Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 14, 6 April 1895 — MA KE KAUOHA. [ARTICLE]

MA KE KAUOHA.

KANAWAI 27. H* Kakawai e Hoololi ai i ka Pacet 1 a me Pauku 5 o ke Ka.xawai 74 o ee Anpuw KrtKAWi o ko Hawaii Pa* Aixa, 1 Kapaia ** He Kasawai S VTU A>'A I SA EKMOKU PaKE, * Pako a>*a I KA 3lokcua 80 o sa Kakawai o 1892, 1 Hooholoia *a KA LA 30 o yoraatAßA, XL H-1882,1 Kapaia Hb Ka*awai b Hoohahi AI I KA HKLE ASA MAI OXA EK3COKC Pakk.** E Hooholoia e ka Aha Ilooko a me ka Aha Kuka o ka Rcpubalika o Hawaii. Packc 1. Ma keia ke hoololi ia nei ka Paoku 1 o ka Kanawai i oleloia ma ke kapae ana akn i na hnaolelo "mailoko ae o na dala e ioaa ana i ka paahana** a me na huaolelo " haka hana" a e hookomo ia ma ia wahi hope ae la i na huaoieio " limahana i oleioia," i heluheluia ai ka Paaka i oleloia e like me keia: Paoka L Hawaho ae o na kumu i lioakakaia ma ka Paakn 2 o ka Mokuna LXXX o na Kanawai o ke Kan o 1802, e hiki ai e haawi ia na paiapaia ae i na Pake e komo iloko o ko Hawaii Pae Aina e laweiawe ma ke ano he man limahana T>ihana mahiai ma na mahinaai, a i oleia, maioko o na hale wili laiki a ko paha, e haawiia na palapala ae la mamnli wale no o keia kumn hou iho e uka ia akn e ka limahana i oleloia he hookahi dala me kanalima keneta i ka pau ana o kela a rae keia mahina i ka Papa Hoopae Lima Hana ma ke ano a maialo hoi o na rnla a ka Papa e kauoha ai, a hiki i ka manawa e hiki ai ka huina o ia mau hookaa ana ma kela a me keia mea ike kanakolukumamaono daia, e paa ia ma ke ano he waihona no ka limahana no na i»«nn i lioakakaia mahope iho nei maloko nei.

Pauku 2. Ma keia ke hoololi ia nei ka Pauku 5 o ke Kanawai i oleloia ma ke kapae ana aku i na huaolelo " o kela a me keia mea hoohana i na Pake i hookomoia mai iloko o keia Aupani malalo 0 na palapala ae i hoakakaia ma keia Kanawai, e hookaa ole ana ika Papa Hoopae Lima Hana i na huina i hoakaka ia maluna ae nei mailoko ae ona uku hanaoia mau limahana," ae hookomo ma ia wahi i na huaolelo "na kela a me keia mea hoohana i na Pake i hookomoia mai iloko o keia Aupuni malalo o na palapala ae i hoakaka ia ma keia Kanawai e lawe ae mai ka uku hana o ia limahana i ka pau ana o kela ame keia mahina i hookalii dnla me knnalimn koneta, a o kela a me keia mea hoohann i na Pake e hookaa ole ae ana i ka Papa Hoopae Limn Hana ika huina i hai ia ae la maluna mailoko ae oka nku hana oia mau limohaun, a o kela a me keia limnhana e hoole ana a i oleia e hookaa ole ana ika huina i oleloia," i heluheluia ai ka Paukn i oleloia e liko me keia: Pauku 5. Na kela a me keia mea hoohana i na Pake i liookomo ia mai iloko o keia Aupuni malalo o na palapnla ao i hoakaknia ma keia Kanawai e lawe maiioko ae o ka uku hnna o iu limahnnn 1 ka pau Jina o kela a me keia mahina i hookahi ilala me knnalimn kenetn, no keln n mo keia mea lioohnna i na Pake e hooknn ole ne nnn i kn Pnpa Iloopae Limn Hann i kn Iminn i honkakain mnlunn ne nei mniloko neokn ukir linnno ia mnu limnhnun, n o keln a me keia limahnnn e h(H>le nnn n i olein e hookna 010 ana i kn huinn i oleloia mn ka manawa a me ko auo i knuohnia e ka Papa i oleloia, o manao in un hnna i kn liewa Mikaninn n un liiki e hoopaiin e uku i keknhi lioopni nole e emi malnk» o umi dala, nole hōi e oi nku mnmua o kanalima dala no kela n mo kein hnunole nnn; n un hiki i ka Pnpn i olelo in mn in hope ilio e lioole i kn ne auu aku i ke noi o ia haku lmna i palapala ae no na Pake i komo mai iloko o keia Aupuui. Eia uo nao hoi, ina a kekahi haku liana o ia ano e hoike ne i ka Papa i oleloia iloko o knnakolu la mahope iho o ia hnna ole ana i na kuinu kupono no ia hana ole nua, nlaila nole no e kauia nn luK>pai i oleloia. Pauku 3, E mnna kela knunwni mni n mnhope aku o konn la e hoolnluiin ni. Aponoia i keia la 19 o Mamki, M. 11. 1805. [Knknuinonin] SANFOBD 13. DOLE, Perceidenn o ka Repubalikn o Hnwaii. IKnkniiinoain] J. A. Kino, Kuhina Ktdaiainn. KANAWAI 26. II b Kakawai e Hoomaopopo ana no ka ia ara o ka koi ANA I kr Aupum llawah.

