Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 16, 20 April 1895 — NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NU HOU HAWAII

Kia ke kukulu ia »ei he ilaleiio oul no Jim C<*rt<*ritia alanui Uikeke makai iki iho i ka nuina o na alanui K'il<*j>a a me Hikeke. O kela wah'. in-iku nnna i hoopae ia ('OO tmi opiunia i Knhului i ka malama I hala, u» ku hou ae nei. Khia ae la la tmi i keia wa ? Ma kn la 24 aeuei <> keia malama, e upu ia aku nei, e halulu mai aua k* uiokuahi " Warrimoo" ma Ho uolulu nei mai Victoria a me Vanekouwa mai, iua koim aia moana e kikihi lua aku ;»na im Fji a me Kikune. Ma k» louo hope l«n» i loaa ma) ia iniiL /ii, o ke kumukuai o ko kope iiiii ka uiakeke o Kapalakiko, aia io»i kulii o ka -0 keneta o ka puoua hook:ihi o ke kope, Uu like lu uie ka i'.'U u ke eke kupe h»>okat»i h»ueri lIIHU plOlli». Mu keawakea B>t>ati aku nei i hala, Apeiila 14, uin Kapulaiua, Honululu uei, ua hnuau iuai la he keikikuue ohaha maikHĪ tia Mr. a me Mr->. J. K. Napoleona, a o ka inakuiiiua o ka laua liun iuahoi»e o ka hoohuiia aua i kaue a i wahine. Kiu ka puali mukai kuu lio o Uuuolulu uei i hoopouo|>ono hou ia iua* Ulw o Kapeim Cook, n i ka wa e luko pono ai na hila a pau i na lio, iim noholio a me ua meu a pau o ka uihniia, uhiila, e ao ia uku ana lukuu i ka paikau e like me na koa kauallo. K hunw i hou aiiM o lvH|»elia Koa l'i j*hrane »» ka PiUUelepia I anaiua heokeike kii iio ka pouiaikui o ke ku .i niiH i iiinu ohe hou lin ku puaii puhioho o kn pauiiliiuU o KalaUptipa, um ka llalepai|iau Koa ma i.lnnui llalealii ma keia ahiahi Poaouo. K hele uiai e hoopiha. Mahope iho o ka hora i o keahi;.t.i Pwaouo i hula aku, ua hoeueu ae iu ko ka mokunhi AustrHlia mau poiipun n ua kaue nku la ka wal uo uo ko iiW.i o ke kulauakHiiliHh* Moiwuhine o ka PakipikH. Ao'kaua luiiikai hope l hoi aku la, oia kekahi 0 kuua mau huukni ohuohu lOHoli i iih ohua inai keia aw» aku. lle nlnmiua hulaliula ka iia koa o ka U.(tiiiioita Kiai Lahui ilawaii t hoohehelo aii Ua jvo inaloko 0 ka llnk'paikau Kou o ka Ut»pubahku ma alanui liuleulii. He lealea kuluuia uo keia i na koa e haawi Uiau iu nei i kelu a uie keia wa a lakou iio e ulu ae ai ka hoi Ua noho ka Lunak»na\v>ii Kaapuni o 41 na Hono a Piilani" e hi>okolokolo ia Young llee Pake ma Wailuku no ka hewa klpe, mai ke uwakea mai o ka Poalima i hala a hoopau ika h*ira 12 auuioe. O keia uo ke ano hihia kij»e I h(H»kuu ia ai iio elua mauawH e ka LunuknuHWai Ap»na Helekunihi. Kia nae, ua hiwe ltoi ia keia hihia imua o ka Aha Kaapuui a Wulho ia aku la no ke kiure. Ua koe aku la he elima hoopii. Mm k« uiokuahi Arawa i ku umi ai 1 ka la 13 aku n< i i hnla, ua kau pau mai maluna ona he ekolu mau keiki Ilawnii iU keokeo īianau kauia a Hawaii nei, oia ka ilon. M. I>aluon, ke Kuhina Waiw#i, Hon. L. A. Kakiua, Kuhiua Hawaii Maaa Piha ma \Vasinetoiia, a iue Mr. \V. H, li}iiley, he keiki llawnii kuono ouo e noho ana uia Kalep«mi a i holo lioomaha mai nei ma ka ainaoiwi a huli hol aku tio i k* aiua aui paiHhalalmoka Reput«ilita iiui o ke Kouiohana. Mamua iho o ka H»!e o iKh ualulu nel I kakahiaka Poaouu i hala, ua kauiu ia nku ka waha o kekahi uahi kauaku i uiuhi» e ka wai lohi, mwmuii o koua iiik»! uua iua! e Uoi.wttllmWaha i kō Ailuene lluki kalniaina a uio ke noo o ' koua alahele o iiookele nei i kaua oupepa. Ua iohe mai mnk«u, ua kau h'o ia iiiai ka mea waha-paa e kaohl iho i kaua mau huaolelo i makeuiake ole ia e ka mea ana e hoino aku ana, aka, no ka lohe ole ua haawi ia aku la ke ku&ia p«A a u» ofei i kaaolniaua

