Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 12, 23 March 1895 — HE MOOLELO WALOHIA NO NA UI Makua Ole Elua. LA FOSA, Ka Makona, A ME Pia Fosa, KA MEA I PIHA I KE ALOHA. DE WODISE, Ka Naita Puuwai Piha Hamama a me ka Olu Waipahe. [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO NA UI Makua Ole Elua.

LA FOSA, Ka Makona,

A ME Pia Fosa, KA MEA I PIHA I KE ALOHA.

DE WODISE, Ka Naita Puuwai Piha Hamama a me ka Olu Waipahe.

MOKUNA V. KA MAKAPO ME KE KOKOOLUA OLE. "Aihue iaia," i pane aku ai o Pia, iioko o ka ieo i hele a piha i ke kaumuha nui, a i hooi loa ia ae hoi no na Ipo awa-iwa o konn iuakuahine. "A he mea luki no hoi ia oe ke hoike aku i kou mau makua," wahi ana me ka leo hookamani, a o keia aihue keiki, ua like ia ute ka mea ole, a he mea ieaiea ioa iho Ia ia n& kona iunaikehala. i "O ko maua makua!" i puana aku | ai o Luisa tne ke kaumaha nui me ka iho makawaiu hou ana mai o kona mau waimaka, "Auwe, e ka wuhine maikai, he mau kt iki makua ole maua!" ««He mau hoaiauna paha kou — hoaloha paha?" wahi a Pia. "O ko inaua hiki ana iho nei no ia ! Parisa nei, aole loa au i ike i kekahi mea o keia wahi. He mau huaolelo keia o ke kaumaha i ili iho maiuna o Pia, aka, i kona makuahine ua l&we oia i keia mea me ka manao okoa loa, no ka mea, ua ninau aku la oia me ke aoo oolea loa: "Aolo hookahl—aole iwa no hoi kekahi mea?" me ke kaumaha nui o Lulsa i luliluli ae al i kona poo. *• lieaha ke ano o na kan&k» i lawe aihue ai i kou kaikuaana, he poe keonlmana a i ole he poe kulana haahaa paha?" i nioau aku ai o Pia me kahi manaoluna ina he mea hiki paha iaia ke haawi i na kokua ana no ka īmi ana i ka mea i nalowale.

"re'iea la e hiki ai ia'u?" 1 ninau aku ai o Luiaa me ku iuuluu nui. <*Ua hiki ia oe ke ike i ko lakou lole," weihi a ka makuahine Fosa, a i hookunahihi ia kona mau noonoo ma kana mau mea i manao kuhihewa ai no ka hupe mai o keia kaikamahlne. "Aowf, e ka .wahloe malkai, he makapo au," wahi a Luisa me ke kaumaha nui. ««Ua aankapo oe!" I puana aku ai 0 Pia, me ka piha! ke aleha nni laia e halo ana i ua maka ike ole o ke kalkamahlne. A o ka makuakine Fosa, nana pono akw la o(a i ke kaikamahine opiopio e iike me ka mea e nana ana 1 kekahi luahuna dala hou, a ike koke aku la oia la minaie koke noi ka nu! o na alahele ana e hoohana ai uialuna o keia makana i !oaa iala. ««Ahahana!" wahi a kona noonoo, ««Makapo me ka ohana ole, hoaloha a hoaiauna ole iloko o Far!sa me ka opiopio a me ka nani." « «'He oiaio," wahi a ke keiki kioa iaialpau aeai ka nana ana i na maka o ke kalkamahine popiilkia a hali aku la eia me ke kaumaha nni makehlp. oplopio a me ka ui, n wahi aoa lala iho me ka namimamu liilii»

