Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 8, 23 February 1895 — Page 3

Page PDF (1.84 MB)

This text was transcribed by:  Pono Sternbergh
This work is dedicated to:  to Kumu Hiapo Perreira

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA HUI ALAHAO ME AINA O OAHU

MANAWA HOLO.

Mai a Mahope aku o Iune @, 1893

NA KAA AHI

HONOULIULI

                                                            B         B         A         D

                                                            A.M.    P.M.    P.M.    P.M.

HAALELE IA HONOLULU                        8:45     1:45     4:35     5:19

HAALELE IA MA@A@A               9:30     2:30     5:10     5:54

HIKI I HONOULIULI                                  9:57     2:57     5:35     6:22

NO HONOLULU.

                                                            C         B         B         A

                                                            A.M.    A.M.    P.M.    P.M.

HAALELE IA HONOULIULI                     6:21     10:43   2:43     5:42

HAALELE IA MA@A@A               6:55     11:15   4:15     6:19

HIKI I HONOLULU                         7:20     11:55   4:55     6:40

A         No na Poaono wale no

B         No kela a me keia la

C         Koe na la Sabati.

D         Koe na Poaono

 

NU HOU HAWAII

 

            Ua hoohui aenei o W. A. Kinney a me A. W. Carter @a laua iho ma ka oihana loio, a e lawelawe aku ana laua ma keia mua iho malalo o ka inoa hui Carter a me Kinney.

 

            Ua hookohu ia o A. St. M. Mackintosh, ke keikikane a Rev. A. Mackintosh o keia kulanakauhale, i Kakauolelo alua no ke Keena o ko na aina e, ma kahi o Lionel Hart i pau.

 

            Ua ku ae i ka mokupuni o Sana Mikaele ma ka la 20 o Ianuari i hala, ka mokuahi Keremani Branu@ele, oia hoi ka mokuahi i manao ia ai nana e hoohikihiki mai ana na limahana Pukiki hou loa no lakou ka heluna he 1000 paha ke hui ia na kane, wahine a me na kamalii.

 

            Ua ku aku ka mokukaua "Esmerald" i Iokosuka, Iapana, i ka la 5 o Feberuari mahope o ka haalele ana ia Honolulu nei i ka la 20 o Ianuari. Ua kuai ia kela mokukaua e ke aupuni o Iapana, no ke kumukuai he $1,650,000 ma o ka hoolala ana la a kekahi mau haole Amerika.

 

            He ahaaina puaa ka na makai kumau o ke kulanakauhale nei maloko o ke Keena Hookolokolo o ka Aha Hoomalu i ka po Poakahi iho nei me ka puaa momona i makana ia mai e ke keiki lalawai Wili Laiki. Malaila ae ka Ilamuku, kona Hope, na Kapena Makai a me kekahi poe e ae. Ono no hoi paha ko oukou mau puu.

 

            Eia ke ho@a nei @ Keoni Kolopana, Samuela Paka a me kekahi poe e ae e kukulu i ahahui hoohuiaina ma ka inoa "Ahahui aohe pilo lala," oia hoi i hui na ka poe pono kalaiaina ole. Aole anei keia he alakai hewa e hahai aku ai mahope o na moali o ka la 14 o Ianuari, 1893? E ku a noenoe!

 

            Ua hoopau ia o Mr. E. H. Wodehouse mai ka noho ana luna nui aku o ka Banako Hale Leta, a ua hookohu ia o Henry D. Johnson malama buke o ka mahiko o Waianae e pani ma ia wahi hakahaka. Ua hoopau ia o Mr. Wodehouse ma o ke kumu kalaiaina la, a ua pani ia hoi e kekahi hoohuiaina pukonakona.

 

            I ka Poaono o ka hebedoma hala, ua pau i ka hookuu ia mai me ka hookolokolo ole ia kekahi poe kanaka Hawaii i hopu ia no ka hoo@u@i ua komo pu iloko o ke kipi o ka la 6 o Ianuari no lakou na inoa malalo iho: Pap@ko, Alani Maka, P. Kalei, K. Kila, Kaluahine, Nalei, Kauhai, Kapu, D. Paa, Paoo, Kaapuni, Hookiekie, Pipiilani, Kaaha, Olohia a me Keaupuni.

 

            Ua haalele aku ka mokuahi Australia ia Kapalakiko i ka hora 10 a.m. o ka la 12 o Feberuari, a ua ku mai ma Honolulu nei i ka hora 2 auina la o Feberuari 18, he 6 la a me hapa wale no ka manawa holo. Ua lawe mai oia @a 26 mau ohua k@pena, 15 mau ohua oneki, 10 mau eke leta a me na ukana. A ka hora 4 o ke@a auina la Poaono, e kuk@ aku ai oia no kona awa i holo mai ai.

 

            Eia o T. Poka Spencer ke pai nei i buke moolelo ma ka olelo Hawaii o ke kaua poipo o ke kuko ana a na anee alii a ike e ia e ke Aupuni Repubalika pau i ka hopuhopu ia n@ alakai a me na heluna o ka poe a pau i komo kino a i lihi launa iki aku iloko o ka ohumuhu @ a hoolala ana e hookahuli i ke A@upuni. He buke kela he 100 aoao a keu, a i ka wa e paa ai, alaila waiho ia aku no ke ku@i.

