Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 16, 20 April 1895 — Page 1
| This text was transcribed by: | Paka Westin |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa.
KE KILOHANA POOKELANO KA LAHUI HAWAII.
ME HO HAWAII PAEAINA I HUIIA.
BUKE XXXIV. HELU 16. HONOLULU, POAONO, APERILA 20, 1895. NA HELU A PAU, 2542.
Hoolaha Loio.
H.R. HITCHCOCK,
Notari no ka Lehulehu.
Apana Hookolokolo Kaapuni Elua,
Laluaaha, Molokai.
2514-tf.
W.R. KAKELA,
Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.
2370
ANTONE ROSA,
(AKONI.)
Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
LUNA HOOIAIO PALAPALA.
Keena Hana ma Alanui Kaahumanu.
2370
ALLEN & ROBINSON,
NA MEA KUAI PAPA O NA ANO A PAU.
E loaa no ma ka UWAPO O PAKAKA, Honolulu, make kumukuai make pono loa, no ka pomaikai o ka lehulehu e akemake ana e kukulu hale. E kipa mai a e ike kumaka.
2896-q
WILDER & CO., (WAILA MA.)
Mea Kuai Papa a ame na Lako kukulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau e pono ai o ka hale.
Kihi o Alanui Moiwahine me Papu.
396-q
JAMES M. MONSARRAT,
(MAUAKEA)
Loio a he Kokua ma ke Kanawai
HELU LUNA HOOIAIO PALAPALA.
E haua ia no na Palaplal kuai, Palapala Koolimalima, a me na palapala Pili Kanawai e ae ina ka olelo Hawaii. Dala no ka hoaie ma ka moraki ma ua Paiwai Paa.
Keena Hana: Hale Pohau hou ma ka aoao ma Waikiki o ka Halewai, alanui Kalepa.
2370
Ka Edison Mekini Uwila Kupana.
UA HIKI MAI NEI KA MEKINI PILA
Kupanaha a EDISON i Honolulu nei, a ke hoikeiki a la nei ma ka HALEAI HAUPOO ONO O HAR & CO., ma Alanui Hotele. No 1 kenikeni wale no ike oe i na mea kupanaha a pau. Mamama mai ka 9 A.M. a i ka 9 P.M.
2352-tf
PAPA! PAPA!
AIA MA KAHI O
Lewers & Cooke
(LUI MA)
Ma ke kahua hema o Alanui Papa me Moi.
E LOAA NO NA
APA NOUAIE.
o kai a me keia ane.
Na Pani Puka, na PUka Aulani, na Olepelepe, na Pou, na O'a, na papa Hele, na Papu Ku, me na Papa Moe he nui loa
NV PILI HALE O NA ANO A PAU
A nele ua
WAI HOOHINUHINU NANI
o na ano a pau loa.
Na Balaki o na Ano he Nai Wa
Ke hai ia kau nei oukou e ne makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou hookawa aku ma na mea a pau ili ana ma ka laua oihana no ka
Uku Haahaa Loa,
uke me ka mea e holo ana ma@@mea. o Laua a me ka Mea kuai.
Hele Mai o Wae ne Oukou Iha.
2396-q
HE MOOLELO WALOHIA
----NO NA UI----
Makua Ole Elua
______
LA FOSA,
Ka Makona,
______
---A ME----
Pia Fosa,
KA MEA I PIHA I KE ALOHA.
_________
DE WODISE,
Ka Naita Puuwai Piha Hamama a me ka Olu Waipahe.
_______
MOKUNA VII.
KA MALAPUA O BELE-EA.
"Heaha la ke ano o keia mau mea a Piea i olelo iho nei ia makou no kou hiki ole mai i keia ahiahi?" i nanau aku ai o De Pesele iloko o ke pahaohao nui.
"Aole no au i manao e hele mai, no ia kumu ko'u hoouna ana mai nei iaia e hele mai e hoike ia oukou no ia meaa," i pane aku ai ka naita laia i haawi aku ai i kona ae no kehkahi kiaha waina i panee ia mai iaia.
"A ua hiki mai ia oia imua o oukou." wahi a Piea me ka leo liilii iaiai i haalele aku ai i ka malapua me ka hikiwawe, no ka makaou o lohe kona haku i na mea ana i hoike iho nei.
