hookohu ia ka poe no lakou na inoa malalo iho i mau Agena no ka hooiaio ana i na palapala kope, no ko lakou mau apana pakahi iho:

J. W. Maele, Kona Hema, Hawaii

B.B. Macy, Hilo

J. K. Nakila, Hana Maui.

Thos. G. Thrum,

Luna Kakau Kope Nui.

Ianuare 21, 1895    2530-3t

Aponoia

J.A. KING

Kuhina Kalaiaina

He Hoolaha i ka Poe Hookaa Auhau.

            Ua hookohuia o G. H. Dunn i kein la i Hope Lunahelu a me Lunaauhau no ka Apana o Lahaina Mokupuni o Maui, ma kahi o David Taylor i waiho mai.

C. H. DICKEY,

Lunahelu Mahele 2.

Aponoia:

S. M. DAMON,

Kuhina Waiwai

Honolulu, Ian. 3, 1895.    2527-3

HOOLAHA HUI.

            No ka hoopau ana i ka Waikapu Sugar Company, he Hui Hawaii.

            Oini o ka Hui Waikapu Sugar Company, he hui i kukulu ia a e ku ner malalo a ma ka mana o na kanawai o ko Hawaii I'ae Aina, ua hooko pono e like me ike kanawai no ia mau mea mea, a ua hookomo mai me ke Keena o ke Kuhina Kalaiaina he poi no ka hoopau ana i au Hui la, me kekahi palpalla hoike i hoopiliia mai e like me ke kauoha a ke kanawai.

            A no ia mea, ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na poe a pau ho kuleana ko lakou i keia Hui i ka wa @ hala a i keia wa paha, e hookomo mai lakou i ka lakou mau keakea no ka ae ia ana aku o keia noi hoopau ma ke keena o ka mea nona ka inoa halalo iho ma a mamua ae o ka Poalua, Ia 29 o Maraki, 1895, a o kekahi mea a mau mea paha i make make e lohe ponoi ia, e hele mai lakou ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho ma ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka h@ra - kakahiaka o ia la, a e hoike mai i ke kumu i manaoia aole e no ia ke noi.

J.A. KING,

Kuhiua Kalaiaina.

Keena Kalaiaina

2529-8

KUAI O KA AINA AUPUNI MA KAUNAMANO, HAMAKUA, HAWAII.

            Ma ka Poakahi Ianuari 7, 1895, hora 12 awakea, mamua iho o ke alo o ka Hale Mana Hooko e kuai ia aku ai ma ke ku@ala @kea kela  Aina Aupuni e waiho la ma Kaunamano Hamakua Hawaii, nona ka ili he 59 mau eka oi iki aku a emi mai paha.

            Ua kuupono keia aina no ke kanu Ko, Kope a me ua mea mahi e ae.

            Kumukuai kiekio:  He $800.

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiuina, Dec. 3, 1894.

2523-3

            Ua hooopaneo ia ke kuai maluna ae a ma Feberuari 13,1895, ma ia wahi hookahi a me ka manawa.

J. A. KING

Kuhiua Kalaiaiua.

Keena Kalaiaina, Ian. 17,1895

2529-3t

KUAI O KA HOOLIMALIMA O KE KOENA O NA AINA AUPUNI E WAIHO ANA MAWAENA O ALAENUI A ME PUUHAOA, MA NA APANA O KIAPHULU A MA HANA MAUI.

            Ma ka Poakolu Ianuari 16, 1895 hora 12 awaken ma ke alo iho o ka Hale Mana Hooko. e kuni ia aku ai ma ke kudala ka hoolimalima o ke koena a na Aina Anpuni e waiho nei mawaena o Alaenui a me Puuhaoa, iloko o na Apaua o Kipahulu a me Hana, Makupuni o Maui, nona ka ili he 1,500 mau eka oi aku a emi mai paha.

            Manawa hookimalima 20 makahiki.

            Kumukuai kiekie e koho aku ai he $150 no ka makahiki e hookaa mua ia ma na hapalua makahiki.

            Ke kuai ia nei keia hoolimalima malalo o ke kumu aole e oki ia na laau a aole e hoolilo ia i kula holoholona na mau koeua aina la.

            Ke hookoe nei ke Aupuni i ka pono e lawe mai i kekahi mau apana o ua mau aina la maluna ae ke makemake ia i kela a me keia manawa no ka hana mahiui, e hoemi ana i ka uku hoolimalima e like me ka nui o ka aina i lawe ia pela.

J. A. KING,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaiua, Dec. 11, 1894.

2523-3t.

            Ua hoopanoe ia ke kuai maluna ai a ma Feberuari13, 1895, ma ia wahi hookahi a me ka manawa.

J.A. KING

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Ian 17, 1895

2529-3

Hoolaha Pa Aupuni

            Ua hookohuia aku o D. Kaiwikaola i keia la i Luna Pa Aupuni ma Mala Apana o Lahaina Makupuni o Maui.

J. A. KING

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina. Ian. 23 1895

2531-3

KUAI O NA PA AINA AUPUNI MA KA APANA O HILO MOKUPUNI O HAWAII.

