Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 21, 25 May 1895 — HE MOOLELO WALOHIA NO NA UI Makua Ole Elua. LA FOSA, Ka Makona, A ME Pia Fosa, KA MEA I PIHA I KE ALOHA. DE WODISE, Ka Naita Puuwai Piha Hamama a me ka Olu Waipahe. [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO NA UI Makua Ole Elua.

LA FOSA, Ka Makona,

A ME Pia Fosa, KA MEA I PIHA I KE ALOHA.

DE WODISE, Ka Naita Puuwai Piha Hamama a me ka Olu Waipahe.

MOKUNA X. KE KUIIINA O KA MAKAI "K hoolohe no au i kaū mau knuoha e kuu iiakn," wahi a ke kauwa ukali iaia i kunou aku ai no ka puka aua fwaho, a iaia ma ke ala e hiki aku ai i kahi o koua haku, ua puaua ae la oia, "o na aeahaukae paha oke alauui ka uiea i hoilioi i kaua mau olelo i ko lakoii manawa e lohe ai. "Aha, e kuu liaku ka naita, he ilio ue i piha i ka maalea nui, me kuu manao la hoi he kaouka hemolele oe. A i ke Kaunase i komo mai ai, ua apo aku la ke kane i kaua wAhine iloko o ua kipona a ke uloha, a i ka pau aua o ku laua lumilumi ana ua lawe aku oia iaia ma kekahi noho. "Ua manaoiho nei au e hele aku i ou Im," wahi a ke Kauim i olelo uku a», "aka hoi, ua liitci o inai uoi oe mamua o ko'u manao aua pela. Ua makemake uu e kamailio ine oe oialuna o kekahi kumuuianao no ka mea e pill ana i ko keiKi, ka naita De Wodise, no ka uouoi «tuu aku ia oe oo ka hoouiaka'uka'u ana laia no ka mare ana ika mea aka moi " "Mukemuke e hookokono iaia no ia mea," i kahamaha koke aku ke Kaunase uie ka huhu. (t Ae f e hookokono iala?" i hookokono aku 'ai oDe Linire. (, Lie uakana hiwuliiwa nui keia mare i wailio ia uial la, ka ioea hoi e nani loa ai ko kakou kulana e ku uei i keia manawa u»a o keia makaua hi wahiwa a ke alli ka oioi i waiho mai ai imua o kakou no ka apo ana aku." '•Ua kamailio anei oe ia mea i ke keiki ka naita ea?"

"Aole, aka ke mauao uei au he manawa hiki wale mai uo keia nona a ua makemake au e kamailio pu me U no keia kumuhana imua o kona hanohano." A me mea ia, o keia mau elelo ua manaoio ia no nona, no ka mea i kela manawa koke no, ua komo mal ia ka natta De Wodise. ««Auwe o ka naita!" i puaua mal ai ke kauna. "Hauoli ioa ia t»u no ko kaua hui ana. O ke Kaunase a me t'u nei, he mea hou ka maua e waiho aku ana imua ou no ka nooooo aoa. Nana akn )a o De Wodiae i kooa aiakuakane hanaana iloko o ke pahaohao nuL «*E knu keikl aioha Maupi," wahi a ke Kauna mahope iho o kekahi mau m»nute o ka pane leo ele ana/' oa loaa ia'u ka hanohano o ka ike ia ana mai e ke aill inehinei, a ua kamailio mai oia nou," <»No'u?" I ninau akn ai o De Wodise iioko e ke pahaohao. «He nui kona makemake la oe a mekona waiho ana mai i kekahi mea ano nui e pill ana noo," I hoomaa mal at ke Kauna iaia e kamatUo ana me ka hlklwawe, a meka

100 iknika. "Ua haawi oial oiA i kekah! kulaaa o ke ela alii notf, a aa miikemake no hoi ia manaWA pu e m»re oe." * A i ke kauna i oieio ni 1 keia mea ua hakilo mai Ia ola ia D* \Vodise uoe'ka minao heaha ana la ti:i hiohiou* e hoa!tf iho ana uihluna ona. Ua makeoiake oia 6 ike pono i kona ano uo kela mnu moolelo e pili ona uona iaa he otoio, aua nui kona iuanao hopohopo no ka hana oke keiki e like me ia, a ine he mea' lu he mau hana i hakuepa ia pahaena enemi, a no ia mea un makemake oirt e ike i ke ano o ke kelki.

*«E tnure?" i ninau aku ai o De Wodise, me ka manao he mau oielo pnhelo waie uo keia a koua makuukane aole he olaio.