O ke kakani o ha waha me ka nakeke o na kiaha, oia wale no ka me alohe ia aku; aole i loihi iho, ua nui loa ae la ka poe ona, ia manawa i lohe ia aku ai kekahi nakeke ma ka ipuka e komo mai ai, a ku'ana o Latiu.
A mahope iho o kekahi mau leo hawanawana me ka Makuia, haawi ia aku la iala he kauoha:
"E hookomo mai iaia iloko nei.
Oili aku la o Latiu iwaho me ka hikiwawe a hoi hou mai la iloko o kekahi mau ninute pokole, e ukali ia ana hoi e kakahi mau kanaka eha e hapai ana i kekahi mea kohu ano manele, a liloko hoi o ia me ke kino pio o Heneriata kahi i waiho ia ai. E waiho ana oia kohu mea ua make, aole oni, koe wale iho no kahi hano, a ma na ano a pau, ua koha mea make maoli no. Iloko o kekahi o na poai ino o Parisa i l awe ia aku ai ke kaikaumahine popolikia hala ole me kekahi mea nana e malama, me kekahi me ole hoi nana o kokua, a oki loa aku hoi ka poe ma koua aoao e kuku ana malila a e hauoli ana hoi i na haawina o ka ehaeha i ili iho maluna ona mamua o ka hoao ole ana e hoopakele iaia ma keia lua i noho ia e ke ino.
Auwe no ka hoi na ehaeha i ili mai maluna o keia mau keiki makua ole, ia laua aole i piha na hora he iwakalua-kumamaha i hala ae nei, he mau kaikamahine puuwai kaumaha ole ko laua, ia laua i haalele aku ai i ko laua home o ka manana kamalii, no ka hele ana mai i ka makaikai i ke kulanankauhale nani a lau i lohe waio ai. A i keia manawa aia kekahi o laua iloko o na lima Aloha ole o kekahi mea kulana haahaa, he puhi ino ma kekahi olelo ana; a o kekahi hoi o laua, aia ma ke lima o ka poe i kahea ia lakou iho he poe oluolu, aka nae aole i loaa ia lakou ia mea o ka hilahila ole a me ke aloha ole, a e ka mea oiaio maoli no, ua like no me ka poe Fosa.
MOKUNA VIII.
PAKELE MAI KA HOOWAHAWAHA IA MAI.
E like me kekahi lilia i uhai hapa ia mai ke kano ae, pela iho la o Hemeriata e waiho nei iloko o ka manele a hoopuni ia ana hoi e keia poe ona hoohaunaele, no ka ike ana hoi i ka ui o Momanake. malao o ka ikaika o keia laau i hoohana ia aku aia maluna o Heneriata, aole oia i ike ae i na pahenehene he nui e kamailo ia nei nona iaia e waiho oni ole ana imua o lakou, a me na akaaka hoohenehene ana no ka holopono o kona hiki ana mai. He hookahi wale no iloko o keia anaiana hauoli i makemake ole i na hana lapuwale e hana ia nei maluna o keia kaikamahine, a o ua mea la oia no ka Naita Mauri De Wodise. Ua kaalo ae oia ma kona aoao i ka manawa i lawe ia mai ai, a me kona ike ana iho i ka mea iloko o ka manele, a hoopuka ae la oia i keia mau huaolelo iaia iho no: "He wahine opio! Ua holopono k mea i hana ia." A noho iho la oia ma kona noho me ke kali hooinanawanui ana no na hana e hanaia aku ai maluna o ka mea hala ole i hopu iaai e lakou.
"A o keia iho la ka mea au i olelo mai ai he ai?" i ninau aku ai kekahi o na wahine, mahope iho o kona ana ana a me ka loaa ole o kahi manao aloha, i na helehelena mae o ke kaikamahine i lawe aihue ia mai ai.
"A, ua maule ia oia," i pane mai ai kekahi iloko o ka leo hoohuhu.
"Hiamoe ia e kuu aloha, i nanea ai ko hiamoe," wahi a ka puhi ino hookohukohu.
A iloko o keia mau olelo hoohenehene o ke aloha ole, ua lilo ia i mea na keia poe e akaaka ai.
