Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 5, 2 February 1895 — NA LETA [ARTICLE]

NA LETA

. f Aol« o makoa makemake ♦ law» t ke kol> not o na hala 110 na mauao I hoopuk* la ma wio q kei» poo e ko mnkou poe mea ktkn. i Ha Kea Hou o Kona. Mr. Lunaiiooponopono; Aloha ot: He mau mea hou kela mai ka la 1 mai o lanuari a hiki i keia la au e kakan ael i keia ieta, oia keia maUlo iho nei: nOIKE KCLA SABATI. laauari 1 1895, oa mālama ae ka Ekaleaia I hui ia ola o Kallua a me Helanl i ka holke hapaha oia ma« Kala Sabatl ma ka ia mua o ka makahiki hou. I ka pa« pono ana o ua haaeaana o na Kola Sabati a i otua I ka hooponopooo ia t a i ka hikl poooana hoi i ka hora 11 a.u., oa hoonee ia na haua imua ma d ka noho ana mai o ke Kahu Kula Sa* bati Nal o Hawaii Komohana na ka noho lunahoomalu, a hoomalu mai la i ke anaina nui i akoakoa mal me ka iim nui o iohe i as mea hou no ke aupual uhane, a olai hoi na kahunapuie Rev. W. M. Kalai* waa « me Rev. W. N. Lonoo ke Akua Kiekio loa, ua pli ao ma kahi i kapono no laui wale «o m walii i

boolA» i* f li mua«i i wehe mai ii k« ianahaanuila nai o oa hani o ka la mt ka bo*naDi &d« i ke Akiia ma ka himeni ao*o 196 o k* Hoku Ao Xini, i alakmi U « ke Kola Sabali makaa o Kaiiaa a »a Rev« W. X. Lono i ha&wi le ioa kalokalo ana iaooa o ka mea na&a i kiai a i malama mai ioa la u ke oia ana iloko o kela makakik! i hala a bota hou mai la ka makahikl hou, a mahope ibo oia be maa maoao hoolaha piii Ekal«sia mai ke kaha mai o aa Ekaleaia i hui ia.

I ka paa ana oia maa manao aa wehe mua ia na hana hoike oia la, e ka papa Kula S»lHti o ka paall makii o ka apaoa © Kooa Akau, I aiakai ia e ko lakou Generala eleu ka hope makal aui. O ko lakoa nui ke kui ia me ke alakai b*okabi kaana a me elaa keu, haawioa i alakai fa aa mahele nai o ke kanawai o ke Akua, ka bana a na ma* kai o ke Aupuni Repabalika na himeni maka huke himeni Hawaii. I ka nana ana iua hana mai ka mua a i ka pau ana, ua eleu a ka no i ka maikai e like me ko lakoa eleu ma na hopuhopu iawehaia ana o ke Aupuni Kepuhalika, a pela no ko lakou eleu ma na uiea pili i ke aupuni o ka Haka. E naau aku hol ko oukou elea ana no keia uaua aka • pono ai, oia ke pihl huiali ei loa aku no ka wa mau loa. Mahope iho o keia papa ke Kula Sabafci makua o Kailua, no iakou ka huina i hiki ae i ka elua kauna i alakai ia e J. H. M. Kukahuua, ke Kahu Kula Sabati oia kula na haawina i ao ia o ka malama o Okatoba A. D. 1894, na himeni i mele ia mai ma ka Hoku Aō Nani a me ka Enauelio, Maikai no lakou nei, no ko iakou maiama pu ana mai i ka hana me ka eleu. Himeni hui, 11. A. N. 251, i alakai ia e Helani ponoi. Pau keia himeni, ke Kula Sabati aku o Helaul, ma na mahele kula ka hoike ia ana. Ehiku mahele kula iloko o Helani ponoi, (a) ka maheleana Pokiikaneame na Pokii wahine mai Kailiilinehe mai, no lakou ka huina he 37, i alakai ia e Joseph Nihi, o ka lakou mau haawina a me himeni, ma ka oleio Beritania ke alakai ia ana. Ua eleu no ia taata. Ina pela ka nui o na opio i hnonaauao ia, nani mauli na ekiileaia Hawaii o kakou. I ke kuu ana iho o keia papa, ua lohe ia aku la ka leo o ke Kahukula Sabati John Ala o Helani, i ke kahea ana mai, "i keia wa ka papa 0 na Opio (k) a.me na Opio (w) mai Kailiilinehe mai." Iu manawa no 1 ike ia aku ai o Henry Kawewehi e haawi ana i ka hoailona I keia papa kula e ku ae iluna, a e kai aku ma kahi kupono e haawi mai ai i na himeni a me na haawina i ao ia 0 ka pule mua o Novemaba 1894; na himeni ma ka 11. A. N. He maikai no keia papa kula ma na mea i ao ia ia lakou, eleu na hlmeni a me na haawina. He Lahalnaluna keia opio i hoouaauao maikai ia, i ke au o Hawe Hikikoki e noho kumu luna aaa no Lahainaluoa, hauoli kakou ina pela na opio e paa mai al i na hana maikai, a lilo lakau i mau pou-ha-na no ua hana maikai. I ka hoolai ana iho o keia papa, a 1 ke aiaina hoi e hooni ana i ko Ia kou mau pauku mau kioo no ka haawi ana i ko lakou mahaio I kela papa o na oplo , aia hoi iohe heu ia aka la ka leo o ke kahu kula Sabati ī ka pane ana ae, i kela wa ke kula Sabati o Kahalau. Ia wa no ike ia aku la o D. H. Nahua e alakai a-e ana i kekahl paali koa kaua ma ko īesu aoao, a mele mai la 1 kekahi himeni «He koa liilii au la no lesa." He papa huikau keia, o na pokii, na opio a me na makoa 1 huiia. Haawina; pule eiua 0 Novemaber, na himeni ma ka Hokuao. Nui ka eleu o kela mahele kula | o HiU&I, i ka paa ana o keia ma- | hele, ua kahea la ka makala o Kaukaiuano I ka leo o ka manu, i alakai 1 ia e John Ala, kaha kula Sabati, he papa hui kau no keia e like me kela mahele malana. Haawiaa, pule | ekolu o Novemaba, na himeni ma ka Hokuao. He Lahainaluaa keia i paka pono mai 1 ka wao Rev. 8. E. Bihopa e noho kumoluna ana, haaoli au i kela epio i kona iawe aoa i |ka noho kahu kula SabaU aaa ne Helani a iiio oia l makaa alakai no | ia Kala SabaU. Aoie i piha ka | mahina o kona noho kapena ana no ia kuia, a u&iki wale iho la. Maikai na hana ma keia kala Sabttl, himenl Hokuao aoao 48, mahope iho o kela, malama ia na hana Inlu ekaiesia amekula Sabsti, na S. W. Kawewehi i na hana fiili banai kahu, na J. K. Nahale i na haoa kala Sabati. Huioa loea oo ia naaa hanahe $55.10. I kapaaekeia hana, hapai hou I* ko koena o na hana, oia hoi ka maheia Kula Siibftti o Helani ponoi, i kapala, ««Waipukaiki o Helani," he papa huikao no keia o na opio a me na makaa pa, i aiakai la e J. K.