 

            Ma ka Poakahi Ianuari 7, 1895, bora 12 awakea, ma ke alo iho o ka Hale Mana Hooko e kuai ia aku ai ma ke kudala akea he 17 mau Pa Aina Aupuni ma Kau mana, Kahoahana, Paana a me Laupahoehoe, Hilo, Hawaii.

            O na pa aina o Kaumana eia lakou ke waiho nei ma kahi he 5 mau mile maluna aku o ke kaona o Hilo, a ua kupono no ke kanu kope a me na mahiai mkiala e ae.

            O na pa aina o Kahoehana, Paana a me Laupahohoe, eia lakou ke waiho nei ma kahi i kapaia ko Hilo Akau Apo Kope, a ua kokoke loa i ka Mahi Kope a Barnard.        

            NA PA AINA O KAUMANA.

HELU                                                                                                                                                         LILO                                                        KUMU

O KA                                                                                                                                                              ANA                                                   KUAI

AINA.                                                             ILL                                                                                          AINA                                                  KIEKIE

17                                                                                91.70                                                                           $63.65                                                 $  92.00

20                                                                                117.90                                                                           81.80                                                                89.00

21                                                                                106.80                                                                           74.15                                                                54.00

22                                                                                116.00                                                                           80.50                                                                58.00

NA PA AINA O  KAHOAHANA

10                                                                                43.2                                                                                            28.10                                                       216.00

11                                                                                63.8                                                                                            41.45                                                        319.00

12                                                                                72.7                                                                                             47.25                                                        364.00

13                                                                                66.9                                                                                             43.50                                                         335.00

PAANA.

8                                                                                  17.4                                                                                              23.00                                                               87.00

9                                                                                  9.6                                                                                                 12.48                                                               48.00

NA PA AINA O LAUPAHOEHOE.

2                                                                                  24.8                                                                                                     16.10                                                   75.00

3                                                                                  19.9                                                                                                     16.95                                                   100.00

4                                                                                  12.4                                                                                                     10.15                                                   38.00

5                                                                                  92.3                                                                                                     60.00                                                   370.00

6                                                                                  104.2                                                                                       67.75                                                   417.00

7                                                                                  20.7                                                                                                     16.55                                                   104.00

8  a                                                                             81.1                                                                                                     52.70                                                   406.00

KE ANO A ME NA KUHIKUHI.

            Aole he kanaka e ae ia e kuai a oi aku mamua o  hookahi pa aina.

            O ke ano o ke kuai ana, he kuike ke dala, a i ole ia e like me ka manao o ka mea kuai he hookahi hapaha o ke kumu kuai e hookaa ma ke dala, a o ke koena aku e hookaaia ma na puu like iloko o hookuahi, elua a me ekolu mau makahiki me ka ukupanee e hookaaia ma ka hapalua makahiki ma ehiku (7) pa keneta o ka makahiki.

            E hoomaka koke ka mea e lilo ai e mahi a e hookomo i na hana hou ma kona pa aina i ka makahiki mua, a e hoomau aku pela ia mahi aina a pau na makahiki elua mahop iho.

            I ka hopena o ke kolu o ka makahiki ina na hookoia ke an o na mea a pau e ka mea i lilo ai, e loaa no iaia ka palapala sila e hoolilo loa ana ia kuleana nona.

            O ka hooko ole ia o na kuhikuhi maluna he mea ia e nele ai i ke kuleana ole iloko o ka aina.

            I ka wa e haule ai, alaila e kuai kudala ia aku ana ka aina e ke aupuni, a ina ma ia kuai ia ana ua loaa mai ke dala a oi mamua o ke kumukuai mua, alaila, e loaa ana i ka mea nana i kuai mua mailoko mai o ia huina, ka nui o na dala i hookaa ia i ke Aupuni ma o ka helu o ke kumukuai me ka ukupanee ole, a e hoohalike ia ka mahele ma ia dala loaa mai e like me kana mau hookaa ana, Ina ma ia kuai ia ana, e emi mai ana na dala loaa malalo o ke kumukuai mua, alaila e hoihoi ia aku ana no kana mau hookaa dala ana e like me ka mahele o ia emi ana.

            E kaku ia i aelike e na mea kuai aina pakahi me ke Aupuni e uhi ana i keia man kuhikuhi a pau, a ina e hoolilo ia aku keia aelike, e nele ia i ka pomaikai ole.

            E uku na mea kuai aina pakahi i na lilo o ke ana ia ana a me ka hoonoho ana i na kii o na aiua mahope koke o ke kuai ia ana aku a me ka puu dala hookaa mua o ke kumukuai.

            O ka palapala nina e hoike ana i na kii, e ike ia no ma ke Keona Aina, Oihana Kalaiaina a me ke Keena Oihana o A. B. Loebenstein, Hilo, Hawaii, kahi e loaa ui na whewehe piha a pau i pili i keia mau mea.

J. A. KING

Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Dec. 1, 1894

2526-3ts.

            Ua hoopaneeia ke kuai maluna ne a ma Feberari 13, 1895, ma ia wahi hookahi a me ka mamawa.

J. A. KING

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaiua, Jan. 17, 1895

2529-3

            A HA HOOKOLOKOLO KKAAPUNI APANA.  Elua o ko Hawai Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai.  Mokupuni o Maui, ko Gawauu Oaeaina.  Ma ka waiwai o MALAIHI (k) no Waihee Maui i make.