"Hiki ia'u ke pili me oukou, aia no kona mau maka ke kaakaa mai la, a aia oia ke akaaka la iaia iho no ka oukou ma mea e kamailio nei nona," wahi a ka Naita DE Wodise iaia iho; oiai he mau makahiki i hala ae nei, aole ona makemake e hookokoke i neia me ha wahine. A he mea pahaohao no hoi iloko o keia mau makhiki, he kanaka hoopono, alahele ka noonoo ana, a ua pio malalo o keia mea he wahine.
"Pehea kou manao no keia momi?" i nanau aku ai o De Pesele, iaka pau ana ae o ka nana ana a kona mau maka lapuwale i kekino o ke kaikamahine nani ka mea hoi iloko o kona mana.
"hehelehelena kona a na wahine ui iole!" wahi a kekahi lede iaia e pai ana no i kona ui iho.
"a like loa oia me ka poe i komo ole iloko o ka helu, ua hiki ia oe ke ike i kela ma na wawae," wah ihoi a kekahi lede, me ka hoike ana ae hoi i kona mau wawae nani iho, a me ka hilahila ole no hoi i hoike okoa aku ai oia.
"O kona mau lima, ua like me ko na wahine holoi lole," wahi hoi a ka pane a kekahi lede maka onaona iaia hoi e hoikeike nana i kona mau lima iho.
"E ka Naita, o kou mnao hoi?" i ninau aku ai ke akuaka maka hanohano banakarupa, ano like me ke kanaka maka ewaewa, a no ka hiki ole lala iho ke olelo, haawi aku ia oia na ke kanaka manao kupaa De Wodise e hahai mai.
"He helehelena kaili puuwai kona: kulana hiehie me na lima a me na wawae o ka wahine a kekahi duke," i pane aku ai ka naita, me kona hele ole e nana i ka mea nana i hoehaeha kona naau mamuli o keia mau hana.
"aka, aole oe i ike---" wahi a De Pesele ma ka aa o na maka no na mea i olelo ia mai ai.
"Aole;aka, ua lohe aku nei au i kela poe lede opio," i pane aku ai o De Wodise. Ua pane aku ke kanaka opio makahanoano i keia mau huaolelo me ka maikai; aka no na lede i hoike ae nei i ko lakou mau manao, mahalo aku la lakou me kekahi hana ano e e eha ai hoi ka maau o ka mea nana kela olelo a me ke kiko e nana ai.
Aole i pau.
HE MOOLELO KAAO
---NO---
Namakaokapaoo
_____
KE AHIANANA WIWO OLE O KULA I MAUI.
______
ke Koa Kaulana i ke Au o Imaikalani ka Moi O Kauai.
_______
KA MEA NANA I PULUMI PAU NA KAEAKEA O KAUAI A PUNI.
_______
KA OLALI AU MOANA O NA KAI EWALU O HAWAII NEI.--KA HIAPAIOLE O NA LA I AU WALE AKU LA.
_____
(Hoopukaia e John K. Ilihia, Lihue, Kauai.)
A eia ka ia nei pane. O ko'u ike ole no paha ka hewa i ka hee ana o ka nalu, holo paha auanei olua iaka lala, holo hoi au i ka muku, a oia auanei paha kahi mea apiki.
A pane hou mai nei no ua mau kaikamahine la. na maua no hoi oe e ao aku i ka hee ana o ka nalu, a ia wa i ike aku ai ka mea kakau i ua koa opio ne a kakou e--
Auume ana na opua i ka lewa,
E no nonoke ana i na kipoohiwi o ka Malama,
Lewa liilii ke kono a ka makanai,
I unuhia a molale Kauiki i ka Malie,
a o ka wa ia i----
Uu ae ai na puka makani a ka Maluakele,
Waiho wale iho ia ke kino o ka manu o Kaiona,
Ka waiho no a ke kula,
Ka moe a Kamaomao,
Ahu kupanaha ia Puuokapolei,
a no oukou e na makamaka heluhelu, ua ike ae ia kakou iaua koa opio nei a kakou, aia oia ke kui la i na apiki lei o Makaiwi---
Hoomoena kapo i ka hau o Puna,'
Alualau na keiki puu o Malama,
O na kanaka i ka lai o Makaiwi,
He iloli aloha he hiki ma i ke kino--a.
