Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 22, 1 June 1895 — Page 4

Page PDF (1.75 MB)

This text was transcribed by:  Ruth Niino-duponte
This work is dedicated to:  For Elizabeth and William Poka

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa

@E

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

 

o ka Makahiki, - - - $2 00

No Eono Mahina,- - - 1 00

 

Kuik@ ka @@la

 

@OOPUKAIA E KA HAWAIIAN GAZETTE CO.

GEO. H. PARIS, Luna Nui.

J.U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.

No Honolulu, Oahu, Lakou a pau.

 

POAONO, - - - - - -IUNE 1, 1895.

 

AHAHUI EUANELIO HAWAII.

IUNE 2-9 1895

 

PAPA KUHIKUHI HANA.

 

Sabati, Iune 2-7:30 p.m., Halawai Hui, Haiolelo Makahiki, Oihana Kuloko, Rev. J.P. Kula, Kaumakapili.

Poakahi, Iune 3-10 a.m., Ahahui Kula Sabati o ka Paeaina; 7:30 p.m., Haiolelo Hoomanao a ka Lunakanawai nui Hon. A.F. Judd, no ke ku ana mai o na Misionari i Kailua 75 makahiki i hala aku nei, Kaumakapili.

Poalua, Iune 4-10 a.m., Ahahui Euanelio o ka Paeaina, Kaumakapili, 7 p.m., Papa Hawaii; 7:30 p.m., Ahahui Kula Sabati.

Poakolu, Iune 5-9 a.m., Hoike Papa o ke Kula o Kawaiahao; 1:30 p m., Ahahui Euanelio; 3 p.m., Aha Kuikawa no ka ninaninau ana ia Rev. D.P. Birnie 7:30 p.m., Hoonoho ana ia Rev D.P. Birnie i Kahu no Kaukeano, Kaukeano.

Poaha, Iune 6-9 a.m., Ahahui Euanelio, Hoike Makahiki a ke Kakau Leta a me ka Puuku, a me ke koho ana o na Luna nui a me ka Papa Akahi o na hoa o ka Papa Hawaii; 4 p.m., Inu T@ ma Kaukeano; 7:30 p.m. Hoike o ke Kula o Kawaiahao, Kaumakapili.

Poalima, Iune 7-9 a.m., Hoike Papa o ke Kula Kahunapule; 1:30 p.m., Ahahui Euanelio, Kaumakapili; 7 p.m., Papa Hawaii.

Poaono, Iune 8-10 a.m., Hoike o na Kula Sabati o ka Mokupuni, Kaumakapili.

Sabati, Iune 9-4 p.m., Ahaaina a ka Haku; 7:30 p.m., Haiolelo Makahiki, Oihana Kuwaho, Rev. S.L. Desha, Kaumakapili.

 

KULA SABATI.

 

HAAWINA XI: - IUNE 16.

O Petero a me Iesu i Ala hou ai. Ioane 21: 4-17.

 

A AO ae la, ku mai la o Iesu ma ke kapa; aole nae i ike na haumana o Iesu ia,

            5          Alaila ninau mai la o Iesu ia lakou, E na pokii, aole a oukou wahi ia? I aku la lakou iaia, Aole.

            6          I mai la oia ia lakou, E kuu aku i ka upena ma ka aoao akau o ka moku, a e loaa ia oukou. No ia mea, kuu iho la lakou, aole i hiki ia lakou ke huki mai ia i ka nui loa o na ia.

            7          Alaila, i aku la ka haumana a Iesu i aloha ai ia Petero, O ka Haku ia. A lohe ae la o Simona Petero, o ka Haku ia ka@i ae la ia i ke kapa, no ka mea, ua olohelohe ia, a lele iho la i ka moanawai.

            8          A holo mai na haumana i koe ma ka moku e kano ana i ka upena me ka ia, (no ka mea, aole loihi aku lakou mai ka aina aku, elua paha haneri kubita.)

            9          A pae lakou i uka, ike aku la lakou i ka lanahu ahi, a me ka ia i kauia maluna, a me ka berena.

            10        I mai la o Iesu ia lakou, E lawe mai i ka ia i loaa iho nei ia oukou.

            11        Hele ae la o Simona Petero, a huki mai i ka upena i uka, ua piha i na ia nui, hookahi haneri a me kanalima kumamakolu: aole nae i moku ka upena i ko lakou lehulehu ana.

            12        I mai la o Iesu ia lakou, ‘E hele mai e ai. Aole i aa kekahi o na haumana e ninau aku iaia, Owai oe? ua ike no lakou o ka Haku ia.

