Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 16, 20 April 1895 — HE MOOLELO KAAO NO Namakaokapaoo KE AHIANANA WI WO OLE O KULA I MAUI. Ke Koa Kaulana i ke Au o Imaikalani ka Moi o Kauai. KA MEA NANA I PULUMI PAU NA KAEAEA O KAUAI A PUNI. KA OLALI AU MOANA O NA KAI EWALU O HAWAII NEI.-KA HIAPAIOLE O NA LA I AU WALE AKU LA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Namakaokapaoo

KE AHIANANA WI WO OLE O KULA I MAUI.

Ke Koa Kaulana i ke Au o Imaikalani ka Moi o Kauai.

KA MEA NANA I PULUMI PAU NA KAEAEA O KAUAI A PUNI.

KA OLALI AU MOANA O NA KAI EWALU O HAWAII NEI.-KA HIAPAIOLE O NA LA I AU WALE AKU LA.

{Iloopukaia e John K, Hihia. Lihue, Kauai.) A eia ka ia nei pane. O ko'u »ke ole no paha ka hewa ika hee ana o ka nalu, holo paha auanei olua 1 ka lala, holo hoi au i ka muku, a oia auanei paha kahi mea apiki. A pane hou uiai nei no un mau kaikainahine ia. Na inaua no hoi oe e ao aku i ka hee ana o ka nalu, a ia wa i ike aku ai ka īnea kakau i ua koa opio nei a kakou e—

Auume ana na opua i ka lewa, | E no nonoke ana 1 na kipoohiwi o I ka Malama, | Lewa liilii ke klno a ka makaui, I uuuhia a molale Kauiki i ka maiie, a o ka wa ia i— Uu ae ai na paka makani a ka Maluakele, Waiho wale iho la ke kino o ka manu o Kuiona, Ka waiho no a ke kula, Ka moe a Kamaomao, Ahu kupanaha ia Puuokapolei, a no oukou e na makamaka heluholu, «a ike ae ia kakou i ua koa opio nei a kakou, aia ola ke kul la i na apiki lei o Makalwi— Iloomoeua kapo i ka hau o Puna, Alualu na keiki puu o Malama, 0 na kanaka i ka lai o Makaiwi, He iloli aloha ko hiki mai i ke kino—a, A e huli ae kakou a naaa aku i kahi kukini a ke alil, me kahi akua kiai makalae o na pall o Koakahaia. Ala 1 ka wa a na makaula i hoi mai ai mailoko mai o kanahele o Kaipuhaa, a koe heokahi aku ua wahl kukini nei a ko alil o hanu ana mahope o ka meheu o kona hoa palo. la wa koia i kuupau aku ai i ko ia nei mama holo a lele aole o kana mai, he owe ia oka lau •ka laau i uawahl kanaka nei e hel« ia, oia no *e o ka wili ana iho a kamakani puahlohie, 1 ka hele e ka lau • ka laau a puehu liilii ka lehu t> kapuahi aohe paii, aohe awAwa, aohe pilaa, aohe haalo, oka leie a ka maou a be ike ia aku ia i ka lele ae a kau 1 ka iaau, o ua wahi kaaka nei aae; nanaaka ia la t Hao na kepa haa o Libn«, Pukakui laa I ko kaha • Mekulaia, I ka hoahou ia e ke ehukai o ialo. Aia i keia wa a ia oei • ha&u hoie nei mahope • ka mehau o koaa hoa paio t ke kani nei ka ukh | fceia t a oiui keia e hanu lieie ao* īaka a ! kal, leiia nel f ke hale aka ioi I kapilioka wanaao, paa la ianel ewala poni o Kaaal ael | ka p«ai puni iloko o keia hapaiaapo wale qo, a o keia no hol kahi kan&k* nana i kuekaa iia wahl hana poaa~ looaio o Kaul D«ii a poni f aohe nae hewahlmeaaloaa ouawahlakua neL