 

            Ma ke awakea o ka la 19 o Feberuari nei, ua ku mai ma kela awa mai Kapalakiko mai ka mokuahi "Oceanic", kapena W. M. Smith, ma kona ala moana e holo loa ana no Iokahama a me Honekaona. Ke p@ kaha mau ukana i ka kiola ma kela mau awa ae la, alaila e holo loa ana oia i Belfast, Irelani e hana hou ia ai me na hooponopono hou i makemake ia nona. A ke paa, alaila e hoi hou ae oia ma ka laina mokuahi.

 

            Eia ka Ahahui Opiopio Imipono Karistiano o Kalaupapa ke hoomahui nei i ka paio, a e hoomaka ana lakou ma ka unu ana a pau ma kela mau kumu paio elua, oia: 1. O keaha la ka mea a ke Akua i hana mua ai i kinohi, o ka lani paha, a o ka honua paha? 2. I ka wa hea la ko Adamu hoomaka ana e hanalima i ka wa anei a ke Akua i hoonoho ai ma ka mahinaai o Edena, a i ole i ka wa paha i kipaku ia ai laua mawaho o Edena?

 

            Eia ke imi mai nei kekahi poe waiwai o Seattle, Wasinetona, e loaa o na mokuahi aole e emi malalo o ka 2000 mau tona e hali ai, no ka laina mokuahi hou e hooholo ia aku ana mawaena o Puget Sound, Portland a me Honolulu. He mea malama Banako o Seattle ma ke poo o keia hui la a lawelawe mai nei. Ua mahui ia mai, ua kokoke loa e kuai @a ona mokuahi a e makaukau ana no ka ho@ ia mai ma ka wa aole e emi aku mahope o ka la 15 o Mei aenei.

 

            Ua ku mai ka mokuahi Alameda i ke kakahiaka o ka Poaono o ka hebedoma i hala iloko o na la holo he eono a me hapa mai Kapalakiko mai. Ua apa loa oia i ke kali ma Kapalakiko i na eke leta Beritania a hala he elua mau la. Ua lawe mai oia ia 33 mau ohua no keia awa a me na eke leta. A ma ka hora 3 mahope iho o ia auina la, ua kikihi loa aku oia no na Panalaau o ka hema, me ka manao e nome aku i kela mau la haule ahiki i na awa hope iloko o ka manawa i aelike ia ae e halihali leta.

 

Ka Make ana o Kuhina Stevens

            Ma ke kulanakauhale o Augusta, mokuaina o Maine i ka la 8 o Feberuari, make aku la o Hon. John L. Stevens, ke Kuhina Amerika i pau i Hawaii.

            Ua hanau ia o John L. Stevens ma Mauna Vernon, okana o Kennebec, mokuaina o Maine, i Augate 1, 1820; hoonaauao ia ma ke kula Wessleyan o Maine a me ke kula Waterville Liberal; komo i ke kula kahunapule, a i ka iwa@alua kumamaha o na makahiki poni ia i kahunapule ma ka ekalesia Universalist. Mamuli o kona ano omaimai, ua kono ia oia e waiho i ka hana kahu@pule he umi makahiki mahope iho, ua hui aku oia me James G. Blaine, ma ka noho ona ana no ka nupepa Kennebec Journal ma Augusta. Ua noho oia me ia mau nupepa no umikumamakolu mau makahiki. Ua noho oia i lunamakaainana iloko o ka hale ahaolelo lunamakaainana mokuaina o Maine no ekolu mau makahiki, a he elua mau makahiki iloko o ka Aha Senate iho o Maine. Mai ka makahiki 1870 a hiki i 1873, e noho Kuhina Amerika ana oia no Urugua a me Paregua, a mailaila aku i haalele ai oia a hoi no ka home i Maine. I ka makahiki 1877, ua koho ia oia i Kuhina Amerika i Suedena a me Norewai a ma ka 1883, waiho oia i ka hana a hoi i kona home ma Maine.

            I Sepatemaba 1889, kohoia oia i Kuhina Amerika i Hawaii e Peresidena Harrison. Ua noho oia ma ia kulana hilinai ia a hiki i ka la 17 o Mei, 1893, lilo kona wahi ia James H. Blount. Ua lilo o Mr. Stevens i kanaka kaulana ma kana mau hana iloko o ka wa i hookahuliia ai ke aupuni alii. Ua kauoha aku oia i na koa marina o ka mokukaua Bosetona e lele mai iuka nei o ka aina, a mamuli o kana hana eleu i pale ia aku ai @a hoopilikia i na kamaaina Amerika. Ua huki oia i ka hae Amerika iluna a ua kukulu i aupuni hoomalu ia mai e Amerika. No keia hana, ua hoahewa loa ia oia e ka mana hooko o Cleveland, a oia hoi ka mea a na anee alii i makemake loa ai. Aka o kela ohumuhumu kipi a Cleveland a me Gresham kona kuhina nui, e hoihoi hou ae i ka moiwahine i kipakuia, ke mau nei no ka makamaka o na hoomanao ana no ia mea ma ka naau o ka lahui e kupono ole ai ke kuekaa hou aku i ke@a mau la kokoke. Aka, ua hoounaia mai o Blount la@u haalele loa ianei i wahi mea paahana na ka Peresidena p@u ma ke ano Komisina Kuikawa me ka mana a me ka pauaka nana i h@uwehekika ia@a a nalo loa mai ka noonoo a mahalo ia aku e ko ka lahui Amerika. O kana hana mua, oia ka huki ana ilalo i ka hae Amerika mai kona noho hoomalu ana mai ia Hawaii a Mr. Stevens i huki ai iluna o na pahu hae o Hawaii. O ka lua o ka Blount hana, oia ka ohi mai a hoomom@a i na olelo alapahi, apuhi a me hoopunipuni a ka poe e paa mai nei he mau pio i keia la ma ka halepaahao o Kawa, a o ua hoike pekapeka ino la ia i ikeia mai nei mahope he hana alakai hewa a he loio maoli no ka @o@ anee alii.

