Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 8, 23 February 1895 — Hoomanao Walohia no Henry N. Castle. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Hoomanao Walohia no Henry N. Castle.

Me ka paamako oni ke <kKilohana Pookela, o ka L»hai Hawaii" e kAh&kaha iho oei, no ka haale aoa iho o ka make maluna o Ifenr>- X.

C«?tle a hona aku la mai ko ka honua uuikaiKai ana aku iaia, kekahi > ko Honolulu nei uiau kakaolelo makapeni opio wiwo ole, oioi, naaujo, a he loio hoi. He mana kana peni a ho maopopo na manao me ke kuio. Ma keia anaina, ua kaikai ia oia iluna uie ka mahaloia, i he mau haneri e u nei no kona make opiopio ana. Ua hanauia oia m.i Ilonolulu nei i Augate 22, 18G2, na Mr. a me Mrs. S. N. Kakela, kekahi o na uiakua i hikl mua mai. Ma ke kula nui o Punaliou i leaa ai īaiu na hoonaauao ruua ana, aka e like me ke nke a ka nuuu huonaahuahua iku i ka imi uaauao ana, nolaila ua liolo aku oia a komo iloko o ke Kulanui o Ohei'lin, e imi ikaika ana i Ka naauao, a i ka 18S3, he ekoiu u'ale 110 makahiki o ka nohoana, ua puka mal la oia, a oia ka haumana opiopio loa o ia papa o ka puka ana. Ua hookaau olelo ae o Prof. Jordaii Smith nona, oia kekahi o na kauaka ui elou a niikioi loa ana i halawai ai. [ ka puka ana mai ke Kulanui, ua hoi īuai oia a Aoho pu ma ke keena loio o kona kaikuaana o Wili Kakeia ma Ilonolulu nel. Aka i Dekemaba o 1885, ua hoi hou aku oia i Amerika Huipuia a komo i ke kula kanawai o llavada a ma ka 1887 kona'hoikeia aua a hoi mai ī ka aina nei mahope o ka hoohala ana he mau malama ma Amenka. I ka ISSS, hoomaka ofa i ka hana nupepa ma ka noho lunahooponopono ana no na nupepa haole Pacifie Commen'lal Aclvortiser a me Hawaiian Gazette. Ma ka hapa hope o ia makahiki, hooholo iho la oia e hōi hou e hoomau i ke ao kanawai ma Havada, aka hala loa aku nae oia oo Berelina a me Leipsic, kahi a kona hoaloha pili loa o ke kula e noho ana a hooiawa loa aku (a i kona ao ana i ke akeakamal. Ma Leipsie halawai iho Ia oia me Mias Fredfa Steckner, a i ka 1889, mare ia iho la laua ma Ladana, a malaila liolo aku la laua i ka hoikeike nui o malamaia aua ma Parisa me Mr. a me Mrs. James B. Castle. Mahope o ka hala ana o kekahi mau malama o ka hele makaikai ana, ua hoi loa niai la oia i Honolulu nei a hooma* ka hou i ka hana lunahooponopono o na nupepa mamua ae, me ka lawelawe pu i ke kakau moolelo o na hana o ka Ahaolelo o 1592 no ka uupepn. Ma lune o ia makahikl, hanau mai la kn Ir.ua kaikamahme o Dorothy, aka ma lulai koke ae no o ia makahiki hookahi, ma&e aku la ka makuahine ma o ke kahuli ana la o ke kaa lio. 2a makahiki ua holo aku o Mr. Senry N. Castle J Euix»pa a hoi mai la i ka 1891 ae, hapai hou no I ka noho lunahooponopono nupepa. Ma Dekemaba 1892, mare hou iho la oia ia Mlss Mabel R. Wing, ka mea e noho kumukula ana ma Punahou ia wa. A i lanuari koke mai no o ka 1893, ala mai la ka hookahuli aupuni, & o Mr. Cast!e kekahi i paa ī ka pu ma ke ano koa, e ku wati maoli ana I ka la a ma ka po hoi oaa kana hana nupopa. Mahope o ke akakuu ana o na mea a pau, ua holo aku oia a me kana wahine i ke kulanui o Ann Axbor, kahl a kona kaikoeke George Meade # kane a kekahi kaikuahioe 00%oo% ,e noho kumu ana no ke kula. Mamuli o ko Peresideoa Cleveland hoeo ana e hoihoi hoa i ka moiwat*tne i kipakuia i Dekemaba 1893, aa hoi hou wai i Honolulu ne! ma ka huakai po me ke Kohlna Kakioa a me W. H. Arm3troog. Ua hapai ho« I ka hana lanaheopohopouo, a ua hoomauia a blk! l Ao< gato o 1394, ua hoi hott aku oim i |Amerika Huipaia, ah&eweho i ka