/7 Hooho'oia e Aha līoolo a me ka Aha Kuka o ka liepuhalika o Pauko 1. E loaa no i ka Aha Hookolokolo Kiekie ka mana knokoa e hoolohe a hooholo i na hana mahope iho nei, a e hooholo ik> ma na ninau e pili ana i ka oiaio o na mea i uin ne me ka waiho oleia imua o ke juro. Akahi—Na koi a pauloaike aupani i hookumuia ma o kekahi kanawai o ka llepuhalikai a i .oleia mamnli o kek&hi rula o kekalii kanawai Keena Hooko; a i oleia mamuli o kekahi aelike i hana ia a i manaoia ua hanaia paha, me ke Aupnui, -a me na koi a pan i waiho ia akn imua o ia Aha e kekahi o na Hale elua, Elua.—Na koi ann a pan he aie ko ka mea koi {setoffj na koi ana i ka meanana ko koi, [ooai>fcer elaim] iia koi poho ina ua hoomaopopoia a hoomaopopo oleia paha, a i ole ia na koi ana o na ano a pau, ma ko ke Aupuni aoao i kekahi kanaka e koi ana i ko Aupuni malalo o na olelo o keia Kanawai, keia maloko o keia uei Pauku 2. Ma ka hookolokolo ana i kekahi hihia i waihoia ae ai he koi mia he aioko kamea hoopii, koi ana i ka mea hoopii, koiuo ke polio a koi e ae paha ma ka aoao o ke Aupuni © kue aha i ka mea nana ke koi i ke Aupuni imua o kaAha ioleloia,na ka Aha e hoolohe a hf>oholo noia koima kaaoaoo ke Aupuni a e kue ana nohoi i ke Anpuni; a i m ma ka uana ana i ka hihia a pau k» |

oce ka aha aa a*e ka mea koi i ke anpooi, e hooholo joo ia pela, a e Hk> r*> is oielo hoohoio i mea paa maa k«L Pint 3. Aole uo • w&iho aku a hoo- j pii paha ma ke 900 i olelo nma ta kekahi | kanaka i kdrahi koi i loaa iaia a i okia | kekahi lanawaiwai <nta [a«ig&£e] he idhia e waiho ana imoa o kekahi bookolokoio e ae kekahi hoopii a palapala keea e kae asa i kekahi kaoaka e lawelawe aua, i ka manawa i loaa ai ke knmo hoopii i hoak&kaia ma ia hoopii ana, a i ole ia oa olelo e lawelawe «n» oia Tn»fel*» 0 ka mana o ke aapuni. Pauku 4. Oka poe kapa ok, he poe knpa nae oo kekahi aapimi nana i haawi 1 na knpa o keia BepabaHka i ke koleana e hoopii i na koi i ia anponi inma o kona maa aha hookolokolo, e loaa no ia lakou ka pono oka hana ana i na koi i keia aapom e like nie ia i hai maa ia ae pHPauku 5. ooa koi a pau loa e koe ana i keia aupani, i hiki e ma ke ano i oielo moa ia ae nēi, e pak ia no ka manawa pau ole ina* aole ka palapala noi e hoakaka ana i ke ano oia koi e waihoia ae imoa o ka aha, a i oieia e hooanaia i ka aha e ke kakaaolelo o ka Benaie a i oieia e ke kakaooieio o ka Haie o ka Poe i kohoia, e iike me ia i hoakaka ia ma ke kanawai, iioko o eiaa makahiki mahope iho o ka loaa maa ana o ke koL Eia nae, o na koi o ka poe i komo malalo 0 kekahi kama e kupono oie ai ma ke kanawai aoie e pale ia i na e waihoia ae ke koi imaa o ka aha, a i oieia e hooana ia e iike me ia i oleloia ae nei, iioko o hookahi makahiki mahope iho o ka paa ana o na kumu i knpono ole ai. Pauku 6, Na ka mea koi ina manawa a pan e hoakaka piha maioko o kona paiapaia noi i ke koi, ka hana i hanaia e piii ana i oa koi ia maloko o ka Ahaoieio, a i oieia e kekahi o na keena oihana, i na na hanaia £ela; ka poe nona ia, a i kuleana paha iloko olaiia, ka manawa a me ke ano i kaleana ai ia poe pela; aoie i woihoia akn a hooliloia aku paha ia koi, a i oieia kekahi hapa paha a kuieana paha iioko o ia mea i hanaia koe waie no ma ke ano i hoakakaia ma ka palapaia noi; ua kuleana ia ka mea noi i ka huina 1 noiia mai keia Aupuni, mahope iho o ka hoaiaweia ana ae o na koi ana a aie paha i ke aupuni; a o ka mea koi, a i na ua waihoia aka a hooliloia paiu% o na ona mua aku o ia koi, ina he kupa a kupa ole paha, aole oia ma kekahi ano i kokua me ka manao ponoi e kokua, lioohoihoi a hana kokua i kipi ana i ke aupani, a un manao io no oia he oiaio na mea i hoakakaia maioko o ka palapala noi. A e hooiaio ia ka paiupaia noi i oleloia ma ka oleloia ma ka oieio hoike (affi<lavit] o ka mea noi a i oleia o kona akena a hope paha. t ,