            No ka mea, ma ka la 21 o Ianuari M. H. 1895 ua waiho la mai imua o ka Aha, ka Palapala Hoopii a Kahale Malaihi (w), Ka wahine kane make, e hoonohoia i Ka@@ina nana e mahele a hookaawale i koua kuleana Hapakolu o @a wahine kane make.

            Nolaila ua kauoha ia o ka POAKOLU, oia ka la 27 o Feberuari, M. 11. 1895, ma ka bora 10, ma ka Rumi Hookolokolo o la Aha ma Wailuku Maui, oia ka la a me ka kora e hoolohaia ai ia noi, a e hoolohe hoi no ia no!  ana mai, a me ka poe a pau i pili.  e kue ana ia Palapala Noi, a me ka hoonoho ana i Kom@@@@@.

            Kakaula ma Wailuku, ko Hawaii Pae Aiea

Ianuare 26 M. H. 1895

Na ka Aha:

G. ARMSTRONG

Kakauolelo Aha Kaapuni Apana Elua

@@@@-@

            ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO KAApuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina.

            AMOE (w) kue ia AH KAI.  Hoopii Oki Mare.

Ka Repubalika o Hawaii.  I ka Ilamuku o ko Hawaii Paeaina, a i ole i kona Hope.  Me ka Mahalo:

            Ke kauona ia aku nei oe e kii ia Ah Kai mea I hoopii ia, ina e waiho mai ana oia i kaaa pane i kakau ia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hooko ia ana o keia, e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kaapuna Apana Kiua i olelola ma ke kau o ua Aha la e malama ia ana ma ke keena hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Lahaina.  Mokupuni o Maui, i ka Poakolu la 5 o Dekemaha e hiki mai ana, i ka hora 10 kakahiaka.  e hoike mai no keaha la e @@ ole ia ai ke noi a Amoe, mea hoopii, e like me ka mea i hoakaka ia iloko o kama palpala hoopii pakui ia me keia.

            A e hoihoi mai oe i ka palapala kii me ka hoike piha o kau mau hana no ia mea.

            Ikea ka Mea Hanohano J. W. Kaiua, Lunakanawai o ka Aha Hookolokolo Kaapun Apana Elua ma Wailuku, i ka la 15 o Okatoba, @@@@

G. ARMSTRONG

Kakauolelo

            Ke boiko nei au o ka mea maluna ae he kipe oiaio no ia o ka palapala kii ma ia hihia, a ua kauoha ua Aha la e hoolahaia ia me a e hoopanee la ka hihia a ke kau ae o Iune e hiki mai ana.

HENRY SMITH

Kakauolelo Oihana Hookolokolo Kakauia Ianuari ##, 189@

@@@@-@@

NUPEPA KUOKOA

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

o k@ Makahiki             $2 00

No E@@@ Mahina       1 00

            Kuike ka @@@@

PUKA 1                      2                      3                      4                      5                      6

AKA   pule                 pula                 pule                 pule                 pule                 pule

Iniha    $1.50   $2.00   $2.50   $3.00   $3.50   $4.00

2 Iniha   2.00    2.75    3.50    4.00    4.50    5.00

3 Iniha   2.50    3.50    4.50    5.00    5.50    6.00

4 Iniha   3.00    4.00    5.00    6.00    6.75    7.50

5 Iniha   3.50    4.75    6.00    7.00    8.00    9.00

6 Iniha   4.00    6.50    7.00    8.00    9.00  10.00

            O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, auhe hookomo ia.

HOO@@@AIA E KA

HAWAII GAZETTE CO.

GEO. H. PARIS, Luna Nui.

J. U. KAWAINUI, Luna Hoopono.

@@ Honolulu, Oahu, Lakou a pau.

POAONO, - - FEBERUARI 2, 1895.

Palapala Haalili a Hookuu Loa a Liliuokalani i kana mau koi a pau i ka Nohoalii.

            Mahope o ko ka moiwahine i pau Liliuokalani hoomomoa, hoiloli, laplapu a hooikaika maoli ma na ano a pau iloko o na makahiki elua i hala e hoihoi ia ae oia maluna o ka nohoalii o Hawaii, ka mea i haule maoli mai kona mau lima ponoi aku a okaoka liilii ma ka la 14 o Ianuari, 1893; a me ka ike maoli ana me kona mau maka a hoomaopopo me kona n onoo aohe wahi mamaolana iki i koe no kona pono e hiki hou al; nolaila ma kona manao kaokoa ponoi iho, mo ko ko Aupuni Repubalika lihi launa ole aku, aole hoi kekahi o kona mau luna aupuni hookahi, aole hoi me ka hookekena a onoonou ia, ua hana a kakauinoa iho la oia ponoi @@lalo o kekahi palapala ma ka Poaha, Ianuari 24, 1895, e haalele, hookuu, a e hoopau loa ana i kana mau koi a pau i ka nohoalii o Hawaii, imua o na ikemaka hiki ole ke hoohuoi ia kolakou hoike pololei,oia o Wm. G. Irwin, H. A. Widemann, Samuel Parker, J. Kalua Kahookano, C. B. Wilson a me Paul Neumann.

