Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 5, 2 February 1895 — HE MOOLELO KAAO NO Namakaokapaoo KE AHIKANANA WI WO OLE O KULA I MAUI. Ke Koa Kaulana i ke Au o Imaikalari ka Moi o Kauai. KA MEA NANA I PULUMI PAU NA KAEAEA O KAUAI A PUNI. KA OLALI AU MOANA O NA KAI EWALU O HAWAII NEI.-KA HIAPAIOLE O NA LA I AU WALE AKU LA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Namakaokapaoo

KE AHIKANANA WI WO OLE O KULA I MAUI.

Ke Koa Kaulana i ke Au o Imaikalari ka Moi o Kauai.

KA MEA NANA I PULUMI PAU NA KAEAEA O KAUAI A PUNI.

KA OLALI AU MOANA O NA KAI EWALU O HAWAII NEI.-KA HIAPAIOLE O NA LA I AU WALE AKU LA.

(Hoopukaia e John K. Ilihia, Lihue, Kauai.)

Ike aku nei keia i ua akua nei e pii mai ana mai iaio mai o ke kahawai, ia wa hoomaka aku oei keia e hole, ia leina ana aku la no a ua wahi kukini uei, iho ana keia i kahawai o Kamooloa, a kau keia naa kela aono, ku ana ua akua nei ma keia aoao aku, ia manawa i ike mai ai na kahuna iloko o ka helau, a oia ka ua mau elemakule nei i kulolou like iho ai ko laua mau poo ilaio a ea ae, a hoopuka ae ia i ka olelo, i nui ke aho a koino i ka heiau, kahaha, ke kalolie a, make oe, a oe oe • ola, he heokaha i ka waiwal a ke alli.

Aole i pau pono ae na huaoMo a ua niau kahnna iei, komo ana ua wahi kukini nei ilokoo ka heiau, aohe a ianel nana aku ia lapuwnle, o ko ianei hopu aku la no ia i ua mau wahi 4ala hau ncfl, a o ka hia iho la no ia a u ke ahl a kau ka puiupula a weh» ae nei he mau wahi apana nanaha iloko o ka pola o ka malo, ke puhipuhi 1« ka waha i ko ahi, ko wehe oel na limn 1 ka wahi oopu, hele a ea pooo ke ahl, hopu aku uei eiua oopa nokea a kau aku nei i kapuahl, ko peapoahi ia koia I ke ahi, a huli a huli a mo*a ae nei ua mau oopu nei a waiho i ka lai, la wa hali aku nei keia a naaa i ka lfl, akahi no a pau pono iho ke kiao o ka la iloko o ko kai, ia wa hele aku nei na wahi kukini nel me ua mau wahi oopa puleha nei a waiho ana imua o ke alo o Imaikaianl, a oia ka huaolelo a ua wahi kukini nei I hoopuka ae ai t Al koki tvl maumaa, Kikikoele ' kai bo ua pau ka awa o ke aiil o Imaikalami i ka mama, oia no ka ke i naa nei. | Ea, hookalakupaa keia mau hana au la'u oKoaalele, wahi a aa alii nei i pane mai al. A «ia ka huaolelo a ua wahi kakiai nei i paae aku a! i ke alii, hoa» ka auaaei ka hookalakupua o ko kaawa Imoa ouekeaiU, kaiooo ka olelo h ke alii ka hookaiakupua, lie olelo make, I oaai paoa auanei oe • ko alii, ka, heaha koa mea e make af ia'a? A eia hol paka ko'u moa o make ai ia 00, iaa waa i hooke poloioi e!e aku nei I kaa maa oleio kauoha, oia keia, o ka ioaa ole o ka oopa nopili la, aakahimaloe, a o ko al ole i ka oopa polehu, a alaa mai ee, aeia kekola, oko'a hlki oie mai mamua ae o ka manawa e w*li ai o ko awa ia lakou nei, ae„ a o kela mau mea a paa iea la, he mai poa make wale ae keia ao e ke alii l hodu» okoa «I no'o, a o ka loakapepaa aa e ke aiii i hanaal no'a, i mea e mdia ai ke ola o kan kMwa oel, aia la ke kau mai la! ka