            13        Hele mai la o Iesu, a lalau e iho la i ka berena, a haawi mai la ia lakou, a me ka ia no hoi.

            14        O ke kolu keia o ko Iesu hoike ana iaia iho i kana poe e haumana, e mahope iho o kona ala hou ana ae mai ka make mai.

            15        A pau ka lakou ai ana, ninau mai, la o Iesu ia Petero, E Simona na Iona, ua nui mai anei kou aloha ia’u i ko keia poe? I aku la kela iaia, Ae, e ka Haku; ua ike no oe, ua aloha au ia oe. I mai la oia ia ia, E hanai oe i na keikihipa a’u.

            16        Ninau hou mai la oia iaia, o ka lua ia, E Simona na Iona, ke aloha mai nei anei oe ia’u? I aku la kela, Ae, e ka Haku; ua ike no oe na aloha au ia oe. I mai la oia iaia, E hanai oe i ka’u poe hipa.

            17        Ninau hou mai la o Iesu iaia, o ke kolu ia, E Simona na Iona ke aloha mai nei anei oe ia’u? Kaumaha iho la o Petero, no ke kolu o kona ninau ana iaia, Ke aloha mai nei anei oe ia’u? A i aku la kela iaia, E ka Haku, ua ike no oe i na mea a apau; ua ike no oe, ua aloha au ia oe. I mai la o Iesu iaia, E hanai oe i ka’u poe hipa.

            PAUKU GULA. Ioane 21:17. E ka Haku, ua ike oe i na mea a pau; ua ike hoi oe, ua aloha au ia oe.

            MANAO NUI. E pono i ka mea lawehala ke paulele mau i ko Iesu aloha kalahala.

            OLELO HOAKAKA. Ua launa hou o Iesu me kona poe haumana ponoi ma ka po Sabati hou aku. Ia po, ua halawai pu o Toma me ka Haku, a pau kona kanalua. He mau la mahope iho, ua hele aku na haumana i Galilaia, a hapai hou i ko lakou oihana o ka wa mamua. Ma ko lakou lawaia ana, ua halawai hou o Iesu me lakou. O keia ka wa hiku o ko Iesu mau hoike ana. I na haumana ehiku keia.

            4. AO, - wanaao. 5. NINAU, - ma ka oihana kalepa paha, ma ke ano makamaka paha. 6, AOAO, -mamuli o ke ano o ke kiloia, e kuhikuhi ana i wahi uulu i’a. 7. HAUMANA, - O Ioane keia. KAPA, - he palule olona, mumuku, aole he mau lima lole. LELE,- e holo mama ae mamua o ka waa. 8. LOIHI, - 300 mau kapuai mamao aku. KUBITA, - he kano ia, hookahi kapuai me ka hapalua. 9. I’A, - oia ka mea pili i ka ai maa mau. BERENA, - me ka hu ole. 10. LAWE, - aole hoolako wale o Ieu i na i’a a me ka ai. 11. HELE, - eemoku. 12. AI, - ka paina kakahiaka. 13 LALAU, - a ai pu nohoi, Luka 24:42,43. 14. KOLU, - o ko Iesu mau hoike ana i ka poe haumana i huiia. 15. POE – oia hoi na hoahaumana, mamuli o ko Petero olelo kaena, Mat. 36:33. ALOHA, - aole ko Iesu huaolelo ma kona mau ninau mua ko Petero huaolelo ma kona pane, ma ka olelo Helene. Aloha, ma ko Iesu ninau, oia he manao mamuli o ka noonoo ana i ka pono a me ka pono ole: ma ko Petero pane, o ke aloha he manao ia mamuli o ke koho pilikahi ana. Aole i kauohaia kakou ma ka Baibala e aloha aku i ke Akua mamuli o ka mea e lealea ai. Ano okoa nohoi na huaolelo Helene no ka hanai ana; ma ka lua o ke kauoha, malama, hiipoi, ke kauoha pololei. Ano okoa na huaolele no na hipa. Hipakeiki, ka mua: hipa, ka lua. IONA, - o Ioane keia, i hoopokole ia, aole i hipa punahele. Olelo ia o Simona o Petero aole nae i kupaa oia. 16. HOU, - he mau ninau ekolu mamuli o ko Petero, hoole pakolu ana. 17. IKE, - aole i mihi o Petero me ka hoike ana aku i ke ano o kona hewa, na kumu no kona hana hewa; aka nae ua ae aku oia i ko Iesu ike ana iaia mai ke poo aku i ka wawae, kona mau manao, a me kona mau hana a pau loa. HANAI, - pakolu keia kauoha ana, me he mea la ua hoonoho hou ia o Petero ma kona oihana lunaolelo.