Kali inai la ke Kaunnse me ke pihoihoi nui no ka De Wodise iiane a pela pu no lu»i me ke Kaoua, me ko laua mau mAnao like ole. He nui ke aloha o ke Kaunase i ke kanaka opto e ku aku nei uiamua oua, uo ku nui o kana mau hana aioha ame kona akalmi, he mea maikai ia imua o kona aio, a ua piha maoli uo oia i ke aloha nona. <»E kuu keiki aloha," wahi ana me ka oluolu. "Ke ike nei au ua nui kou pahaohao no keia mea hou. A he mea oiaio no hol aole la he mea nou e hoehaeha ia ai na ke aiii hoi ka makemake ia oe, noiaila mai hopohop# kou naau. O ka lede a ke aiii i hookaawale al nau, he opiopio ui, a me kā waiwai." "A no ka oiaio, ua hiki ia'u ke hahui aku ua koho o Ia nel i kana wahine he Madlmosele" wahi a ke Kauaa i hoao ae ai e kamailio, aka mamua oka pau pono aua aku o kana oieio ua paue koke aku la ka naita. "Mai hoopuka oe i kona inoa," wahi ana me ke pihoihoi nui. "No ke aiia uiai?" 1 ninau aku ai ke Kiiun.i iloko o ke p \haohao nui. ««No ka mea, ua hoole au at>le e mare," wahi a ka naita. MOKUNA VI. KA MKA HUN'A POHIHIUI. No ka ikaika o ka leo hoole o ka naita ao!e e mare, na i:i mea i hoopiha aku i kona makuakane me ke pahaohao nui.

Aole no paha hookahi iloko « kona iHK)noo umikai o hooie i ke kulanu i waihoiu mai ai nona ka mea e loaa mai ai ka makemake iu e ke nlii, kahi hoi a ka hapanui o ka luhui i makemake loa ai e loaa Ueia kulana, aka oia aole. I kona nooaoo am no kekahi mau minute, um Ike iho la tia ua hoole kana keiki i na mea a ke aiil i makemake ai e hookoia, a ia maoawa ua pii inai la ka inaina o ka huhu iloko ona no na huna a ke keiki.

A e like me ka wahine i ike i na mea huna pohihlhi ke Kaunase de Linire i koho iho ai aole kumu e ae 0 keia hoole puakiki ana o ke koiki, a he hookahi wal» iho ao kuftiu t aia ke aloha o kekahi mea iioko ona kahi i hooiapa ai. O ka naita, oia ke kelki a kona kaikalna ponoi mai ka makua hookahi mai, ka mea hoi 1 haaleie mai i ka mahaua o ka la he m^u # makahiki i koahoi>e ue nei luauiuii iki iho o ka hoomaka una o ka kakou meoieio, a no ia kumu a me ka inaikal no hoi o kona ano a me kona kulaua, ua komo ke aioha iloko ona e like me ke keiki ponoi la mailoko aku ona.. A e like me kona luaa a ikemaka no hoi i ke ano o kana kane o ka hikiwawe o ,ku hohu, haii ae ia ke Kaunase a nana pone aku ia ia De Wodise me na maka e oieio aku ana e akaheie oe, a ina i ike ia nuu paha f aole no pah» e hooloheia.

"M&mua o kou hoao aoa 9 hoole i ke kauoha a ke aiii e ka Naita De Wodise, e pono oe e nooooo pono i kau mea e h<tna ai e keia keiki hookienie," wahi ake Kauna lioko o ka ieo i piha i ka huho, **ua ike au i kahi naw&liwali o na keikikaoe, a me na hoowalewaie e hiki oie ke huna ia, a he mea no hol na'u i ike loa e k»a ikl ak« oe mawaho o ka mea kapono o kou hopena ia 9 oka iilo i mea hoowahawaha ioala. O keia mare, he hanohano nui na ka mea kiekie ke alil i hooiii mai maiuna ou aoie na ka mea e, he mea i ioaa oie i kekahi poe, nolaila, i ka manfltwa ake aUi iolelo mai —"