            Aole o keia wale, aka ma ia la hookahi a ma ia wahi no, ua lawe iho o Liliuokalani i ka hoohiki imua o ke alo o ke Akua Maua Loa, e kokua i ke kumukanawai, na kanawai a me ke aupuni o ka Repubalika o Hawaii, a aole hoi ma kekahi ano e kokua ma ka hoihoi hou a@a a hoala ana paha i Aupuni Moi ma ko Hawaii Pae Aina.

            O keia palapala haalele ano nui a Liliuokalani i kona mau kuleana a pau i ka nohoalii o Hawaii, e loaa no ia ma ke koe koena ole ma ka aoao mua o ka pepa o keia la.  A ke makemake nei makou e heluhelu nui n kanaka Hawaii ia Palapala, a i hoopau ai i ko oukou mau noonoo lalau i alakai hewa ia ai e ka poe e muu lala kukui mai nei ma na hale hoopaa lawehala o ka Reupbalika.

            O ka ke Kuokoa e uwalo aku nie i na kanaka a pau o ko makou wahooluu hookahi, e komo mai iloko o ka malumalu o ka Repubalika, a e leha aku no ka mamawa maikai e olino mai eukou me makou ma ka hooikaika paupauaho ole ana e hoohui aku ia lakou me ka Repubalika nui, mana a waiwai o ke ao nei, a ma ia hana ana e loaa ai ia kakou he maluhia a me na pomaikai lehulehu e ae halia mai nei o@@ua o ko kakou mau kii onohi maka.

Pane a ke Aupuni ia Liliuokalani Dominis

            Ua paue aku nei ka Mana Hooko 1 Ianuari 29 ma o ka Loio Kuhina la i ka palapala haalele kuleana nohoalii a Liliuokalani Dominis i oluolu ai e hoouna aku i ke Poo o ka Lahui ma ka la 24 o Ianuare.  O ke ano nui o ka pane a ka aha kuhina penei.

            1.  Aole e lilo ko Liliuokalani Dominis hooko ana i kela palapala haalele kuleana nohoalii i mea e hookuu ia ai lia mai ka hewa mai i hopu ia oia a e paa la nei no ka ninaninau a huli aku.

            2.  Aole e ae iki ia aki he mau pono a mau koina ku i ke kanawai ka Liliuokalani Dominis o haalele mai nei mahope mai i haalele iho ai i ke kanawai kumu anai hookiki ai e malama a hoao e lawelawe ma ka manao ponoi iho e kukulu i ano aupuni hou, no ka mea ma ia hoaoana, ua @haki a hoopau la ka aelike mawaena ona a me na makaainana, a ua nele loa i ka pono aliiaimoku ole.

            3.  O na oleioao e pili ana o ka Repubalika wale no ke aupuni o ka lahui, ua mahalo ia kela.  O kela koi alunu no ka ha@@@ aloha a hoolaolu aku i ka p@@ i komo i ke kaua kipi hope iho nei, e noonoo piha ia ana no ia.

Aole he Kakaikahi na Kanaka Hawaii

            Eia o Rev. J. Waiamau o ka ekalesia o Kaumakapili me na ai@ @ ae mawaho i hooponopono ia a pau ma@@ua o ka hape @@@ia, ka aie luakini e waele ia nei ke alanui e pau ai, o kkekahi o kona @@@ heaha@@@ akiaki a pekapeka e paa mai nei i ka hale paahao no ko lakou mau hana kue i ke aupuni, a o kela kiakona hookamani ona e noho hoopalomai nei no ke kau o ka weli, ma ke kulana maikai loa e lawelawe aku ai i kana oihana i kona pua hipa i pau i kau a mea o ke kau o ka weli i keia mau la.

            Eia no he poe kahu ekalesia Hawaii maoli e ae i heluhelu mau i na hoailona o na manawa, a i hooiaio ia ko lakou kupaa mea ka aoao o ke aupuni maikai i lawe i ka hoohiki e kakoo i ka Repubalika, ua makaukau lakou e ku nei ma ka papahele o ka moku.  O Waiamau a me Kekuewa malaila, a me na kahu wikani Pali, Kekahuna a me Manase, ka poe hoomanawanui launa ole o lakou; pela no hoi o Kuia, Waiau, Kalaiwaa, Kivini, Kamau, Kapu, Hanuna, Hanaike, Kanoho a @@e Kopa, a o ka mea i kaulike loa aku ma ke kulana like me na haole, oia no o Rev. J. M. Ezera, no ka mea ua lawe oia i ka pu, hoouna ia i ka pali @ Nuuanu e ku kiai ai i ka laina a e hakilo i ka enemi.  Aole hoi he olelo ana no na kaukanawai aoo Kauhane @ me Iosepa, no ka mea aia laua ma ke kulana o hooipapalua ae ai i ka ikaika o ka laua mea i kamailio akea ai i ka 1892, Ehia mea aloha, o kekahi kahu Hawaii i hookolo ia a loaa aku nei iloko o kahi hoomoana o ka eneini, a ke ku nie mahope mai o na pani hao o kahi paa o ke aupuni i keia wa he pio.