            I. KA LAWAIA KUPAIANAHA, 4-9. Heaha ka mea hou ma ke kakahiaka nui i ko Iesu mau haumana ehiku ma ka lokowai o Galilaia? Heaha ko Iesu ninau ia lakou? Heaha ko lakou olelo pane? Heaha ko Iesu kauoha? Heaha ka mea kupaianaha? Heaha ka manao o na haumana? Heaha ka hana o Petero? Pehea i pae aku ai na haumana e ae? Heaha ka hana kupaianaha ano like me mamua, Luka 5:1-11? Pehea e like ana ka lawaia me ka oihana haieuanenelio? Pehea e hana like ai kakou ma ka hoopili ana i na kanaka hewa ia Iesu?

            II. KA PAINA KAKAHIAKA, 10-14. Heaha ka mea i loaa i na haumana ma ke kapa? Heaha ko Iesu olelo poloai? Heaha ka pomaikai i loaa ma ua paina la? E hoolako ana anei ka Haku i na mea ai kupono no ke ola kino? Pehea i olelo ia ai keia hoike ana o ke kolu ia? Heaha na kumu no ko lakoou ninau ole ana ia Iesu, Owai oe? Ua ike anei oe ia Iesu ma ka launa pu ana me ia?

            III. KA HOONOHO HOU ANA IA PETERO, 15-17. Heaha ko Iesu ninau aku ia Petero? Heaha ko Petero olelo pane? Heaha ko Petero olelo pane? Heaha ko Iesu kauoha? Heaha ko Iesu ninau elua? KoPetero pane? Ko Iesu kauoha? Heaha ke kolu o ko Iesu ninau? Ko Petero pane? Ko Iesu kauoha? Heaha ke kumu no ko Petero kaumaha? Heaha na kumu no ko Iesu ninau pakolu ana? Heaha na ano okoa o na huaolelo ma na ninau a me na kauoha? Heaha na ano okoa o na hana a ka poe lawaia a me ka poe kahuhipa?

            MANAO PILI. 1. Ua hiki anei ia oe ke launa pu me Iesu ma na hana no ke ola kino e like me kou launa pu ana me ia ma na hana haipule? 2. Ua hoka anei oe ma ka hooholo ana i ka hana a ka Haku? 3. E hiki ana anei i ke Akua ke hoololi i ka laau i paapu i na puupuu i mea nani?4. Pehea i pili ai ke aloha i ke ano waiwai o ko kakou hana no Iesu? 5 Pehea i hoikeia ai ko kakou aloha ia Iesu ma ko kakou hoohuli ana i na kanaka hewa i ka pono?

 

NUHOU KUWAHO

 

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Australia i ka hora 2 auina la Poakahi aku nei i hala, ua loaa mai ia makou na mea hou o na aina e mai, a oia ka makou e hoonuanua aku nei no ko makou poe heluhelu:

            Ua lawe mai ka Australia no Honolulu nei ia 44 mau ohua kapena, 25 mau ohua oneki, 40 mau eke leta a me na ukana.

            O ke kumukuai o ke kopaa ma ka makeke o Amerika Huipul@, he 3 37 – 100 mau keneta o ka paona hookahi ma ka leno hope loa.

            Ua pae palekana aku ka mokuahi Miowera ma Victoria mahope o ka loaa ana i kekahi ulia ma ke ala moana mawaena o Honolulu nei a me kona mau awa i holo aku ai ma Beritania Columebia a me hookaulua ana no kekahi mau la.

 

KA HOUPUUPU KAUA KIPI MA MAUI A C.W. AKEPOKA E HOOLAHA LA.

