Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 23, 8 June 1895 — NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NU HOU HAWAII

lJa ku m»! k»i mokuahi M«rijio*a i ka Pooha in*i inai iuui, a ua K'kihī lo( aLu t!<« i»a Panaiaau 0 ka ilf»:im. H« h»iii:«- k»» ii;t Kulh B«bati o ka mokupnni o Oihu nei maloko o ka I ti:ikiuf o Kiuiuakipili i ka h«'r.i 10 "Kl* 1 ti ; k .•»!I! -1 k i». La h ii t aku o Adiiui>r.ila iieardso Ka m<»kuki)ua Lawe Hae i J iiadfiHpiH im Maui ma kn inokuahi W'aila o ke Hi»i:dii Poalua nei. I .» ku in .i ku mokual.i Wnrritiioo » ka aiiiuu la P<»:»«>o'> i liala, inai Kik:iue a ine Fji ina», 3 i na hoio Joa " l: 11 Vi<'tori.« iii » ki' Kumoe o ia !»■» il»<» uo. I k:i hi 0 o lune nei. «o<t ka Hale Kt*'Ki iii i Makiki, ua hauau iuai ii:t ka \v<hi!ie g Uwain .N*iipo!i<;tH, he k.ukaniiiiine a o ka ♦•kolu hoi <n » (ui i(i ko |mui noho ana ioar»'. Uii p.ia aen»*i i kr k»ik»iluia ka lialfk:i)« a ioe lio h<»oliin»tli'oa maikni h-«u l»»:t o Kinio ('oiv ui i ulanui ltikt'k»', i\ tia in»k:mk/«u uo ka hooko "'•:i ;<kt< i l;>i p .»» oiaki'ioiiko hulei li •. K ho!<» kuk »uol»«l-- >«im o Jaa. N. K. Koolu uo k;i 11«!•* Aiiaolelo TjUn «'u.ikaainanu o ka Hepuhalika o 1 iawaii, a !o» iu;tu>?o!>m < ko makou <* iko mai ana n»i »»uk< u ia kakou ih<». I ilonolulu iho uei ka liUnaknnaw.ii a in?' Ka Ilopi? M ikai nui o Hnna, a U:i h»»i aku no Wniluku i ka Poalua nei i.o ko knu kiure kaap'liii e welie i , *t» • , , Poakoiu luila O lulU' !U*l. Ua holo aku ku L »io Kuhina Nmith no Walluku m»i ka mokuahi \\ aila oka Ponlua iho iiim, ine.ke kuikul liui.i pu aku i kou:i Hope lioio Kuhina hoii hi Mr. Ar(hnr M. iirovvn, ka Hope Ilamuku mal»lo o liikikoki.

Ua p:.a i ka hopu ia o Mr. C. A. lirown -u!i Wuiau Ewa i ku auina l«» «> ka l'oalua iho nei, o Manuela hnpa i'ukikl mai lepera i nohoihonel uui tim kinhiwi o Waiawa, ka iiimi iep»T:i iHiia i kipu ka m-ikai ICingahyi» ka Pap H O'.a aku ai ma ka wawue i kekahi wa i hcli«. Eia oīh ke pna nei ma ka hale pa>iht*o. Ua holoaku o LuuaKanai Whititig i ku Poaluu iho nei e noho lunakanawai ma ke kau kiure kaapuni o Maui ma Wailuku e wehe ia ana nii ka Uoakolu iho nel, lune ō. oiii ki» noho uiai ana i knhu no ka aha ma ka liiliia a ka ilepuMM;» kio- in Vouujf Heo i hoiipliin im ke kipe i ua luna hiKimalu uialalo o ke iOlpUlli. O iih uiake o Honoiulu nei iloko o ka malaiua o Mei i hala, he 23 Ha Wnii, 14 I»ake, o I*pana, 4 Pukikl, '> Amfrlka, 1 Beritauia a he 2 o na lahui e ne. Huina 53. He 7 o keia huīna iimke, «ohe kauka uana i lapaau, a he 2 he iumu mwlihiui. O ka haahan o ua uiake iloko o ka «ualamu o Mel'o na iuakahiki i hala, t»ia ka Mei o 154»3, he 42 w«le no. U.i hala aku uo lapau.i iu iluua o ka mokuahi «»City of Peking" o ka !a 1 o lune, o Mr. W, N Armstr.itig. Aole i mahui Iki it» kona holo a i ikeia i ke kau aoa iluna o ka mokuahi. Ma kana olelo ponoi, aole kona hoio ana mal&lo o kekahi hoouoauua a ka Kepuhoiika. Ua manao ia, e kaawale aku aka oia oo lapana uo ka manawa he elua kaoakolu ta, ola hoi he elua mau malaina. Ua nui ka poe maka hanohano a ka inokuahl Waila i hoohikihiki aku a! no Maui ina ke ahiahi Poalua iho nei. Mawaena oia poe, ka Kuhina W. O. Smith, ka Hope Lolo Kuhlna A. M[. Brown, ka Lnnakanawa! Kaapuni W. A. WhlUog, ka Adi«iarala Eeanlaiee a me na ioio Paul Neomanu, J. A. Magoon, A. Hosa, J. L. K&uiukou, J. K. Kahookano; W. L. Hoiokiihiki a me J, K. Hauuna.