lewa lani, aoJ« hoi e hihi, aa hooko I poloiei «k« wl »q j l;tq awo kaaoh» 1 a |*« kw e k« »tli; a*, ia nn holke j aka n«i keia no kona alanlu Ia »na asai e kahi aka* klai makal**» o k» pnli • K»wkahals a i h«u aku n**i i | ke alii, n eia na«» ka »««-« lnoke aku f la 00, a io« 1;« p»ha a«»le wia e aiake ; mai iiuua nei o koei alo e ke ulii, a in* ia aa make e tn»i nei »u il »k« o : k& naheie o Kaipuhaa. j I I ahn ina, wahi aua iii nei i l | oinaa m*i ai iala uei. [ Kai no hoi i »tu«ilu ia imi t*ri au e kahl akua o ka p>3ill o ; Heahu ke kumu o ke «luulu mim o kela wahi akaa ia oe? wabi aoa elii nel i oinau hou nai ai iaia nei, £ai oe hoi i aonoi mai ia'u e h*awi kwke aku hoi au i kahi nopili | oaoa a eia nae, aua loa no a«, ao ! ka'u huaolelo nae o ka paoeana aku iala, eia kau ia » o ka alualu o kuu wawae, aole no hoi oe e hele iioko o ka wai e luu ai i ia nao, e naakua iapowale hookano, ua aianao oe o ka ia a ke aiii a Imaikalani, oia iho la k&u ia e ola ai o kou ia pololi, a ina paha he kanaka ukoa kau e ke alii oka hoouna ana, ina ua hoi uhaue I ka la o Koloa nei, aole oka 10, 0 ka manu lele kapu honiioano Maao iele i ke a-ewa o ka lanl Lele kikaha i ke naheie o Ma« hiki 1 Waika—e Ka ia mai ana k«na woe i o'u nel Uil eha aku la paha Ko aie i ke aiiu—e, anu hoi—e A oia ka ua lii nel i ninau mai ai iaia nei, a auliea aku la ua wahi ! akua nei? | Aia niHwaho e ka lanai kahi i ku j a», wahi a ia uei I pane aku ai I ke j alii, a eia ka huaolelo a ua lii uoi i I pane ae ai: A ina pela, e waiho malie aku hoi pela a pau ae kuu aw;t I ka iuu, alaila kena aku au ia oe a me na makaula, e hele oukeu e alualu i keia po. Ae, aia i keia wa a iaiiei e kukai olt lo nei mo ke alll, ua napooaku la Ka Ih, a akahi no a wali ao ka awa o ua alii pnni koko nei, a ho mea ia na kakou e hoomaopopu ihoai ika mama paien.t ole o keia wahi kanaka aole o kana mai, no ka mea, haa lele ia i ka halo a ku a hele no Waiuilia, ho iiapalua o.ka puawa i pau i ka mama ia, a liiki hou ia i ka hale e noke atia uo ua wili a ua lil nei I ka uome. Ae, ia wa kahea aku nei ua alii nei e hoka ka awa, a ela no hoi kona papa kahuoa ke noho mai nei, a me mt ai alo, na koa, a me kona pukaua oia o Namakaokaia a uie ua wahi Keaalele nei, hele ia o loko o ka auolo o ua lii nei a piha ī na kanaka o na kaue, na wahinea nae na keiki uo ka mea, he po nui hoi keia noua aili nei, he hauoli no ka ike aku i ke keikl i kahi la ae, a e like me na lealea i kuluma i keia lahui mai kahike mai, a oia no keia a keia poe e hauoli nei i ke alii.

Ae, a pau ae nei ka awa oua 11 i nei i ka hoka, 1 a ku iioko o naapu, a lawelawe mai nei na kahuna ma ka laua apana hana, oia ka paipai awa, a hopu aku nei kekahi kahuna i ka apu awa o kealil a hoomaka iho aei e kanaeuae, a eia iho kahi kanaenae i ioaa i k« oukou mea kakau nel, mailoko iuai o na papa kahuna o ke au kahiko, i ike ia lloko o ia au, a ®ia koia: Ei* ka ai e Ku e Lono, e Kane, Kanaioa Kant»hekilf, Kanewawaliilani, Kaneikapohakaa, Kaneiuhonua Kaoehoiokal, Kanohoiouka Kanelkokala, Kaaeikapualena Kauiianuimakehaikaiani Kanehulihia Kniihia i Kahikiku, i Kahikimoe Hulihla i ka alenau, i ka alelani E huli mai ouko« n pau i o'u nei K na aumakua i ksL |io Na aumakua i ke no E na Ku kane, na ku wahiae A e nana mai oukou ia'u nei Owau keia o Hawiia, he ka|iuoa nui Homai he ike, homai he mana Homai he ola, «ola ia'a i ke kahuna A peia hoi i k& «akou pulapula nei Oi* o Imaikalaai 1 haie al, i htie ia, i hale kapa O ka oukou ola ka hei ka ke akoa O ke ola n# » kanlkoo a paiaiaahaia A haumakalele, a ka i keko A o ka oukoa «ia ka hei ia ka ke akua A noUila, eia ka ai E ai oakou, a a ai hoi makoa E K«, e Looo, e Kane Kaoaioa Eia kaai | Elieli kapa, eiieii idoa, a ua ooa 1 ka wa e naknlu ai oloko o ka opu me ka eha, a heie moku ka lepo, aiaila, e hoao ī ka Chambkri air's OoLie, Cbole&a a me Diai hoka Rem£dy laaa iapaaa aeo! aki ana kou mahalo ke ike oe i kona hopi na. He oiuola, palekiina a pohili ole. He oluolu, palekana a puhiii e e He 25 a me 50 keiieia o ka omoie, a e ku&i ia oo ma na haiekaai lapaao a pua. BEKSOit J3*ith 4 Ca 9 na. Ageoa ma ko Hawaii Paeaina. U