K&hale, « ke mlii makii o Kooa Ak«it. Haawiot pole hope o Xovemaba f oa himeni ma k» H. A. N. i me ka Eoanelia Mt ko'a im he makalkai i u bsos cr ia l», oa hamwi au i ko'u maiialo i keia papa co keia komu. 1 Paaoaaa ka haamiiui aie ka maikai. 2 Maikai oa hlmeai. 3O ke kahoaapale no a me kaoa lede, o ka hepe makal oai no a me kaaa lede kekaki o oa haamaoa oia mahele kahu 4 Oka hope ■»- kai oai i kooa ikaika a paa oo kela haoa nui, i kokaa la mai e ke kiai. Oka iua kei* ooa papa aka hepe makai ooi i noho aUkai ai ma keta Ia y oolaiU hauoli oo e Koaa Akaa i ka ike ana i kooa maa luaa aapuoi e kakoe pa mai aoa i oa haoa poio, a « iilo hoi ia i alakai oo oa apaaa e ike mai aoa. He keooimaoa keia opio i hoonaauau ia ma oa kula apana o oa Kooa aei» a inamuli o ka hoopono a malama pa i na haua maikai maiuna ae, ua Ulo oia he kanaka i hilinai ia e ke aupuoi a me oa poe uiaikai e aea pau i ike iaia.

Nolaila, imua e ka Wuipukaiki o Helani no na waoawa a pau, a ike hou au ia oe ma ka hoike o ka la 24 e Maraki e hiki mai ana, iuaua o ka Ahahui. I ke aoo ana iho o

keia papa, ua kahea ia ka papa o oa Makuahioe o Kāiliilinehe o Keauhou, i alakai hou ia e Heory Kawewehi; Haawioa, pule mua o Dec. ke ole au e knhihewa, o na himeoi oo ma ka H. A. N., hauoli no i keia papa. Oka hope ioa ooa naahele kula o Helani, oia ka papa kula i kapala o "Moikeha,' ? malalo o ke alakai aaa a Kobert Makahalupa, mai Kailiilinehe mai ne keia papa kula. He papa knahinahna wale no keia o na aama kualenalena o ka iae o Paheehee, he mau Makuakaue ame na Opio (k) ko keia papa. Ua alakai īa keia kula ma ke ano paio, e ka haawina naai ka pule elua o Dec., penei ke ano o ke nlakai ia ana: Ina paha ua ike ia kekahi pauku o ka haawinn e i ana peaei: (< Ke bapetizo aku neiauiaoukou me ka wai, aka e hele mai ana kekahi mea mahope o'u he oi kona mana i ko'u, nana oukou e b tpetizo mai no ke ahi a me ka uhane hemolele."