 

            Ua hoolaha ia ma ka nupepa enemi o Hawaii ke “Call” o Kapalakiko mai na lono malu aku i loaa ia C.W. Akepoka mai Hawaii nei aku e hoike ana a@a he lehulehu wale na hoopilikia e hoopuni la i ke aupuni o Sanford B. Dole a me kona mau hoa. Na ka mea, o na Iapana i nui loa ko lakou heluna ma na mokupuni o Hawaii. ua piha hauoli loa ia lakou no na lanakila i loaa i ko lakou aina makuahine maluna o Kina, he hooweliweli la lakou. E hoomaopopo ia ma o ko lakou makemake la e hoala i nupepa hapa Iapana – Beritania ma Honolulu. Ua hoopa ia aku o Edmond Norrie, lunahooponopono o ka Holomua (I hala i Kau i palahemo) e na Iapana alakai lehulehu me ka manao e pai o@a i kana nupepa he hapa ma ka olelo Beritania a he hapa ma ka olelo Iapana, a e hoonoho ia i lunahooponopono Iapana e malama i ka hapa olelo Iapana, Ua ike ia mawaena o na Iapana e noho la ma keia wa ma Hawaii he mau haneri o lakou he mau koa i maamaalea i ka paikau koa – o ka mea oiaio, ua lawa lakou e kaili i ka hoomalu ana o ke aupuni i na manawa a pau, ke makemake lakou e hana pela. Ke noho makemake ole @a na kauaka Hawaii, a e kali wale ana no o ka loaa o ka manawa e lele mai ai iloko o ke kukonukonu o kekahi kaua kipi hou. He mea akaka loa ke nana ia ka lono i loaa mai nei ia Mr. Akepoka, o kahi e hookumu ia ai o na hana kipi i keia kaua kipi aku, aia ma ka mokupuni o Maui.

 

HOOLE KE KUHINA IAPANA KURINO I KE APUHI A AKEPOKA.

 

            Wasinetona, Mei 10.-Ua hoohuli ia ko ke Kuhina Iapana Kurino ma Wasinetona noonoo ma o kekahi elele palapala ia mai Kapalakiko mai, a maloko olaila i olelo ai o C.W. Akepoka aia he haunaele e aia mai ana mai na Iapana mai ma Hawaii. Ua kapa aku o Kurino i keia olelo he hoopunipuni a me ka wahahee. Ke olelo nei oia, o na Iapana ma Hawaii, he poe malama maluhia a mikiala hana lakou. O ka hapanui o lakou, he poe mahiai a aole o lakou mea i loaa ka ike oihana koa.

 

HUAKAI KIPI KUWAHO NO HAWAII.

 

            San Diego, Kaleponi, Mei 14.-Eia he mau lono huakai kipi e lohe ia nei mamuli o ka hookahua ana iho ma o kekahi palapala @a mai ka Makai kiu McAvoy mai o Honolulu.

            Ke heolaha ia ka nupepa “Call” o Kapalakiko, aia ke malama mau halawai aumoe ia ka poe hooulu kaua kipi o Hawaii no ka hoehu kaua ana la ma ka mokupuni o Maui, a ke kali nui @a o ka hiki aku o ka e ka huakai kipi mai Amerika Huipuia aku.

 

UA HALA AKA AOLE NAE I POINA.

 

Wasinetona, Mei 10.-Me ka maopopo no i ka mea oiaio, ua kahea ia mai o Kuhina Kakina e kona aupuni e hoi aku mamuli o ke noi a ke Kuhina Gresham, eia nae o kona inoa ke hii ia la maluna o ka papa inoa o na kilo aupuni no ka malama o Mei nei i hoopuka ia e ke Keena o ko na Aina e. Aia ma ka palapala ka inoa o Kakina me ka huaolelo “aohe i hiki mai”; mahope koke iho.

 

MALIA O HAALELE O GRESHAM.

 

            Detroit (Mich.,) Mei 10.-Ke pahela nei kekahi lohe maanei i keia po, e haalele aku ana o Kuhina Gresham maloko mai o keia akumau kanaono la, a o Don M. Dick son, Lunaleta Nui a o kekahi o ko ka Peresidena mau hoaloha a mau alakai kalaiaina pili loa, ke koho ia aku ana e hoopiha i ka hakahaka.

            [Ma kekahi lohe hoi a na nupepa aole ia e haalele ana.]

 

KE KANAWAI AUHAU LOAA MAKAHIKI AOHE MANA E HOOKO.

 

            Wasinetona, Mei 20.-O kela kanawai e kau ana i auhau maluna o ka loaa makahiki, i hoohuli nui ia ka noonoo o ka lehulehu mai ka wa mai i hoomaka ai ke kau mau o ka Ahaolelo Lahui Helu Kanalima Kumamakolu o Amerika Huipuia, he mea iano ka wa i hala. Mahope o ka hooloheia ana no eina manawa e ka Aha Hookolokolo Kiekie o Amerika Huipuia, ua hooho@o loa ia i keia la e ka Aha aole mana e hiki ai ke hooko a ua kue i ke kumukanawai. He elima mau lunakanawai o ka Aha Kiekie i hooholo he kue kumukanawai a he eha ma ka apono no i ke kanawai.