, wahiiie ma Pilaeleiapii», & i $epate* mai» i hala aka nei, liolo loa ! G*. nemaaiA tne ka lnwe pa aka i kaoa kallniizkabiite īkm>tby e ike i koiwi knpooawahin* raa oia hoi ka makoahiee «ka wahlae anoa. Mahope o kona hala au aka i EaImpa, hanaa ihoia k»na wahlae elon i ke keiki ma Piladelapid. L'a »ho o Mr. C*atle ia Uawaii nei me ka maa»o e hooiiala 003 Europs I hmokahi aukahiki, a oia ke kumu o ka lawe pa i ke kailamahla« eha e hooma* kaikai t d& makamak& <ua aia, ā ea ka wahme no hoi e holo *ku mahope a hui «ue i«ua i Earopa noa ka hapa lioye o ka luakahiki, ka mea i a»ak*m*ik* e hoohala i ka wa mu ma PilailnlaplH. Aka ua ho©fwa k> Mrs, C<i*tle i k*ttn m»nao e holo aku i Europ«, a o ka btK>ltila hoj»e, o Mr. Ciistle a we ke kaika> nmMhiue uo ke hol iuai a ioaaJa i Pilttdelapia, alaila hui loa mai no Uawaii nei. Aka i ka loaa ana *ku o na p;ilapala >a Mr. Castle no fcela ohumu a Busb, Cr»ck a me Nawahi, aa noonoo nai o Mr. Castle no ka hoi mai i Hawaii nei i ka wa ttokoke e ioaa ana iaia. Aka iko Mrs. C*stle lohe ana ua ala mni ke kaua kipi a na auee alii, ua telcga> rapa koke aku ka wahine mai Pila«ielapia aku i ke kane "e hoi mal ina i manao oia pela." Ua luaa keia telpgdrauia mauiuaokeawakea, a ua maopopo ole ia Mr. Castle ke ano a hiki i ka auina la, o)a ka wa i ike ai oia ma ka nupepa 01. .dina he wahi elele palapala pokole loa e ho ike ana i ke ala ana uiai o ke klpi a me ka make ana o Mr. C. L. Carter. Ia wa, ua kii koke oia i palapala uku eemoku ma ka inukuahi muae holo ana no Amerikn, ka Elbe, a kakau mai la i kana wahiue e hoo* makaukau i ole ai e apa no ka hoi i Eionolulu.

Ua kau koke laua maluna oka mokuahi Elbe, a holo mai la ma ke Kai Akau i ka la 29 o lanuari, aka mamua o ka wehewehe ana o kaiao oiai ka mokuahi uui Elbe eholo ana ma kona ala moaua, uie ka leo hooho e ole mamua, hookui mai la ka iliu o ka mokuahi 8e x kotia Craithie o Aberdeen, he 475 tona ka nui, uia ka aoao o ka mokuahi a he owe aua oki pu ia mai la o waeua e kela nokuahi uuku. Uu paa pu ka mokuahi uuku no kekahi uianawa pokole ana ke kupikipikio o ke kai i hookaawale ia laua. Mailoko maio ka 3SO poe o kelamokuahi, heuuku wale no ka poe i pakele mai/