0 ka oni o aa mai I lapua ia ma ka Haleoaai M#iuahiD9 iloko o na malams ekoia i hsla o keia makahiki r ua hoike ia se ma ks halawai i ia i ka Poekoio iho ia penei: Ilok® o I<inoAri 105; Febe> roari 110; Mawki 113. Aka ilokoo Oekemaiw o ka makahiki i hala he 124. Ma keia Poaono ako, Aperila 2T, e hoomaka ai ka u)e!e o ke kau kioiiopo o 1895, a o na puali euoiki ana a kua i ke kahua loi ma ia ma> oia t,o ka Hoku a me Kaieehatuehd. O keia poaii Kamebame~ ha nei, aole ia maiioko mui 0 na keiki e heie nei i ke Kula i keia uianawa, aka, niai ka poe haumana mai i pukn a e noho hana nei mawaho. Ua holo makaikai mui no ka Pare«!aiso o ka Pakipika nei a ua kp mai ma ka mokuahi Arawa o ka !a 13 nka ia i haia o Apenla- nei, kekahl o na hoahanau o P. G. J©nes, oia o Oeorge B. J«nes, a e hooka'ulun iho »na oia he mau hebedoma, uiaila f hull hoi aku " i ka aina o ka lanakilH a me ka home o ka wiwo ole." | 1 ka P«/akolu nei, ua hiiokoiokolo hou la o George P. P»irker, ka Agena hakilo wahineoka PnpaOla no ba l£we i ka 825. «mHi ka waliine Inpana mni oiai oia e lawelawe ana 1 ka haua ma ke ano inakai no ke Aupuni, ua ahewa ia e ka Aha a kau ia ka hoopai he ekoln mulaina hoopaahao ma krt hana oolea. Ua hoohalahaia oia i keia oielo hnoholo a ua noi e hoopii imua o ke kiure. 0 ka olefo pale iua ko Parker aoao, oia kein, ua kuai aku oia i ka wahine It>paoa he moe no ka $8, a oia w*le no ke eiaia i holo mawaeua o Uut*. | Ua lohe tuai inakoo, u«t hiniiinlahala loa ka kekahi poeaneealii i ko 1 Iiila Aiwini haawi inanawalea jyia loai i keknhi komite noi dala kokua no tia ohana hune loa o na paahao kalHiaina e p»a mai nei ma Kawa, he elinia wule nr elala. Aole e pono e hoohalahala, no kn meu, o na kokua aloha a pau aia no ia mniloko ae o ka lunuikehala noonoo jH>no e ohumu ole a ininamina ai paha. Eia hoi kekahi, aole e pono eauhau ia aku kekhlii e iike me kulana (i kekahi, pela ka nui o kana mea e haawi ai. O ka mea pono, e oluolu 1 na mea i loaa, aole hoi ehookikina wale aku. Ua Hala ma kela Aoao o Hexky Mana Kulua.—Ma ka la 1S o Maraki, u,i kil mai k* mea Mana Lo;t i ka hanu hope » Henry Mana Kulua, a waiho iho l:i i ke kino e hui i ka lepo e like nie kana i ol*lo ai. No ka lopo oo a e hoi no i ka lepo. Uu haulele iho oia ho wahine na keiki e 8 nie na nioopuna eha a ine ka oh.ina apau e u me ke kaumaha ina keia aoao o ku lua, ua hanau ia oia ma .Ninlopa, Nuuanu Oahu, na Knlua k a me Uluihi w oia, ua hanau ia oia i ka ninkahiki 1844, ua piha iaia na makahiki he 50 a «»l. Ua lawe ia oia i kona wa uuku aole i pau ka ai an.i i ka waiu o ka makUHhine, ua lawe i* iuhī oia e na kupumi, a nohi» ma Kawaihaeuku ka liome o nu kupuna. Ua hiHiuaauao ia e 1). Malo ke kuinu kula oia wahi. M.i ka makahiki 1S(»5, ua konio i ke kulawae a E. Boiul iii i Kohala Akau, ma ka malama '» lulai 1805, ua komo i ke kula liuuai a Lyiuau ma liilo, ua noho malaila i kekahi inau makahiki, a i ka makahiki 1807, ua liolo no Lahaiimluna, a no ua ulia o ka nianaw.i, anle i pau na makahiki eha ma ke kula ua utare ota ka wahiue.