 

KA OHANA SPRECKELS MOKUAHANA.

 

            He ola mau ka noho mokuahana o Spreckels e noke mai nei i ka hoopii imua o na aha hookolokolo, e kue ana ke keiki i ka makuakane a pela hoi ka makuakane i ke keiki. Ua hoao ia mahope mai nei e lawe i ka Claus Spreckels mau ike ma ka hoopii koi poho a ke keiki kue iaia. Me he mea la ua aneane e pau loa na ninau i waiho ia aku nana e pane i ka hoole wale ia no aohe pane. Ua ao kona leio e hana pela. Ua hoao ka loio o ke keiki e puka mai na ike e loaa ai na ohumuhumu ana a na keikikane J.D. a me A.B. Spreckels a me ka makuakane e hana ino i mea e poino ai ka mea nana ka hoopii o C.A. Spreckels. Ua noi ia na buke a me na pepa i mea e hooiaio ai i na olelo a Claus Spreckels e pili ana i kana keikikane, he hoopunipuni loa, a he kumu ko ka loio e manaoio ai aia ma kekahi mau palapala i huna ia e kukulu ia ai ka mea oiaio.

            Ma kekahi lono hope loa, ua ano hoopau waleia paha ka huai maewaewa ana i ka moolelo o ka ohana, a ua ao la e uku i ke koi poho.

 

HOOPII HOOPAIPAI A KA MAKUAKANE I KE KEIKI.

 

            Kapalakiko,Mei 20.- Ua lawe ae o Claus Spreckels i ke anuu mua ma ka hoopaipai ana e kue i kana keikikane ia Rudolph ma ka hookumu ana i hoopii kue i ke keiki e hoihoi mai i ka 5000 mau mahele kuleana iloko o ka Hui Mahiko o Paauhau ma Hamakua, na mahele e ohi nei i ka puka ma ka $5000 loaa i kela a me keia malama.

 

KE LANAKILA NEI NA KAMAAINA O CUBA.

 

            Tampa, Ferolida, Mei 20.- Ke olelo mai nei na ohua i ku mai nei maluna o ka mokuahi “Mascotte” mai Cuba mai, o ke kulana o na mea o ikeia la he ano hoohoihoi i ka poe kamaaina o Cuba e kipi nei. Ke olelo ia mai nei, ua komo ia aku la o Gamaguay e na Cuba malalo o ka Alihikaua Gomez, ka mea e paa la me 3000 mau koa Cuba e hoopuni la ia Guaynaro ma ka Poakahi. Aia ma kahi o ka 2000 mau Sepania iloko o ke kulanakauhale. Mahope o ka hakaka ana a lilo ai i mea poino nui no ka poe i poai puni ia, ua hiki mai la he mahele koa Sepania 2,500 ka nui, a lele kaua mai la i na Cuba mahope. Ua pelu awiwi mai la o Gomez mai ke kaua mua ana. Oiai ua hoonoho ia aku he wahi puali koa uuku e paa i ka hakaka me na koa o ke kulanakauhale, ua huli aku la ka hapanui o ka puali he alo a he alo me ka enemi hou. Ke olelo ia mai nei, ua okioki liilii ia ka mahele koa Sepania. Ke olelo hou mai nei na ohua, aia ke kulanakauhale iloko o ka malu o na kamaaina o Cuba e kaua nei e kuokoa lakou. Ua 700 ka nui o ko na kamaaina Cuba ma ka make a me ke ku a eha, a o ko na Sepania poino hoi, aia ma ka 3000 ka nui. Ke olelo mai nei na Cuba, aia ke laha nei mawaena o na koa aupuni ka makemake ole ma o ke kipuia ana o Gallego. No keia kumu, aole i hooko ia ka hoopai o ka make maluna o Lutanela Mahey, ka mea i lawe ia i Havana e kau @a i ko hoopai o ka make, aka ua papahi@a mai oia me na medala no ka wiwoole.

 

KUHINA NUI O ENELANI E WAIHO ANA.

 

            Ua hoopioloke a kunahihi loa ia ka Hale Ahaolelo Makaainana o Enelani i ka po o ka la 20 o Mei ma o ka pakuikui hou ana mai o na lohe e waiho mai ana ke Kuhina nui Rosebery i k@ua kulana oihana.Me ka nana ole i na hoike oihana, ua hoi mai oia mai kana huakai i holo aku nei i ka moana me ka emi iho o kona olakino malalo iho o ke kulana o ka wa mua, a me he mea ia e haawi aku ana kona kauka i ke kauoha paa e haalele koke oia i na hoao ana e hoomau aku i ka noho alakai ana no ke aupuni.