A e huli ae kakou a naua aku i kahi kukini a ke alii, me kahi akua kiai makalae o na pali o Koakahala. Aia i ka wa a na makaula i hoi mai ai mailoko mai o kanahele o Kaipuhaa, a koe hookahi aku ua wahi kukini ne a ke alii a hanu an mahope o ka meheu o kona hoa paio.
Ia wa keia i kupau aku ai i ko ia nei mama holo a lele aole o kana mai, he ewe ia o ka alu e ka laau i ua wahi kanaka nei e hele ia, eia no oe o ka wili ana ihe a ka makanai puahiehei, i ka hele e ka alu e ka laau a puehu ililii ka lehu o kapuahi aohe paii, aohe awawa, aohe piina, aohe haalu, o ka lele a ka manu a he ike ia aku ia i ka lele ae a kaou i ka laau, o ua wahi kaaka nei nae, nana kau ia ia,
Hao nakepa hau o Lihue,
Pukukui ina iake kaha e Mokulaia, I ka houhou ia e ke aehukai o lalo.
Aia i keia wa a ia nei o hanu hele nei mahope o ka mehau o kona hoa paio, ke kani nei ka moa i keia, a oiai keia e hanu hele ana iaka a i kai, i o a ia nei, ke hele aku nei i ka pili e ka wanaao, pau ia ianei ewalu pani o Kauai nei i ka poai puni ia iloko o keia hapalua po wale no, a o keia no hoi kahi kanaka nana i kuekaa na wahi huna ponalonaio o Kauai nei a puni, aohe nae he wahi mea a loaa o ua wahi kaua nei.
O ka hele keia o ko ia nei imi a na pali o ahi o Aneki a me Kamaile aole, a ke kakai lewa i ka pali o Nualolo, aole no, a ka auhau kowelo i Makuaiki, aole no, a ka poli lauae o Makana, aole no, huli ae nei keia o na makalae, ka nokea ia o na makalae e ia nei i ka imi aohe no he loaa iki, a ke kapapa nei ka moa i kela wa, ua hele mai la nae keia a uiha, a hiki keia iluna pono o Polihale, haule iho nei keia puhi paka, a kani io nei ke u a ua wahi kanaka nei.
heaha ia hoi, o kuu huaolelo aia ke hele ala imua, a eia no au mahope nei e imi aku nei ia oe, a nui kko mama a me ko ikaika i na la, pakele oe ia'u, aka hoi, i hapa oe i keia mau mea a pau a'u e olelo nei, make oe ia'u ia na la, a hoi puolo no kanaka o kahi alii.
A iaia nei no e puhi paka aua, kana ana keia mea maluna pono iho no o ia nei, alawa aenei keia iluna ke nana la ma o a maanei, a olelo iho la keia. Heaha la hoi keia mea o ke kani ana iho nei ka hoi maluna o'u, he manu paha, keeia kani o ka po, ha'o no hoi ka manu lele o nei wanaao.
iia nei no e naunanu ana, kani hou ana no ua mea nei maluna o ia nei, e ka lua ia, alawa hou aenei keia a nana pono aenei iluna, a ke moku mai la hoi ka pawa o ka wanaao, a ike ae nei keia i nei mea nui eleele e pahaha pono iho ana maluna o ia nei, a haupu koki mai ila no keia o ua eepa nei no, a pane aku nei keia.
kahaha, ke akua hooluhi ia'u. ua manao paha oe i ko'u hele hookahi ana ai mei e make ana au ia oe, a oia hoi ke kumu o kou hoike ana mai ne la'u; kai no hoi o ko'u olioli ia o ka hele mai a imua nei o'u a halawai kaua he alo a he alo, a ike ia hoi paha ke kanaka ikaika ilaila i ka hele a hui me ka hoa paio; a he luhi ole hoi ia no'u i ka imi hele ia oe e na lapuwale nui.
O ke ao wale ae no hoi koe, akahi no oe a loaa e na kauwa laepaa makawela hooluhi kanaka o ooe, a ia wa i hoomaka aku ai ua wahi kanaka nei e alualu.
Aia keia i ka lewa a kikaha mai la, a eia no hoi keia i ka honua nei e holo nei, a iea ka huaolelo a ua akua nei o ka pane ana iho iaia nei:
A, o ka'u hoowalewale iho la no ia ia oe a ko wahi e make aku ai oe ia'u.