Ua haU aku i ka inake i ke &wa" kea Poaha nei ma Kapalama. llono* lulu nei o Han-iU Kanaheie, i ke 35 paha o na makahiki « kona o!a ana. I ka | o Pt7akofu iho nei, ni «!ok'> o ka luiikini o i\»ufceaGo, a<t hoonoiio ia «ku v» Kev. I>. P. liimk- f kp.hu no k;t o Kaukeano e ke knniite i lnwikohu :a no i« hana, iniua o kekahi a;j<<ina nui o »u hoahaiiau a me ua iyla o ka ahuhoi nui oka Paeaina. Maikni na twna u hookua waie. Ua ku mai mti Li«»nolu!u nei ike kukahiaku Poakoia uei, ka inoku kaua Amerik t he 7 la a ioe hapa mai Knp;ti-ik»H». uiai, oiai uh haulo'** aku <f»i«t-i h' ?«\vh impe raa ka t* 23 o M»»i. Un k>(>u aloha mui i»i< i k;« h:u* o k<* au[>ufi/rt ua kukai ia «ku e. kn haian o KuKnako. G ku ana nm m» kei.i no ka manawn iiuh>{x»jhj a *• hoi aku an-t ka Pitndt>l;ipi3. O ku nui e keia | moku he 1704 niau toiin. O ka in I I :tfiiei t» kt-in malauia, ka la hooiiiHiiMO no k:t hannii «na mai o ka Nm Aupuiii Kaul'ina Kamehauieha 1., i»i« kekahi o mt !a kuiaia ulumuhiehie iinko t» im »u »!ii mai a Kamehnmeha V. u liiki i k« au nana i booj>alahuli kenlo o ka luhi oua pukaua nei. Oka Poaiua «e o keia |>ule aku e hoea inai ai ua ia nei, a e hoomanno i« «n:t e iike inei lio ke jmi i huia iKmiiiwahiwa ann. Aia i Kupioiani Pnka ka hakinua o ū* kanaka ia ia.

Nrt k* pUMIi kinipopo l\:irneha< iih'lui ku eo o ka pauni o ka auina ln l'oaono I limlh mn k« knhua o MHki'rti mu ka hnkoko |»>po me ka punli Iloku. L r st pau ikn hookee* Kee na poe kukhlik? 1 ku Iloku i.o ka h«ul<» ana o ka hikou hui punalieh». Ak«, aole 110 n«e i nele ia lakou ka imi kala ana no na kumu i piu niii ai i ka haule. M:*lia e lilo ana ia helelei ana i kumu e hoakeuk«u h..u ne »»i ka poe .hauleule i ka paani h»»u ana «ku. Ona ai puni a Katuehatneha lio 9, ao ka Iloku he 0. I ke ahiahi o b hi 3o iune, i hoomaku ai o Col. MeLean e ao i na ike raua l«m o ka paiUnu ana ma ka oihana Koa i ka Puuli Punlu Uawaii hou ioa i kukulu ia i ka la 27 o Mei. Ua oi mauiua o ke kanalima ka nui 0 ua lala i hiki ae } aka aole lakou a pau i ku i ka laina hooiuaamaa i ki> nohi mauiuii o ka puka hope mai. Kia nae, mn ke ao ana i na anuu niua, ua hikiwawe ko lakou aapo a ua inahalo ia-e ka poe makaikai aku Ika eleu. Iloouaau aku i ka hele mau i ka paikau i paapaana ma ka oiriau»i. I ke kakahhika o ka h\ 1 i h»\la o luue, ua ku mai ma Honoiulu nei ka mokuahi nui kipapalale 4< City of l*eking M oka Ilui Ilouholo Mukuahi o ka Pakipika niHi Kapal.ikiko mai, me 2 wale no mau ohua a me nu eke leta no keia awa. Muhnpp iho

o ku hora f> o i;« uhiah! no, ua i»i tu loa aku oiu u» L<ikohuitt t >« 'ue llunokaou», me ka lawe ak»i <oai koia awa, ia umi a keu iiimo ohua knpen. a me i»a ohua oneki liu 71 inau i'ake a iiw 250 lapaua, « mo n:i ohua mai Kaleponi loa m:ii e hoio lo.i ana no Asia. Mawaeua o na oliea niai Kaleponi m.ti, he liMole ona milioua kekahi a me kana walUno, e heihei am e puni k;« honaa ia i.nia iloko o na la he kanaiwu wale no. Oka inoa oka ona niiliona o John Bradbury o Lr»s Angeies.