me ka holoi aoa ika waimaka, a oia ka mea oaoa i hoano e loa i kona kalaoa, aua kokoke loa e hoike amaka ia ae. *•£ hele! £ hookou mai ia'u a me ia wale no," wahi a kahi luahlne. "Na'u e hooponopono nona." Aka, oka ka makuahioe Fosa mau olelo hoi nana e hooponopono na h?mahema o ke kaikamahine popilikia, ua oi aku ia mamua o kaua mea i kamailio ai. O kana hooponepono, he mea ia no kakou e hoebaeha ia ai, a uie ke akua e haawi mai ai i ka nianao aloha maluna o ka mea pilikia a keia iuahine e lawe nei maialo o kona mau maiumaiu. "Ae, e mama," wahi a Piameke ano hoomakauieau no ka hoelohe ana i ka leo kauoha a kona makuahioe, "e poao kaua e kokua iala no ka imi ana i kona kaikuaana." "Na'u e hooponopono kela!" i puana aku ai kahi iuahine ilokoo ka leo ana i maniio ai he oluoiu a me he kohu makuahiue la; aia maoawa pu oiu i huli ino aku ai me na heiehelena i piha i ka huhu nui iinua o Fia, i»ia no eku aku ana. "Ua ike no uu i kau mea e hana ai," Ku aku la o Pia me ka nana pono ana i ke kaikamahine makapo, iaia e paa ana no i ua lima o kahi luahine, i no ka nui o kona eehia no ka ui o ke kiiikamahine, aole e hiki iaia ke haaiale ia iaua. "Heie koke oe!" i puana aku ai kahi iuahiue mo ka hikiwawe iloko oka leo aaka hawanawana, iaia i wehe ue ui i ka umii ana a ua lima oke kaikamahine a heie mai la imua o ke keiki kina me ka huhu nui! , No ku wakau o haaiele ia oia e koua kokua wahine, paneaku laoia me ke kuhi ana o na iima i o a ianei ne ke ake o ka pa hou aku iaia o kona lima. "Mai haalele mai hoi ia'u e ka wahine maikai!" "Mai makau, e kuu aloha, eia no au," i pane mai ai ka makuahine Fosa, me ke ano hoohoihoi. Heie aku la o Pia me ke kaiua wawae maiie imua o kana wahi huīla, a hapai ae la a kau iho ia maluna o kona kua, a hoomaka aku la e hele. Aole hiki iki iaia ke hele ke hele me ka aiawa ole mai ihope no ka nana ana i ke kaikamahine i haiamu ia e ka nani.

"Makapo!" 'wahi aua 1 puana ae ai, īaia hoi e halo ana i ke kino pilalahi o ke kaikaiiiahine. "Opiopio a me ka ui pu." A iaia e noonoo aifk no kona wahi kulaua iho, me ka minoaka i hoahi iho ai iaaluna o kona helehelena, a iloko o keia ehaeha nui, he pilikia maoli no, no ka uiea ua nui loa ka pilihua 0 kona unau no kona ano mai kela kino ae, a hoomau aku la oia: <<Ui! Ileaha la ia mea ia oe, e ke kina i hoowahawaha ia?" A me he mea i olelola mai iaia aolo ©ia e noonoo no ka nani a o kekahi mea e ae paha, aka, o kona wahikinono kana e nana iho, a hele aku la oia me ka maluhiluhi, a o kona wahl leo e kahea aoa, "Na pahi e hookalaial" ua .hooi pepalua ia iho ka ehaeha iaia, i kela a me keia manawa aua « hookiekie ae ai i kona leo 1 piha i ke kaumaha nui. "£a, ea—e kuu keiki maikai, mai hepohopo oe," wahi a ka makuahine Fosa, iaia i kau ako a! I koua Uma maluna o ka poohiwi o ke kaikamahine makapo a hoomaka iho la e kilohl i ka l«le • ke kaikamahiae popilikia e komo ana. "At>we! Ia wai la au e hele aku ai i kokua?" i ninau aku al o Luiav me ke kauuaha nui. «la'u," wahi a Ia Fo*», e heoili ana i km maikai o ka olelo ana»a me ke ieo ano makaahine ia, malona o kana mau olelo! paka hou ae al keia olelo, «owaa nei la he wakioe heopono. £ haawi no au la oe i home nou e noho ai a hlkl i km loaa ana o kou kaikuaana." ««£ ka wahlne malkai, nui kou lokomaikai o kou haawi ana mal ia'ia i ke aloha palena ole," wahi a liOttt me ka mahalo. «A e huli io anaanei kaua 1 kuu kalkua&na, aole paha?" ««Pela ho, be mannwi holl wale aku no p&ka keia—€ft» aahea oe, e hele mal me a'a," me ka noonoo no