<»E hele ana au īmua oke alii! -* i knhainaha koke mai ai ka niita, me ke kamaiiio ana oie ka hikiwawe nui a me ke kuo.* iue ka hoomau aoa: «<E haawi no au i ko'u mah«lo kiekie do kooa iokomaikai, e waiho n » hu i ko'u kino iloko o kona uiHkeiuake. O kuu kino ame knu olu, nana ia, bkrt no ke nloha iloko o'u im'u no ia, a ke iLinkeioake nei au e nnho e Hke me ke kanaka—lan»kil;i!" '•liHnakiia!" i puana ae ai ke Kauna ine ka puiwa nur "Lanakila no ka hoao anu e ala;ui ike ano hana hpuw.ile o keia ao, ka inea hiki ole id t»e ke hoao e huna, ami ka ike ii ana mai e ko ke ao nei." O keī* m»u olelo i hoopuleaia ine ka mauao huhu, ua like ia me kekahi kalo kiki o ka lele ana aku a Rlki i ka puuwai wiwo ole o ka nnita de Wod.rie. ««Aole loa hookahi mea a ko'u kino i hoao ai e huna, wahi ana i olelo uku ai me ka hiehie nui, aka nue, u i hele o loko a piha i ka huhu nui, (( iieatui ia ia inea a ko'u kino e hilahiU ai." "He oiaio anei kela olelo nu e ka naita?" i ninau aku ai ke Kauua iloko o ka leo e hoike ana he mea okoa Ku ka ka mea e kamallio nei i lohe ai, a me na noonoo pono oie iloko ona iio ka ike ia ana o kona kuluuiue ku nei e ke Kauna, na ia mea i hooi aku i ka huhu iloko ona a oi aku maunua o ka knpouo a hikl oie iaia ke uumi iiio, *a me na maka i hele a huiiii i kau a mea o ka huhu i heie aku ai oia imua o kora makuakane. <( Monasiua!" i hooinaka kc>ko aku ai oia uie ka makau ole, V l ao|e loa e hiki i ko'u mau pepeiao !te hoolohe " "Mauri! Kuu kane!" i hoohomai ai ke Kaunase, iaia i komo aku ai mawaena o na kminkn eiua no ke pule auu aku i kHltt iuau liuaolelo mai ku hoopukaia ana ue, a laua hoi a eiuu e mihi ai ma keia hope aku. < ( E hoopau i keia uiau kamailio a olua i keia inaiiawa, e ae ma;i ia'u e kumailio pu nie kuu keiki!"

"loa pela," wahi n kw Kauua ue ke kuoo. A huli ae la oia a imua o ku nuita opio a olelo aku la iloko o kekahi ieo ana i hoopuka oie ai mauiua imua o kana keiki: {, E hoi hou ana uo kau.i a kamuilio maluna 0 keia kumuhaua ma keia mua aku. E hoomanao a e hoomaopopo hoi oe owau iH'I ke poo maluna o ka ohana ua haawiia raai ma kuu iima ka imnn«, holaUa uele o'u makemake e loaa kekahi kiko maluna o ka oiha* na a'u e paa nei i ko'u manawa e noho ana." 1 ka manawa o De Wodi9e i lohe ai i keia mau olelo, ua pii ae la ka inaina t> kā huhu a oi aku mo mua o ka mea hiki iaia ke uumi uiai, a he mau minute heiu wale no ko€>, o ka puka mai no īa o na huaolelo wela, ka mea hoi u ke Kaunaae i makemake ioa ai aole e hoopuka ia, a mamiia oka puka ana mai o ia mau olelo, ua paae aku la ke Kauna me ko wikiwiki nui tne ka haavri ole i inioawa oo ke keiki e kainaillio ai; «Ko waiho oei au in oe me ke KrtutiH.se, a ke manao uei au e hooiohe aoa oe i kona a ua kana mau olelo ao luamua o ka'u mau olelo a pau ia oe, a iaia paha ue e haawi ai i kou lokoinaikai." A me ka m«nao ua hana aku oia i ka niea e oi loa uku ai o ka huhu o ke kanaka opio m»maa o ka ui€» hiki a i ole ua makeuiake oia e hoopau : koke ia ae kela uiau kamailio. Haa- ; lele (ho la ke Kauua i ka lumi i ka 1 manawa i pau a» o kana oielo ana a puka ako la iwaho, a o De Wodise hoi ua haalele ia iho ia oia me kona makuahine. la laua iloko o ka lumi, na ku ae ia ke Kaunase iiona a heie aku ia linua o ke keiki opio nanaina i haiamuia eka hanohano, a hopa aku ia i kona maa liua iloko hoi o kona a ninau aku ia iioko oka leo nahenahe a kalli pouwai hoi. "Owai keia wahine au i aioha ioa ai? Heaha ia ke komu keakeii nana i pale aku i na «uanao maikaii iloko ou, a ae aku oe i ka huho e nohoalii maluna ou? Ina oe 1 maoao no ka wahrai e lawe oe I ka'o, aia ia imoa o koa alo ina manaw* np« o, a e Imawl no ao ia oe me ka oloolu." Aolei][»aiL