            Ua pale aku o Mr. Stevens i kana mau hana a me kona kulana me ka oi loa aku o ka naauao, a mahope o kona hoi ana aku nei, ua hoomakaukau oia he mau palapala hamama lehulehu, e hoike ana i kana mau hana a pau a@a wale no maloko mai o ka palena mana o ke kuhina. Aole oia i hoo@ i kona manao mahalo i ka poe hookahuli aupuni o ka 1893, aka ua hoikeike aku oia i na ike e lawa ai aole oia i ohumuhumu me lakou, a aole hoi i hookauwa iki aku i na koa Amerika e kokua ia lakou.

            Mamuli o ka make ana o Mr. Stevens, ua hala aku la ia makamaka a me hoaloha oiaio no Hawaii Repubalika. Ua make oia me ka piha o kona mau makahiki maluna aku o ke kanahiku, he ola ana i kaana ia ai ka naauao o kona aina ma ona la ma na wahi a pau i noho kuhina ai, no lakou na moolelo e pinai mai nei i ka hoike.

 

Hoole loa o Rudolph Spreckels

Aole i Hui me na Anee Alii

            Ua pai ia ma na nupepa o Kapalakiko na kamakamailio ana me Rudolph Spreckels o ka poe mea kakau nupepa e ninaninau ana iaia no kona awili pu ia iloko o ka hoala kaua kipi a na Anee Alii ma Hawaii. Ua hoole loa oia, aole loa ia i komo iki iloko o ka hoao ana e hookahuli i ka Repubalika o Hawaii. Ua ae oia he hoaloha launa oluolu loa ka moiwahine i pau nona a ua kipa pinepine aku e ike no na manawa lehulehu. He hana naaupo loa nana ka hookomo ana aku iaia ma ka huikau e kue aku ai i ke aupuni, no ka mea aia ma Hawaii ka nui o kona waiwai kahi i waiho ai.

            Ke olelo ia nei, he palapala ka Mekia Seward mai ka moiwahine mai i pau nana, e noi ana e kokua aku iaia. Ina he leta kekahi a Seward o ia ano, aole loa oia i ike, a aole loa i hoike ia aku. O na olelo a pau e hooili ia nei ua makemake oia e kokua i na Anee Alii ma ka hoeueu ana aku i kela ohumu kipi kue i ka Repubalika o Hawaii, he wahahee loa.

            Ke hoole loa nei o Rudolph Spreckels aole @a i kuai i na pu no ka poe kipi a i ole ia hoolako aku la hoi i na dala e kuai pu ai. Ua ike oia i ko Wilcox ano he mea paipai hoohaunaele wale iho no. Ina he manao kue kona i ke Aupuni o Dole, aole loa oia e hana naaupo ma ka hui ana aku ma kekahi ano me Wilcox a me kona poe hahai. He manao kuio loa kona, ina e kuekaa ia ana e huli i na mea a pau e pololei ana kana e hoole nei aohe oia i komo lihi iki aku i keia paipai kipi.

            Mai ka wa mai ona a me kona hoahanau i kuai ai i ke kuleana mahiko, he makahiki aenei ka loihi o ka manawa i hala, ua hoike aku la i na alakai o na anee alii mai upu aku lakou e loaa ona mau kokua mai a laua mai no ka hana ano pili kalaiaina.

            Ua maopopo i ka moiwahine i pau keia mea, a pela no kekahi poe e ae. O ka mea oiaio, i kekahi wa e kamakamailio ana laua me ka moiwahine i pau i Ianuari o ka 1894 i hala, ua hoopuka pololei ia aku iaia ka manao, malia o ko laua aloha i ka moiwahine mamua aku o ia wa, ka mea nana e alako aku iaia e lawelawe i kekahi hana ma ko ka moiwahine i pau aoao, aka he nui ko laua kuleana iloko o ka mahiko, e hiki iole ai ia laua ke komo aku iloko o na mea pili kalaiaina.

            O F. F. Follis, ka mea e olelo ia nei ma ia manawa he agena lawelawe no Spreckels, ua mai @a e waiho ala ma Kapalakiko. Ua hoole o Mr. Follis i ka oiaio ole o na mea e olelo ahewa ia nei no Rudolph Spreckels maloko o na nupepa, a pela mai no hoi ka laua kakauolelo o Bluxome ka inoa.