Paukt7 7. O kekalii mea naua i hana & i oleia nana i hoao e hana kolohe i kekahi hana hoopunipnni i keia Aupuni ma ka hooiaio ana, hoakaka ana, hoomaopopo ana, a ae ia ana paha o kekahi koi, a i ole ia hapa paha o kekahi koi i keia Aupuni, e lilo no ia koi i keia aupuni; a e lilo no i hana na ka aha i oleloia ma na hihia o ia ano, e hooholo ua hanaia no ia hana kolohe a i oleia na hoaoia e hana, a ma ia manawa no o liaawi i olelo hooholo ua lilo ia koi ike aupuni, a e pani paa mau loa ia ka mea koi mai ka liana hou ana i ia koi. Fauku 8. Aole e haawiia kekahi uku panee ma kekahi koi a liiki i ka manawa e lioopukaia ai ka olelo hooholo ma ia koi e ka aha, koe wnlo no ina he aelike e hoakaka mnopopo ana e hookaa ia ka ukupaneo, Pauku 9. O na olelo hooholo o ka Aha Hookolokolo Kiekie ma na liana a pau i laweia imua o ia aha mnlalo o na hoakaka ana o keia Kanawai oia no ka hana hope loa ana o ia mea. Pauku 10? E mana keia Kanawni mai kona la aku e hoolahaia ai. Aponoia i keia la 15 o Maraki, M. H. 1895. [Kakaninoaia] SANFORD B. IX)LE, Pere»ulet\a o ka Uepuhalika o Hawaii. (Kakaninoaia] F«ANas M. Hatch Kuhina no ko na Aina E. KANAWAI 25. Hb Kanawai enu ana i kouo KuleANA OLB IA AKA O XA FIHI Makai A MB NA LOIiK MAKAI A ME NA PIHI UX NA LOLE 1 AKO LIKE UK IA. E Hooholoia e ka Aha Uooko a me ka Aha Kuka o ka liipuhalika o līawaii.

Pai'KU 1. O kokalii mea aole oia lie makai i liookohu ponoiu, a i oleia he lala no ka Puali Makai Kiai i ikeia ma ka inoa o ka "Citizens Guanl" nana i komo a kaa a i oleia hoikeike i kekahi pihi makai a i oleiu i ke pihi o ua Citizeus Ouanl, a i oleia i komo i ka lole aahu oihana o ka makai a i oleia ka aaha oihaua o ka Oiiiaena Guard me ka manao e alakai heva apuni kekalii e pili uo iaia ka hewa mikamina a i na o hoahewaia e hoopaiia ma ka uka hoopai aole e oi aku mamna o kanalima dala. Pim 2. O kekahi mea nolo oia l»e piakai i hookohp ponoia, a i oleia he lala oo ka Pnali Makai Kiai i ikeia m» ka iaoa o ka "Oiiūena Oaawi," naua i kot&> a kaa paha ikekahi pihi aiole ia k>)ea aahn paha i ano like me na pihi a me na lole a a&ha £aha e aeia e ka Ilamukn e kaaia a e komo aaahuia paha e na ame na lala o ka paali otieei>a Goart! me ka manao e alakai hewa a pani kekahi emanaaia oiaua haaa i ka hewamikamina, a e hoopoiin maka akn hoopai aole e oiaku mnmua o lKXikahi haneii dala. Pattkc 3l £ mana k<ia Kanawai uiai kona la aku e hooiahaia m. Aponoh ik«a la !5,0 Maraki M. H. 189& - - [Kakauiuoaia] SAKFORD B. DOLE, Pen*rideiaa oka Bepubalikft o HawaiL IKakauino&ia] FBAK«e3 M. Hatch, Kuhina no leo aa Aina 1