Ke Noke noi ka Hoohiki e Kakoo i ka Repubalika.

            Iloko o keia wa i ikeia ai ka wikani o ka Repubalika e malama i kona mau onemi kuloko i na wa a pau e ala mai ai, au hooi hou ia ae kona mau hoaloha a me na makamaka, a ke kahe awai mai nei kekahi poe i hoopalaleha i@o nei mamua, i ka lawe ana i ka hoohiki e kakoo i ka Repubalika me ka hoapaapa hou ole aku o kuli ai.  Mawaena o kela poe na Hawaii maoli, na hapa haole, na poe i hanau ia ma Hawaii nei a he mau haole na makua a me ko na lahui e ae i maopopo ia lakou i keia wa aohe aupuni e ae o Hawaii nei o ka Repubalika wale no.  Ke hoomaopopo nei no hoi makou, o na kanaka.  Hawaii e lawe nei i ka hoohiki i keia wa, o lakou ka poe ikaika loa e olelo mai nei, o ka mea pono wale no i na Hawaii e hana ai, oia ka ae e hoohui me Amerika Huipuia.  No ka mea ma ia kumu e hekau ai ka maluhia maluna o ka aina a e ulu hou ole mai ai kekahi mau lilili kuloko nana e hoonioni i ka noho ana maluhia a me ke kulana maikai e kaukoe ai ka nee ana i mua ma ke ala o ka holomua.

Hanu ia i pau i ka Loaa.

            Oiai ka Aha Koa e noke ana i ka hookolokolo i ka poe i hopu ia malalo o ka mana o ke Kuahaua Kanawai Koa, eia no hoi i Kapena nui Waipa ke hanu mai nei i ka huli i na pu a @@@ na lako kaua i kaana a haawi hele ia i na poe i manaoia he mau anee alii lakou i kuniia me na noonoo uluahewa e kipa wale aku i kela a me keia kino uhane ola i hoohiki e kakoo i ka Repubalika.  Ke hoomaopopo aku, me he mea la ua oi aku mamua o ka 160 na pukauphhhiwi a me 46 mau p@ panapana a ke enemi i pau mai i ka loaa a h@ kauna tausani paha mau poka like ole.  Hanu ia a kow ole aku na mea make i ka poe i piha e oleko i ka luku wale aku i na ola makamae.  He pakelo kamahao kela o na ola o ka poe kakoo i ke aupuni mai ka lima mai o keia poe puni koko, ma o ka hoopuhili e ia ana o ka papa hoohonohono kaua a ka enemi mamua o ke kai ana mai o ka puali holookoa iloko nei o ke kulanakauhale e oiwili ai i ka lakou hana hili hili i ke koko e ka upa ana.

Henehen Ino ia o Cleveland.

            Ua olelo ia, ua oi aku ka pioloke ma Kapalakiko mamua o Honlulu a me ka nui o ka inaina ia o Peresidena Cleveland kokua @l@pa i na kahu aupuni Repubalika a me @@@@ hoihoi aupuni alii @@@ Hawaii i ka wa i ku aku ai ka Alameda i Kapalakiko ma ka la 18 o Ianuari me @@ mea hou o ka puka a maka ana @@ @ ke kaua kipi ma Honolulu nei.  Ua makuuaku i@o ia me ke kahakaha kii hoohenehene akea ia, a ua puni ka Repubalika nui i ka heahewa iaia no kona @b@hi ana aku a @@@ loa na mokukaua Amerika mai nakai aku e Hawaii, aole hoi i waiho iho i manuwa no ka malama ana i na ola a me na waiwai @ na makaainana Amerika, oiai ke noho ona nei na Amerika maluna o ka elima hapawalu o ke kuono@no o Hawaii nei.  Ua hoomaopopo ia ko Cleveland kue loa i ka Repubalika @ Hawaii, a ua h@@@ oia ma @@ @@@ @ @@@ @ holol@@ kona lili, aka ua hoopuhili wale ia no ma @@ @@@@ a pau.

Ka la Hanau o ka Emepera Wiliama.

            I ka la 27 o Ianuari nei, i puni ai ke 37 o na makahiki o ka E@nepera Wiliama o Geremani@  Ma ka la 28 mai, au malama ia ka hoomanao ana i ka la hanau o keia aliiaimoku ma Honolulu nei me ka hookahakaha aua mai o na lae maluna o ka oioi o na kia moku oloko nei @ ke awa a me na pahu hae o uka nei @ ka aina.

            Ma ke awakea o la la, ma ke keena Kanikela Geremania ma Hale Kauila ua apo ehaoha mai la ke Kanikela J. F. Hackfeld o Geremania a hookipa aku la ma ka p@paalua mama i hoomakaukau ia no ka hanohano o ka la, i ka poe i hele aku e papahi i na hoomaikai i ke Alii nona ka al ma o kona elele la ma Hawaii nei.

