Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 12, 23 March 1895 — 1893 Kale Noadofa 1895. [ARTICLE]

1893 Kale Noadofa 1895.

Mahope o ka moe maiie ana i ke kai o ko haku o Kale Noadofa no ka manawa loihi ma Coronado, Kaleponi, ua ike iho īiiakou maioko o ka nupepa "La" o Nu loka o ka ia 13 o Feberuari i hala, ua puka ae oia i ke akea mai ka pee ana i ka lua me ka olelo ao ia Peresidena Doie. Ma ka hoomaopopo aka nai keia mamao, me he mea la, ua heiuhelu poioiei o Kale Noadofa i na o&ooleio o ka hoao hope ana iho uei e kipi no ka pono o LUiuokalani, ke akua wahine o kona mau manao ulaahewa, a i na la maikai hoi ka Moiwahine o kona puuwai lokahi. Aka i keia wa, ke noho mai nei oia ma ke ano ianakanawai, aoie ma ke ano he mea maliani. O ke ano o kona manao, al oleo kaim olelo hooholo ua akaheie loa ma ka hoolo» li ana, Aoie he haalaia iloko o kona leo iaia « kaa iho al i ka pupa!e kapa eleele a kukaia mai la i kona manao me keia maa olelo malālolho: "Ua heiaheia akaheie ioa aa i m mooielo piha o na hookolokoio ia

aoa ok* poe boib klpi! paa mtlo ko o na napepa o Hooolalo, i !oaa mai ia'a ma ke eka leta hope mal oei. Oka aha he tbs hoekolokolo koi» ika ua maopopo o»i oa hoike nuU o na haua o la &ha, aa lawelpwe na hoa me k« akahele no hana i ka mea poiolel. "Aole io I makaukao e oielo he hana pono eie ke li I na kaimka e Uke me Wilctx, Caramlos a me AshfonJ, I aa he oieloike e ahewa ! la ai ka mea pono e kipaku ia iakea mai ka aioa maL Oia hoi, o na haoia Ui keokeo a me oa poe hapm haole e llke la m#* Wik*ox a me Nowlein, aka oa ».iki ke li ia o Wi!cox maw&eoa o nn Uauoli paipai lima. "No ka mea e pili «na i ka moi* wahine, ke nana an i kona ae ana e hoaha ht na «inmieoalla malo> ko o kona haie ponoi, n ae aku hoi I kena kekua ponoi a lue kona hoa'loha ia Nowieia e komo iioko o keia hoao kipi iapowale ua uiaopopo ala waie no kona pniekana malaio o ke aloha ia mai e ke Aupuni, e pono ai oia ke kipaku ia mai Hawaii mai, koe wale no a hoolawa aku i ka makemake e ke Anpuni, oiai ua haalele loa aenei oia i kana mau koina i ka nohoalii a e haawi ana no ke Aupuni o Dj!e, e nuho maiie ioa i keia hope aku me ka l«kahi i ke Aupuni ana i hoohiki ih» la e noho makaainana." £ li ia na ili keokeo kipi, o ka raea nae i makemnke ia o Wiiikoki, a e kipaku ia e Lilluokaiani niai k« aina aku, Oia iho lt ka ol«lo boohoio a Ka!e Noadofi, keia haole hapauea kVkau o ka nupepa * fcierald' a na hui. aloha aina kauaka hupo i pailani wale aku ai no nie ke ano ole, mui ka aha hookolokole» mai o Coronado Kulepoui. Heaha ka mea nana i houloli i kona pnuwai a papa aku ni i kt*la nupepa lolelua e noho malie.

O ke Kale Noadofa uo aenei keia, ka hoaloha a me ka hoa ohumuhumu o Claus Sprt ekt-'s a me fea haukae liiount, i i.ouikaika iuo ai a kakau piuepine aUu i na mauao e hoohaahaa ai ia lVresidena D»le a me kona Aupuni uie ka lahui Amerika, a e hoouiau aku i ka huomomoa i na hanohano 110 ka wahine a ua mea kakau nupepa epaepa ln, ma kona ano lunakanawai, e ahewa mai nei e kipaku mai ka aina aku? O Nowlein, Cutnmins a me Ashforil a me ke koena aku o lakou ke hui puia me ka puhikole \Vilcox, a Noadofa e uiakemake nel e ike i ka li ia aua ««mawaena o na hauoli paipai limn," e hana n»e ana no iakou no ia wanao hookahi e like me Noadofa a me kona poe hoaloha i hana ai me ka manao e ko ma kekahi aoo e ae. Iloaha keia, uo ka mea aoie i hala aenei he iwakalua malama o ko Kale Noadofa hoouna ana aku i £ka nupepa "Herald" i ka hoike o na hana mahaio a hoomaikai i papahi la aku iaia i ka wh arm i holo aku ai mai Hont>iulu aku, e na hoaloha o ka wahine ana i hiipoi ai mamua, a e kau aku nei hoi i ka hoopai oka make. Eia ka palapala aua kauwa makawela la i kakau aku ai: «lu:t he ruau mea'kekalii i makemake ole ia o na alakai hoohniaina, e loaa 110 iu iluko o na hookelakela akea no ka hanohano o Mr. Spreo kles ame a'u ma ka la iHehinei (lane 27, 1893) ma ka holo ana o ka mokuahi. "He mau liebedooja i liala uku mamua, ua loaa mai ia'u he noi ina i ko'u wa e makemake ai e hoi no AmeHka Huipulia, o haawi ia ana he mau hookahakaha hooioi. Ua hoole aku au i keia, aka 1 ka wa i lohe ia ai aole owau wale a me ka'u kaikamahlne aka he mau kauna e ae o ko Spreckels mau hoaioha ke holo pu ana ma keia mokuahl, ua akoakoa ae he anaina nui o na kanaka maeli a me na haole raa ka

napo e lawe mai ana i na lei pua ma ke ano Hawaii, a mawaho ae o keia he maa hoike manao mahaio mai na hui Hawaii anee alii mai eiua kane a wahine. Ua uhi ia makoo a paa pu I na lel, a ua ku i eehia na hoike manao hauoli i pa< hola ia mai i ka nupepa "Heraid" a me kou mea kakau. Ai ka moku* ahi i emi aku ai no ka holo, ua haawi mai la ke an&iua nui he ekolu mau huro ana no ka nupeps «'Herald" a me kou mea kakau, u he ekoiu mau huro ana no Peresidena Kalivalana a me Amerika Iluipaia a me ekoiu mau huro i haawi ia no Oans Spreckeb a me kana keikikane." O wai ka mea nana i honiuuiu ae i keia anaina kanaka nui nana e houhi !a ia a paapu o Noadofa I na lei pua ma ke aao Hawali olaolu a haawi huro mai laia, Grover Kali* vaUoa a me CU«s Bpreckelaf a me kaoa keikikane? Oka mea oiaio, aole na ka poe iaia ke Aupuoi a Noadofa i kakau kne akn ai me na huaoieio hakuepa hoiaoino. Aoie, aka naNowleio, WUikoki, Bush t Nawahi a me ka poe hapo ino apau a oa Koado& nel I bootiio ai S man hoa haihaioieio nonā oiaioia ma Honoiola aei. Ahahana! paaa ka waha o oa Koadofa nel i ka lo ilio.