O ka hele keia o ko ia nei imi a na pali o ahi o Anekī a me Kamaile aoie, a ke kakai iewa i ka pali o Nualolo, aole no, a ka auhau kowelo i Makuaiki, aole no, a ka poli lauae o Makana, aole no, huli ae nei keia ona makalae, ka nokea ia o na makalae e la nei i £a imi aohe no he loaa iki, a ke kapapa nei ka moa i kela w.4, ua hele mai la nae keia a uiha, a hīkī keia iluna pono o Polihale, hauie iho nei keia puhi paka, a kani iho nei ke u a u* wahi kaoaka nei. Heaha 1» hoi, o kuu huaolelo aia ke hele ala imua, a ela no au mahope nel e imi aku nei ia oe, a nui ko maoia a me ko ikaika i ua la, pakele oe ia'u, aka hoi, I hapa pe i keia mau mea a pau a'u e olelo nei, make oe ia'u i na ia, a hoi puolo no kanaka o kahl alii. A iaia nei no e puhi pika aua, kani ana keia mea inaiuna pono iho no oia nei, alawa aenei keia iluna ke nana Ia raa o a maanei, a olelo iho la keia. Heaha la hoi keia mea oke kani ana iho nei ka hoi maluna o'u, he manu paha, keela no hol ka manu kupalanaha o ke kani o ka poi ha'o no hoi ka manu lele o nei wanaao. lala nei no e namunamu ann, kanl hou ana no ua mea nei maluna o ia nei, o ka lua ia, alawa hou aenei kela a nana pono aenei iiuna, ake moku mai la hoi ka pawa o ka wanaao, a ike aenel keia i nei mea nul eleele e pahaha pono iho ana imluna o ia nei, a haupu koko mai la no keia o ua eepa nei no, a pane aku nei keia. Kahaha, ke akua hooluhi ia'u, ua manao paha oe i ko'u hele hookahi ana mai nei e make ana nu ia oe, a ōia hoi ke kumu o kou hoike ana mai nei ia'u; kal no hoi o ko'u olioli ia oko hele mai a imua nei o'u a halawai kaua he alo ahe alo, a iko la hol paha ke kanaka ikaika ilalla īka hele a hui me ka lioa paio; a he luhi ole hoi ia no'u I ka imi hele ia oe e na lapuwale nui.

0 ke ao wale ae no hoi koe, akahi nooea ioaa e ua kauwa laepaa makawela hooluhi kanaka o oe, aia wa i hoomaka aku ai ua wahi kanaka nei e alualu. Aia keia i ka iewa e kikaha uiii la, a eia no hoi keia i ka honua nei e holo nei, a eia ka huaolelo aua akUa nei o ka pane ana iho iaia nei: A, o ka'u hoowalewale iho ia no ia ia oe a ko wahi e make aku ai oe ia'u. A pane aku nei koia, eke akua lapuwale pupnka ino, a nui ko mama i na la pakeleoe ia'u, ko hana ana aku la ia i pakele ai oo ia'u i ka po nei, a ina e loan hou aku oe ia'u i na ia pau ko io i ka uhoie ia, a koe iho oko naau wahi iwi, i makau lawaia hi-ahl oa ke alii. Aia i keia wa a ia nei e uhai aku nei mahope o kona hoa hoa p iio, ua maamaama loa ae ia i kela manawa, a oia ka manawa a ua wahi kukini nei i kuupau loa aku ai I komv mama pa\ena o\e, aole o kana mal, kc hele ia ia o ka puapua. o ka malo o oa wahi kanaka nei a kolili pono i ka hope, ke will nei ka ea oka iepo iluna, nanaaku 1* la kapaliii ka lau oka laau, holu ka pua oka mauu, maewa ka pua o ke uki, moo i ke anu ka naheie o Waika/ a kikaha ana laua «ei iluna pono ao o kaiauiu pali e nana la la i&lo o Naalolo, a ilaila pane mai nei ua akua nei iaia nei: A, eia k»u wahl i hoowalewale aku aei ia oo a hiki mai oe lanei, a iaael hoi e ike ia ai k® ikaika 0 na wahl kanaka lapawale, ehia ka. hoi mea aioha o oe i ko hol ahane aka I ka ia • Koioa, aloha wala oe i kai ike ole aka ika maka oka wahin® a m* aa mao keikl, a iloto oia ma* aawa i h«l ibo ai ua akaa nei a ku kena maa wawae i ka honua, a. iioko uo to«i o ia maoawa i holo ako ai ua wahi kanaka ael e h»pu ioa akua aei. 1 aneho aku ka hana o na lieoa o «a Wahi kanaka nei e hopu, e wehe aka aoa • uwahi ia ia!a t ka hele no ta aka ana ike kae pall, a kihea mai nei oa akm nei, 01% hoi, iiopa ia mai hoi paha, e aha aaa kai hol oeeapaoel? [Hoomaula.]