            Mawaena o ka poe i kipa ao ka Lunakanawai Kiekie Alapaki, na Kuhina Hatch, King a me Smith, ka Elele Kuhina Amerika Willis, ke Kanikela Kiekle Canavairo, ke Komisina Beritania H@wet, ke Kanikela nui Amerika Mills, ke Kauikela Italia a me ka p oo o ka puali Kanikela Schaefer, H. Renjes, Mexican Consul; J. Hoting, Chilian Consul; F. W. Maefarlane, Danish Consul; Bruce Cartwright, Peruvian Consul; Chas. S. Wright, (acting) Consul for Sweden and Norway; W. F. Allen, Peresidena Ahakuku, Senator W. C. Wilder, A. S. Hartwell, Col. Teed, H. A. Widemana, F. Buchholtz, P. R. Isenberg, Captain Ahlborn, J. G. Spencer, Col. W. Whiting a me na lala o ka Aha Koa; Capt. John Good, Capt. C. W. Ziegler, Dr. Cooper, Lieut, J. W. Jones a me ua Aliikoa Kiai Lahui o Hawaii.

            Malaila pu ae ka puali puhi ohe o ka Repubalika kahi i kuukuu ai i ka lakou mau ohe loo loa.

Mai Pupu ke Kai o ke Alalaua.

Mamua o ka pili ana mai o ka makuahi Australia i ka u@po i ka hora 6 o ke ahiahi Sabati aku nei i hala, Ianuari 27, au alahula aku la oluna o la oneki i na makai e hanu ana ina au hoi ina o W. H. Cornwell a me Rudolph Spreckels maluna o ia mokuahi.  No ka mea, ua makemake ia laua e hopu no ka hihia kipi.  Eia nae, ua laki no laua a elua, no ka mea aole laua i hoi mai.  A ina o ka hoi mai, ina la au pupu ke kai o ke alalaua, a penei aia pu laua mahope o na paku hao e ae e @@ka mai nei ua kuli.

            Kapena Makai hou ko Honolulu

            Ua waiho mai e Kapena Rosehill o ka wati ekahi o ka pali makai kumau o Honolulu nei i kona hookohu kap@na iloko o ka wa ana i hoopaapaa ai i kona mana oi ae imua @ na kauoha a ka Ilamuku i haawi ai iloko @ keia wa a ke kupilikii i hoao ia ai ka Ilamuku me na haawina koikoi o ka oihana, aka i hookele ia nae a hololea me ka m@alahi me ke kuio a me ka mana lo maoli no.

            Ua hookohu ia aku la e ka Ilamuku ma kahi o ke kapena i haalele mai, o Lutanela Kanae o ka wa@i ekolu, kekahi o na lutanela makai eleu a me wikani ma ka hooko ana i ka oihana hoomalu, a i kupaa iho me ka luli ole mahope o ke Aupuni Repubalika i ka wa i hoao ia ai e na kipi kuloko e kulai mai i kona kulana ae.

            Ke mahalo nui nei makou i ka Ilamuku, a pela no ka lahui holookoa ne kona kaikai ana ae i kekahi @ kona mau kanaka i hoao ia a ike ia ke kupaa ina kekahi anuu ae o ka hookiekie ia.

Akoni R@@@ he Kipi.

            Mamua o ka hora 12 awakea o ka @@ Sabati i hala, Ianuari 27, au hop@ ia iho la @ Antone Rosa, kekahi @ @@ l@io @ ke kulanakauhale nei, e Kapena Kanae a me Luna Senate Henry Waterhouse n@ ka hewakipi i ka Repubalika.  O kahi i loaa aku ai i o ioa o Kaalawai, ka punana kahi o na kipi i h@loi ai i na pu a maemae, a i hoom@@na ai me ka manao o ka wanaao ae e ka la 7 o Ianuari ka manawa e maki mai ai a poipo maluna o ke kulanakauhale.  Ua hoopaa ia @ia, a @la k@ @oho mai nei @a kahi paa o na lawehala wale no ke hoonoho ia malaila.

Ka Wehe ana i ka Mea Hou Kipi o Hawaii ma Amerika Huipuia.

            Ua telegarapaia aku i ke Kuhina Hawaii Kakina mai Kapalakiko aku, ka palapala pokele a Per@@id@@@ Dole i ho@@@@ aku ai no ka h@@@ ana ae o k@ kaua kipi a me ka ako e ia ana pe@ei:

            "Honolulu, Ian. 11 - Ua puka ae nei he kipi. O na alakai a me ke koena o ka poe @@@@@ mahope @ ia hana, he mau @o@ lakou e l@launa hele la maluna o na kuahiwi."

            Na Kuni@@ Kakina - Aole oia i manao e noi aku e hoounaia ona mok@kaua Amerika i Hawaii.  Ua lawa loa i ke aupuni ke ulupa i ke kipi.  Na ke aupuni o Maerika H@ipaia @ hooholo no lakou iho in a he k@@ i pono @ hoo@@@ ia ai ona manuwa e ki@i mahope o na pono o na makaainana Amerika.

            Kanikela Wilder o Kalellponi - O kekahi kela @ n@ h@@@@ kipi ana naaup@ haalele loa e hiki ai ka hopena o ka p@@ i kumu kino iloko @ ka maewaewa loa.  E hoopai ia aku ana na alakai  me ke oulea launa ole, @ e lehulohu ana o lakou e @@@ ia ana ka hoopai.