O ka ninau o ke ahi a me ka w«i, owai ka mea 01 aku o ka pooiaikal 0 laua ? lle elua no hoi haumana e pane mai ana, e hai ana kekahl o ke ahi ka mea oi o ka pomaikai, me oa hoakaka ana no ka oi ana; pela no liol ka mea e pane ana o ks* wai ka wai ka mea oi me ka hai mai 1 na kumu e oi ai* A na kekuhi haumana i kohoia i lunuhoomaiu e haawi mai i ka olelo hooholo pololei no ia niuau, a pela a ku ana a pau ka haawina i ao ia; na himeni ma ka H. A. N. Na keia papa i hoala ae i ka poo e heomaka mai ana e hoomaka mai ana e hiamoe, wehe ke a luna a me lalo i ka ua mea o ka akaka ia, o keia ano nu hou o na hana, 1 oi loa aku hoi kahi alakai o bana puhi ohe a Hua-a, ku ka liki nana ka piipii o kahi taata. Ilauoli no nae ka naau i ka hapai like mai i na hana. Mahope o keia he mau manao paipai mai a J. K. Nahale mai, na Rev. W. N. Lono, W. M. Kalaiwaa a me D. Alawa, a hookuu ia na hana me ke mele ana i ka himeni 173 H. A. N., a me ka pule a Rev. W. N. Lono. Keia ka panina o na hana o ia la, a hookoa ia me ka maiuhia. O kā T u I haiioli ai, o ka maluhia • na haoa, aohe ulu mai o kekahi mea ano e, ma ke ano he la hauoli makahiki hon. Maluhla ioa ma !a la a pa« wale ka haaa. NA MAKE I ALOHA lA. Ma Laaloa, lan. 12, hora 12 p.m. y haalele mal la i kela ola ana o Mri. Kamakahuki i ke 70 a oi o kona mau makahiki o ke ola ana mi keim ao, a ua waiho iho la he mau keiki lehulehu a me na moopuna, a mo na pilikana a pau e u ana me ka ehaeha o ka puuwai. He hoahanau hihia ele oia no ka ekalesia o Heiani. Kela hol ka luaui makuahine o ke kahn ekalesia • Hanapepe, Kauai, o Rov. J. B. Kahaleole. Ma Kapalaoa, lan. 17, hora 4 p.m., hole akn ia ma ia alaheie hoekahi o Mrs. Lahapa Hiugo; no P&hoeho* no oia, e pili pa ana me Laaiw, a mamuii o ka imi ana i ola maialo o ke alakai ana a kahuna Hawaii, oia iea liaaielo ana I ke one hanaa a haaiele mai ia ka hanu i ke kfno, a koe iho ia ke kino he kino haao ole a pao mai la i ko ooe oiwi, ala hoi aohe leo, aoho hana; anwo f Ehaeha k& naaa ke Ikaaia. Ua hoihoi ia nal ke kino kapapaa o Mrs. Lahapa Hiogo malaaa mal o JCeaolaiii f ke kiakahi o Bill Hooknanui o Kawalhae, ma ka hor* 10 a,m. o ka ia 17, a pae naa ka homo ma ka hora 5 pum. o ka la 18, a manele ioa ia afca !a ma kona home paa maa ma ka hom 10 a. m. o ka ia 19. Ua haaleie iho oia mahope aei he kaae me elaa kelklkaae a »e ka ohaoa a aui • pwo paia&ma aku ana ma keia aslb o kahi ana 9 aaoe kaa aaoe noolioina! la» He kokna kama o

Mrt lAhape Hi«|o oo kekala oieio Beritaeiae ka oei ma Pahoehoe malalao Mr. M. F. Scott; aa mahalo U eia ne koea eiea i ke ao ao* i ksm maa haaman». Ut hoemau oia I ka malama aaa ia hana oiai oa !a nawaliwall, a mamoii o ka ikaika Io« oke kaoaii aaa o ka n*a'i, aa hiki ole ke aio ae i oa piiikia e haawe iho aaa, oiai e malaeM aea i ka haaa. Ua imiia oa hooikaika oo ka hoo|Nia aoa i keia pllikia, ua ei aka 00 oae ka pillki j maoma o ka kiki ke hoopaa ae. Aaw<*! Alohaioe!! AU»ha waie k hea lahi u oa haoa pono eka iai matin«* « i;h«. Pau ka haoa maaoei, kuu ta luhi, e kali 1 ®na ke kioo iepo a me ka ahaoe pu oo ke aia hou aoa uiai i ka la tna- | hope, aiaiia mao aku ka haoa mao aoa i koe. Me keia mai me» h».u f ke heoki nei aa me ka aloha nui i ka JLeoi> hoopoaopouo a me t»a keiki oniu hua melaia ko*a waiiua uaau lee. Koa oiaio, * • N. Kona, llawtiii f I«in. 21, 1895.