ka nui o kooa manawa e hoohana ai." Aole hoio Luisa i ike iho ! ka makau na na haawina o ka ehaeha 6 lli mai ana maluna ona maialo o na hana lapuwale a hoomainoino a keia luahine, pana aku la ola me ka hilinai nul iaia: Ke waiho aku nei au ia'u iho malaio o kau maiama ana f eka wahine maikai." " Aole au hana maikai e ae, no ka mea, ela oe malaio • ka naaiumaiu o oa lima maitai." A ia manawa kahl iuahine i aiakai aku ai i ke kaikamahlne makapo i ka hale i noho ia e ke ino. MOKUNA VI. KA HOME O KA POE FOSA. Alakai aku la ka oaakuahine Fosa ia Luisa ma na aianui me keakaheie, aka nae, ina aoie ka noonoo © ke kaikamahina popilikia i hoano eia mamuii oka naiowale ana o kona kaikuaana, ioa ua iohe oia I ka nani o ia mau alanui a hoihoi hoi ka hele ana; ua lawe aku kahi luahine iaia ma na aianui mehameha, a i na manawt\ a pau o iaua e halawai mai ai me kekahi mea, e hoauau no ka iaua helo ana mamuli o ka makau. No kekahi mau minute aole oLa Fosa i kamailio iki, a peia no I;oi me Luisa. O kekahi o lana, e noonoo ana no ka makana i loaa iaia, a pehea Ia oia e hoohana ai no ka ioaa mai o kekahi pomaikai; a e kekahi hoi o laua, e neoaoo ana no kona kaikuaana i aihue ia mai iaia aku. A he mea oiaio, aole keia o ko ka makuahine Fosa luia o ka heie ma na alanui me ke kani ole o ka waha no ka mea he helu ekahi oia ma ka oihana makilo, a o kona feo maa mau ano hanuna e kahea ai, "Imau kokua aioha © na kanska maikal' I mau kokua aloha no kahi luahine ilihune nei," ua kamaaina i kanaka o na huina aianui ana e hele mau ai aka, I keia hana ana hoi, aole oia i maKemake e ike o Luisa i ke ano o kana apana hana, a eia no hoi kekahi, aole oia i makemake e ike ia mai, no ka mea, ua makau oia mahope komo ka manao hoohuoi ina lakou e ike mai ana i keia mea me ka lole maemae.

«Mai kou manawa iiiiii lou mai anei kou makapo ana e kuu aioha?" i ninau aku ai oia me ke ano ak&hai a kohu leo makuahine hoi. "Aolē pela, e ka wahine maikal," i pane aku ai o Luisa. «He elua makahiki waie no ko'u makapo ana." <<Elua makahiki!" i pane aku ai 0 La Fosa, heaha ke kumu i nalowale ai ka ike a kou maka?" ioaa au i kekahi mai fiva, a i kekahi manawa, ua kohu mea e oni ana iloko o kuu mau maka," i pane aku ai 0 Lulsa me ke kaumaha nui, iaia i hoomanao ae ai no ia manawa 1 paniku ia ai kona ike ana, a i hoopaahaoia hoi e like me keia maiana iho ona i keia wa. «He kanalua ioa au ne ka loaa aoa i kou mau maka ke ola, aole anei peia?" i ninau aku ai kahl iua. hine, i maopopo ai iaia ke ano o ka mahao o ke kaikamahine ina he manao makemake kekahi ona i kana malama ana. «Ua manao o Heneriata eioaa ana no ia'a ke ola; he nui loa hoi na kanaka akamai o kel& kulaaakauhale nui," i pane aku ai o Luiaa, me na maka i hele a piha i ka waimaka, iaia I hoomanao ae ai nokona kaikaaana aioha i naiowaie. Ua kuai aku oia i ko miua maa wahi pono a paa ioa, i mahuahaa ai hei na wahi kenikeni e uku aku ai i na kauka." «Alaila, he mao alaa kou, ea?" ««Aole nui, e ka wahine maikai. I ka manawa i make ai ko maa iqakua, nawaiho iho iaaa ! kekahi wahi hale uuku no maua e noho ai. Aka pehea ka ioihi a kaua e heie hou aku a!? M A e ko Laiaa leo, iaia i uinaa aku ai, ua hahai maopo|H> mai oia ae ka nui o kona maiahUahi. <*He mau kapaai heiu waie no koe, e kna aioha. He poe iiihane makou, aote hiki ke noho i ka hale maikai, a noiaiia, he wahi hale aaka ao makoa na kaeoka iokewal. Aka, e hooiaoa," wahi a kahi b2ahtne iaia e paipai aoa ! ka poo~ hiwl. Kokoke kaaa & hiki iiaila.'* Aoie ii pasu