            Kuhiua R. M. Hatch - Me ka @@@a@ina kuhohonu launa ole a@ i lohe mai nei i ke ala @@@ mai nei o ke kipi e kue i ke aupuni ma Honolulu.  Ua hauoli @ @@ @@ @@ ka me@ @ehe makkukaua Amerika ma na mokupuni no eono  mau malama i kala.  Ua haawii@ he ma@@@@ maikai loa i ka mana hooko o ko aupuni e hookahakaha aku ai imua o ke ao holookao, oia iho ka haku o ke kahua, a aule hui i k@@@@@ ma ko waho mai mau kokua.

            Ka Luna Senate Frye olelo hooholo - E hooholoia, ua lohe wai ka A@@ Senate o Amerika lluipuia m@ ka inaina kuhohonu i ka hoao ia ana e hoihoi hou ae iloko o ka noho ana mana ma ko Hawaii Paeaina o ka moiwahine i kipakuia, a ke pahola aku nei i ua aloha pumehana i ka Repubalika poki@ ma kana mau hooikaika ana a pau e paopao i ke kipi.

            P@@@ a Luna Senate Frye la Luna Senate George, oiai o George ka mea kue i ka olelo hooholo, no ka m@@, he l@pa @@@@ alii Peresidena oia - Malia paha o huikala mai ke Akua ia Luna Senate George, aka aole o'u manao e huikala mai ana ka lahui Amerika iaia.

            Luna Senate Lodge - Ua hooholo paewaewa e i o la honua ka manao o ka mana hooko o Amerika Huipuia ia Hawaii.

            Luna Senate Kyl@ - P@hea e hiki ai ia kakou ke malama i na makaainana Amerika ma Hawaii me ko kakou mau mokukaua e ku palaualelo ana ma Kapalakiko.

            Luna Senate Allison - Ke hoouna nei hoi kakou i na manuwa i Madegaseka.

            Lunamakaainana Boutelle - Ua ike no au aole wahi mea ohohia iki o ka aina no ka ke aupuni kahua hana alakai i hala mua iho mamua o ke ala ana mai nei o ke kaua kipi ma Hawaii.

            Nupepa Sun o New York - O ka leo uwalo a Adimarala Walker e hoonoho i hookahi manuwa ma Hawaii, ua hooi loa ia aku ka pololei ma o k@la ala ana mai nei o ke kaua kini.

            Nupepa Bulletin o Kapalakiko - He hoolaha akea keia i ka nawaliwali haalele loa o ke koi a na anee alii a e hoike aku ana i ke pukonakena maoli o ka Repubalika.

            Nupepa Chronicle o Kapalakiko - O keia kaua kipi mai noi ma Hawaii, aohe wahi kumu iki a he @@@upo haalele.  Aohe wahi mea a na kipi e upu aku ai o ke auhee wale no, a mahope aku o laila he hoopai weliweli.

PALAPALA A KUHINA WILLIS I

KONA AUPUNI.

            Honolulu, Ian 11, - Ma ka aekai o Waikiki, he elima mau mile mai ka Hale Mana Hooko aku, ma ka po o ka la 6 @ Ianuari, ua puka ae he kauakipio na Hawaii, ma kahi o na haneri lehulehu ka nui i lawa pono i @@ pu a me na lako kaua, a i noho alakai ia e Kapena Nowlein a me R. W. Wilcox.  Ua make o C. L. Carter i ka !hhmaka ana o ke kipa mua loa.  He mau kipu hou mai no kekahi mai la wa moi me ka lilo hou ole aku o ke ela a me ka waiwai o ko ke aupuni aoao.  He ekolu mau anee alii i make a he kanalima i lawe pio ia mai.  He kanalima a oi aku mau poe i kono loe i ke kaua i hopu.  Ia a e paa nei, o ka hapanui he pee haole, ke hui pu ia me ekolu mau loio kuhina i pau a he nui ka poe ano koikoi.  Ua kukaa ia ke kanawai kea ma ka la 7 o Ianuari. Aole mau mokai ae ia @ haalel@ iho i ke awa.  Ke hoike ia mai nei he maluhia wale no ka noho ana ma na mokupuni e ae.  Ua manao ia ua pau ke kaua, aka oia mau no @@e ka pioloko @ kau nei.  Ua hoike mai o Peresidena Dole la'u i kona hauoli no kekahi mokukaua @@e o ku ana maloko nei o ke awa i ka wa o keia haunaele.  Ke lohe ia nei ma Vanekouwa mai i hoohikihiki ia mai ai @@ pu maluna o ka mokukuna Nor@@.

            Ma ka la 19 o Ianuari, ua noi aku ke kuhina nui Gresham o Amerika Hoipula i ke Kuhina Mokakaua Herbert, e h@@ana awiwi loa i kekahi mokukaua i Hawaii o ka moku i koho la, oia ka Phlade@@pia.  E kau pa ana maluna ona o A@@@rala Beard@@@@.

PALAPALA OIHANA HOONA@@ @@ @@

K@HINA WILLIS A KEKUHINA

NUI.