A pane aku nei keia, e ke akua lauwale pupuka ino, a nui ko mama i na la pakele oe ia'u, ko ana ana aku la ia i pakele ai oe ia'u i ka po nei, a ina e loaa hou aku oe ia'u ia na la pau ko io i ka uhole ia, a koe iho o ko mau wahi iwi, i makau lawaia hi-ahi na ke alii.
Aia i keia wa a ia nei e uhai aku nei mahope o kona hoa hoa apio, ua maamaama loa ae la i kela manawa, a oia ka manawa a ua wahi kukini nei i kuupau loa aku ai i kona mama palena ole, aole o kana mai, ke hele ia ia o kapuapau o ka malo o na wahi kanaka nei a kolili pono i ka hope, ke wili nei ka ea o ka lepo iluna, nana aku ia ia kapaalili ka lau o kalaau, holu kapua o ka mauu, maewa ka pua o ke uki, moe i ke ahu ka nahele o Waika, a kikaba ana laua nei iluna pono ae o kaiaulu pali e nana la ia lalo o Nualolo, a ilaila pane mai nei ua akua nei iaia nei;
A, eia kuu wahi i hoowalewale aku nei ia oe a hiki mai oe lanei, a ianei hoi e ike ia ai ke ikaika e na wahi kanaka lapuwale, ehis ka hoi mea aloha o oe i ko hoi uhane aku i ka ia o Kaloa, aloha wale oe i ka ike ole aku i ka maka o ka wahine a me au mau keiki, a loko o ia manawa i hoi iho ai ua akua mei a ku kona ma wawae i ka honua, a iloko no hoi o i manawa i holo aku ai ua wahi kanaka nei e hopou ia ua akua nei.
I aneho aku ka hana o na lima o ua wahi kanaka nei e hopu, e wehe aku ana o uwahi ia iala, ka hele no ia a ku ana i ke kae pali, a kahea mai nei ua akua nei, oia hoi, hopu ia mai hoi paha, e aha ana ka hoi oe e papa nei?
[Hoomauia.]
Pepehi Kanaka Weliweli.
_____________
Aloha oe:--Ke hoouna aku nei au i keia nuhou weliweli, a nau ia e hookomo iho m na kolamu o kau kilohana pookela o ka Kahui Kawaii, a nana ia e ahaia kau ma na kaialulu o keia Paeaina a pulelo oa ak ma na aina amamao penei. M ak anaina la Sabati iho ne Aperila 7, ua pepehi hoomainoino ia kekahi pake kupakako a S. AMi ke kakahi limakoko mememene ole ma Kamaole, Kula Maui, mawaena o kahi hoho o S. Ami a me Akuna kahi i hana ia ai keia maanonao. O ka hora 3 a me 4 paha ia o ka ia i hoike la maluna.
Aohe mea i ike i ka hanaia ana o keia pepehi kanaka weliweli ia ia, a ma ka Poakahi a me Poalua ae i maopopo loa ai ka mea nana keia hana puuwai eleele ino loa, a penei ka lohe o kou mea kakau, ma ke Sabati ua haalele keia pake i ka hale o S. Ami kahi ona e noho hana ana a hele no Keokea, a ma ka auina la ua hoi mai oia a kipa ma kekahi o na halekuai ma Kamaole, o ka hora 3 auina la ia, a malaila no ka hoi loa i ka hale, a hiki aiea ma kahi ona i auwe ai i kona aho hope lkoa, oiai ka lima o ka menemene ole a me ke aloha ole, a ua kahea kela pake e loaa ona kokua, a e auwe ae ana paha me ka walohia, aloha wale kela leo walohia e auwe ana i kona hanu hope loa. penei ka pepehi ia ana, oiai keia pake e hoi aku ana, au halawai kau la oia me ka limakkoko lauwale, o ke koho aku a ka mea kakau, ua noi aku paha ka limakoko i dala, a oia paha ka hoomaka ana o ka pepehi, aia ma ka lima o ka pepehi kanaka kekahi pu wahalua ki manu, ua hoike ae oia ua hili oia i ka pake me ia pu i ka manawa mua, ua holo keia pake i kakaahi halael maia wahi no Keawe la hale, aole nae he kanaka maia hale, ua alualau aku ka limakokko a hili hou, u huli aieia ka pake no kai a holo aku la me ka newa i keia mau hiliia ana, a alualu hou no kalima paumaele, a hili hou no paha, a hina ka pake ilalo o ke wawaw kahawai, a malaila i lele loa ae ai ka hanu a o ke oia makamae hoi a ke Akua i okomo ai ilokko o ke kino lepo.