 

Ke Kulana Aupuni.

            Mahope o ka ike ana i na hana hoohaunaele o ka malama i h@l@, a me na mea a pau e pili ana i ka ulu ana mai o kekahi ninau ano nui i keia wa no na mea e pili ana i ko kakou kulana aupuni e noho ai ma kela hope aku.

            Ke ulu mai nei na manao like ole iwaena o na Hawaii ponoi no k@ kulana aupuni kupono no kakou e noho ai. Ke kokua nei kekahi poe Hawaii i ke kulana hoohui aupuni me Amerika Huipuia; a ia manawa hookahi ke kue nei kekahi poe Hawaii ia manao, a ke olelo nei lakou he oi aku ka pono e noho no kakou malalo o ke kulana he Aupuni Repubalika Kuokoa.

            Ia'u e hoao nei e hoakaka i ko'u mau manao kalaiaina ma keia ninau, ke noi nei au i ka lehulehu o kuu mau hoa Hawaii i like ole na manao kalaiaina me ka'u e hoakaka ai, e pale ae i na huhu pilikin@ ana; a ia wa hookahi, he mea pono no ia lakou ke hoakaka mai i na kumu e hiki ai e manao ia ai ka'u mau hoakaka ana aole i ku i ka pololei; no ka mea, a nui na kukakuka ana loaa mai na mea pololei e like me na hoakaka a kela kalaiaina naauao kahiko i kapaia o ke Akeakamai Solomona.

            Ke ku nei au ma ka aoao e hoakaka ana, o ka hoohui aku me Amerika Hiupuia ka oi aku o ke kulana aupuni maikai loa a kakou e hahai ai no Hawaii nei i keia manawa.

            Aka he mea oiaio no, no na makahiki elua i hala ae nei, ua nui ka huhu o kuu mau makamaka Hawaii ia'u, mamuli o kuu hoakaka ana i ko'u mau manao, o ka hoohui aku o na Paeaina o Hawaii me Amerika Huipuia ka oi aku o ka pono loa no kakou, aka, ano, ke ike nei au @ kekahi o ua poe la i kue ino mai ia'u ia mau makahiki i hala aku la, ke hoao nei lakou me ka ikaika i oi aku i ko'u e hookoia kela manao hoohuiaina; ke mahalo nui nei au ia poe, a ke manaolana pu nei no hoi au, e hiki mai ana ka manawa a na Hawaii naauao a pau e ike a hoomaopopo ai, he oi aku ko kakou mau pomaikai ma ke ano kulana hooponopono aupuni a kulana noho ulakolako ana, he hoohui ia kakou me Amerika Huipuia.

            E hoakaka ana au ma ka manao mua, oia hoi, e loaa ana ia kakou ka oi aku o ka pomaikai ma ke ano kulana hoohui aupuni a kulana hooponopono aupuni. I ke@a wa, mamuli o ke kulana Aupuni Repubalika Kuokoa no Hawaii nei, ua akaka loa me ke kanalua ole, aole loa e loaa ana i na kanaka Hawaii na kulana aupuni kiekie e like me ia i ike ia i ka wa e noho alii ana ka Moi Kalakaua i make aku la. I mea e kakoo ai i kela manao, e huli ae kakou a nana aku ma na moolelo o ke ao nei no na keneturia makahiki i hala aku, e ike no kakou i keia mea; i ka wa i loaa ai i na kanaka ili keokeo ka mana hoomalu a mana kiekie iloko o kekahi aina, aole loa i ike ia ma ka moolelo o na wa i hala, ua emi hou mai na ili keokeo ilalo; a ua paa loa hoi ia mea e like me ka wanana a Noa i kuni paa ai maluna o ka@a p@e mamo mahope o ka pau ana o kona maluhiluhi i ka ona. Aka hoi, ke olelo nei au, ina e hoohui ia ana kakou me Amerika Huipuia ma ke ano kulana laulaha e like me na kanawai o Amerika Huipuia, alaila no na makahiki mua e komo aku ai kakou malalo oia ano noho aupuni ana, e loaa ana i na kanaka Hawaii na kulana kiekie iloko o ka aina ma na oihana aupuni, a hiki i ka wa e oi ai ka heluna e na ili keokeo maluna o na kanaka Hawaii, no ka mea, i ka wa e hoohui ia ai kakou, e loaa ana i kela a me keia mea ka mana koho balota ma ke ano he hookahi wale no koho ana o ke kanaka hookahi.

            E oi aku ana ko kakou kulana ano ulakolako o ka noho ana ia wa mamua o keia wa. He manaohai ano paakiki no keia na na Hawaii e hoomaopopo ai; aole au e olelo ana e loaa k@ ulakolako i na Hawaii a pau, no ka mea, ua maopopo no aole i pau loa na kanaka Hawaii i ka helu ia ma kahi o ka poe mikiala hana; aka, ke olelo nei au o na Hawaii a pau e hoao ana e helu ia lakou ma ka papa helu o ka poe mikiala hana, aole au e kanalua ke olelo ae, e loaa ana ia lakou na kulana ulakolako ia wa, i oi aku mamua o ko keia wa.