 

EKOLU TAUSANI HALE I HANEE.

 

            Ferolena, Italia, Mei 19.-Ua kioia la na makaainana o keia kulanakauhale a me na wahi e pili koko mai ana iloko o ka pioloke i na ponei ma o ka hoo@aueue ana mai o na oiai he mau manawa ka mea nana i luku iho he mau oia kino lehulehu a ulupa iho @a he puu nui o na waiwai. He ekolu tausani mau hale o keia kulanakauhale wale no i hoopoino ia a he lehulehu o lakou ua hoohiolo @a a pakiikii.

 

KO IAPANA MAU LOAA O KE KAUA.

 

            Wasinetona, Mei 19.- Ke hoike mai nei na puolo leta hope i loaa ae i na Keena Kuhina Iapana, Kina a me Korea ma Wasinetona i na kulana loli ae, na hua hoi i lo@a mailoko mai o ke kaua. O Haku Li, ke keikikane a Li Hung Chang Kuhina nui o Kina, ke upu ia aku nei oia ko Kina Kuhina @@@o hou ma Iapana. Ke pau pono na hooponopono ana no ka maluhia, alaila o ka hoihoi hou ia no ia o na launa kilo aupuni ana mawaena o na aupuni i noho kuee iho nei. Ke kamailio @a mai nei, o Mr. Otori, ka hoa o ka Ahakuka Malu o Iapana, oia aku ana paha ke Kuhina i Kina. O ke Kuhina mua no ia o Iapana ma Kina a ua ike pono oia i ka aina.

            O ka puu dala 3,000,000 yen a Iapana i manao ai e hoa@e aku ia Korea i mea e hooponopono ae ai i ka aina a ku maluna o kona mau kapuai, ke hoomaka ia nei e uku aku. Ua hoouna ia aku he hapalua miliona dala Iapana i ka la mua o ka malama i hala, a o ke koena he 2,500,000 e waiho ana no a kauoha mai o Korea.

            Wasinetona, Mei 19.- Ma ka hoonohonoho pono ia ana o na huahelu o ko Kina ale lahui, ke hoike mai nei ia i keia wa, he $50,000,000 wale no, he huina ole loa hoi ke hookuku ae me na loaa o ka lahui.

            Ladana, Mei 19.- E hoolaha aku ana ka mupepa Manawa i ka la apopo i kekahi elele palapala mai Tientsin mai e olelo ana, ua hookohu ia o Li Hung Chang i komite nana e haawi aku i ka mokupuni o Foamosa ia Iapana.

            Wasinetona, Mei 20.- Ua loaa mai nei i ke Keena Kuhina Iapana maanei ka elele waea oihana e hoike ana ma ke ano nui, ua pau i ka hooponopono ia me ka hololea ka aelike a Iapana me Rusia a me kekahi mau mana nui e ae o Europa no ka ninau ma ka hikina. Ua manao ia ua pau ae la na mea a pau no keia kumuhana.

 

HANA KU I KA MAHALOIA A IAPANA.

 

            Sanahai, Mei 14- Ua lohe ia ma ke kulanakauhale poo aupuni o Pekina, ua hoole aku o Iapana i ka lawe ana i ka Anemoku o Liao Tung ma ka aina paa o Kina me ke noi hou ole aku i puu dala pakui hou @a Kina no ia hana ana. Ua mahalo nui ia o Iapana ma keia hana ana.

            Berelina, Mei 15- Ua loaa ae he elele palapala i ka nupepa Frankfurter Zeitung mai Sana Peteroboro mai e olelo ana me ka nana ole i ka nui o na hana e hookekena ia nei e na mana nui e ae, ke paakiki mai nei no o Iapana i ka hookaawale ana i la no ko na pualikoa Iapana haalele ana i ka Anemoku o Liao Tung a me Korea.

            Nu Ioka, Mei 20- Eia ka mea i hoolahaia e ka nupepa Herald ma o kona elele palapala la i loaa mai iaia mai Sana Peteroboro mai penei: He kali nei na aha kuhina o na mana ekolu e kue nei i ka Iapana kukala no ka nui o ka puu dala huikal@ kaua e ae ai no kona haalele m@i i ka Anemoku o Liao Tung. I ka wa e ike ia ai alaila e kukakuka ana na mana nui i kahi e loaa ai ke dala no ka hookaa ana aku ma ke kahua mahope koke o ka haalele ana mai o na koa Iapana, alaila e hookaa ia ka uku dala ana.