Ua kuipaiu io oia me ka phoaku ma ka helehelena, a ua houhou ia paha me kela pu, aia he mau pukapuka lehulehu ma ka helehelena i ka wa i loaa aku ai ma kahi i lawe ia ai e huna. I ka make loa ana o ka pake na hoao paha ka limakoko e hapai, aole paha e hiki, nolaila ua hoopaa oia me ke kaula ili a huki aku kohu pauku laau, a huna aku ia iloko o kakeahi halua maloko o na panini, a auwaua aku la ka lima koko e huli ana i wahi e nalo ui kana hana eleele i hana ai. Aole nae e nalo, ma ke ao ana ae o ka Poakahi, ua haohao ia keia pake a hoomaka ia ka huli ana, a maia awakea, ua loaa ka noho lio a me ka papale ma ka hale o Keawe, ua loaa kekahi hapala koko ma ka papale, a maia wahi ua hoomaopopo ia ua pilikia ka pake, a hoomaka ka huli ana mawaho mai o ka pahale, a loaa maila he mau puu koko ma na wahi i hana ia ai keia mea weliweli, pela ka hookolo ia ana a loaa ma kahi i huna ia ai, auwe ka eohia o keia poe e huli nei i ka loaa an aku, aohe lihi helehena. Na wai hoi e nele ka eeehia ua waiho ia malaila, a hiki wale mai o S. Ami a me ka Ilamuku Analu a me na makai.
Ua hoohuoi la ka mea nana i hana keia pepehi kakanak a ua paa maila i ka hopu ia ma Wailuku a lawe ia aelia no kahi e S. Ami, a i ka noho ana o ka Aha Kolonelo me ka huli hoemanawanui ana o ka Ilamuku a me ka ninau hoemanawanui ana o S. AMi, o ka lohe o kou me kakau ua ae ka mea hewa, anan i hana keia pepehi kauaka, ua loaa pu me ka pu u haki a na apumaele me na kihe'ahe'a koko, ua loaa ke kauiaili a me ka lole aahu me ia haawina hookahi. Ua pau aku keia ma mea apau ma ka lima o ka Ilamuku, oiai hoi au e paa ana i ka'u hana ponoi, ualohe pono ole aku au i kaolelo hooheio a ke kiure, aka manao au na hooholo lakou he make pepehi ia. Ua ike pono aku kou mea kakau ma ka Poakolu iho la, i ka limakoko e alakai wawae ia a ana e na kaikko o ka Repubalika o Hawaii, u koho na mea apau na keia puuwai eleele no i hana ia pepehi kanaka, he nui na ouli i maa ma kana mau hana ino mamua, a u ike au i kekahi oia mau ouli.
No Kula nei no keia kanaka o Kuhelemai kona inoa, nona hela kaikaina i hou ia ai i ka pahi a make ma pauwela ma kela mau makahiki aku nei, a o kona mua no keia, he kaaka no keia no S. Ami, a o keia no kekahi eueu o na hana ino apau ma Kula nei, a ua hoopaapaa ia na mea apau o keia wahi e ia, aohe hilahila ilojo ona, ua hiki oia e hoopaapaa kumu ole wale aku ina he kane a wahine paha. Aohe manao ohana iloko ona, ua hiki ke apio aku me he mea e loa ana, o ka hoopunipuni kekahi mea punahele oa iaia, a ua hiki no ke olelo ae e ike ana ka holoholona i kahilahila mamua ona. A e ike iho ka poe a pau e hapai memeue ai, a e hilinai ai i ke kanaka uhanae aloha, eia la ua nalohia aku la kekahi uahane, a ke Akua i hoonoho mai ai i Kaku maluna o n me apau e lele ana ma ka lewa, na mea maloko o ka wai, a me na mea apau ma ka honua.