            I ka wa e hoohui ia ai, e nui mai ana ka poe waiwai e komo mai ana iloko nei o ka aina, e emi ana ka uku o ke dala, e nui mai ana ka poe nana e kuai mai i na mea ulu iloko o ka aina; e akea aku ana na makeke e lilo aku ai na mea ulu o Hawaii nei; e uhaiaholo ana kakou mamuli o kela manao, o ka mea hooikaika ma ka hana e loaa ana @ na pomaikai o kona luhi, e nui ana na hana hou iloko o ka aina, e nui ana na moku ku mai i Hawaii nei, e hiki mai ana ka wa@olelo @oe moana i Hawaii nei, @ nui launa ole mai ana na poe makaikai e hiki mai ana e honi i na ea oluolu o Ka Paredaiso o ka Pakipika, e lilo o Hawaii nei i home na na ona miliona o na aina nui o ke ao nei i na wa hooilo, hooi aku ana ka mana hooponopono aupuni i ka hoomaikai a me ka hana hou ana i na alanui aupuni a puni ka Paeaina, e hoomaemae a hana hou ia ana na uapo, e hooi  ia aku ana a nui na mokuahi holo pili aina, e kamailio ana o Hawaii me Oahu nei ika imo ana a ka maka, e lilo ana na kula pa@ waiho w@e i mau kula uliuli i na mea kanu, e paapu ana na wahi a pau i na mahin@ lehulehu, e nui a lehulehu ana na hana kupono i na kanaka ilihune ke hana no lakou iho ma ke ano kuokoa, e pau ana ka mana o ka oihana kepa paahana ma Hawaii nei, a ma ke ano nui, e loaa ana i kela a me keia mea mikiala hana na mea e hoohauoli ai iaia, a e hooi aku hoi i kona ikaika hana.

            Mawaho ae o keia mau pomaikai i hoakaka ia mamua ae, e loaa ana ia kakou ka maluhia o ka noho ana, a palekana mai na kaua kuloko uluaoa e like me ia i ikeia ma ka malama o Ianuari i aui aku la, ina no e mau kakou ma ke ano Aupuni Repubalika, aohe he mea naua e keakea i ka ulu hou ana mai o na uluaoa iloko o ka aina; a pela no, he mea hiki wale no i na aupuni nui ke lawe i kela mau Paeaina me ka ikaika i na wa a pau.

            Nolaila ke hoohuihui ia keia mau mea a pau, e hiki aku ana kakou i ka hope loa o keia kukulu manao ana, a e puana ae kakou, E hoohui ia o Hawaii me Am@rika Huipuia, oia ke kulana Aupuni maikai loa no Hawaii i keia wa.

            Me ka mahalo,

            LOIO HAWAII.

Honolulu, Feb. 21, 1895.

 

Hoolaha hou.

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o HAKALAAU o Wailuku, Maui, i make.

            Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike helu a Wm. Nawai, Lunahooponopono o ka waiwai o Hakalaau i make, e noi ana e aponoia na hoolilo he $198, a e hoike ana o na mea i loaa iaia he $225, a e noi ana e nana a e aponoia kela mau mea, a e kauohaia e maheleia na waiwai e waiho ana ma kona lima i ka poe i kuleana i ka waiwai, a e hookuu iaia a me kona mau hope.

            Ke kauohaia nei, o ka POAKOLU, la 13 o MARAKI, A. D. 1895 ma ke hora 10 kakahiaka imua o ua Lunakanawai la ma ke Keena Hookolokolo o ia Aha ma Wailuku, Mokupuni o Maui, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na papa hoike helu a o ka poe a pau i pili malaila, e hele mai a e hoike i ke kumu e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai i na mea i kuleana iloko o ua waiwai la.

            Kakauia ma Wailuku, Feberuari 14, 1895

            Na ka Aha:

            W. G. ARMSTRONG

            Kakauolelo.

2534 3

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Ekahi o ka Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopon@ waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Kaaialo k. i make.

            Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka palapala kauoha a Kaaialo k., i make i waiho ia mai, ma ka la 20 o Feberuari, 1895, i keia aha a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia ua palapala kauoha la a e hoopukaia ka palapala lunahooponopono waiwai ia Kamakee w, i waihoia mai e ua Kamakee w la i oleloia.

            Ke kauohia nei, o ka POALIMA, la 22 o MARAKI, A. D. 1895, hora 10 kaka@iaka o ia la, ma ke keena hookolokolo o ua aha la, ma ka Hale Hookolokolo ma Aliiolani Hale, Honolulu oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hooiaio ana i ua palapala kauoha la, a malaila a ma ia wahi e hele mai ai ka poe a pau i kuleana e kue i ua palapala kauoha la, a me ka haawi ana i ka palapala lunahooponopono waiwai.

            Hanaia ma Honolulu, Feb. 20, 1895.

            Na ka Aha:

            GEO. LUCAS,

            Kakauolelo.

253@-3

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

I KULIKE AI ME NA HOOKO @ANA O KEKAHI aelike waiwai lewa i hanaia e MANUEL CASHEIRO o Hilo, Mokupuni o Hawaii, ia Antone G. Serrao o ia wahi hookahi no, i hanaia ma ka la 15 o Iulai, A. D. 1893, a i kopeia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni ma Honolulu, B uke 145 aoao 279 a me 280.