            W@@@@@@@@, Ian. 19 - @@ Willis,  K@@@@@, Honolulu - O@@@ nua kau palapala @@@@@@@@@@@ hoike ana i ke ala @@@@ @@@@ @ Kekahi kaua kipi maka la 6 o Januari, aole he wahi olelo @@ @@ makemake ia o@@ manuwa eia @@@ ke manao nei ka P@@@@@@ he mea @@@@ @ @@@una kuku aku i kekahi moku lahui i Honolulu no ka @@@@@@@@ @@ i na makaainana o Amerika a me na waiwai ina e ala mai ana kekahi mea o ia ano. O oe ma ke ano he agena ponoi e kuka pu me ke Aliimoku keikei no ua kokua i ho@kaka ia @@@loko o kona @@@@olelo hoonaauao i ka wa i makemake ia.

Gresham.

NA OLELO HOONAAUAO IA ADIMARALA BEARDSLEE A KE KUHINA MOKUKAUA.

            Wasinetona, Ian. 19 - la R@@ Adimarala Beardslee Moku @@@hae Piladelapia, Kupalakiko - Ehole aku me ka mokuahi Piladelapia me ka hikiwawe i Honolulu. O kau hana ma ke ano he aliimoku kiekie o ko Amerika Hipuia Aupuni, oia ka malama i na ola a me na waiwai o na makaainana Amerika.  Ina i ka wa e kaua kuloko ai ma na mokupuni, mai haawi aku i ke kukua aole hoi i ke kakoo ma ke ano pono a ikaika paha i kokahi o na aoao e kaua ana, aka e hookaa wale mai me ka hakilo pono i kau hana o ka malama i na ola a me na waiwai o na makaainanana Amerika a pau i ko@@@ @l@ iloko @ ia ka@@ kuloko, @@ ka mea ke koino lakou alaila ua pau kno lakou kui ana mai i na malama aku a ka hao Amerika.  O ke kupa Amerika e kono kino ana lioko o ke kaua kuloko @ kekahi aina kuwaho, ma na hono ana o @@ iakika o na mea kaua e malama @ hookahuli paha i ke aupuni e ku ana, aole loa a hiki iaia ko kio mai i ko ke Aupuni o Amerika Huipuia mau malama aku e kue i ka hana ana i lawelawe ai.  E hoike aku i kela mau olelo hoonaanao ia oe i ke Kuhina Almerika ma Honolulu @ @ kuka kaokoa mau aku me ia ma na mea a pau e ulu mai @@@, @ ninau ana i kona manao a me na olelo no ke makemake ia pela no ka hoohana ana i na koa ma@@@@ @@ me kou houmanao mau, o na holo ana kilo aupuni me na kkueana kaiaiaina o Amerika Huipuia, @@@ ilokoo kona lima.  E haawi aku laia i no kokua ma na mea a pau e pono @@.  Ke kono ia mei e nana i ka Pauuku 287 @ ko Amerika Huipuia mau R@@@ Mokukaua i hoololi ia.  E pani ma @@ ke telegarapa.

Herbert.

Ka Mokukaua Adimarala Piladelapia.

            Ma ka horu 3 a m@ hapa auina la Poalua nei, ua hoike @ai ka haole malama telepone moku o Lae Ahi, ua ike ia ka mokukaua lawe hae Amerika Piladelapia, Adimarala Beardslee @ hooiho mai ana ma ka lae o Kawaihoa, oiai ua haalel@ aku oia ia Kapalakiko i ke awakea o ka ia Sabati, Ianuari 20 a hole mai no Honolul nei.  Ua komo mai oia ma ka @uku i ka hora @ a mahope iho me ke kipu aloha mai i ka h@@ Hawaii.  O ke kumu o kona apa a hala ka 9 ia m@ hapa, no ka piha o kona iwikaele i ka pio@@@a me ka ino ma ka moana.  E noho ana oia @@@nei he cono malama ka l@ihi.  Eia kona mau aliimoku:

            Rear-Admiral L. A. Beardslee, U. S. N., Commander in Chief.

            Lieutenant M. C. Gorgan, Flag Secretary.

            Captain C. S. Cotton, Commanding Officer.

            Lieutenant Commander R. R. Ingersell.

            Lieutenant W. M. Wood. F. E. Sawyer, P. J.Werlich, J. A. Ho@gewerff, Ensign H. A. Field, W. R. Shoemaker, C. L. Hussey, Navel Cadet J. A. Perry, D. M. Berry, P. N. Ol@sted, F. B. Upham, A. A. McKethan.

            Medical Inspector (Fleet) G. F. Winslow.

            P. A. Surgeon R. P. Crandall.

            Assistant Surgeon M. S. @@@@@

            Paymaster (Fleet) G. E. He@@@@.

            Chief Engineer (Feet) David Smith

            P. A. Engineer W. N. Little.

            Assistant Engineer F. H. C@@@@@

            Assistant Engineer L. M. N@l@o@

            Naval Cadet (Eng. Div.) F. D. W. Reed

            Captain of Marines (Fleet) H. C. Cochraue.

            Chaplain W. E. Edmonson.

            Gunner H. A. Ellers.

            Carpenter F. S. Sheppard.

            Pay Clerk T. W. Armes

            Pay Clerk (Fleet) John Irwin, Jr.

            Boatswain S. Shee@@.