Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 6, 9 February 1895 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

E huu ana ke Kula Ka oaehnmeha i keia I'oakahi iha. K eleu tnii na keiki i ka hol. Ua loaa uiai i ka Kepuhalika he p*lapala oihaim e hookoiiu ana ia Mr. S. Shim»/.u i Ka»ikela-OeneraU no lapaim lua Hoaolulu nei, a e ike la aku ana oia ma la kulaiia. He naua 110 pnha kauaka Hiiwali e hoolahi epaepa uei, ua unke o Aiika Kamikn w*loko o ka HalepaaliHO o Kawj. Alua a ekolu paha o makou lohe ana e kamailio ia mm pela, aka o ka oiaio e ia uo ke ola uiai nei uialoko o ka halep>tahHO. Ua olel.iia, he C7 ka uui o na pu |fttniipaoH a ua kipi o ka Kepuhailka 1 hoolele it*'i luāluua o Mokupuni Mauaua uiawaho aku o Wniiuanalo aiaa, mki ui piu mii i ki lma ia Kipeaa Waip* mi kana huli auahe Gi a oii i k«* aupuui o p.ta iiul. (> ua make iloko oke kaua ki pi a ua unee alii i iele nai al e poipo I ka Kepuhalika me ka luanao e hno. kiihuli, »♦ e'han. L. ( aiter wale no ma ka aoao o ke Aupuui, ao Pukila a me Moehau ma ka noao oiai u nu kipi. O lakou wale ae la nona mea i hoouiaopope ia i keia wa hepe iou. Mamua o ka heokuu ia aua o na puali kiai kani*»iii4 i ka pau ana aiai nei o ua pio a pau i ka paa, ua haawi ia kw kauoha ia lakou, ina e lohe ia kekahi pau ahl, e hoike ae ia lukou uia ka hnle hoopaa lawehaU o Kuapapanui. Peia i iiooko Uai ina ka pau ahi o ka hale o Batalaui^na. Ua hol mai ke Kluau toai Hawaii mti i ke ahiahi PoAiu:i iho nei me oliua kapeii!t [he 1U o lakou niai Kiiaueu mai,] r>o ohua oneki a me 5405 m.iu eke kopia. O ua ohui mal o Kohala, nia Hawi ka hookau ia ana ui<ii uo ka iu iino o M<hu-

kona. na poo a pau i haawi iho ut»i i ko iakou mau kokua aifa V ka RepuUuiiiLa e kinui i ko kaua kipi 1 lioaia ia e k« uiMiiau luH)kahuii aopuui e hoi hou uiai keaupuni upulu nona ko poo i hookolokolo la ui imua o ka Aha Koa i ka Poalua a me Poakolu iho nei, ua pau lakou i ka uku ia no aa la I hookauwa ia ai lakou e ke Aujuui. U<* hookuuia mai oJ. S. Walkei* a me T. W. lUwllih, he iue » i hopulA i ka wi kau« kipi ih > uui, n > ka pilikia o ka iaua iuuu oiluna, oiai laua o paa lolhi ana ma kahi pia naa Khw». A .le iaua i Iwa ia, aka • laua ihu nei k<» lau-« anu Imna, a o hikl luai lama Imua o kaaht i ka wi e luikeiuik* i* ai iauji. Oko kolu I hoo'euu it mii o ia ano, 11. S. Swintoo. Ua hili ia o Waimalu Mnheloiia i ka pauku laau e kekahl wnhuie lapana, na moku ke poo uialuua ae eka lae a kahe a wai niai •la ke koko. Ua t«e iio ka wahlue i*pana unna I hili i ka pauku ianu, »ka o ke kumu nae aole i maopopo. Ua hoopaa ia ka lapana ma kahl paa, e kali ana no keola mai o ka mea eha e lapaau ia nei e Kaukoi Wahie, alail i hookolokolo keia hihiia. U i loho laulaha wale iu ma ko kulauikauhalo uei, e holo makaikai mal ana i Hom lulu nei ka haole Amenki maiui I«m i ka holo ki» uuluua o ke kn hehlhehi wawae noaa ka iuoa Zimuiertiian. ilo kuihe uo ka uuiino o kekahi poe tte kum I»uI«k oml, «i« w»le t»o a he kupii ne «ii» ka h«4<» i«i*knlfcal a heo* maha |wha, uo ka me i ua komo oSa iloko o kekahl ollmna. U4 kalaw.i m»i ka nekaahi <<W*rrlmoo" uiawaho o ka naku e ke awi o Mamala i ka po o ka la I o Feberaari nel, mahope e ka haalde aaa aku o keia mokiiahi ia Kikaae I ka hora i auina I» «lan«ari 18, ia Buwa, Fiji, i ka hom 7:30 ahiahi o taauari 24. Aole i komo koke mai iioko u«i o ke aw4 a ao wale o ka ia 2 o Feberuari. M<t ka hor«2 etil* na ia Peaooo, oa kapaUUu loa aka «a mokaahl nei noVanekouwp.