            Ke hoolahaia aku nei ka lohe i na mea a pau ua komo ae nei ka mea e paa nei i ka moraki a ua lawe mai nei i na hale a me na waiwai l@wa a ke manao nei e hooko aku i ka moraki no ka uhakiia o ka aelike, oia hoi ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i hala ka manawa hookaa.

            Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe i na mea a pau, e kuai ia aku ana keia mau waiwai a pau i paa maloko o ua moraki la, ma ke kudala akea ke hiki aku i ka POAONO, la 23 o FEBERUARI A. D. 1895, ma ka Hale Hookolokolo ma Hilo, hora 12 awakea o ia la.

            Eia na waiwai i paa maloko o kela moraki:

            Na hoolimalima o na aina o Punahoa, Piihonua, me na hale a pau e ku ana maluna iho o ka mea nana i moraki mai a me na ko e ulu nei maluna o ua mau aina nei.

            ANTONE G. SERRAO,

            Mea e paa nei i ka Moraki.

            No na mea i koe, e ninau ia Hitchcock a me Wilder, na Loio no ka mea e paa nei i ka moraki.

2524-3

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

I KULIKE AI ME NA HOOKO ANA O KEkahi moraki i hana ia i ka la 1 o Augate A. D. 1893 e Ja@. H. S. MARTIN o Waiohinu Kau Mokupuni o Hawaii ia Cecil Brown o Honolulu Mokupuni o Oahu, kope ia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni, Buke 145 ma na aoao 276 a me 277.

            Ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau, ke makemake nei ka mea nona ka inoa malalo iho e hooko aku i ua moraki la no ke kumu ka uhaki ia o ka aelike, oia ka hookaa ole @a o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

            Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe i na mea a pau, mahope iho o ka pau ana o na hebedoma ekolu mai ka la aku o keia hoolaha ana, alaila e waiho ia aku no ka waiwai i paa maloko o keia moraki ma ke kudala akea ma ke kulanakauhale o Honolulu Mokupuni o Oahu ma ka POAONO, MARAKI 23, 1895, hora 12 awakea o ia la ma ka Hale Kudala o Jas. F. Morgan.

            No na mea i k@, e ninau ia

            CECIL BROWN,

            Mea e paa nei i ka moraki.

            Kakauia ma Honolulu Feberuari 14, 1895.

            O ka waiwai i paa maloko o ua moraki la, oia kela apana aina e waiho @a ma Kamaoa, Kau, Hawaii, a i kuhikuhi ia ma ke Kuleana Hoona Aina Helu 10680 nona ka ili he 3 66-100 mau eka a me kekahi apana aina e waiho @a ma Waiohinu Kau Hawaii a i kuhikuhi pono ia maloko o ka Palapala Sila Nui Helu 3206 Kuleana Hoona Aina Helu 6946.      2534-4

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

I KULIKE AI ME NA HOOKO ANA O KEkahi moraki i hana ia ma ka ka la 8 o Okatoba 1894 e CHAS. T. GULICK Kahu no HENRY F. POOR o Honolulu Mokupuni o Oahu ia William H. Rice o Lihue Mokupuni o Kauai, kope ia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni Buke 151 ma na aoao 161 a me 162.

            Ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau, ke makemake nei ka mea nona ka inoa malalo iho e hooko aku i ua moraki la no ke kumu ka uhaki ia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

            Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe, mahope iho o ka pau ana o na hebedoma ekolu mai ka la aku o keia hoolaha ana, e waiho ia aku no ka waiwai i pea maloko o ua moraki la ma ke kudala akea e Jas. F. Morgan ma ka Pa Halelio ma Alanui Kula mawaena o na alanui Nuuanu a me Lilihu, Honolulu, ma ka POAONO la 23 o MARAKI, 1895, hora 12 awakea o ia la.

            No na mea i koe, e ninau ia

            W. H. RICE,

            Ka mea e paa nei i ka moraki.

            A i ole ia CECIL BROWN, Loio.

            Kakauia ma Honolulu, Feberuari 18, 1895.

            O ka waiwai i paa maloko o ua moraki la, oia kela umi (10) pipi waiu a me na ohi i kuni ia me ka hao W @ ma ka uha hope hema, a i lawe ia e ka mea e paa nei i ka moraki malalo o @a olelo o ua moraki la, a @ia ma ke Kula Hanai Holoholona o Waia@ae Mokupuni o Oahu e malama ia nei na pipi.   2534-4

 

Hoolaha Hou.

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

I KULIKE AI ME NA HOOKO ANA O KEkahi moraki i hana ia ma ka ka la 7 o Iune A. D. 1884, e CHARLES WALLACE a me ANN WALLACE kana wahine o Waihee Mokupuni o Maui ia John S. Walker a me F. H. Hayselden, Kahu malalo o ka palapala kauoha a James G. Hayselden o Honolulu i make, kope ia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni Buke 59 ma na aoao 106, 107 a me 108.

            Ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau, ke makemake nei ka mea nona ka inoa malalo iho ke kahu e o@a nei e hooko aku i ua moraki la no ka uhaki ia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

            Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe i na mea a pau mahope aku o ka pau ana o na hebedoma ekolu mai ka la aku o keia hoolaha ana, alaila e kuai kudala ia aku no ka waiwai i paa maloko o ua moraki la ma ke kulanakauhale o Honolulu Mokupuni o Oahu, ma ka POANON, MARAKI 23, hora 12 awakea o ia la ma ka Hale Kudala o James F. Morgan.

            No na mea i koe, e ninau ia

            F. H. HAYSELDEN,

            Kahu e o@a nei o ka Palapala Kauoha a Jas. G. Hayselden

            A i ole ia

            CECIL BROWN, Loio

            Kakauia ma Honolulu, Feberuari 14, 1895.

            O ka waiwai i paa maloko o kekia moraki, oia kela mau apana aina iloko o na ili o Kapokea a me Loikahi iloko o Waihee nona ka ili he 1 34-100 mau eka a me kela mau apana aina pu iloko o ka ili o Kapokea a me Loikahi iloko o Waihee nono ka ili he 3 47-100 mau eka, o keia mau apana aina a pau a@a ua kuhikuhi ia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 5@90 Kuleana Helu 3775 @a A@akalea apana 2 a me 1.

2@4-4

 

HOOLAHA HOOHUI.

KE HOIKE NEI KEIA O KA POE NO LAKOU na inoa malalo iho, J. @. Dowsett, J. L. Dowsett Kahu, Gilbert J. Waller, B. F. Dillingham, @. M. Von Holt Kahu, Cecil Brown, John Ena, W. B. Godfrey, S. M. Damon, Geo J. Campbell, Samuel Parker, W. G. Irwin, M. P. Robinson, A. J. Campbell, F. M. Swa@ey, L. L. McCandless Brown a me McCandles@, J. P. Mendon@, @. Focke Kahu, Paul R. Isenberg, Geo. F. McLeod, William Heilbron a me Gasper Silva o Honolulu, mokupuni o Oahu, H. P. Baldwin, @. P. Baldwin Kahu a me W. H. Cornwell mokupuni o Maui, George Clark, E. C. Greenwell Kahu, August Ha@neberg, Ebe@ P. Low me John Maguire o ka mokupuni o Hawaii, ua hoohuiia lakou ma ka lawelawe oihana ma ke kulanakauhale o Honolulu mokupuni o Oahu, ma ka hana kuai pipi nui a me kuai liilii a me ke kuai ili pipi a me ili kao malalo o ka inoa hui Metropolitan Meat Company.

            Kakauia ma Honolulu, Feberuari 13, 1895.

            C. J. WALLER,

            Luna nui o ka Metropolitan Meat Company.

2534-2

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Ho@ponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Anton@ Pedro i make kauoha ole.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka palapala noi a Pipiana ka wahine kanemake a Antone Pedro e olelo ana, o Antone Pedro o Ewa Oahu ua make kauoha ole ma Manana Ewa i olelo mua ia ma ka la 9 o Feberuari A. D. 1895, a e noi ana e hoopuka ia na palapala lunahooponopono waiwai ia Cecil Brown o Honolulu.

            Ke kauoha ia nei o ka POALIMA la 15 o MARAKI A. D. 1895, oia ka la i koho ia no ka hooloha ana i ua palapala noi la ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi e hele mai ai na mea a pau i pili a e hoike mai ina he kumu ka lakou e ae ole ia ai ua palapala noi la.

            Kakauia ma Honolulu Feb. 14, 1895.

            Na ka Aha:

            GEORGE LUCAS

2533-3 Kakauolelo.

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Elima o ko Hawaii Pae Aina. Imua o ka Aha Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o KAUI (k) i make. Imua o Lunakanawai J. Hardy. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike helu waiwai a J. Kakina Lunaho@ponopono o ka waiwai o Kaui (k) o Hanalei Mokupui o Kauai i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he $69.35, a e hoike ana o na mea i loaa iaia he $93.55, e nana a e apono ia keia mau mea, a e kauoha ia e mahele ia na waiwai e waiho ana ma kona lima, e hookuu ia oia a me kona mau @ope mai ko lakou noho ana lunahooponopono waiwai.

            Ke kauoha ia nei o ka POALUA, la 19 o MARAKI A. D. 1895, hora 10 a. m. ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Lihue Mokupuni o Kauai, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me ka papa hoike helu waiwai, a ma ia wahi a me ia manawa e hele mai ai ka poe a pau i kulean@ a e hoike mai ina he kumu kekahi e ae ole ia ai a e hoike mai i ka poe i kuleana i ua waiwai la.

            A e hoopukaia keia kauoha ma ka olelo Hawaii iloko o ke KUOKOA, he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu, no ekolu hebedoma nee papa, a o ka hoolaha hope loa ana aole e emi malalo o elua mau hebedoma mamua ae o ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana.

            Kakauia ma Lihue i keia la 8 o Feberuari 1895.

            JACOB HARDY.

            Lunakanawai Kaapuni Apana Elima.

            2533-3

 

Hoolaha Hou.