 

KUOKOA NO CUBA KA MAKEMAKE.

 

            Nu Ioka, Mei 20- Ke hoike mai nei na lohe ma ke kahua o na poe kipi o Cuba ma Nu Ioka nei, ua haawi aku nei o Generala Gomez o na kamaaina o Cuba i na poe hui mai ka haneri ka nui a apii aku iluna, e hoouna ae i elele i ka halawai nui e malama ia ana ma Garr iloko ae nei o Iune, e hooko aku i ke kukala ia ana o ke kuokoa a e kukala i aupuni kuikawa maoli. He manaolana ko na poo alakai o na kamaaina o Cuba, e ike mai ana ke Aupuni o Amerika Huipuia i keia kau ahaolelo ae ma ke ano he mau aupuni e hakaka ana.

 

LOAA IA BERITANIA KE DALA KOI POHO.

 

            Nu Ioka, Mei 16- Ua loaa mai i ka nupepa Herald keia lono waeaolelo mai Managua, Nicaragua mai, penei: Ua ohila inehinei ke kikoo dala he $75,000 ka nui e uku@a ma ke kauoha a ke Kuhina Nicaragua ma a Ladana, no ka hoopau ana i ke koi a Beritania i ke kipakuia ana ai o ka Agena Kanikela Hatch. Ua uku ia ke dala ma ka hookupuia ana ma na pepa lulu dala a na Nicaragua a me na poe kamaaina haole, a nolaila aole i ae @a aku na huina dala kokua i haawi ia mai e na Repubalika e ae o Amerika Waena.

            Ladana, Mei 16- I kulike ai me ka aelike i unahiia ai na mahuwa Beritania mai Corinto, Nicaragua aku, e uku ia ka puu dala koi poho he $75,000 no ke kipakuia ana o Kanikela Hatch ma Ladana maloko mai o na la he umikumalima mahope iho o ka haalele ana o na manuwa, ma keia la ua hoihoi ia ae na huina ia iloko o ka waihona o Beritania ma ka inoa o Kuhina Salavadoa Medina e noho ia ma Ladana, ka mea i lawelawe no Nicaragua ma Ladana a pau wale keia hana.

 

            Ma ka la 21 iho nei o Mei, ua hele o Moses Kamokunui i kahakai i ka moemoe oio, a loaa iaia ekolu oio, elua mano, hookahi mano ano kupanaha, he kikokiko kona ili, he mau kaha lolo@ ekolu ma ka aoao, a pe@a no hoi ma kekahi ao@o i like me ke kiko i kiko ia i ka ili o ka poe o ke au kahiko i hala, hookahi no kino o ke@a mano, he e@na poo, ekolu hiu, a ma ke ana waena hookahi no, he 18 kapuai ka loa, o ke ana puni o kona laula 9 kapuai.

            R.W.N. KAAKAU,

            Kalalau, Mei 21, 1895.

 

            Ma ka palapala a Mr. Wray Taylor i kona hoaloha ma Honolulu nei i kaukauia ma Kapalakiko i ka la 21 o Mei, i ike ia iho ai ke haawi @a ka puali puhi ohe i na anaina mele maloko o Metropolitan Temple, aka aohe nae he muimuia ia mai e na anaina makolukolu. I na po mua elua aohe nui o ka poe i hele mai, aka ma ka po Sabati ua hiki ae anaina ano papa@n@ iki. I ka po nei, ua puhiohe na keiki imua o kekahi anaina uuku. Ua olelo mai o Bila Aylett @a’u ke pau ka lakou paani ana ma Kapalakiko, alaila e hole ana lakou i Los Angles e puhiohe ai. Malia paha ua ulumahiehie ia aku la lakou i keia wa.

 

Ka Hawaiian Gazette

He Nupepa Namu Elua Puka ana o ka Hebedoma, ma na POALUA a me POALIMA e hoopuka ia nei e ka Hui HAWAIIAN GAZETTE COMPANY.

O ka Nupepa Kuloko Alakai keia ma ka Olelo Beritania e hoolahaia nei maloko o ka Paeaina a hala loa aku i na Aina E a ke heluhelu ia nei e na mea a pau ma na oihana na Halekula a komo loa iloko o na ohana.

