Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 23, 8 June 1895 — No na Poe Hipa Auwana. [ARTICLE]

No na Poe Hipa Auwana.

O ka poe hlpa aawaoa, oia no na hipa kahu ole, aola hoi o lakou wnhi e maluhia al a e pakele ai hoi mai na hoopoiao ia mai e na ilio hihlu hae, i ka po, moe no lakou ma na kula, ma na puu i kuhi manawa. I &a wa hooilo, oia hoi ka wa haule lau, aole he mea ulu »oaluna o ka alna aole mea ai e luaa, nui ka ua a toe ka makaui, hailulu ke kino o na hipa auwana i ka nui o ke anu, opīli a aneane iuake kekahi poe hipa auwana. Uwe ieo nul na keiki hipaauwaua no ka nete o ka makuahine hipa auwana i ka waiu ole, a make ma'i ole kekahi poe hipa auwana. Heie ae kekahi poe kanaka ma kah« o keia poe hipa auwana e moe ana, a i ko lakou ike ana i a* hipa auwana e waiho a make ana, piha loa lakou i koMluhn, ehaeha iaa ko iaki>u n»au no keia pilikia i ili iho maiuon o ua hipa auwann O keia poe kauaka i uia&io ae ia ma kahi o na hipa auwana, he poe kahu hi|M m» 1 hoomana Ia aku e ke kahu hipa nul o ia aiua hookAhi no, a ua hoihui mua nae iakou i ka lakou poe hipa iloko o ka pa hipa, i ka malama o Aogate, oia ka kaaoa moa,ahe ra)a maa maa ia oka

hoihoii e la o na hlpa iloko o na ha!e au «a aina o I ude*. Ua kaka na poe kaho hipa a ho»> holo like i ko lnkoa inanao he mea pano e hoa iak<iu i keia poe htpa ti>ko o ka pa hipa i h&na ia a paa i haie, aua hoahu ia k;i ai a me ka wai no na hipa ena kahu hipa. Nulaiia, ua hookaawaie l.ikou ia iakou iho iioKo o 4 mau maheie, ma ka ekola kahu hipa oka oiaheie hookahi, ma ka hikina ekola, ma ka aksa ekolu, ma ka hema ekoio, ama ke komohana ekoiu. Hoomaka ai kahu hipa e hoa ina h;pa kahu oie a hiki i ka Ia 26 o Augate 189-1, ua hoohoi ae ia aa poe kshu hipa !* ia Ukou iho a m& ke kulnna hookani, a hele uo iakou mamua a no lakou me ka leo nui: Hipa auwana! Hlpaauwaoa!! Hipa auwaoa!!! Aole heie iki maf na hipa ku malie loaiakou ma kahi hookeihi, luliluli na ik>o, kakani na pepeiao, okaia na huiu, lewa ka auwae, nau ui kui, a eia no keia poe hipa auwaoa fee huikau pu nei me na hipa hooiohe i ka ieo oko iakou kahu. He nui na hipa nuwana i hoikeia ma ka Paiapaia Hemoleie, e nai» kakoo i kekahi hipiauwana i hoike ia ina Mataio 10:6, ua heie no kekahi |[ioe kahu hipa he 12 e hoa mai i na hiipa auwana o ka ohana o ka Is.\rrtela e hookomo inai iloko o ka pa, aole no he komo. NolaiU, heaha ka niea i ike ia no keia poe hipa auwaoa, pehea inkou? Piiikia no iakou, ioaa lukou i n* ilio hfte a inake na hipa auwana liilii, aole lie «numa ika holo. No ke aha ka mauih ole arui ? No ka poioli, aole wai»i o ka makuahine hipa auwana a ine ke kahu ole. Aole anei he raau hipa auwana ma Ilawaii nei ? He uui loa na hipa auwana, n<» ke alohu aiua mai Ko kmau o keia auwaua o ua hlp.i, ke koloka pouli e nal«> ai ka uiea i manao nui ia, oia hoi ka hoihoi moi, he opumaiumalu w»le uo ka huaoleio aloha aina. O ka holhoi moi, oia ka pulakaumak.i oka poe i kupa ia lakou Iho he nloha aina. Auhea ia ka aina, ua pau i ke kuai a monki ia ka aiua i na liaole, aole aina i koe, he kakaikahi loa ka poe aloh.i aina e noho nei he ona no ko Ukou mau aina :iho, e like me J. Kamula, o ka hapanui aia lakou mawaena o ka uwea umii ana haole. Nowai ka hewa ? No ka poe aloha aina no, ke kuai i ka uiua i na hnole; aole e pau keia makahiki, ieie ka poe aloha aina ika lewa. Nui ke kuhihewa a me ka hupo, u.i hahai loa aku no ka naaupo a ka poe i hooklekie ia ite ma na oihana hanohano, aole i kipaku ia aku e keia aupuni hou, ua haalele honua e no, weliweli ioa i ka leo kahea e hoohiki, hookahuli aeneii i ke kino kanaka i kiūo hipi auwana, hoolohe ole i ka leo kahea oke kahu hipa e hoi e komo iloko o ka pa hipa a lilo i hipa laka.

Mahope Iho o ke kuknlii ia ana o ke fvtimukanawai <; ka Rppubulikit, ua hoouna aku ke Kahu hipa nul I kekahi mau kahu hipa e hoa mai i na hiipa auwana, ma Ilawaii 3, na aiokupuni o Maui 3, Oahu 3 a o Kauai no hoi 3, a kahe.i no lakou me ka leo nui hipa nuwana! hipa auwana !! hipa «uwana !!! aole no he hoolohe mai o na hipiauwana, nolalla ua hew.i ole nu kahu hipa. Pela no i ka wa o lesu i hanau ai, he mau kahu hlpa no e kiai ana i ka lakou mau hipa i ke ao a me ka po, a na lakou i hoolaha aku ua hiki mai ke ola, pela no keia kahu hipa llepubalika Hawail, aohe hoolohe mai na hipa auwana. D. 11. Aukai. Kula, Maui, Mei 31, 1895.

Ma ka po Poaha, Mei 30, i haawi ai kii Hul o na Opio Hawaii he aha himeni manawalea imua o na lala a me ua mak&iuaka I akoakea ae ma iu pe. Ua hololea na mea a pau i hoouai.kaukau ia e na opio. He mau haiolelo hoomakeaka ma ka ©lelo' Beritania a me na himeni ma na olelo elua kai hoike ia e na hoa. Ma ke noi a ka hui, ua haawi mai oCdpt. H. C. Ooehmne, kapena koa o ka mokukaua Piladelapia, ka mea nami I haawi ka halolelo ma ia po. Ua kauiailio oia no Aberahama Linekona. Ohohia nui la kana mau olelo.

Ona hatal! e hakoko ain uia ke kahii* paani kinipopo o Makiki i keia auina ia Poaono, oia o Kamehameha a me Ikeoleia. He mau puali keia i maoao ia ua ane Uke iki aku ko Inua makaukau nin keia hana hooikaika kmo, a no la mea e upu ia nei he paani «iī i<«a keia o ka eieu ona uoao eina. A oiai, <i ko iaua helu mii na kulana o k» paani ana, ua llke„ nolaila e noke aua kela a me koīa o laua i ka nooikaika ino 110 ka puali e puka ana ma keia paani ana. No ka mea y iui okt puaii e eo ai o ka paaui o keia la, oia ana ka helu kiekie no ka manawa, a i pakeo mau aku no o ke kau no ia i kaupo* kueHanalel.