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Elima o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka waiwai o JAMES GILMAN no Hanapepe Kauai i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke Keena.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala noi a @ha (w), Hattie Makaonaona, John a me Iulia Gilman, e hoike mai ana o James Gilman no Hanapepe i oleloia, ua make kauoha ole ma ia wahi ma ka la @ o Maraki M. H. 1888, a e noi ana e haawi ia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia August Dreier no Eleele Kauai.

            Ua kauoha ia o ka POAHA, ka la 14 o MARAKI M. H. 1895, i ka hora 10 a. m., oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ka Lunakanawai la ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Lihue, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili @ hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai na noi la. A o keia olelo kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke KUOKOA, nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Lihue, ko Hawaii Pae Aina, Feberuari @, M. H. 189@.

            Na ka Aha:

            R. W. T. PURVIS.

            2@2-3 Kakauolelo.

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Aha Hooponopono Waiwai. Ma ka @a@a o ka waiwai o D. N. HELELOA (k) o Kau Hawaii i make kauoha ole.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Charles Meini@he o Waiohinu Kau Hawaii e ho@k@ ana, o D. N. Heleloa (k) o Wa@omao Kau Hawaii ua make kauoha ole ma Wa@omao Kau Hawaii ma ka la @ o Feberuari A. D. 1894, me ka waiho iho he waiwai ma ko Hawaii Pae Aina i kupono ke hooponopono ia, a e noi ana e hoopuka ia @a palapala lunahooponopono waiwai ia Charles Meini@he.

            Ke kauoha ia nei, o ka POAKOLU la 3 o APERILA A. D. 1895, ma ka hora 10 a. m., oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua palapala noi la ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Waiohinu Kau Hawaii, a ma ia manawa a ma ia wahi e hele mai ai na poe a pau i pili a e hoike mai i ke kumu e ae ole ia ai ua noi la.

            Kakau ia ma Hilo, Ianuari 21, @

            Na ka Aha:

            DANIELA PORTER

            2532-3@         Kakauolelo

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Mokupuni o Maui, ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o MA@ no Waihee Maui i make.

            No ka mea, ma ka la 11 o Ianuari M. H. 18@ uwa waiho ia mai imua o ka Aha, ka Palapala Hoopii a Kahale Ma@aihi@w@, ka wahine kane make, e hoonohoia i Komisina nana e ma@ a hookaawale i kona kuleana Hapakolu o @ wahine kane make.

            Nolaila, ua kauoha ia o ka POAKLOU, ma ka la 27 o FEBERUARI, M. H. 18@ ma ka hora 10 ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha ma Wailuku, Maui, oia ka la a me ka hora e hooloheia ai e noi, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia Palapala Noi a me ka hoonoho ana i Komisina.

            Kakauia ma Wailuku, ko Hawaii Pae Aina, Ianuari 26, M. H. 1895.

            Na ka Aha:

            G. ARMSTRONG.

            Kakauolelo Aha Kaapuni Apana Elua

            2@31 3

 

PAPA! PAPA

AIA MA KAHI O

Lewers & Cooke

(LUI MA)

Ma ke kahua hema o Alanui Papu me Moi.

E LOAA NO NA

PAPA NOUAIKI

O kela a me keia ano.

Na Pani Puka, na Puka Aniani,

na Olepelepe, na Pou, na O'a,

na Papa Hele, na Papu Ku,

me na Papa Moe he nui loa

NA PILI HALE O NA ANO A PAU

A me na

WAI HOOHINUHINU NANI

O na ano a pau loa.

Na Balaki o na Ano he Nui wa

Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou @ hoolawa aku ma na mea a pau e @ @ ma ka laua oihana no ka

Uku Haahaa Loa,

@ike me ka mea @ @ @a mawaena o Lana a me ka Mea Kuai.

Hele Mai e Wae no Oukou iho.

2396-q

 

HEAHA !

No ka Hanai ana i Kau Keiki?

He hiki no anei ia oe ke malama iaia no $1.10 no ka pule hookahi (5 keneta) o ka ai ana. Ma KAMEHAMEHA e loaa no i kau Keika ka

AI ANA "i oi ae mamua o ko ka Home."

HOONAAUAO

"o ka maikai e like me ka ke dala e hoolako ai"

AO HANA--7 hana ano like ole

HIMENI--Mele a me Mea Kani

Na Mea no a pau

No $1.10 o ka pule, $2.09 i ka Halekula Pokii o ka pule.

Ua emi iho ke hoouna mai oe i kau Keiki. Kakauia e

THEODORE RICHARD

Kumuluna.

A E KNAPP.

Kumuluna o ka Halekula o na Pokii.

E Hoomaka ana i Feberuari 12, 1895. 2531-4

 

E Haawi i na keiki Ai Waiu

A ME NA POE OMAIMAI

MELLIN'S FOOD

FOR INFANTS AND INVALIDS

TRADE @ MARK

I ka Mea Ai.

He Ai Hooulu Oi Loa

No ka hooulu Kamalii

Ka Hoopohala mai an@

Na Mai Ake @ Pau

Na Opu A@wali o@o.

a me na elemakule loaa i na Nawaliwali

HE AI MAIKAI LOA

No na Pokii Hanai Lima ia

BENSON, SMITH & CO.

Na Agena wale no ko Hawaii Pae A@a