 

Ka Uku Pepa Laulaha.

No ka Malama . . .  . . . .$ 50

No ka Makahiki Kuloko . 5.00

“          “ Kuwaho . . . 6.00

 

Keena Hana Helu 318.

            Alanui Kalepa.

Pahu Leta 0. Honolulu Oahu

2531-tf

 

Na Hua Kuni Inoa

Eia ka Hui Hawaiian Gazette Co., ka hana paka maoli nei i na Hua Kuni Inoa o kela a me keia ano, nui a liilii e like me ka iini a ka manao.

 

O keia mau Hua Kuni Inoa, ua lawa ia no ke kahakaha ana ma ke kanana a pepa e ae e hoailona ai i ka Inoa a kohu maluna o kekahi mea i makemake ia e kuni a kaha paha.

 

He like ole na uku o na Papa Kuni Inoa, no ka mea aia no ke kau ia o ka uku a maopopo ke ano o ka Papa Inoa au i makemake ai, he nui a he liilii paha. Aka he oluolu ka uku a he waipahe na kuka ana.

 

E kipa kino mai e nana i ike kumaka, a i ole ia e hoouna mai i na kauoha ma ke

Keena@Hana-Ma @ka @HalepaiHAWAIIAN GAZETTE, Helu 318 Alanui Kalopa. Honolulu

2531-tf

 

Hoolaha Kumau.

 

            Aole loa e maikai a oluolu ke ola ana o kekahi mea kino uhane eia ina he aaiole kona akepaa a hiki ole ke lawelawe i kana mau hana me ka hololea. E hahai ana ka nalulu a me na nawaliwali e ae ma ka moali o ke ake ponalo. He mea oiaio keia i hooiaio ia ma na wahi o na poai oluolu akau iloko o ka hapaha keneturia, o na HUALE A AYERS, ola wale no ka LAAU HOOLA AKE makikai loa i ikeia. E hoola ana i ka lepopaa, ka nalulu eha, na ma’i oloko o ka opu, a ma ke ano LAAU OHANA aohe oua lua e like ai.

 

            O ka Ayers Sasaparila, oia ka Laau Hoomaemae Koko kilakila, e haawi ai i ka ikaika a me ka hooponopono ana ia loko o ke kino o ke o ka ili, e hoopau ana i na maluhilukanaka. E pepehi a uiupa ana i na PUHA, e hoola ana i na pohapoha hi o ke ola ana a e kipaku loa ai i na ano ma’i a pau. O ka poe ma’i no ka wali pono ole o ka@ ai, @a nawaliwali mau a ano ma’i e ae i ulu ae mai ke koko ino mai, he mea pono e inu i ka laau SASAPARILA A AYERS.

 

He laau e hooikaika ai i ka nawaliwali, a e hoopuipui mai ai i ke kino. Ma ka inu ana i keia laau, e hoonoono ia ai ka ai ana, oluolu ka moe ana a maikai ke ola ana.

 

            O ka Ayers Cherry Pectoral laau, aohe lua ma ka hoola awiwi ana i na KUNU, ANU a me na PUU EHA. E hoola ia na KUNU KALEA a me na ma’i pili i ke ake me ka hikiwawe loa.

            O na Huaale a Ayers, na Sasaparila a me ka Ayers Cherry Pectoral, aia kahi e loaa ai ma ka Halekuai o ka Hollister Drug Co. Lt.

            Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

            2514

 

KAKELA ME KUKE

 

Ka Halekuai Nui O NA WaiWai LIKE OLE

 

NA MEA HANA KAMANA A@PAU

 

Na lako pili hao kukulu hale, Na kepa, Na lei ilio, Na kaulahao ilio, Na Pahi, Na Upa, Na kope hulu, Na Pulupulu.

PALAU LIO

Na mea mahiai, Na au bo, Na au koi, Na koa bipi, Na lei bipi, Na kaulahao bipi, Na uwea pa, Na kaa palala, Na mea piula, Na ipuhao.

Makau me Aho Lawaia

Na Iliwai Na kaula, Na hulu pena, Na pulumi, Na pena, me ka aila, Na kopa, Na aila mahu Na pakeke

Na pakeke hao, Na kapu hao, Na pauda, Na kukaepele, Na uwiki, a me Na ipukukui.

 

Mikini Humuhumu Kaulana

 

Wilcox, & Gibbs Hookahi Lopika Remington, Elua Lopi.

 

            A me na ukana he nui loa, o kela ano a me keia ano.

 

Kakela me Kuke

@@95-@