He mea mokumokuahaua no ka maau o ka ohana e nohe maila i Kina ke lohe aku i keia make o ka mea nana alkou e kokua aku i na pono o keia noho ana mauleule. Ua hoopaa ia ka lima menemene ole aia i ka halepaahao o Makawao, a hookolokolo ia aku an paha imua o a Luna kanawai P.N. kahokuoluna, a kapi iho no ke kau kiure ae o Iiune ma Wailuku. H epono e uku ia ke kanaka e like me kana hana ana, oia ka mea ihoike ia ma ka buko Nui o ke ola, he makahiki oi mui wlae aku keia o na ino o Kula nei, o ke kaua kipi mai hei ko Kakuhihewa, o na hookolokolo lehulehu ko Kola nei. A o Kula nei no paha ka oi o na hihia imua o ka aha o Makawao, he nui na lawena olelo no keia pepehi kanaka, a ike ia no ka mea oiaio, ke noho mai nei ke kau o Iune, a hoi aku e hio o kamaaiana no na paia paaa o Kawa no ka hopena o kona mau la.
Ke pahola hou nei ka maloo, ua pau ka hu ana o ke pili i ka wai, o ka wai ka i ke pili ka polokei, e u-li hou ana me na kini i ke aumoe. Me keia mea hou weliweli ka haawi nei au i ko'u aloha ia oe e Mr. Lunahooponopono a me na keiki ulele hua metala o kou halepai.
W.E.K. MAIKAI.
Keokea, Aperila 11, 1895.
_____________
E heluhelu i keia malao iho i lawe ia mailoko mai o ka palapala a Chas. M. gutfield o Reedley, Fresno Co. Cal.
"Me ka ahuoli au e hoike aku nei ma ko'u inu ana no hookahi la i ka CHAMBERLAIN'S Lauu Kunu, ua hoola i ke kunu koikoi i loaa lalu. Ua nalulu ino loa ia ko'u poo a hiki ole ke moe i ka po. Ke hoikeike aku nei au i keia laaau laapua ola. O ke anu i kokoke loa e komo iloko o ke poo a mahope hoohele aku i ka puu a me na ake. Ma o ka inu ana la i keia laau i ka wa koke ia i ka wa pokole a keakea ia ke komo loa ana aku iloko o ona ake. E loaa keia laaau ma na Halekuai. Laau Lapaau a pau, a o BENSON, SMITH & CO. na Agena ma ko Hawaii Paeaina. tf
* *
---- *----
I ka haulelau o ka 1893, loaa iho la ke keikikane a Mr. T. A. McFarland, he haole kalepa anao maka hanohano o LIVE Oak, Sutter Co. Cal. i ka mai kunu koikoi loa. Mamuli o ka ikaika loa o ka eha ma ka umauma ua loohia i ka unili a me he mea ia e loaa ana i ka wela ma ke akaemama. Ua hoohainu aku kona makuakane i na olopu nunui lehulehu o ka CHAMBERLAIN'S lauu Kunu, a peia i pau ai a oia loa ke kunu. Ke olelo nei o Mr. McFarland i na wa a pau e loaa ai kana mau keiki i ka nae e haawi ana oia ka CHAMBERLAIN'S COUGH REMEDY (Laau Kunu Ola), a he oia io maoli no. Ke manao paa nei oi he laau kunu oi loa keia maka makeke. E loaa no ma na Halekuai Lapau Lapaau a pau, a o BENSON, SMITH & CO. na Agena ma ko Hawaii paeaina. tf
______________
Dr. LIEBIG & CO.
NA KANAKA Na Kauka no na mai Kuluma Malu a me Kuuiala.
O ka /Dr. Liebig laau hooikaika kono ola ka laau lapaau hooia makikai ina no ka nawaliweli ka emi o ke ano poopoe kanaka makua a me na mai malu, ka hoopio awiwi ia mai a me ka hoomakaukau ae @@@ o ka noho ana mare, ka oluolu a me na koikoi. He hookahi omole $1 hono e haawiia mai ae a e hoouna ia aku paha me ka uku ole i kela a me keia mea e hoike mai ana i na hiohiona mai. E kopa a i ole e leta mai ma 409 Geary ST., puka komo 40@ Manson St. San Francisco. 2507-1y