Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 8, 23 February 1895 — Make Ma'uwale. [ARTICLE]

Make Ma'uwale.

Ma ku po Poaono lanuari ua make oL. Kaiaikamalie no ka ona ma Keokea Kula, eia kahi moolelo no kona make ana. Ua hooinaka

kona ui a inu nna i ka waiona mai ka Poaha tnai, pela no i Ka Poalimu ae, ma keia la ua ike kou mea kakau iaia e newa ae aaa a pili mai la mawaho o ko'u pa-hale, ua hui oia me kekahi hoaloha ona, a ma ko laua papaolelo ana, ua pane maila oia i kona hoaloha uie keia mau olelo, o kou la keia e ike ni ia'u, apopo Poaono aole oe e ike hou m'u. Aumoe oia po hiki aku la oia i kona home, ao ae Poaono ia, makaukau hou no e hele i ka ona, mauiua o ka hele ann, ua ka-ua maila ka hoa i*ili ka hoa o ka noho ana i ka inea he wahine, ua lawa ka hele ana i ka

ona, eia kninine, mai au'a oe ia'u, he men lianoliaiio no ke keiki a ! Kaiaikamalio ke inake i ka ona a oie ko kau lio hou. Nolaila e kii ana au i kuu inau ilala kau lio hou ! eiima ia Paikano (pake) ma Waiakoa i paa kuu pahu kupapau. A liala maila me ka maliu ole aku i ka leo alolia o ka wahine, ua ike hou no kou mea kakau iaia a me kona inakuakane e. hnulani ae ana ma na lio. Ua liala aku la no Waiak©a, a oiai ho niau la konohi keia j no na Pake, a e kahe awai ana na kane, na wahinea me keiki no kahi o na pake. A mai Waiakoa mai i huli hoi mai ai a kipa aeia ma kahi 0 To Sam Po ma Keokea, a oialaila 1 make aku la, penei ko'u lohe i ka moolelo oia kipa nna. Aia malaiia o 3. Kamakele a me kona ohana, a he poo lehuleha wale malaila, oiai e hoom»ikaukau ana o To Sam Po i pīipa-aina o na mea ai Hawaii i kupono na kona mau hoaloha, i ka makaukau ana o keia papa-*ina ua noho na mea apau e ai i ka lokomaikai o ka pake, ua panee maila ka pake eha omole waiona, a inn a ai iho la ka iehulehu, ua piha, ua maona maoli kekahi poe. A o Lewi kekahi oia poe, ua paka maiia oia a mawaho o ka pa hale a moe iho ia. Puka maila hoi 0 Kaiaikamalie e moe ana ke keiki 1 ka ona, ua hoao oia e haawi i kokua i kana keiki, aole e hiki, no ka mea ua poali pu oia ia haawiaa hookahi, ua haalele Ia oia naaia wahi, malaila pu kona mau pokii a me na lehuleha he nui wale, ua pau lakou i ka hoi, a waiho ia no e moe pela, a moe loa aku la. Ua moe oia a ao kela po, e hooma'u tnau ana ka hau anu iaia f oial he manawa anu keia, ao ae he §abati ia, ua ike ia oia e na pake ua make, ua kii ia o J. Kamakele, a hoouna pu ia no hoi ka lono kaumaha i ka ohana. A U'u e huipu ana me ka Rev. S. Kapa ka iho ana i Honaaula, ahiki | maua ma kahl o H, W. JSopo Wo» j ua hookui maila me maoa keia lono walohia, aole e hiki ia maaa ke hull hoa i hape, oa hoonee maaa

no nma t & haUw«! aku U m» ka nai leha!eha oka mea i make, e paa mal an* • ike a « hoihoi tka i kioo lepa Aole no i ptis«u «e kelt ium*« a paiWA keknhi poe i ka hiki »rt* iu«i o ke kaa plp?. e nia iu *tw; he kaa pipi ah» keia? Ua p*hot* ac!a o Uwi aa make, i ka hoihol i* ara* o ke kino lepo, ho oia ma« oo k* waliwali maikai o ke kioo nie he kiao make ole aim, aoie oae he h»na, m* ka Poeiaa ae kaoaio ana, ma ka po mamua ako v ua kahe m.u ka h*oa mai ke kioo mai o ka mea i make, aie he wea ala o ka haoa hope loa ia. Ua hiki mai ka hope makai Wlfli Kiog o Makawao, aa hoopuka oia i kaoa oieio hoohoio, oa make ooa o Lewi, e ae pu ana ī na makua, ua make ka iaua keiki mamuli no o ko oukou ona pu ana, ona n?i luakua hahai aka no na keiki. E hoomanao ia ana aael, niamuli o ka loaa ana iho ia o keia piiikia? Auwe ka minamina oke ola makamae eia kanaka opiopio.

Ua haaiele iho oia i ka hoapili he wahine me na keiki elima e noho hemaheiua ana nei, e paiauma aku ana mahope ama keia aoao aku oka houua. Pela pu no hoi ua makua a me na pokli. Ke hoonaauoo nei kou mea kakau he mea pono loa e waiho aku i ka waiona, uo ka mea aohe mea hana i nele i kona uku ia mai, oia ka ka palapaia i olelo mai ai. Hu ka wai i ke piil—Ke hu eei ka wai o ua alna nei a ke kupauaha i noho ai i keia mau la, a he lua ole ka hauoii īa makou i keia mau la, a ua nui pu no hoi ka ikaika oka makaui mai ka hema mal, aua ohule ia na kaupoku hale. W. E. K. Maikaī, Keokea, Kula, Maui.