Ke aaoe oai u aei, • waihe hi mka mnm be pmlmpmim hoopii ike Aupuni • noi mom • hoopaa ia om !«om mapooi m pmo i himwi ole ma! i ko iakou hoekauwa anm i ke Aupaoi i km wa kmom kipi iho nei a na anee mlli i hoea ami mi m h*ule pa. Um ka me km mokamhl «<Kahuiui n i ke iwa eo b i kela Inoa mai Kapm! «kiko ae mi ka la 26 o laooaH iloko o km mmomwm e hok> ia oei • oa moku pem mmm lea. Ama km Im 2 o FVberoari i huii hoi mku a! oia oo ke awa k*hi ona i pukm mai ml. Mailoko ae o oa koo a paa o km Repobaiikm I hoike ae fi iakeo iho imum o ke Aupuni no ka haawi ana 1 ko lakou mau kekaa e kinal i ke kipl • ka ia 6 o laouari. ua oi aka mmuao ka umikuuiamalua haaeri, eim oae aohe pu e iawa ai. Aka me he aea !a aia paha ma ka ehiku haneri ka poe lako maoli. Eia na iujike o ka apana o Honoiulu nei no ka uiaiama holookoa o lamuari 1895, he 29 mau kaue a me 20 inau wahine, oia hol, he 32 mau Hawaii, 5 mau pako, 4 mau Pukiki, 2 mau lipaoa, I Berit«nia, 4 mttu Amerika a me 1 o na lahui e ae. Huina 41). Mailako mai o keia heimna inake, he 3 i make I kiia i ka pu. H« 11 o keia huina, aohe kauka oana i lapuau. Eia ke kahe a wai uei ka po« liele e hoohiki e uaalauia i ke Kumukanawii a e kakoo i ka Hepuhaiika o Hawall i koia mau ia. Ake iohe ia āku nei u» hoi kekahi po«' e olele ana, e pau aku aua lakou I ka hele e h >ohik! ke hoopau ia ae ke kauawai Koa. Auhea auauei ke aupuni e aku e kuewa hele ai a uolio hoopiilmeaai aku, oiai ua ikeia ae nei ka wikaul o ka Ilepuhalikae malama i nm ola a ine na waiwai o na mea a pau e hoopunaoa ana maluna o Hawaii.

He ln kupiHai o ka |>uH|>aaina o uu kipu ike uiHlihiui o k* luokukauh Amerik« lawe hae (( Piladelapia" ka l'oakahi iho nei, ina o ke kipa ia aua aku e ike o ka A<llmurala. Mawaena o ka poe malih'mi i kipa aku, ke Kanikela Generala Amerika, ke Kuuiiniiia Farani, ke Kanikt'ia nui Pukiki aue Hii Kuhina o ka Hepub:ilika Hatfh, Snuith a me Dauaon, a ua panee waie ia uiui no ko lakou uiau pu hoohinohauo oihaita a pau wale. Ua iohe mai inakou i lta la konohi o ua pake, oli ka la 25 o latiuari, \ i Pat Cullen o Waiahole e komo kauhale aua me kekahi hoa uialoko o ka hale o kekahi pake uia Koolau|Hiko nenei, aia hoi ua nnkilo aku la «ia i waioua, ua hoole mai la ka pake. I* hoole ana iaai no, ua ki la aku la ka pake, ku a inake )oa. Ua hopu ia kela keiki hapa haole, ua lawe ia mai I ke kulanakauhale nei, a ke kaU ia nei no koua heokolokolo la iua ke kanawaloka aina. Ua waiho ia ae na koho 11 ke ole a ka poe kapiU hale 110 ke kukulu aua I ka hnle w<tap* hou o ka Hoi Healahi. O na koho uinlulo iho, no ke kukulu wale ana no ia i kti hale me ka mauao ole uo ke pena a uio ke kahua a« olalo, uo ka mea ua makem tke ka hui na lakou e kukulu i ke me na pohaku ililli 1 hui ia me ka puna na pou e kau iho ai pa' kua oka hale. Kia na koho a kela ume keia: Oonoell he $2933; Howie, $3349; Lueaa Bru»., $3550, \Vickaader, $3550; \V. Waguer, $3940; D*H $3940.

I ka po Poiono aku aei, ua haawi makana ia aku o Frank B. McStook<ler, ke Kapena o na Kiai K«m iai • na, me kekahl pihi kaa olhan.i leumukuai nui, he holke haoaianao uo kuna makaukaa a eieu i ke kuiiikuhi a me ka hoonohoiaoho ana i ua poe klai kamaalnai kA wa kaua kipiihonei. Na ka Ilamuk» maoli i pilii aka i ua makana ia ma ka umauina oka mea I maknna la. A ua pane mal o Kapena McStock«r i«te na huaolelo kupouo I ka puali uana ka makana. Ua Uwe la m*l II oko o ka haie heopaa iawehaia o Kuapapanui i ka po Sabati iho uei e kekahi Pukiki, he eke na heopiha ia me aa lamaiaina hoaiioua i loaa aku iluna o ka eia nne «Mihaka e ka udlea. aaaa aaeke aei, a aalowale aku U. Ua kahikahi keU Pukiki, aa kekahi aaaa hoakanaka e ae ooa ekela kela haa«. Nolaiila/ aa kll ia aku Uko« e iaii e ka makai a ioaa aka ao e taea aaa, Ua paa i ka lawa ia mai lakou I ka iuUe hoe* paa Uwahaia. I ka ninaiiinaa !a aaa» aeie I lou kekahi wahi lihi mahni e pia al iakea, noUlla aa hookaa !* aku iAken a EWki nmoin* i UmaUmii hoailoaa.